محاسبه نقدینگی

نقدینگی به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود.

Liquidity

نقدینگی - توانایی فروش رفتن دارایی (کالا و یا سریس) به نرخ نزدیک به نرخ بازاری است. جای تعجب نسیت که پر نقدینه ترین کالا خود پول است، به همین دلیل بازار فارکس تا این اندازه مشهور است، چون در این بازار همیشه هم تقاضا و هم پیشنهاد برای ارز کشورهای مختلف موجود می‌باشد. نقدینگی توسط حجم معاملات محاسبه می‌شوند هرچه حجم معاملات بیشتر باشد، سطح نقدینگی بالاتر است

دیگر واژه‌های این موضوع

مقالات تحلیل با این موضوع

16 September, 13:18

16 September, 12:45

15 September, 15:56

15 September, 14:08

معاملات آنلاین

• معامله با سیگنال
• پلتفرم‌ها و آپلیکیشن‌ها
• سرمایه گذاری
• واریز و برداشت وجوه

تجزیه و تحلیل بازار

• اخبار FXStreet
• سیگنال‌های تجاری Autochartist

موارد دیگر

• اطلاعات تماس
• قراردادها و قوانین
• سوالات متداول
• تالار گفتگو

© 1998-2022 Alpari محاسبه نقدینگی Limited

برند آلپاری:

Alpari Limited, Suite 305, Griffith Corporate Centre, Kingstown, Saint Vincent and the Grenadines, is incorporated under registered number 20389 IBC 2012 by the Registrar of International Business Companies, registered by the Financial Services Authority of Saint Vincent and the Grenadines.

آلپاری عضوی از کمیسیون مالی می باشد , که یک سازمان بین المللی مرتبط با حل و فصل شکایات در صنعت سرویس های مالی در بازار فارکس است.

ریسک پذیری: قبل از شروع کار باید با شرایط و ریسک‌های بازار آشنایی کامل داشته و به سطح تجربیات و مهارت خود اطمینان داشته باشید

نقدینگی و نقش آن در بورس چیست؟ عاملی جذاب برای سرمایه‌گذاران

یکی از پایه‌های اصلی و ثابت مسائل اقتصادی، نقدینگی است. نقدینگی در بازارهای مالی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. نقدینگی را به زبان ساده می‌توان پول در گردشی دانست که افراد جامعه در دست دارند. آن‌ها به کمک این پول می‌توانند خرید کنند و مایحتاج روزانه خود را تهیه کنند. اما منظور از نقدینگی در بورس دقیقا چیست؟ برای پاسخ به این سوال، بهتر است ابتدا با مفهوم نقدینگی در اقتصاد آشنا شویم و سپس به نقدینگی در بورس بپردازیم که خود آن، با مفاهیمی همچون نسبت‌های مالی نقدینگی و پول هوشمند در بورس گره خورده است.

نقدینگی چیست؟

نقدینگی به دارایی‌های نقد افراد اشاره دارد. زمانی که بیرون می‌روید و برای خرید مایحتاج خود، اسکناس داخل جیب‌تان می‌گذارید، این دارایی، مصداق بارز نقدینگی است. اما همیشه هم دارایی‌ها نقد نیستند. در حقیقت دارایی‌هایی اعم از پول و شبه پول نقدینگی می‌گویند. اگر مقاله «نقدشوندگی سهام در بورس؛ سرمایه‌گذاری در سهامی که آسان نقد شود» را خوانده باشید، می‌دانید که اگر بتوان دارایی‌های غیرنقد را با سرعت زیاد و بدون این‌که تغییری در ارزش آن حاصل شود نقد کرد، نقدشوندگی آن‌ها زیاد است.

مثلا شما می‌توانید مانده حسابی را که در بانک دارید، به پول نقد تبدیل کنید. اما برای تبدیل کردن آپارتمان خود به پول نقد، نمی‌توانید به همین سادگی اقدام کنید. چرا که این کار زمان‌بر خواهد بود. هم‌چنین شاید نتوانید ملک خود را به قیمتی که مدنظرتان بوده بفروشید. پس مشخص است که به دلیل سرعت در نقد کردن دارایی، نقدشوندگی سپرده موجود در حساب بانکی از نقدشوندگی آپارتمان بیشتر است.

پس اگر بخواهیم به صورت جامع توضیح دهیم که نقدینگی چیست، باید گفت این واژه به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود. تورم در حضور همین حجم پول پیدا می‌شود. بالا رفتن قدرت خرید و هم‌چنین حجم پول، افزایش قیمت کالا و خدمات را به دنبال دارد. پس میزان نقدینگی موجود باید با کالاها و خدمات متناسب باشد؛‌ در غیر این صورت تورم و رکود اقتصادی به وقوع می‌پیوندند که در ادامه درباره آن‌ها توضیح خواهیم داد.

نقدینگی به تمام پول‌های سپرده قرض‌الحسنه، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت و پول اطلاق می‌شود.

نقدینگی در بورس چیست؟

معمولا در بازار بورس، سهامی از که قدرت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند، برای خریداران جذاب هستند چرا که سهام‌دار می‌تواند آن را در زمان کمی بفروشد و به پول نقد تبدیل کند. یعنی نیازی نیست که قیمت سهام خود را کاهش دهد تا بتواند مشتری را برای خرید راضی کند. در این میان ورود و خروج پول در بورس مسئله مهمی است؛ چرا که با وارد شدن نقدینگی به بازار بورس، شاهد رونق این بازار هستیم. طبیعی است که خروج نقدینگی، رکود را به دنبال دارد.

بیشتر بخوانید

از جمله مشکلاتی که برای سرمایه‌گذاران پیش می‌آید این است که نمی‌دانند در چه زمانی اقدام به خرید سهام کنند. در نتیجه در زمانی نادرست وارد بازار می‌شوند. اما با تشخیص جریان نقدینگی در بورس، می‌توان سرمایه‌گذاری مطمئنی بر اساس آن انجام داد. در بازار بورس با اصطلاح پول هوشمند سر و کار داریم. این مفهوم به سرمایه‌گذاری‌های کلان اطلاق می‌شود. ورود و خروج پول هوشمند در بورس، می‌تواند بر رونق یا کساد بازار بورس اثر بگذارد. برای آشنایی بیشتر با مفهوم پول هوشمند و تاثیر آن بر موقعیت‌های معاملاتی در بازار سرمایه، می‌توانید مقاله «پول هوشمند در بورس؛ نشانه آغاز یک حرکت طلایی» را بخوانید.

رابطه تورم و نقدینگی در بورس

تورم پدیده‌ای جدانشدنی از اقتصاد هر کشور است. از جمله اصلی‌ترین دلایل تورم می‌توان به افزایش تقاضا و یا کاهش عرضه اشاره کرد. زمانی که سرعت گردش پول و فعالیت‌های اقتصادی ثابت است، یک رابطه مستقیم میان رشد تورم و نقدینگی پدید می‌آید. با توجه به تحقیقات انجام‌شده در این خصوص، یک درصد افزایش نقدینگی، با یک وقفه می‌تواند تورم را به میزان ۵۷ درصد افزایش دهد. اما بدیهی است که اگر افزایش نقدینگی به وقوع نپیوندد، اصلا امکانی برای افزایش تقاضا وجود ندارد.

