مقایسه بورس ایران و جهان

مقایسه ممنوع!

آیا می‌توان استارتاپ‌های فین‌تک ایرانی را با نمونه‌های خارجی مقایسه کرد؟

مقایسه فرصت خوبی برای درک مکانیسم‌های یک کسب‌وکار است. منتها گاهی اوقات این مقایسه‌ها از سر نادانی صورت می‌گیرد. در زمینه فین‌تک ایران تقریبا نمی‌توان هیچ کدام از کسب‌وکارهای موجود را با نمونه‌های خارج از ایران مقایسه کرد. دلیل این نتوانستن هم این است که آنچه از سیستم‌های مالی در ایران درک کرده‌ایم، تفاوت بسیار زیادی با نمونه‌های خارج از ایران دارد.

نه می‌توان بانک‌های ایرانی را با بانک‌های جهان مقایسه کرد، نه شرکت‌های پرداخت را و نه کسب‌وکارهای بیمه و بورس ایران را. بنابراین اصرار بر مقایسه کسب‌وکارهای نوپا یا استارتاپی ایران با نمونه‌های خارجی راهی عبث برای درک مکانیسم‌های کسب‌وکارهای داخلی است.

احتمالا بنیانگذاران کسب‌وکارهای ایرانی زمانی که کارشان را شروع کردند، نیم‌نگاهی هم به خارج از ایران داشتند اما به مرور و به دلیل تفاوت‌های ماهوی اکوسیستم کارآفرینی در ایران تغییراتی در ایده‌هایشان ایجاد کردند و امروز به کسب‌وکارهایی تبدیل شدند که با تیپ ایده‌آلشان بسیار متفاوت هستند؛ نکته مهم اینجاست که این کسب‌وکارها مسائل متفاوتی با نمونه‌های خارجی‌شان دارند و بنابراین باید به دنبال راه‌حل‌های متفاوتی هم باشند.

بنابراین نمی‌توان آپ را با paytm مقایسه کرد؛ همین‌طور حامی‌جو، دونیت و فاندوران را نمی‌توان با کیک‌استارتر مقایسه کرد. در ادامه تعدادی از این مقایسه‌های اشتباه را مرور می‌کنیم: شاپیفای / کاموا؛ پی‌پال / زرین‌پال، یک‌پی؛ ونمو / باهمتا، جیبی‌مو؛ علی‌پی / جیبیت؛ اسکوایرکش / پی‌پینگ.

این موضوع شاید درباره کسب‌وکارهای حوزه‌های دیگر هم صدق کند؛ منتها در این یادداشت به بخش‌های دیگر کاری نداریم. اینجا فقط به این می‌پردازیم که کسب‌وکارهای فین‌تک ایران چرا قابل مقایسه با نمونه‌های خارجی نیستند و الگوبرداری از آنها در ایران تقریبا غیرممکن است.

ساختار کسب‌ و کارهای فین‌تک ایران

ساختار کسب‌ و کارهای مالی و پرداخت در جهان به این صورت است که بانک‌ها، کسب‌وکارهای پرداخت، کسب‌وکارهای بورس و بیمه تا حد خوبی از هم جدا هستند و رگولاتورهای متعدد بر فعالیت آنها نظارت دارند. از طرفی برخلاف ایران تعامل این کسب‌وکارها با هم بسیار زیاد است و تبادل اطلاعات به صورت گسترده انجام می‌شود.

به طور خاص برخلاف ایران که سیستم پرداخت تقریبا بخشی از سیستم بانکی است، کسب‌ و کارهای مهم پرداخت جهان مانند ویزا و مسترکارت ارتباط ارگانیکی با بانک‌ها ندارند و به صورت مستقل از بانک‌ها مدیریت می‌شوند. در واقع شرکت‌هایی مانند ویزا و مسترکارت فراهم‌کننده زیرساخت پرداخت در جهان هستند و آن چیزی که ما از کسب‌وکارهای پرداخت در ایران می‌شناسیم، متفاوت با آن چیزی است که در جهان وجود دارد. همین تفاوت‌های اندک باعث شده که سیستم‌های پرداخت در ایران به کلی متفاوت با جهان باشد.

در ایران به دلیل اینکه سیستم پرداخت یک سیستم بسته بوده که ارتباطی با جهان بیرون ندارد، مسائل را به روش خودمان حل کرده‌ایم. به عنوان مثال، تراکنشی مانند کارت به کارت را در نظر بگیرید. چنین تراکنشی در جهان اصلا وجود ندارد و مفهوم انتقال پول از یک فرد به فرد دیگر در جهان به گونه دیگری انجام می‌شود. همین موضوع زمینه رشد استارتاپ‌های مختلفی را فراهم کرده است.

ولی در ایران به روش‌های دیگر مسائلی را حل کرده‌ایم که استارتاپ‌هایی قصد حل‌کردن آن را دارند. یا مثلا رشد و گسترش ابزارهای پرداخت در ایران به حدی بالا‌ست که بسیاری از نوآوری‌های پرداخت در ایران تقریبا بی‌معنا‌ست. شاید در هیچ کجای دنیا تراکنش‌های پرداخت این همه ارزان‌قیمت نباشد.

