ناقلیت یا کاشفیت شرط تعلیقی و آثار آن در حقوق ایران
با توجه به سکوت قانون مدنی در رابطه با زمان آغاز تأثیر عقود معلق و به عبارت دیگر ناقلیت یا کاشفیت شرط تعلیقی، نمیتوان حکم عقد معلق چیست؟ مسئله را از موارد مشابهی چون تأثیر اجازه و رد در معاملات فضولی که قانونگذار ایرانی در ماده 258ق.م قائل به نوعی از کاشفیت عقد معلق چیست؟ در آن شده، پیدا کرد؛ چراکه چنین استنباطی مبتنی بر نوعی از قیاس است که در حقوق ما قابل پذیرش نمیباشد. لذا ناگزیر با رجوع به منابع فقهی و بررسی دلایلی که میتواند مستمسکی برای هریک از نظریات کاشفیت و یا ناقلیت شرط تعلیقی باشد. پس از بررسی ادله باید گفت که مقتضای قواعد و اصول حقوقی، شروع آثار عقد معلق از زمان حصول شرط تعلیقی یا همان ناقلیت شرط است؛ آن هم به نحو قاعدهای آمره که طرفین عقد نمیتوانند بر خلاف آن تراضی نمایند. جدای از اهمیت نظری، کاشفیت یا ناقلیت شرط تعلیقی آثار عملی مهمی دارد؛ بنا بر نظریه ناقلیت، مورد معامله به ملکیت متعهدله قرارداد معارض با عقد معلق در میآید، اما بنا بر کاشفیت، قرارداد معارض فضولی خواهد بود. در معاملاتی که در آن شرایط شفعه وجود دارد، بنابر ناقلیت شرط تعلیقی زمان ثبوت شفعه از زمان تحقق شرط میباشد، اما در صورتی که قائل به کاشفیت شرط تعلیقی شویم، حق شفعه از زمان انشای عقد در حق شفیع ثابت شده است. علاوه بر این، بنا بر ناقلیت عقد معلق چیست؟ شرط تعلیقی صحت رهن و ضمان از دیون و مطالبات عقد معلق بستگی عقد معلق چیست؟ به صحت رهن و ضمان از دیونی است که سبب آن محقق شده، اما هنوز مستقر بر ذمه نشده است؛ در حالی که اگر شرط تعلیقی را کاشف بدانیم، صحت رهن و ضمان از دیون و مطالبات عقد معلق دیگر متوقف به صحت رهن و ضمان از دینی که تنها سبب آن محقق شده، اما مستقر بر ذمه نشده است، نمیباشد.
عقد ودیعه چیست و چه ویژگی هایی دارد؟
قراردادها
عقد ودیعه یکی از عقودی است که در قراردادها از آن استفاده میشود. عقد ودیعه، عقدی است که دارای قواعد و ویژگیهای خاصی است که این موارد در قانون مدنی بیان شده است. استفاده از این نوع عقد در تنظیم قراردادها و پذیرش آن دارای اثرات و تبعات قانونی است که برای شخص پذیرنده ضمانت اجرایی ایجاد میکند. در این مقاله در مورد ودیعه، طرفین عقد، شرایط ایجاد، تعیین مدت و مواردی که باعث انحلال این نوع عقد بر طبق قانون از زبان وکیل قرارداد پرداخته شده است.
عقد ودیعه چیست؟
بر طبق ماده 607 قانون مدنی، ودیعه عقدی است که در آن شخصی مال خود را به دیگری واگذار میکند تا آن شخص به صورت رایگان، از مال وی نگهداری نماید. مثال، شخص ماشین خود را به دیگری بسپارد تا از آن مراقبت کند. در نتیجه هر زمان شخص مال خود را به دیگری امانت میدهد تا بدون دریافت پولی از آن نگهداری کند، عقد ودیعه صورت گرفته است.
بیشتر بخوانید: در چه مواردی باید به بهترین وکیل ملکی مراجعه کنیم؟
طرفین عقد ودیعه
در ماده 607 قانون مدنی، طرفین عقد ودیعه بیان شده است. طرفین این عقد شامل مودع و مستودع است. مودع به شخصی گفته میشود که مال خود را به شخص دیگر امانت میدهد تا به صورت مجانی از مال وی نگهداری نماید. همچنین مستودع یا امین شخصی است که مال دیگری را برای نگهداری به صورت رایگان قبول میکند. به مودع ودیعهگذار و به شخص مستودع، شخص امین یا ودیعهگیر گویند. طرفین عقد ودیعه باید برای انعقاد این عقد دارای اهلیت عقد معلق چیست؟ عقد معلق چیست؟ قانونی باشند.
تعیین مدت در عقد ودیعه
بر طبق ماده 465 قانون مدنی، در صورتی که در عقد ودیعه به عنوان عقدی جایز، مدت تعیین شود، عقد لازم نمیشود و باید در زمان مقرر منفسخ شود.