رشد قیمت‌ها در بازار بورس، معلول تورم است، یعنی تورم موجب رشد قیمت‌ها می‌شود. سیاست‌گذاری‌های دولت تعیین می‌کند که دارایی مردم به کدام بخش اقتصاد تزریق شود. طبیعی است که در شرایطی که اقتصاد بحرانی است و فعالیت‌های اقتصادی به کسادی مبتلا هستند، افراد زیادی به بازار بورس وارد شوند. باید دقت کرد که حجم نقدینگی‌ای که در بازار بورس وجود دارد، زاییده همین بازار نیست.

منشا تولید نقدینگی در هر کشور، بانک مرکزی است که ممکن است در پی عوامل متعددی به خلق پول دست بزند.

با رشد نقدینگی و عدم افزایش تولید، افزایش تورم پدیدار می‌شود. با توجه به حباب ارزش پول، مردم به دنبال آن هستند که دارایی خود را با دارایی‌هایی که بتواند ارزش پول‌شان را حفظ کند، معاوضه کند. در این بستر اگر نقدینگی وارد هر یک از بازارهای مالی شود، سایر بازارها نیز از این مسئله متاثر خواهند شد. مثلا ورود نقدینگی به بازار ارز، موجب افزایش قیمت در سایر بازارهای موازی نیز خواهد شد.

تاثیر نقدینگی بر شاخص بورس

در برهه‌های زمانی مختلف شاهد آن بوده‌ایم که روند صعودی شاخص بورس، ناشی از ورود جریان نقدینگی به این بازار بوده است. زمانی که بازارهای موازی نظیر طلا و ارز راکد هستند، نقدینگی سرگردان در بازار سرمایه، با نرخ بازده مطلوب، عملکردی بسیار قابل قبول از خود نشان داده است. درست است که عوامل دیگری نظیر تجدید ارزیابی دارایی شرکت‌ها نیز در این روند صعودی دخالت دارند، اما اثر ورود نقدینگی بیشتر از سایر عوامل است.

اما نباید فراموش کرد که در پی ورود نقدینگی، یک ایستایی یا نزول نیز در بازار رخ خواهد داد. دلیل این امر را می‌توان فشار دولت برای فروش سهام شرکت‌های دولتی دانست. در شرایطی که دولت با کمبود نقدینگی دست‌وپنجه نرم می‌کند، فشار فروش بیشتری بر روی شرکت‌ها وارد می‌کند تا نقدینگی لازم را کسب کند.

فیلتر ورود نقدینگی به بورس

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های ورود پول هوشمند در بورس، توجه به حجم معاملات است. سرمایه‌گذاران به کمک بررسی این فیلتر می‌توانند سهامی را که حجم معاملات آن به صورت ناگهانی افزایش پیدا کرده است، شناسایی کنند. این مسئله می‌تواند حاکی از ورود پول هوشمند به بورس باشد. فیلتر سهم‌هایی که ورود یا خروج نقدینگی داشته‌اند و حجم معاملات آن‌ها چهار برابر میانگین حجم هفته گذشته بوده، عبارت است از:

شما می‌توانید از کد این فیلتر در سایت tsetmc.com استفاده کنید.

توجه به جریان نقدینگی یا P/E؟

عده زیادی از سرمایه‌گذاران معقتدند که برای تخمین ارزش یک سهم، بهتر است به نسبت‌های جریان نقدینگی توجه کنند. آن‌ها معتقدند ;i این فاکتور در مقایسه با نسبت P/E نتیجه بهتری حاصل می‌کند. چرا که میزان نقدینگی تولیدی در یک شرکت، می‌تواند وضعیت آن را به خوبی نشان دهد. از همین رو نقدینگی در بورس فاکتور مهمی به شمار می‌رود. بدون وجود نقدینگی، فعالیت یک شرکت ممکن نیست و ورشکستگی اتفاقی است که در پی کمبود نقدینگی رخ می‌دهد.

بیشتر بخوانید

نسبت قیمت به جریان نقدینگی چیست؟

این نسبت از تقسیم قیمت به جریان نقدینگی به دست می‌آید. سرمایه‌گذاران زیادی به جای آن‌که درآمد خالص را مدنظر قرار دهند، به سراغ این معیار می‌روند. یعنی در دید این افراد، بررسی جریان نقدینگی در مقایسه با EPS (سود به ازای هر سهم) کارآمدتر است. جریان نقدینگی درآمد خالص یک شرکت است که هزینه استهلاک در آن محاسبه نشده است. هزینه‌های مذکور، میزان نقدینگی را به صورت واقعی نشان نمی‌دهند. یعنی نقدینگی شرکت بیشتر از چیزی است که نمودارهای درآمد خالص آن را نشان می‌دهند.

جریان نقدینگی آزاد در بورس

Free Cash Flow یا FCF، میزان نقدینگی‌ای را که یک شرکت تولید می‌کند با کسر جریان نقدی خروجی نشان می‌دهد. از این نقدینگی برای تامین مالی فعالیت‌های شرکت و هم‌چنین حفظ دارایی‌های سرمایه‌ای استفاده می‌شود. سرمایه‌گذاران در پی آن هستند تا موجودی حساب شرکت‌های بورسی را بدانند؛ چرا که این اعداد و ارقام، آینه‌ای از عملکرد شرکت است و در نتیجه می‌تواند در تصمیم‌گیری در انتخاب سهام برای سرمایه‌گذاری کمک‌کننده باشد.

از جریان نقدی می‌توان به منظور اندازه‌گیری میزان سودآوری شرکت‌ها استفاده کرد. جریان نقدینگی، پول وارد‌شده و خارج‌شده از حساب‌های شرکت را نشان می‌دهد و عموماً در تحلیل بنیادی سهام از آن استفاده می‌شود.

جریان نقدینگی آزاد، زیرمجموعه جریان نقدینگی شرکت است که نشان‌دهنده پول باقی‌مانده در شرکت پس از پرداخت تمام هزینه‌های موجود و مخارج سرمایه‌ای است.

شاخص جریان نقدینگی چیست؟

جریان نقدینگی را می‌توان به کمک اندیکاتوری به نام شاخص جریان نقدینگی یا MFI) Money Flow Index) محاسبه کرد. این اندیکاتور در تحلیل تکنیکال یک ابزار کاربردی است که بر خلاف شاخص قدرت نسبی، از قیمت و هم‌چنین حجم معاملات در محاسبات خود استفاده می‌کند تا نقاط اشباع خرید و اشباع فروش را در یک سهام شناسایی کند. اندیکاتور محاسبه نقدینگی MFI با اندیکاتور RSI شباهت زیادی دارد و به همین دلیل به آن «RSI وزن‌داده‌شده با حجم» نیز می‌گویند. به کمک این اندیکاتور می‌توان واگرایی‌هایی را که حاکی از تغییر احتمالی روند سهم هستند، تشخیص داد.

شاخص جریان نقدینگی در محدوده صفر و ۱۰۰ حرکت می‌کند. زمانی که خط اندیکاتور بالاتر از ناحیه ۸۰ قرار گیرد، سیگنال اشباع فروش صادر می‌شود. هم‌چنین زمانی که این خط در ناحیه زیر ۲۰ قرار گیرد، نشان از اشباع خرید است. سطوح ۱۰ و ۹۰ نیز به عنوان آستانه در نظر گرفته می‌شود.