در این یادداشت فقط به بحث پرداخت اشاره کردیم و بخش‌های دیگر را رها کردیم. می‌توان با ذکر جزئیات بخش‌های دیگر را هم بررسی کرد. در پایان لازم است تاکید کنم که مقایسه استارت‌آ‌پ‌های ایرانی با نمونه‌های خارجی اساسا کار درستی نیست و مسائل آنها متفاوت با مسائل ماست.

مقایسه قیمت مسکن در مناطق مختلف تهران + جدول

رشد قیمت خانه‌های منطقه یک تهران ظرف نیم‌سال ابتدایی ۱۵ درصد بوده. این عدد در سه نقطه جنوبی پایتخت بیش از ۴۰ درصد به ثبت رسیده است.

به گزارش شبکه خبری تهران‌نیوز، متوسط قیمت مسکن در منطقه یک تهران ظرف شش ماه ابتدایی سال ۱۵ درصد افزایش پیدا کرد. آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد میانگین ارزش خانه‌های منطقه یک از متری ۷۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در فروردین به ۸۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در شهریور ارتقا پیدا کرده است. افزایش ۱۵ درصدی قیمت مسکن در گران‌ترین منطقه تهران درحالی اتفاق افتاده که این عدد کمترین میزان رشد نسبت به تمام مناطق پایتخت است و در سه منطقه ۱۶، ۱۸ و ۲۰ شاهد جهش ۴۰ تا ۴۳ درصدی ارزش خانه‌ها بودیم. به‌جز ضرب‌شست خانه‌های جنوب شهر به املاک نیاوران و کامرانیه، بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد قیمت مسکن ظرف نیم‌سال ابتدایی در مناطق غربی تهران نسبت به شرق پایتخت بیشتر بوده است.

رشد قیمت مسکن در مناطق شمالی تهران؛ بین ۱۵ تا ۳۰ درصد

قیمت مسکن در منطقه یک تهران به متری ۸۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. آمارهای رسمی نشان می‌دهد ابتدای سال خرید هر متر آپارتمان مسکونی در منطقه یک تهران ۷۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تمام می‌شده است. با این اوصاف رشد قیمت مسکن در منطقه یک تهران به‌عنوان گران‌ترین نقطه بازار مسکن در نیم‌سال اول حدود ۱۵ درصد برآورد می‌شود. مناطق سه و دو که بعد از منطقه یک، گران‌ترین نقاط بازار مسکن محسوب می‌شوند، به‌ترتیب ۲۶ و ۳۱ درصد رشد قیمت داشتند. فرودین امسال متوسط قیمت مسکن در منطقه دو ۴۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به‌ثبت رسید و در شهریور به ۶۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان ارتقا پیدا کرد. در منطقه سه هم متوسط قیمت مسکن از ۵۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ۷۵ میلیون تومان رسید.

مقایسه تغییرات قیمت مسکن در مناطق شمالی تهران

منطقه

متوسط قیمت فروردین

متوسط قیمت شهریور

میزان رشد قیمت

درصد رشد قیمت

یک

۷۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۸۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۱۲ میلیون تومان

۱۵ درصد

دو

۴۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان

۶۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان

۱۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان

۳۱ درصد

سه

۵۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

۷۵ میلیون تومان

۱۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان

۲۶ درصد

رشد قیمت مسکن در مناطق جنوبی تهران؛ بین ۲۲ تا ۴۳ درصد

قیمت مسکن در مناطق جنوبی تهران ظرف نیم‌سال ابتدایی بین ۲۲ تا ۴۳ درصد رشد داشته است. در منطقه ۱۶ متوسط قیمت مسکن از متری ۱۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان به ۲۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد تا جهش ۴۳ درصدی ارزش خانه‌ها در این نقطه نسبت به تمام مناطق تهران بیشتر باشد. در منطقه ۲۰ که شهریور امسال میانگین ارزش آپارتمان‌های مسکونی به متری ۲۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید، شاهد رشد ۴۲ درصدی متوسط قیمت مسکن بودیم. در دیگر منطقه جنوبی تهران، یعنی منطقه ۱۸، میزان رشد قیمت مسکن تقریبا معادل ۴۰ درصد برآورد می‌شود. چون میانگین قیمت خانه‌های این نقطه از ۱۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به مرز ۲۲ میلیون تومان رسید. میزان رشد قیمت مسکن در مناطق ۱۷، ۱۵ و ۱۹ طی نیم‌سال ابتدایی ۱۴۰۱ نیز به‌ترتیب ۳۳، ۲۲ و ۲۰ درصد برآورد می‌شود که می‌توانید جزئیات قیمت مسکن در این مناطق را در جدول زیر مشاهده کنید.