در عقود تعیین لازم یا جایزبودن عقد بسیار مهم است. زیرا روابط و شرایط بین طرفین عقد را مشخص میکند. در صورتی که در عقد ودیعه مدت تعیین شود، طرفین عقد یعنی مودع و مستودع باید تا اتمام مدت تعیینشده در قرارداد متعهد باشند. در بعضی موارد یکی از طرفین میخواهد عقد را فسخ کند. در این حالت سوالی که وجود دارد این است که آیا طرفین حق فسخ عقد را قبل از اتمام مدت تعیین شده دارند؟
بر طبق قانون هریک از طرفین عقد ودیعه میتوانند عقد را قبل از اتمام این مدت فسخ نمایند. زیرا عقد ودیعه، عقدی جایز است وهریک از مودع و مستودع زودتر از زمان تعیین شده با توافق یکدیگر میتوانند عقد را فسخ کنند. در صورتی که در عقد ودیعه مدت شرط شود، در پایان مدت تعیین شده عقد منحل میشود. بعد از اتمام این مدت، امانت شرعی است. در این حالت امین باید مال را به ودیعهگذار برگرداند. اگر در رد مال به ودیعهگذارتاخیر کند، ید امانی به ید غاصبانه تبدیل خواهد شد.
شرایط ایجاد عقد ودیعه
بر طبق ماده 190 قانون مدنی، برای صحت ایجاد عقد باید شرایطی وجود داشته باشد که شامل قصد طرفین و رضایت آنها، اهلیت طرفین عقد، موضوع معین مورد معامله و دارابودن مشروعیت جهت معامله است. در نتیجه عقد ودیعه نیز مانند عقود دیگر باید شرایط صحت معامله را داشته باشد تا ایجاد شود. در این نوع عقد لازم نیست که شخص مودع، مالک مالی که ودیعه میدهد، باشد. شرایطی که در ماده 190 قانون مدنی بیان شده است، از عقد معلق چیست؟ شرایط عمومی هر عقدی است. شرایط اختصاصی عقد ودیعه رایگانبودن آن است.
موارد انحلال عقد ودیعه
فسخ و انفساخ از موارد انحلال عقد ودیعه است. در فسخ عقد ودیعه، هریک از طرفین عقد میتوانند عقد را فسخ کنند. در انفساخ عقد ودیعه، بر طبق ماده 954 قانون مدنی، با فوت، سفه و جنون هریک از طرفین عقد منفسخ میشود. همچنین بر طبق ماده 626 قانون مدنی، در صورتی که شخص مال خود را به دیگری امانت دهد، با فوت وی ودیعه باطل میشود. در این مورد شخص امین باید مال مورد امانت را به وارثین ودیعهگذار تحویل دهد. در ماده 628 قانون مدنی بیان شده است، در صورتیکه شخص مودع محجور شود، عقد ودیعه منفسخ میشود. در این حالت مال مورد ودیعه را باید به شخصی که مسئول ادارهکردن اموال شخص محجور است، رد کرد.
حکم شرط عدم ضمان در عقد ودیعه
براساس قانون در عقد ودیعه شخص مستودع در تلف یا نقص مالی امانی مسئول نیست. اما در صورتیکه شخص مستودع در عقد معلق چیست؟ نگهداری مال امانی تعدی و تفریط کند، مسئول است.
در ماده 631 قانون مدنی بیان شده است، در صورتیکه شخصی مال غیر را در عنوانهایی عقد معلق چیست؟ غیرازمستودع تصرف کند، بر طبق قانون نسبت به نگهداری مال امین و در تلف یا نقص مال مسئول نیست، مگر زمانی که در نگهداری تعدی و تفریط کردهباشد. مانند مستاجر نسبت به مال مورد اجاره، شخص قیم نسبت به مال صغیر.
بر طبق ماده 642 و 643 قانون مدنی، شرط عقد ضمان در عقد ودیعه برخلاف نظم عمومی نیست و شرطی صحیح است. شرط عدمضمانت اقدامی برای تغییر علت معلول است. در نتیجه شخص مستودع در عقد ودیعه حقی در مال مورد ودیعه ندارد و بعد از انحلال عقد باید مال امانی را به مالک برگرداند. همچنین اگر مال امانی مثلی باشد، باید آن را رد کند. این تعهد مستودع در مورد مال امانی، تعهد به نتیجه است و شخص امین باید این تعهد را ثابت کند.
بر طبق ماده 620 قانون مدنی، شخص امین مال مورد امانت را باید به همان حالتی که وجود دارد به ودیعهگذار رد نماید. در این حالت امین نسبت به نقص در مال امانی که مسبب نقص آن نیست، ضامن نمیباشد.
گروه وکلای سفیر صلح با داشتن بهترین وکلای پایه یک دادگستری برای رفاه حال شما عزیزان، مشاوره حقوقی آنلاین را راه اندازی کرده است تا بدون مراجعه بتوانید مشاوره حقوقی دریافت کنید.
دیدگاه شما