از این اندیکاتور به منظور سیگنال‌دهی، قیمت، و هم‌چنین جریان ورودی و خروجی نقدینگی استفاده می‌کنند. در این شاخص به منظور محاسبه، داده‌های ۱۴ دوره مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید

فرمول محاسبه شاخص جریان نقدینگی

به صورت مختصر در این بخش نحوه محاسبه فرمول شاخص جریان نقدینگی در محاسبه نقدینگی بورس را توضیح می‌دهیم. این شاخص از جمع جریان‌های پولی مثبت و منفی به دست می‌آید. ابتدا لازم است که قیمت نمونه (Typical Price) را به دست آوریم. به این منظور باید قیمت بالا، قیمت پایین و قیمت بسته شدن را برای هر دوره محاسبه کنیم. سپس باید این عدد را تقسیم بر ۳ کنیم.

در نهایت می‌توان با ضرب قیمت نمونه در حجم، جریان نقدینگی را محاسبه کرد. سپس عدد به دست‌آمده را با عدد یک جمع می‌کنیم. در نهایت این عدد را در مخرج کسری قرار می‌دهیم که صورت آن برابر است با یک. به این ترتیب شاخص جریان نقدینگی به دست خواهد آمد. در تصویر زیر می‌توانید محاسبات را ملاحظه کنید.

چنان‌چه قیمت نمونه در یک دوره، بیشتر از دوره قبلی باشد، جریان نقدینگی مثبت خواهد بود. در غیر این صورت منفی است. با به دست آوردن جریان نقدینگی مثبت و منفی می‌توان نسبت جریان نقدینگی (Money Flow Ratio) را محاسبه کرد. دقت کنید که باید مجموع جریان نقدینگی مثبت را در ۱۴ دوره اخیر تقسیم بر مجموع جریان نقدینگی منفی کنید.

آشنایی با نسبت‌های مالی نقدینگی

نسبت نقدینگی یا Liquidity Ratio نشان‌گر توانایی شرکت‌ها در پرداخت تعهدات و بدهی‌های کوتاه‌مدت‌شان است. بالا بودن این میزان موجب افزایش حاشیه امنیت شرکت در پوشش بدهی‌های کوتاه‌مدت می‌شود. هرچند بیش از حد بزرگ بودن این نسبت‌ها نیز فاکتوری منفی به شمار می‌رود. زیرا حاکی از آن است که شرکت‌ها نمی‌توانند منابع مالی خارجی را جذب کنند یا قادر به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های سودآور نیستند. این مسائل در عملکرد شرکت اثرگذار خواهند بود.

زمانی که پول نقد و اوراق بهاداری را که بتوان آن‌ها را به آسانی به وجه نقد تبدیل کرد بر بدهی‌های جاری شرکت تقسیم کنیم، می‌توان نسبت نقدینگی را به دست آورد. با بررسی این نسبت‌ها می‌توان احتمال ورشکستگی شرکت‌ها را محاسبه کرد. این نسبت‌ها خود در سه دسته قابل بررسی هستند که عبارت‌اند از: نسبت جاری، نسبت آنی یا سریع و نسبت پول نقد.

بیشتر بخوانید

منظور از هدایت نقدینگی چیست؟

راه‌کارهایی که موجب می‌شود نقدینگی موجود در جامعه به سمتی هدایت شود که موجب دگرگونی و شکوفایی اقتصادی جامعه شود، هدایت نقدینگی نامیده می‌شوند. زمانی که اثر رشد نقدینگی کم می‌شود، دولت‌ها به فکر اقداماتی می‌افتند که مانع از راکد ماندن یا ایجاد ضرر و زیان توسط نقدینگی می‌شوند.

رشد نقدینگی می‌تواند در پی عوامل مختلفی نظیر تحریم، کاهش ارزش پول ملی و یا بدهی دولت به بانک مرکزی اتفاق بیفتد. این امر می‌تواند منجر به فروپاشی اقتصادی و سیاسی شود. به همین دلیل فرضیه‌ای به نام هدایت نقدینگی مطرح شد.

به منظور مهار رشد نقدینگی لازم است که بانک مرکزی در مقام ارگانی که به دولت وابستگی ندارد، قوانین خود را به درستی در جامعه اجرا کند. در این شرایط دولت اگر با مشکل مواجه شود، وام گرفتن از بانک مرکزی را تنها راه‌حل مشکلش نمی‌داند. یا اگر این اتفاق بیفتد، ملزم به تسویه به‌موقع بدهی‌های خود خواهد بود. در محاسبه نقدینگی نتیجه شاهد تولید نقدینگی بیشتر نخواهیم بود.

در سمت دیگر، بانک مرکزی به دلیل جلوگیری از کاهش ارزش پول نیاز به تولید پول جدید و تزریق آن به جامعه دارد. امری که خود به رشد نقدینگی دامن می‌زند. دولت‌ها ممکن است برای هدایت نقدینگی، مردم را به سمت بازار بورس هدایت کنند. هرچند این امر می‌تواند در کوتاه‌مدت منجر به رشد صنایع بورسی شود، اما همچنان رشد نقدینگی و تورم فراوان و هم‌چنین کاهش ارزش پول در چنین موقعیت‌هایی پابرجا خواهد ماند چرا که سرمایه‌های به‌دست‌آمده، به منظور تامین کسری بودجه و بدهی دولت به ارگان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ مانند اتفاقی که در بازار بورس ایران طی سال ۹۹ به وجود آمد.

جمع‌بندی

نقدینگی به زبان ساده، به دارایی‌های پولی و شبه‌پولی اطلاق می‌شود که در دست افراد یک جامعه است. همان پولی که با آن مبادلات خود را انجام می‌دهیم، بخشی از نقدینگی به شمار می‌رود. نقدینگی در بورس به واسطه نقدشوندگی سهام مشخص می‌شود. اگر سهام را بتوان در اسرع وقت نقد کرد، می‌توان دریافت که از نقدشوندگی بالایی برخوردار است. کاهش نقدینگی موجب رکود و افزایش آن، می‌تواند باعث تورم شود. مفهوم پول هوشمند نیز به سرمایه‌گذاری‌های کلان در بورس اشاره دارد و افزایش حجم ناگهانی معاملات مهم‌ترین فاکتوری محاسبه نقدینگی است که می‌تواند خبر از ورود پول هوشمند داشته باشد.

نقدینگی می‌تواند منجر به افزایش تولید شود و پاسخی به تقاضاهای موجود باشد اما این خطر وجود دارد که نقدینگی حاصل به منظور جبران کسری بودجه دولت مورد استفاده قرار بگیرد. درست در چنین شرایطی است که بحث هدایت نقدینگی پیش می‌آید. یعنی دولت باید راهکاری را ارائه کند تا نقدینگی را به سمتی هدایت کند که منجر به رشد و شکوفایی اقتصادی شود.

نقدشوندگی در بورس و تاثیرات آن چیست؟

اگر روزانه معامله می‌کنید، نقدینگی بیشترین اهمیت را برای شما دارد، به‌ویژه هنگامی که افق معاملات شما کوتاه‌مدت است. اگر نمی‌خواهید موقعیت سهام خود را برای مدت طولانی حفظ کنید، مهم است سهامی را معامله کنید که نقدشوندگی داشته باشند.

نقدشوندگی در بورس ضروری است، به‌ویژه زمانی که بازار ریزشی است، زیرا در غیر این صورت نمی‌توانید از معاملات خود به‌راحتی خارج شوید، در نتیجه ضررهای شما افزایش می‌یابد. نقدشوندگی جنبه‌های مختلفی دارد که هنگام سرمایه‌گذاری باید به همه آنها توجه کرد. در این مقاله به بررسی آن جنبه‌ها، راه‌های اندازه‌گیری نقدشوندگی سهام و ریسک نقدینگی می‌پردازد.