مقایسه تغییرات قیمت مسکن در مناطق جنوبی تهران

منطقه

متوسط قیمت فروردین

متوسط قیمت شهریور

میزان رشد قیمت

درصد رشد قیمت

۱۵

۱۹ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان

۲۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

چهار میلیون و ۴۰۰ هزار تومان

۲۲ درصد

۱۶

۱۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۲۵ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان

هفت میلیون و ۸۰۰ هزار تومان

۴۳ درصد

۱۷

۱۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان

۲۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

پنج میلیون و ۹۰۰ هزار تومان

۳۳ درصد

۱۸

۱۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان

۲۲ میلیون تومان

شش میلیون و ۳۰۰ هزار تومان

۴۰ درصد

۱۹

۱۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۲۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان

سه میلیون و ۴۰۰ هزار تومان

۲۰ درصد

۲۰

۱۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان

۲۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان

شش میلیون و ۹۰۰ هزار تومان

۴۲ درصد

رشد قیمت مسکن در مناطق شرقی تهران؛ بین ۲۰ تا ۲۴ درصد

قیمت مسکن در شرق تهران ظرف شش ماه ابتدایی ۱۴۰۱ بین ۲۰ تا ۲۴ درصد ارتقا پیدا کرده است. در منطقه ۱۴ که شاهد رشد ۲۴ درصدی متوسط قیمت مسکن بودیم، ارزش هر مترمربع آپارتمان مسکونی از ۲۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. خریداران مسکن در منطقه ۱۳، شهریور امسال بابت هر مترمربع به‌طور میانگین ۳۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان پرداختند درحالی این رقم در اولین ماه امسال ۳۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان به‌ثبت رسید تا رشد قیمت مسکن در این منطقه حدود ۲۲ درصد محاسبه شود. همین عدد میزان رشد قیمت مسکن در منطقه هشت ظرف نیم‌سال ابتدایی امسال درنظر گرفته می‌شود. متوسط قیمت مسکن در منطقه هشت از متری ۳۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به ۳۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تغییر پیدا کرد. در منطقه چهار نیز متوسط قیمت مسکن در شهریور متری ۴۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود درحالی که در فروردین معاملات مسکن این منطقه با میانگین ۳۷ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان صورت گرفت.

مقایسه تغییرات قیمت مسکن در مناطق شرقی تهران

منطقه

متوسط قیمت فروردین

متوسط قیمت شهریور

میزان رشد قیمت

درصد رشد قیمت

چهار

۳۷ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان

۴۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان

هفت میلیون و ۷۰۰ هزار تومان

۲۰ درصد

هشت

۳۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان

۳۹ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان

هفت میلیون تومان

۲۲ درصد

۱۳

۳۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان

۳۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

هفت میلیون و ۳۰۰ هزار تومان

۲۲ درصد

۱۴

۲۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

۳۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان

شش میلیون و ۳۰۰ هزار تومان

۲۴ درصد

رشد قیمت مسکن در مناطق غربی؛ بین ۲۸ تا ۳۷ درصد

قیمت مسکن در مناطق غربی تهران طی شش ماه ابتدایی امسال بین ۲۸ تا ۳۷ درصد رشد داشته است. خرید هر مترمربع آپارتمان مسکونی در منطقه ۲۱ الان ۳۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان آب می‌خورد درحالی که فروردین امسال بانک مرکزی میانگین ارزش هر متر از خانه‌های این نقطه تهران را ۲۴ میلیون تومان اعلام کرد. در منطقه ۲۲ متوسط قیمت مسکن با رشد ۳۵ درصدی از متری ۳۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به ۴۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان افزایش پیدا کرد. متوسط قیمت مسکن در منطقه ۹ که شهریور امسال به متری ۳۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسید، درقیاس با ابتدای سال ۳۰ درصد بالا آمده است. در منطقه پنج نیز رشد ۲۸ درصدی میانگین ارزش خانه‌ها باعث شد تا خرید هر مترمربع آپارتمان مسکونی، در شهریور حدود ۵۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تمام شود.

مقایسه تغییرات قیمت مسکن در مناطق غربی تهران

منطقه

متوسط قیمت فروردین

متوسط قیمت شهریور

میزان رشد قیمت

درصد رشد قیمت

پنج

۴۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۵۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

۱۲ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۲۸ درصد

۲۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان

۳۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

هفت میلیون و ۸۰۰ هزار تومان

۳۰ درصد

۲۱

۲۴ میلیون تومان

۳۳ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۹ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان

۳۷ درصد

۲۲

۳۳ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان

۴۴ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان

۱۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان

۳۵ درصد

رشد قیمت مسکن در مناطق مرکزی تهران؛ بین ۱۸ تا ۳۸ درصد

میانگین قیمت مسکن در مرکز تهران ظرف شش ماه بین ۱۸ تا ۳۸ درصد ارتقا پیدا کرد. در منطقه ۱۲ که شاهد رشد ۳۸ درصدی ارزش خانه‌های این منطقه بودیم، شهریور امسال خرید هر مترمربع آپارتمان مسکونی ۵۸ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان هزینه داشت. داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد این عدد در فروردین ۴۹ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بوده است. در منطقه ۱۱ میانگین قیمت خانه با رشد ۲۳ درصدی به متری ۲۹ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسیده است. متوسط قیمت مسکن در منطقه هفت، شهریور امسال به متری ۴۲ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید تا شاهد رشد ۳۲ درصدی ارزش خانه‌های این نقطه باشیم. قیمت خانه در منطقه ۱۰ که الان متری ۳۱ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان است، نسبت به ابتدای سال ۳۴ درصد افزایش پیدا کرده است. متوسط قیمت مسکن در منطقه ۱۲ نیز به متری ۲۷ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان رسید تا در این نقطه تهران رشد قیمت مسکن نسبت به ابتدای سال معادل ۳۸ درصد باشد.

بورس نیویورک چیست؟ بزرگ‌ترین بورس جهان و خانه سهام شرکت‌های معتبر

آمریکا یکی از قطب‌های بزرگ اقتصاد جهان است و بازار سهام آن می‌تواند آینه‌ای از وضعیت اقتصاد جهان باشد. ایالات متحده آمریکا چند بازار سرمایه دارد که دو مورد از معروف‌ترین آن‌ها بورس نزدک (NASDAQ) و بورس نیویورک (New York Stock Exchange) یا به اختصار NYSE است. بورس نیویورک بزرگ‌ترین بازار بورس در جهان به شمار می‌رود. به همین دلیل می‌توان رد پای اهمیت و تاثیر این بازار و شاخص‌های آن را در اقتصاد و صنعت سراسر جهان مشاهده کرد. اما بازار بورس نیویورک کجاست، دلیل اهمیت آن چیست و چه تفاوتی با دیگر بورس‌ها از جمله نزدک دارد؟

بیشتر بخوانید

بورس نیویورک (NYSE) چیست؟

همانطور که گفتیم، بورس نیویورک یک بازار بورس آمریکایی است که به عنوان بزرگ‌ترین بازار بورس جهان شناخته می‌شد. این رتبه بر اساس ارزش بازار کل اوراق بهادار شرکت‌های پذیرش شده در NYSE به آن اعطا شده است. تا تاریخ ۳۰ ژوئن سال ۲۰۱۸ سرمایه بازار این بورس ۲۸.۵ تریلیون دلار تخمین زده شده است.

پیش از این بازار بورس نیویورک به شکلی خصوصی اداره می‌شد. اما از تاریخ هشت مارس سال ۲۰۰۶ به یک سازمان و نهاد عمومی تبدیل شد. این اقدام در پی استفاده از یک شبکه ارتباطات الکترونیکی به نام آرکیپلاگو (Archipelago) اتفاق افتاد. در حقیقت این شبکه، یک شبکه‌ی معامله الکترونیکی مربوط به بازار سهام بود. ادغام این بازار الکترونیکی با NYSE منجر به عمومی شدن بورس نیویورک شد.

در سال ۲۰۰۷ پای یورونکست (Euronext) نیز به ماجرا باز شد. یورونکس بزرگ‌ترین بازار سهام اروپا است که با بورس نیویورک ادغام شد و در نهایت NYSE Euronext شکل گرفت. بعدها شرکت اینترکانتیننتال اکسچنج (Intercontinental Exchange) آن را خرید. این شرکت اکنون شرکت مادر بورس نیویورک است و سهام غالب آن را در دست دارد.

بورس نیویورک کجاست و چگونه کار می‌کند؟

NYSE که به نام بیگ بورد (Big Board) نیز شناخته می‌شود، در خیابان وال استریت (Wall Street) در شهر نیویورک واقع است. ساختمان این مجموعه ۲۱ اتاق دارد که به منظور تسهیل معاملات از آن‌ها استفاده می‌شود. ساختمان اصلی بورس نیویورک در پلاک ۱۸ براد استریت (Broad Street) و ساختمان دیگر آن در پلاک ۱۱ وال استریت قرار گرفته است و هر دوی آن‌ها در سال ۱۹۷۸ به عنوان بناهای تاریخی مهم معرفی شدند.

معاملات بازار سهام نیویورک تا سال‌های زیادی تنها در تالار بورس انجام می‌شد. به این ترتیب که خریداران و فروشندگان سهام خود را به صورت حضوری دادوستد می‌کردند. شیوه حراج اینگونه بود که معامله‌گران قیمت‌های پیشنهادی خود را با صدای بلند اعلام می‌کردند و سهام به بهترین قیمت فروخته می‌شد. هرچند اکنون بسیاری از معامله‌گران به شیوه‌ها و سیستم‌های الکترونیکی روی آورده‌اند؛ اما هنوز معامله‌گران حضوری و سنتی همان شیوه قدیمی را پیش می‌گیرند.