نقدشوندگی برای سرمایه‌گذاران به چه معناست؟

نقدشوندگی ( Liquidity ) به کارایی یا سهولت تبدیل دارایی یا اوراق بهادار به پول نقد، بدون تأثیر بر قیمت بازار اشاره دارد. هرچه مدت‌زمان تبدیل‌ شدن دارایی به دارایی دیگر کوتاه‌تر باشد، به این معنا است که نقدشوندگی آن بیشتر است.

این بدان معناست که سهامی که معامله‌گر بتواند آن را در هر مقطع زمانی بفروشد، جزو سهام نقدشونده است.

در بازار با نقدینگی پایین، خریدار و فروشنده زیادی وجود ندارد و ضمانت نقدشوندگی کمتر است. این امر می‌تواند خریدوفروش در زمان و قیمت دلخواه را برای شما مشکل سازد؛ بنابراین، بازارهای دارای نقدینگی کمتر می‌توانند ریسک بیشتری نسبت به بازارهای با نقدینگی بیشتر داشته باشند.

اما چگونه می‌توان فهمید که سهام نقدشونده است یا خیر!

تشخیص میزان نقدشوندگی سهام سخت نیست تنها کافی است برای اندازه‌گیری نقدشوندگی سهام چند نسبت مانند نسبت‌های جاری، سریع و نقدی را بررسی نمایید.

انواع نقدشوندگی

هنگام سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی، نقدینگی عامل مهمی است که باید در نظر گرفته شود، زیرا تعیین می‌کند که سرمایه‌ شما چقدر در دسترس است و چگونه می‌توان آن را به‌ راحتی و به طور کارآمد به پول نقد تبدیل کرد.

دو نوع عمده نقدینگی وجود دارد که شامل: نقدشوندگی بازار و نقدشوندگی حسابداری است .

نقدشوندگی بازار

نقدشوندگی در بازار به این معنا است که بتوانید به‌ سرعت و به‌ راحتی یک دارایی را به دارایی‌های دیگر تبدیل کنید.

اگر سهمی حجم معاملات بالایی داشته باشد که با صف همراه نباشد، قیمتی که خریدار به‌ ازای هر سهم ارائه می‌دهد (قیمت پیشنهادی) و قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است (قیمت درخواست) تقریباً به یکدیگر نزدیک است؛ بنابراین، سرمایه‌گذاران مجبور نخواهند شد که برای خرید یا فروش سریع از سودهای بیشتر صرف‌نظر کنند.

هنگامی که فاصله بین قیمت پیشنهادی و درخواست، افزایش یابد، بازار، نقدشوندگی بیشتری پیدا می‌کند.

بازارهای املاک معمولاً نقدشوندگی بسیار کمتری نسبت به بازارهای سهام دارند. نقدینگی بازارها برای سایر دارایی‌ها، مانند مشتقات، اختیارات، ارزها یا کالاها، اغلب به‌اندازه آنها بستگی دارد.

نقدشوندگی حسابداری

نقدشوندگی حسابداری به توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های جاری با دارایی‌های در طول یک سال جاری اشاره دارد. این یکی از عواملی است که هنگام تعیین سلامت مالی شرکت باید در نظر گرفته شود.

به عبارتی نقدشوندگی حسابداری، به معنای مقایسه دارایی‌های جاری با بدهی‌های جاری و ایفای تعهدات مالی است که در مدت یک سال سر رسید می‌شوند. (توانایی پرداخت بدهی‌ها در زمان سررسید)

توسط نسبت‌هایی می2توان نقدشوندگی حسابداری را اندازه‌گیری کرد که تحلیلگران و سرمایه‌گذاران از این موارد برای شناسایی شرکت‌هایی با نقدینگی قوی استفاده می‌کنند.

در این مورد ریسک نقدشوندگی ریسکی است که یک شرکت نمی‌تواند تقاضای مالی کوتاه‌ مدت خود را برآورده کند. البته وقتی شرکتی از نظر مالی دچار مشکل می‌شود، این امر می‌تواند بر قیمت سهام تأثیر منفی بگذارد. با این‌ وجود، صرف‌ نظر از نقدشوندگی، سرمایه‌گذاری همیشه با خطر ضرر کردن همراه است. ما به شما توصیه می‌کنیم فقط در بازارهای مالی که با دانش و تجربه شما مطابقت دارد سرمایه‌گذاری کنید.

چرا نقدشوندگی در سهام مهم است؟

قبل از سرمایه‌گذاری در سهام، سرمایه‌گذاران موارد مختلفی، مانند رشد، بازده، ریسک و نقدینگی را در نظر می‌گیرند. اما اولین نکته در انتخاب سهم این است که سهمی را انتخاب کنید که در صورت نیاز به سرمایه، سریع‌تر بتوانید به پول نقد دست یابید و در صف خرید یا فروش آن باقی نمانید، به عبارتی ریسک نقدشوندگی کمتری داشته باشند.

به‌ طور کلی سهام درج شده در بورس اوراق بهادار نقدشوندگی بیشتری نسبت به بسیاری از دارایی‌های دیگر دارند چون بسیاری از مردم آنها را خرید و فروش می‌کنند و به این معنا است که معاملات سهام آسان‌تر است.

نقدینگی بیشتر در بازار به معنای وجود خریداران و فروشندگان بیشتر است زیرا در این حالت معاملات می‌توانند بدون مشکل پیش بروند.

در بازار با نقدینگی کم، خریداران و فروشندگان کمتری وجود دارد و انجام معامله دشوارتر است و ریسک این که در سرمایه‌گذاری خود گیر کنید یا نتوانید آن را با قیمت دلخواه خود بفروشید افزایش می‌یابد.

به دلیل وجود دامنه نوسان قیمت در بورس، افزایش تقاضا و به‌تبع رشد قیمت یا افزایش عرضه و افت قیمت به‌راحتی می‌تواند موجب شکل‌گیری صف خرید یا صف فروش سهام شود. اما اگر سهام شما از نقدشوندگی بالایی برخوردار باشد، حتی اگر صف هم برای سهمی تشکیل شود، احتمال اینکه بتوانید سهم‌تان را معامله کنید وجود دارد.

اما همه سهام به یک اندازه نقدشونده نیستند. معمولاً شرکت‌های بزرگ نقدشونده‌تر هستند که مردم همیشه به دنبال خریدوفروش سهام آنها می‌باشند. در مقابل، سهام شرکت‌های کوچک‌تر، نقدشوندگی کمتری خواهند داشت و به این دلیل است که سرمایه‌گذاران کمتری به دنبال خرید یا فروش سهام آن شرکت‌ها هستند.

همچنین لازم به یادآوری است که نقدینگی سهام ثابت نمی‌ماند.

رویدادهایی مانند سقوط بازار، می‌تواند نقدینگی یک سهم یا کل بازار سهام را به میزان قابل‌توجهی تحت تأثیر قرار دهد. اما اغلب این اثر موقتی است، گاهی اوقات نیز می‌تواند طولانی‌مدت باشد.

عوامل مؤثر بر نقدشوندگی سهام

آیا سهام دارایی‌ نقدشونده هستند؟ بسیاری از بخش‌های بازار سهام، دارای نقدینگی بالایی هستند. عوامل مختلفی بر نقدشوندگی سهام مؤثر است از جمله:

حجم معاملات بالا

قیمت سهم تابعی از حجم معاملات آن می‌باشد که حجم معاملات باتوجه به میزان عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. هرچه حجم معاملات سهمی بالاتر باشد، کارایی و در نتیجه نقد شوندگی آن نیز بیشتر خواهدبود. به عبارتی حجم معاملات با نقدشوندگی سهام رابطه مستقیم دارد.

حجم مبنا

طبق قانون سازمان بورس اوراق بهادار تهران، به منظور جلوگیری از نوسانات قیمت در بازار، تمام شرکت‌ها موظف به معامله تعداد مشخصی برگه سهم هستند که در صورت معامله آن تعداد برگه سهم درصد تغییرات مجاز در روز معاملاتی محاسبه نقدینگی جاری بر قیمت روز معاملاتی آتی تاثیر گذار باشد.

حجم مبنا بر تاثیر‌گذاری قیمت اثر عکس دارد. هرچه حجم مبنا افزایش یابد، نوسان قیمت کمتر خواهد شد و کاهش نقدشوندگی را به همراه خواهد داشت.

درصد شناوری بالای سهام

هرچه درصد شناوری سهام بیشتر باشد، نقدشوندگی سهم نیز بالا می‌رود. اگر درصد شناوری پایین باشد، تمایل برای سرمایه گذاری و بالطبع نقدشوندگی نیز کاهش خواهد یافت.

ارزش معاملات

بررسی ارزش معاملات در بازه‌های زمانی مختلف جهت محاسبه میزان جابه‌جایی پول، معیار مناسبی برای بررسی نقدشوندگی سهام است.

هرچه ارزش معاملات بیشتر باشد به معنای گردش بیشتر پول و افزایش نقدشوندگی سهام می‌باشد. زمانی که حجم و ارزش معاملات افزایش می‌یابد، می‌تواند نشانه ورود پول به سهم باشد.

گزارش اطلاعات با ارزش

بالا بودن کيفيت اطلاعات افشاءشده مي تواند تاثير بسزايي در افزايش مطلوبيت سهام شرکت‌ها و افزايش حجم معاملات آنها داشته باشد که تاثيري مثبت بر حجم معاملات خواهد داشت و بر ارزش معاملات انجام شده نیز تاثير مثبت و معناداري خواهد داشت که در مجموع با افزایش نقدشوندگی سهام رابطه معنادار و مثبتی دارد.

عوامل داخلی شرکت

رابطه معناداری بین عوامل داخلی یک شرکت و نقدشوندگی سهام شرکت وجود دارد. هر چه عوامل داخلی یک شرکت بهتر باشد، نقدشوندگی سهام آن شرکت نیز بهتر خواهد بود.

نقدشوندگی بالا در سهام به چه معناست؟

نقدینگی بالا در سهام به معنی حجم معاملات بیشتر است. یک سهم بسیار نقدشونده محسوب می‌شود اگر دارای موارد زیر باشد :

• به طور متوسط حداقل 100 بار در هر روز معامله شده است .
  
• ارزش معاملاتی سهام به طور متوسط بین چهل تا صد میلیارد باشد.
  
• سهامی که به طور متناوب دادوستد می‌شوند و تعداد تراکنش‌های آن ها بالا است، میانگین حجم ماه آن‌ها نیز بالا خواهد بود.
  
• برای سهمی با درصد شناوری بالا، احنتمال تشکیل صف طولانی کم‌تر است و نقدشوندگی بازار آن هم بیشتر خواهد شد.
  
• شرکت‌هایی که حجم مبنای کمتری دارند در ایامی که روند شرکت نزولی است هم منطقی‌تر خواهند بود.
  
• اگر اطلاعات مالی شرکت کیفیت نداشته باشند، روند سودآوری شرکت پیوسته‌ای نخواهد بود و تمایل سهام‌داران برای خرید سهام محاسبه نقدینگی شرکت کاهش خواهد یافت.
• هرچه تعداد افراد معامله‌گر و سرمایه‌گذاران بیشتر باشد، نقدشوندگی سهم نیز بالاتر خواهد بود.
• هر چه عوامل داخلی یک شرکت بهتر باشند، نقدینگی سهام آن شرکت نیز بهتر است.

بررسی همه این عوامل از سایت tsetmc امکان‌پذیر است.

ریسک نقدشوندگی سهام چیست؟

ریسک نقدشوندگی ( Liquidity Risk ) به این معنا است که وقتی بین قیمت پیشنهادی خرید و فروش، و ارزش واقعی سهم شکاف قیمتی ایجاد شود، سهامدار نمی‌تواند سهم خود را به ارزش واقعی و سریع بفروشد، در نتیجه نمی‌توان از ضرر بیشتر جلوگیری کرد. هرچه تعداد سهام و نقدشوندگی سهم کم‌تر باشد، این ریسک بیشتر خواهد شد.

ضمانت نقدشوندگی چیست؟

ضمانت نقدشوندگی یا قابلیت نقدشوندگی یک امتیاز محسوب می‌شود و در واقع توافقی است که به موجب آن طرف مقابل مسئولیت پرداخت وجه را حتی در صورت ابطال نیز برعهده می‌گیرد و اطمینان ایجاد می‌شود که مشکلی بابت تامین وجه نقد وجود نخواهد داشت.

نحوه اندازه‌‌ گیری نقدینگی در سهام

یکی از معیارهایی که برای سنجش ویژگی‌های سهم‌هایی با نقدشوندگی بالا مورداستفاده قرار می‌گیرد، اختلاف تقاضای پیشنهادی است. تفاوت بین بیشترین قیمتی که خریدار حاضر است بپردازد در مقابل کمترین قیمتی که فروشنده مایل به پذیرش آن است و معامله زمانی اتفاق می‌افتد که پیشنهاد خریدوفروش مطابقت داشته باشند.

گردش محاسبه نقدینگی سهام، یکی دیگر از معیارهای نقدینگی سهام است که با تقسیم تعداد کل سهام بر تعداد متوسط سهام موجود، در یک دوره محاسبه می‌شود. گردش بیشتر سهم به معنای نقدینگی بیشتر است و بالعکس .

اندازه‌گیری نقدینگی

بنگاه‌ها و تحلیلگران به‌جای محاسبه نقدینگی هر دارایی به طور مستقیم، از نسبت‌های مالی برای ارزیابی میزان نقدینگی یک شرکت استفاده می‌کنند.

در زیر فرمول محاسبه نقدشوندگی نسبت‌های نقدینگی که معمولاً برای اندازه‌گیری نقدشوندگی سهام شرکت استفاده می‌شود آورده شده است.

اگر یک شرکت دارای نقدینگی ضعیفی باشد، می‌تواند نشان دهد که شرکت به دلیل کمبود بودجه کوتاه‌مدت با مشکل روبه‌رو خواهد شد و ممکن است سود کافی برای تعهدات فعلی خود ایجاد نکند. از سوی دیگر، اگر شرکتی دارای سطح نقدینگی بسیار بالایی باشد، می‌تواند نشان دهد که شرکت به‌درستی سرمایه خود را سرمایه‌گذاری نمی‌کند.

به‌طورکلی، نسبت بزرگ‌تر از یک برای همه موارد زیر مطلوب است.