ساعات کاری و روزهای تعطیل بورس نیویورک

در حال حاضر بورس نیویورک از دوشنبه تا جمعه و از ساعت ۹:۳۰ صبح تا ۴:۰۰ بعدازظهر باز است. این بازار در تمام روزهای تعطیل رسمی فعالیتی ندارد. گاهی ممکن است با واقع شدن تعطیلات رسمی در روز شنبه، روز جمعه پیش از آن نیز بورس نیویورک تعطیل باشد. هم‌چنین اگر یک‌شنبه تعطیل رسمی باشد، آن‌گاه احتمال دارد بورس نیویورک در روز دوشنبه بعد از آن نیز تعطیل باشد.

آیین آغاز به کار جلسه معاملاتی در NYSE

ساعات کاری بازار سهام نیویورک همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، از ۹:۳۰ تا ۴:۰۰ بعدازظهر (به وقت منطقه زمانی شرقی یا ET) است. با به صدا درآمدن زنگ بازگشایی، معاملات سهام آغاز می‌شود و زنگ بسته‌شدن بازار حاکی از اتمام زمان معاملاتی در آن روز است. هر یک از چهار بخش اصلی بازار سهام نیویورک زنگ‌هایی دارند که به محض فشردن دکمه‌ی مربوطه، هم‌زمان به صدا به در می‌آیند. اما فلسفه این زنگ‌ها برای آغاز جلسه معاملاتی در بورس نیویورک چیست؟

تاریخچه روش آگاه کردن افراد از شروع ساعات معاملاتی در NYSE

ساعات معاملاتی از همان ابتدا با به صدا درآمدن زنگ‌ها شروع نمی‌شد و پایان نمی‌یافت. در سال‌های دور به جای زنگ از یک چکش استفاده می‌کردند. بعد از آن و در اواخر دهه ۱۸۰۰ بود که چکش را روی یک صفحه فلزی می‌کوبیدند و به این ترتیب معامله‌گران متوجه می‌شدند که زمان شروع معاملات فرا رسیده است. در سال ۱۹۰۳ هم‌زمان با انتقال بورس نیویورک به پلاک ۱۸ براد استریت، شیوه‌های قبلی منسوخ شد و زنگ جای آن‌ها را گرفت.

قبل از سال ۱۹۹۵ مدیران تالار بورس، زنگ‌ها را به صدا در می‌آوردند. اما از این تاریخ، بورس اوراق بهادار نیویورک از مدیران شرکت‌ها دعوت کرد که زنگ‌ها را بر مبنای برنامه‌ای منظم و روتین به صدا درآورند. بعدها این امر به یک رویداد روزانه تبدیل شد.

چه کسانی زنگ NYSE را به صدا درمی‌آورند؟

اشخاصی که زنگ‌های بورس نیویورک را به صدا درمی‌آورند، مدیران شرکت‌های پذیرش شده در این بازار هستند. این افراد گاهی این حضور خود را با رویدادهای بازاریابی هماهنگ می‌کنند؛ رویدادهایی مانند رونمایی از یک محصول یا ابتکار جدید و ادغام یا مالکیت دو یا چند شرکت. گاهی اوقات ممکن است دیگر شخصیت‌های سرشناس مانند ورزشکاران و افراد مشهور این زنگ‌ را به صدا درآورند. لیزا مینلی، خواننده و بازیگر، مایکل فلپس، شناگر دارنده مدال المپیک و اسنوپ داگ، خواننده موسیقی رپ از جمله افراد سرشناسی هستند که تاکنون زنگ‌های NYSE را به صدا درآورده‌اند.

در ماه جولای سال ۲۰۱۳، بان کی مون، دبیرکل سابق سازمان ملل متحد زنگ پایان معاملات بورس نیویورک را نواخت. این امر به نشانه پیوستن بازار سهام نیویورک به طرح سازمان ملل موسوم به «ابتکار عمل بورس‌های سهام پایدار» (Sustainable Stock Exchanges Initiative) صورت گرفت.

بیشتر بدانید

در سال ۱۸۸۶ تنها در یک روز، بازار بورس نیویورک شاهد دادوستد ۱ میلیون برگه سهام بود. این امر یک اتفاق مهم و برجسته به شمار می‌رفت. در سال ۱۹۸۷ بود که ۵۰۰ میلیون برگه سهم در بورس اوراق بهادار نیویورک و تنها مقایسه بورس ایران و جهان در طی یک روز معاملاتی معامله شد. تا سال ۱۹۹۷، ۱ میلیارد سهم در NYSE به طور روزانه داد و ستد می‌شد.

شاخص بورس نیویورک

اگر اخبار اقتصادی را دنبال کرده باشید، می‌دانید که معیار سنجش عملکرد هر بازار سرمایه، شاخص آن بازار است. اما شاخص بورس نیویورک بیانگر چیست؟ بر اساس شاخص مرکب بازار سهام نیویورک یا (NYSE Composite Index) میانگین بازدهی و ارزش سهام پذیرفته در این بازار محاسبه می‌شود.

این شاخص وضعیت بیش از ۲۰۰۰ شرکت بورسی را نشان می‌دهد، که در صنایع مختلفی از جمله املاک و مستغلات یا مالی و سرمایه‌گذاری فعالیت می‌کنند.