• نسبت جاری ( Current ratio ): این نسبت دارایی‌های جاری را در برابر بدهی‌های جاری اندازه‌گیری می‌کند و نشان‌دهنده توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت (بدهی‌های یک‌ساله) با دارایی‌های کوتاه‌مدت جاری (پول نقد یا چیزهایی که می‌توانند در یک سال نقد شوند) موجود است. ساده‌ترین نسبت نقدینگی نسبت جاری است و فرمول محاسبه این است:
  

نسبت جاری = دارایی‌های جاری / بدهی‌های جاری

نسبت 1 نشان می‌دهد که یک شرکت فقط می‌تواند تمام تعهدات کوتاه‌مدت خود را پوشش دهد .

• نسبت سریع ( Quick Ratio ): این نسبت به‌عنوان نسبت آنی نیز شناخته می‌شود. به عنوان شاخص نقدشوندگی سهام و شاخصی برای اندازه‌گیری توانایی شرکت در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت با دارایی‌های سریع (دارایی‌های جاری که می‌توانند به‌سرعت به پول نقد تبدیل شوند، مانند اوراق بهادار قابل‌فروش) استفاده می‌شود.
  

دارایی‌هایی که باسرعت به وجه نقد تبدیل نشوند (مانند موجودی کالا) در این شاخص استفاده نمی‌شود.

نسبت سریع = (نقدی + معادل نقدی + مطالبات حساب) / بدهی‌های جاری

برای اکثر صنایع، نسبت سریع بالای 1 خوب است .

• نسبت نقدی : این نسبت توانایی شرکت را در پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت (تنها با پول نقد و معادل آن) محاسبه می‌کند. از این نسبت برای شرکت‌هایی که وام بسیار کوتاه‌مدت می‌دهند استفاده می‌شود. نسبت وجه نقد معیاری برای سنجش توانایی شرکت به هنگام ایفای تعهدات مالی و بازپرداخت بدهی‌های بسیار کوتاه‌مدت است. از دارایی‌هایی که بیشترین نقدینگی را دارند در این فرمول استفاده می‌شود. فرمول این است:
  

نسبت نقدی = (نقدی + معادل نقدی) / بدهی‌های جاری

به طور کلی نسبت نقدی بالا ترجیح داده می‌شود. نسبت کمتر از 1 یک علامت هشداردهنده بالقوه است، زیرا ممکن است نشان دهد که یک شرکت نمی‌تواند تعهدات خود را از طریق عملیات تجاری عادی انجام دهد .

جمع‌بندی

نقدشوندگی در بورس به این معنا است که شرکت‌های با سرمایه بزرگ، در مقایسه با سرمایه کوچک، دارای ضمانت نقدشوندگی بیشتری هستند. به‌طورکلی سهام و اوراق قرضه نقدشونده محسوب می‌شوند، با این‌ حال، برخی از آن‌ها نسبت به سایر سهام نقدشونده‌تر می‌باشند. بنابراین نقدینگی در سهام مهم است، زیرا تعیین محاسبه نقدینگی می‌کند که چقدر سریع می‌توانید در معامله یک سهم وارد شوید یا از آن خارج شوید. همچنین، نقدینگی بالا در سهمی، متضمن ریسک کمتری است.

هیچ فرمول محاسبه نقدشوندگی فرمولی برای محاسبه نقدینگی وجود ندارد. بااین‌وجود سرمایه‌گذاران برای مقایسه نقدشوندگی در بورس از نسبت‌های مالی استفاده می‌کنند.

نقدینگی یا liquidity در فارکس

معامله گران فارکس اغلب با مفهوم نقدینگی مواجه می‌شوند. نرخ ارز ممکن است تحت تاثیر افزایش یا کاهش نقدینگی تغییر کند. برای درک اثر این عامل، شما باید با ویژگی‌های آن در معاملات فارکس آشنا شوید. اما در ابتدا باید بدانید که این اصطلاح به چه معنا است؟

مفهوم نقدینگی یا Liquidity

به عنوان یک شاخص اقتصادی، اصطلاح “نقدینگی” با ریشه لاتین “liquidus” مشخص می شود که به معنی شناوری است. مفهوم نقدینگی در زمینه معاملات ارز و کالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ویژگی و ارزش یک کالا که امکان فروش یا تبادل آن را تعیین می‌کند نقدینگی نامیده می‌شود.

کالاهایی که به سرعت در بازار به فروش برسند، با نقدینگی بالا شناخته می‌شوند و اگر تقاضا برای کالایی کم باشد، نقدینگی آن پایین است. امکان خرید و فروش مستقیماً به تعداد شرکت کنندگان در بازار بستگی دارد. در بازارهای مالی، ارزش یک کالا توسط ارزش‌گذاری‌های مختلف و عمدتاً ارزها که نقد‌شونده‌ترین کالا هستند، مشخص می‌شود.

در بازارهای ارز خارجی تعداد زیادی از فروشندگان و خریداران وجود دارند و نقدینگی آن توسط حجم معاملات و تفاوت قیمت‌های خرید و فروش تخمین زده می‌شود. معاملاتی که در هر واحد زمان و با کوچکترین تفاوت قیمت انجام می‌شود، نقدینگی بیشتری را به همراه دارند.

تامین کنندگان نقدینگی در بازار فارکس

در بازار فارکس، حجم معاملات روزانه میلیاردها دلار می‌باشد که این به معنای نقدینگی بسیار محاسبه نقدینگی عظیمی است. روند معاملات شامل حجم زیادی از معاملات بر روی ارزهای مختلف است. برای اطمینان از انجام هر معامله معین، یک طرف قرارداد باید آماده خرید یا فروش مقدار مشخصی ارز باشد.

بنابراین، بخش مهمی از شرکت‌کنندگان در بازار فارکس، سازمان‌های بزرگ مالی هستند که تامین کنندگان یا ارائه دهندگان نقدینگی نامیده می‌شوند.

ارائه دهندگان نقدینگی می‌توانند بانک‌های فارکس یا بانک‌های عادی و همچنین بروکرهای بزرگ باشند. آنها محاسبه نقدینگی مقدار زیادی از دارایی خود را در قالب ارزهای مختلف نگهداری می‌کنند تا در زمان لازم برای پر کردن معاملات خود از آن استفاده کنند.

این‎ها واسطه‌هایی هستند که از طریق آن‌ها بسیاری از بروکرها و معامله‌گران خرد معاملات خود را انجام می‌دهند. اسپرد و نوسان، که برای معامله گران عادی بسیار مهم است، به سطح نقدینگی ارائه دهندگان نقدینگی وابسته است.

نقدینگی از طریق بروکرها

تامین نقدینگی توسط شرکت‌های مالی، سرمایه‌گذاری و بروکرهایی که به مشتریان حقوقی و حقیقی خدمات می‌دهند، انجام می‌شوند. هر یک از این شرکت‌ها سرمایه خود را دارد، اما این وجوه ممکن است برای انجام درخواست مشتری کافی نباشد.

برای مثال، اگر تعداد خریداران از فروشندگان یک ارز‌پایه بیشتر باشد، تعادل بازار از میان می‌رود و در این زمان واسطه‌ها وارد عمل شده و ارز مورد نظر را از ارائه دهنده نقدینگی خریداری می کنند. تنها بانک‌های بزرگ امکان تضمین انجام درخواست‌ها را برای طیف وسیعی از ارزها دارا هستند.