شاخص مرکب NYSE در اواسط دهه ۱۹۶۰ میلادی ایجاد شد، تا برخلاف شاخص میانگین صنعتی داوجونز (Dow Jones Industrial Average) شامل بازدهی و ارزش تمام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سهام نیویورک باشد.

تاریخچه بورس اوراق بهادار نیویورک

تاسیس بورس نیویورک به تاریخ ۱۷ ماه می سال ۱۷۹۲ برمی‌گردد. در آن روز ۲۴ کارگزار سهام از سراسر نیویورک توافق‌نامه باتنوود (Buttonwood Agreement) را امضا کردند. این اتفاق در ساختمان پلاک ۶۸ وال استریت به وقوع پیوست. به این ترتیب بازار بورس نیویورک تنها با پنج برگه اوراق بهادار کار خود را آغاز کرد. این تعداد شامل سه اوراق قرضه دولتی و دو سهام بانکی بود.

بسیاری از قدیمی‌ترین شرکت‌های سهامی عام در پی آغاز به کار بورس نیویورک به عنوان مهم‌ترین بازار اوراق بهادار آمریکا در این بازار حضور یافتند. شرکت کانسالیدیتد ادیسن (Consolidated Edison)، قدیمی‌ترین کمپانی حاضر در بورس نیویورک است. این شرکت در سال ۱۸۲۴ تحت عنوان شرکت New York Gas Light Company در این بازار پذیرش شد. در کنار شرکت‌های آمریکایی، شرکت‌های سهامی مستقر در خارج از آمریکا نیز می‌توانند سهام خود را در NYSE ثبت کنند؛ به شرطی‌که قوانین و ضوابط پذیرش در بورس نیویورک را رعایت کنند.

وجود شرکت‌های ادغام‌شده در بورس نیویورک منجر به گستردگی وسیع و مشارکت جهانی سهام‌داران در این بازار شده است. این بازار پیش از آن‌که با Euronext ادغام شود، فعالیت خود را در قالب NYSE آغاز کرد.

همانطور که پیشتر اشاره شد، در سال ۲۰۱۳، کمپانی Intercontinental Exchange یا به اختصار ICE، شرکت NYSE Euronext را خریداری کرد. ارزش این معامله ۱۱ میلیارد دلار بود. یک سال پس از این اتفاق، یورونکست از دل ICE و در جریان یک عرضه اولیه سهام (IPO) مجددا به عنوان یک بورس اروپایی مستقل سر برآورد. اما در جریان این فرایند ICE هم‌چنان به عنوان مالک اصلی بورس نیویورک باقی ماند و آن را در بازار سهام عرضه نکرد.

تفاوت بورس نیویورک و بورس نزدک

همانطور که در ابتدای این مقاله نیز اشاره کردیم، آمریکا چندین بازار بورس دارد که بورس نیویورک و بازار بورس نزدک مهم‌ترین آن‌ها هستند. این دو بازار مقایسه بورس ایران و جهان مقایسه بورس ایران و جهان اما تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم.

• تاریخ تاسیس: بورس نیویورک در سال ۱۷۹۲ و در وال‌استریت فعالیت خود را آغاز کرد. بورس نزدک اما حدود ۲۰۰ سال بعد و در سال ۱۹۷۱ و به عنوان یک سامانه معاملات آنلاین تاسیس شد و در ابتدا حتی دفتر فیزیکی نداشت.
• تعداد شرکت‌های پذیرفته شده: در حال حاضر بیش از ۲۴۰۰ شرکت در بورس نیویورک حضور دارند که اکثر آن‌ها را شرکت‌های قدیمی و تثبیت‌شده‌ای مانند بانک‌ها و شرکت‌های نفتی تشکیل داده‌اند. اما در بورس نزدک بیش از ۳۸۰۰ شرکت کوچک و بزرگ فعال هستند که شامل برخی از مهم‌ترین شرکت‌های حوزه تکنولوژی در جهان مانند مایکروسافت و فیسبوک است.
• ارزش بازار: ارزش بازار نیویورک چند برابر ارزش بازار نزدک است و این درحالی است که شرکت‌های بیشتری در بورس نزدک فعال هستند. این امر نشانگر کوچک‌تر بودن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس نزدک است.
• روش انجام معالات: در بورس نیویورک معاملات به طور مستقیم بین خریداران و فروشندگان انجام می‌شود. یعنی در هر لحظه، بیشترین قیمت پیشنهادی خرید با کمترین قیمت درخواستی فروش مقایسه می‌شود و در صورت تطابق معامله انجام می‌شود. اما در بازار نزدک، معاملات از طریق واسط‌های مرکزی صورت می‌گیرد و خریدار و فروشنده قیمت‌های مدنظر خود را به این واسطه ارسال می‌کنند و در صورت تطابق و در کسری از ثانیه معامله صورت می‌گیرد و مبلغ معامله از طریق واسطه و پس از کسر کارمزد، بین خریدار و فروشنده رد و بدل می‌شود.
• بازدهی: با توجه به پیشرفت تکنولوژی و فناوری‌ها، شاخص بازار بورس نزدک در سال‌های اخیر رشد بیشتری نسبت به بورس نیویورک داشته است.