نقدینگی در بازار فارکس می‌تواند به عنوان یک سیستم چند سطحی بیان شود. در پایین‌ترین سطح، معامله‌گران خرد و عادی حضور دارند که معاملات خود را تنها توسط واسطه‌ها یا شرکت‌هایی با حجم های متنوع دارایی ثبت می‌کنند.

این شرکت‌ها می‌توانند به طور مستقل درخواست مشتری را انجام دهند یا آنها را به یک بروکر بزرگ معرفی کنند. بروکرهای بزرگ سطح دوم سیستم نقدشوندگی هستند. که معمولا شامل بانک‌های بزرگ و شرکت های مالی می‌شوند. آنها سفارشات مشتریان خصوصی خود و بروکرهای کوچک را عملیاتی می کنند.

اما این موسسات مالی همیشه فرصتی برای وارد شدن به بازار بین بانکی را ندارند، زیرا حداقل میزان حجم معاملات برای ورود به بازارهای بین بانکی ۵ میلیون دلار است. بنابراین، در این میان شرکت‌هایی هستند که مسئولیت جمع‌آوری نقدینگی را به‌عهده می‌گیرند و نقش واسطه بین بزرگترین بانک‌ها و سایر موسسات مالی را ایفا می‌کنند. بزرگترین جمع‌کننده های نقدینگی جهانی عبارتند از Currenex، Integral، CFH Clearing، KCG Hotspot.

آن‌ها تعداد زیادی از مشتریان را برای ورود به بازار بین بانکی متحد می‌کنند. نهایتاً، در بالاترین سلسله مراتب تامین کنندگان نقدینگی بازار فارکس غول‌های جهانی صنعت بانکی قرار دارند. معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از:

American Bank of America، JPMorgani Citigroup، British Barclays و Royal Bank of Scotland، Swiss bank UBS و German Deutsche Bank.

تأثیرliquidity بر روند حرکت ارزها

برای معامله‌گران عادی، حجم نقدینگی با میزان اسپرد و نوسانات جفت ارزها مشخص می‌شود. در بازارهایی با نقدینگی بالا در هر لحظه قیمت‌های اعلامی تغییرات زیادی دارند و از طرفی قیمت‌ها به آرامی حرکت می‌کنند.

در بازارهایی با نقدینگی کم، حرکات قیمتی شدید بوده و اعلام قیمت در بازه‌های زمانی مشخص صورت می‌گیرد.

یکی از عوامل تعیین کننده میزان نقدینگی، حجم ارزمعامله‌ شده در بازار است که بیشترین حجم معاملات مربوط به دلار آمریکا می‌باشد. بنابراین، نقد شونده‌ترین جفت ارزها از دلار آمریکا و ارزهای پایه تشکیل شده‌اند؛ مانند EURUSD، GBPUSD ،USDJPY ،USDCAD ، USDCHF، AUDUSD و NZDUSD.

هرچه حجم ارز در بازار افزایش یابد، اختلاف قیمت بین عرضه و تقاضا کمتر خواهد بود. مثال بارز آن EURUSD است که همواره کمترین میزان اسپرد را داراست و بیش از ۲ پیپ نمی‌شود.

از سوی دیگر، اسپرد جفت ارزهای عجیب و غریب با نقدشوندگی پایین می‌تواند به ۱۰ تا ۱۰۰ پیپ نیز برسد.

بازار فارکس ۲۴ ساعته باز است اما نقدینگی در زمان‌های مختلف و باز شدن بازارها متغیر است و در نتیجه نوسانات قیمت را هم تغییر می‌دهد.

مهمترین مراکز مالی در مناطق زمانی مختلف قرار دارند و همگی نمی‌توانند همزمان کار کنند. در طی باز بودن بازار آسیا تنها مبادلات ژاپن، استرالیا و چین فعال هستند، که عمدتاً نقدینگی ارزهای آسیایی را تامین می‌کنند.

اوج فعالیت را می‌توان در هنگام باز شدن بازار لندن و همکاری همزمان بازارهای آمریکایی و اروپایی مشاهده کرد. با بسته شدن بازارهای اروپایی، نقدینگی سریعاً کاهش می‌یابد. همچنین در زمان تعطیلات نقدینگی کم می‌شود که به آن بازار ضعیف اطلاق می‌گردد.

معمولاً در بازارهای ضعیف، قیمت‌ها در یک بازه محدود حرکت می‌کنند اما در صورت وقوع اخبار اقتصادی غیرمنتظره، قیمت‌ها به شدت افزایش می‌یابد.

در زمان کم بودن نقدینگی پیش‌بینی حرکت‌ قیمت‌ها بسیار دشوار است و در این زمان انجام هیچ‌گونه معامله‌ای توصیه نمی‌شود.

سرمایه در گردش چیست؟ فرمول سرمایه در گردش

دانستن مفاهیم مهم حسابداری نقش به سزایی در اداره یک کسب و کار دارد. یکی از این مفاهیم کاربردی، «سرمایه در گردش» است که شاید برخی از افراد آن را با وجه نقد اشتباه بگیرند. سرمایه در گردش، معیاری برای سنجش میزان کارآمدی یک شرکت و نشان‌دهنده سلامت مالی آن در کوتاه‌مدت است. در این مطلب، به معرفی و فرمول مفهوم سرمایه در گردش می‌پردازیم.

سرمایه در گردش چیست؟

یکی از نکات مهم در تحلیل بنیادی بررسی وضعیت مالی شرکت‌ها است. سرمایه در گردش از اصطلاحات رایج در حسابداری و از شاخص‌های مالی محسوب می‌شود که می‌تواند نشان دهد که چه میزان امکان نقدپذیری برای یک فرد یا یک کسب و کار وجود دارد. فرمول سرمایه در گردش ساده‌ است و با کسر کردن بدهی‌های جاری یک شرکت از دارایی‌های جاری آن محاسبه می‌شود.

سرمایه در گردش خالص = دارایی‌های جاری – بدهی‌های جاری

طبق فرمول بالا، ابتدا باید با مفهوم دارایی‌های جاری آشنا شویم. دارایی‌های جاری، دارایی‌هایی هستند که در طی سال مالی جاری یا دوره مالی مورد نظر شرکت، به صورت معقول و منطقی و نه خوش‌بینانه یا بدبینانه، قابل تبدیل به پول نقد هستند.

به طور قطع پول جزو دارایی‌های جاری به حساب می‌آید. همچنین سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدتی که به سادگی قابل فروش و تبدیل به نقدینگی هستند هم جزو دارایی‌های جاری محسوب می‌شوند. حتی موجودی انبار هم‌ زمانی که با افق زمانی کوتاه‌مدت قابل فروش و تبدیل به پول نقد باشد، در دسته دارایی‌های جاری قرار می‌گیرد.

نوع دیگر دارایی‌های جاری،حساب‌های دریافتنی است. حساب‌های دریافتنی مطالباتی هستند که در کوتاه‌مدت می‌توان آن‌ها را به پول نقد تبدیل کرد و حتی ممکن است اسناد تجاری دقیقی از آن‌ها در دست نباشد.

بدهی‌های جاری نیز همان تعهدات مالی شرکت هستند که باید در طول سال،‌ آن‌ها را اجرایی کند. طبق آن چه که گفتیم به تعبیری دیگر، سرمایه در گردش به باقی‌مانده‌ سرمایه‌ نقدی شرکت در بانک پس از کسر بدهی‌های جاری آن نیز گفته می‌شود. حال می‌توان گفت که سرمایه در گردش همان میزان واقعی دارایی‌های نقد یا نزدیک به نقد یک شرکت است و در واقع چیزی که هزینه‌ها و نیازهای روزمره یک شرکت را تأمین می‌کند. از این مفاهیم در تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌ها نیز استفاده می‌شود.