تاریخ‌های مهم در بورس نیویورک

• ۲۴ اکتبر سال ۱۹۲۹: بدترین سقوط بازار سهام در تاریخ آمریکا از پنج‌شنبه سیاه آغاز شد. این روند تا سه‌شنبه سیاه (یعنی روز ۲۹ اکتبر همان سال) و با فروش هیجانی سهام ادامه پیدا کرد. این اتفاق در پی سقوط بورس سهام لندن به وقوع پیوست که در سپتامبر رخ داده بود و نشانه‌ای از آغاز رکود بزرگ اقتصادی داشت. این رکود بر تمام کشورهای صنعتی غرب تاثیر گذاشت.

• یکم اکتبر سال ۱۹۳۴: در این تاریخ بورس نیویورک توسط کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) به عنوان بورس اوراق بهادار ملی ثبت شد.

• ۱۹ اکتبر ۱۹۸۷: شاخص یا میانگین صنعتی داو جونز (DJIA)، تنها در یک روز ۵۰۸ واحد افت کرد. این میزان معادل سقوطی ۲۲.۶ درصدی بود.

• ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱: در پی حملات ۱۱ سپتامبر، NYSE چهار روز تعطیل شد. کار این بازار مجددا در روز ۱۷ سپتامبر از سر گرفته شد. در بازه‌ی پنج روزه پس از این بازگشایی، بالغ بر ۱.۴ تریلیون دلار از این بازار خارج شد و بزرگ‌ترین ضرر را در تاریخ NYSE رقم زد.

• اکتبر ۲۰۰۸: NYSE Euronext مالکیت و خرید سهام بورس اوراق بهادار آمریکا (American Stock Exchange) را با مبلغ ۲۶۰ میلیون دلار تکمیل کرد.

• شش می ۲۰۱۰: بزرگ‌ترین سقوط شاخص داو جونز طی یک روز پس از سقوط تاریخی میانگین صنعتی داوجونز در سال ۱۹۸۷،در ششم می سال ۲۰۱۰ اتفاق افتاد. در این روز میانگین صنعتی داوجونز ۹۹۸ واحد افت کرد. این واقعه را 2010 Flash Crash نامیدند که حاکی از سقوط سریع شاخص در یک روز است.

• دسامبر ۲۰۱۲: کمپانی ICE پیشنهاد خرید NYSE Euronext را در ازای مبادله اوراق بهادار به ارزش ۸ میلیارد دلار ارائه کرد.

• یک می ۲۰۱۴: بورس نیویورک به اتهام نقض قوانین بازار از سوی کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا مشمول جریمه ۴.۵ میلیون دلاری شد.

• ۲۵ می ۲۰۱۸:‌ خانم استیسی کانینگهام (Stacey Cunningham) به عنوان نخستین رئیس زن NYSE منصوب شد.

• ۲۳ مارس ۲۰۲۰: تالار بورس نیویورک در پی همه‌گیری ویروس کووید ۱۹ به طور موقت بسته شد. بر این اساس مقرر شد که معاملات به صورت الکترونیکی انجام شوند.

جمع‌بندی

قدمت بورس نیویورک به سال ۱۷۹۲ برمی‌گردد. این بازار با توجه به ارزش بازار شرکت‌های حاضر در آن، لقب بزرگ‌ترین بازار سهام را به خود اختصاص داده است. بسیاری از قدیمی‌ترین شرکت‌های سهامی عام آمریکا در بورس اوراق بهادار نیویورک حضور دارند. نام دیگر این بازار Big Board است که توسط معامله‌گران به آن اطلاق شده است. شرکت Intercontinental Exchange در سال ۲۰۱۳ با خرید بورس نیویورک به مالک اصلی آن تبدیل شد.

بازار بورس تهران و آشنایی با بازارهای مالی جهان

بازار مالی , کل سیستم اقتصاد یک کشوررا به دو بخش واقعی و مالی تقسیم می کند.

بخش مالی بازار را می‌توان به عنوان زیرمجموعه‌ای از نظام اقتصادی تعریف کرد,که در آن وجوه، اعتبارات و سرمایه در چارچوب قوانین و مقررات

مشخص از طرف پس‌انداز کنندگان و صاحبان پول و سرمایه به طرف متقاضیان، جریان دارد,

بازارهای مالی نیز بازارهایی هستند که در آنها داراییهای مالی مبادله می شوند.

داراییهای مالی, داراییهایي مثل:

سهام و اوراق قرضه هستند كه ارزش آنها به ارزش تولیدات و خدمات

ارایه شده توسط شرکتهای منتشر کننده آنها وابسته است.

تفاوت داراییهای مالی با داراییهای واقعی در این است که داراییهای

واقعی ماهیت فیزیکی دارند مانند:اتومبیل، املاک و مستغلات و وسایل منزل.