نسبت سرمایه در گردش چیست؟

نسبت سرمایه در گردش از تقسیم دارایی فعلی شرکت بر بدهی جاری آن به دست می‌آید. عددی که در این نسبت نمایش داده می‌شود، نشان‌دهنده سلامت نسبی شرکت است. عدد به دست آمده نرخ سرمایه در گردش است.

این نرخ اگر بین ۱٫۲تا ۲ باشد، به این معنا است که شرکت‌ نقدینگی لازم را برای پرداخت بدهی‌هایش دارد. اگر نرخ سرمایه در گردش شرکتی زیر ۱ باشد به این معنا است که شرکت سرمایه در گردش منفی دارد و به سختی ‌می‌تواند بدهی‌هایش را پرداخت کند و در صورتی که نرخ سرمایه در گردش بالای ۲ باشد به این معنا است که نقدینگی شرکت بسیار زیاد است و می‌تواند محاسبه نقدینگی آن را در بخش‌های دیگر سرمایه‌گذاری کند. البته رقم بیشتر از ۲، همیشه نشانه خوبی نیست زیرا نشان‌دهنده این است که یا موجودی کالا بیش‌ از اندازه است یا شرکت پول نقد مازاد خود را سرمایه‌گذاری نکرده است. کارشناسان عموما بر این عقیده‌اند که نسبت سرمایه در گردش مابین ۱٫۲ و ۲٫۰ برای شرکت‌ها مناسب است.

سرمایه در گردش چه اهمیتی دارد؟

با نگاه جامع‌تر و سنجیده‌تر، سرمایه در گردش را می‌توان دماسنج سلامت مالی شرکت‌ها دانست. که هر اندازه فاصله‌ی بین دارایی‌ها و بدهی‌های کوتاه‌مدت شرکت‌ کمتر باشد نشان می‌دهد که شرکت از فرآیند کاری سالم‌تری برخوردار است. نقطه مقابل این مطلب زمانی است که میزان بدهی‌های شرکت از سرمایه آن بیشتر باشد که این به ‌آن معنا است که سرمایه در گردش شرکت منفی است و احتمال ورشکستگی شرکت بسیار زیاد است.

در اینجا لازم است به این نکته نیز اشاره کنیم که گاهی ممکن است با منفی بودن سرمایه در گردش، یک کسب و کار همچنان به فعالیت خود ادامه دهد اما این وضعیت پایدار نمی‌ماند. درست مانند شخصی که خانه گران‌قیمتی دارد اما به علت ورشکستگی یا هر مسئله دیگری توان پرداخت مخارج روزمره خود را ندارد؛ این فرد پس از مدتی مجبور به نقل مکان به خانه‌ای ارزان‌تر می‌شود.

سرمایه در گردش، معیاری برای تشخیص میزان بهره‌وری کلی کسب ‌و ‌کار است زیرا در این مفهوم، مواردی مانند وجه نقد شرکت، حساب‌های دریافتنی، حساب‌های پرداختنی، میزان بدهی سالانه و دیگر حساب‌های کوتاه‌مدت وجود دارد که مدیریت هر کدام از این موارد روند فعالیت‌های شرکت را مشخص می‌کند.

کاهش سرمایه در گردش شرکت نشان‌ می‌دهد که بدهی‌ها و هزینه‌های شرکت در حال افزایش است و شرکت در تلاش برای حفظ یا افزایش میزان فروش خود است؛ در حالی که افزایش آن نشانه‌ خوبی است و بیانگر کاهش بدهی‌ها و هزینه‌‌ها است.

کارشناسان بر این باورند که به ‌طور کلی میزان و زمان جریان نقدینگی شرکت، نشانه توانگری آن شرکت در عمل کردن به تعهدات و پرداخت بدهی‌هایش است و شرکتی موفق است که بتواند بین دارایی‌های جاری برای پرداخت بدهی‌های جاری، تعادل برقرار کند. البته به این علت که همواره بخشی از نقدینگی برای پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان و انجام کارهای شرکت مصرف می‌شود رسیدن به این تعادل کمی دشوار به نظر می‌رسد.

چه کسب و کارهایی به سرمایه در گردش زیاد نیاز دارند؟

به طور معمول کسب‌ و کارهایی که به ‌صورت زنجیره‌‌وار به هم وابسته‌ هستند یا کسب و کارهای فصلی نسبت به کسب و کارهای سالانه به سرمایه در گردش بیشتری احتیاج دارند. در این گونه کسب و کارها لازم است که بدهی‌‌ها در موعد مقرر پرداخت شود چه مواقعی که شرکت فعالیت داشته باشد و چه نداشته باشد؛ در هر صورت این بدهی‌ها باید پرداخت شوند پس به همین منظور هر چه وجه نقد شرکت در بانک بیشتر باشد بهتر است. به عنوان مثال اگر محصول شرکتی در تابستان فروش خوبی داشته باشد و در زمستان در رکود فصلی قرار بگیرد. مدیر این شرکت برای ادامه کسب‌ و کار خود در فصول سرد مجبور است که از سرمایه در گردش بیشتری استفاده کند.

نکته دیگر این که سرمایه در گردش استاندارد در صنایع مختلف با هم متفاوت‌ است. برخی از صنایع، تجهیزات گران‌‌قیمتی دارند یا از روش‌های درآمدزایی متفاوتی استفاده می‌کنند و لازم است با توجه به شرایط‌شان رویکردی متفاوت در استفاده کردن از سرمایه در گردش خود داشته باشند. این کسب و کارها برای ساده‌تر کردن پرداخت هزینه‌های نقدی شرکت باید راهی را پیدا کنند تا علاوه بر ثابت نگه‌داشتن سرمایه در گردشِ شرکت، هزینه جاری زیادی به دنبال نداشته باشد. برای همین است که مقایسه سرمایه در گردش فقط در شرکت‌های مشابه در یک صنعت معنا می‌دهد و این مقایسه در هر صنعت نیز با توجه ‌به نرخ استاندارد آن صنعت ارزیابی می‌شود.

یکی دیگر از مزیت‌‌های عمده مقایسه این مفهوم، پیش‌بینی کردن بحران‌های مالی شرکت است؛ زیرا حتی شرکتی که منابع مالی و ثابت بسیار دارد، در مواقعی که نتواند دیون خود را پرداخت کند، ورشکست خواهد شد.

سخن آخر

گفتیم که از مفاهیم مهم حسابداری برای اداره یک کسب و کار، سرمایه در گردش است و از کسر بدهی‌های جاری یک شرکت از دارایی‌های جاری آن به دست می‌آید. در تعریفی ساده‌تر نام دیگر سرمایه، پول است و سرمایه در گردش به پولی گفته می‌شود که برای امور روزانه‌ شرکت صرف می‌شود. همان پولی که با آن امور روزانه انجام می‌شود یا همان پولی که شرکت آن را در بانک قرار می‌دهد تا در صورت لزوم، به ‌سرعت آن را به وجه نقد تبدیل کند. در حقیقت این مفهوم نمایانگر بهره‌وری عملیاتی یک شرکت است.