یکی از راههای سرمایه گذاری ,خرید داراییهای مالی است.

مزیت خرید داراییهای مالی نسبت به خرید داراییهای واقعی از دیدگاه اقتصادی این است

که اولا دارایی واقعی کالای مصرفی است نه وسیله پس انداز و سرمایه گذاری,

دوم اینکه خرید داراییهای واقعی و بدون استفاده نگه داشتن آنها به امید

گرانتر شدن در آینده به معنای بدون استفاده نگه داشتن منابع کشور است

و ارزش افزوده ای ایجاد نمی کند, مگر آنگه از آن استفاده شود.

مثل اینکه شخصی اتومبیل و یا خانه‌ای بخرد و آن را اجاره دهد.

چند نوع از داراییهای مالی عبارتند از:

بازار ارز خارجی

سپرده های سرمایه گذاری در بانکها، طرح های بازنشستگی که توسط صندوقهای بازنشستگی ارایه می شود،

انواع بیمه نامه های شرکتهای بیمه و در نهایت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار که توسط کارگزاران خرید و فروش می شود.

بازارهای مالی در چند دهه اخیر رشد قابل توجهی داشته و به طور مستمر درحال تکامل و افزایش نقدینگی در جهان است.

وظیفه بازارها:

وظیفه بازارها, گردآوری خریداران و فروشندگان علاقه مند به مشارکت در بازار است.

در واقع تمامی بازارهای مالی در پی گردآوری سرمایه و برقراری ارتباط بین جویندگان سرمایه (قرض گیرندگان) و دارندگان سرمایه (قرض دهندگان) هستند.

اولین بورس اوراق بهادار:

اولین بورس اوراق بهادار در دنیا در شهر آمستردام و توسط اولین شرکت

چند ملیتی به نام «کمپانی هند شرقی هلند» پدیدار شد.

به همین نحو، اولین شرکتی بود که سهام منتشر کرد.

این شرکت با وجود بازاری برای سهام و اوراق قرضه خود، احتمالاً

قویترین اقتصاد در تاریخ جهان را داشته است.

کلید موفقیت این شرکت درحقیقت حضور «عموم» در مالکیت مقایسه بورس ایران و جهان آن بوده است.

تعریف بازار فارکس:

یکی دیگر از بازارهای مالی دنیا,فارکس می باشد.

فارکس, بازاری بین المللی است, بزرگترین و شناورترین بازار مالی

دنیاست که معاملات روزانه آن از پنج تریلیون دلار فراتر می رود که هیچ

بازاری نمی تواند با این بازار رقابت کند زیرا حجم نقدینگی در این بازار بسیار بالاست.

مقایسه گردش مالی روزانه بازار فارکس با دیگر بازارهای مالی:

بازار فارکس , تبادل ارز خارجی هست که در این بازار میتوان برابری

ارزهای مختلف را در برابر هم معامله کرد,

که این معامله هارو میتوان از طریق کارگذاری های معتبر فارکس انجام داد.

کارگزاری های فارکس ,تمامی جفت ارزها، سهام های آمریکا، ارزهای

دیجیتال، طلا، نفت ، شاخص های بورس و هزاران دارایی دیگر را برای

معامله در اختیارمشتریان می گذارند.

فارکس یعنی برابری ارزها:

برای مثال, نرخ برابری پوند به دلار برابر با 1.30 میباشد.

این عدد یعنی اینکه اگر شما یک پوند بدهید، 1.30 دلار به شما میدهند

و یا مثلا 100000 پوند بدهید, 130000 دلار به شما میدهند.

فارکس بازار پر نوسانی هست و از طرفی دیگر علاوه بر تمام نوساناتی که دارد، بازار امنی هست,

امنیت به این معنا است که شما در جفت ارزها کمتر حرکات غیر قابل تصور میبینید،

ارزی را نداریم که یک شبه نابود شود.ولی سایر دارایی ها این ویژگی را دارند.

تاریخچه فارکس:

تا پیش از جنگ مقایسه بورس ایران و جهان جهانی اول سیستم استاندارد طلا مورد استفاده

کشورها قرار می گرفت، که براساس این سیستم ارزش هر ارز به میزان طلایی بستگی داشت که پشتوانه آن بود.

به طور مثال ارزش هر اونس طلا برابر 6.5 دلار آمریکا و 3.17 پوند

انگلستان بوده است،در نتیجه قیمت هر پوند انگلیس برابر 2.05 دلار

محاسبه می شده است.

در قالب این سیستم، نرخ ارز کشورها دارای ثبات نسبی بود ونوسانات

زیادی صورت نمی پذیرفت اما با آغاز جنگ جهانی اول این سیستم دیگر

کارایی نداشت و کشورها تا پایان جنگ جهانی دوم از نظام های ارزی

متفاوتی برای حفظ ارزش پول ملی استفاده می کردند.

در پایان جنگ جهانی دوم، تمام جهان به شدت هرج و مرج را تجربه می

کرد که دولت های اصلی غربی احساس نیاز به ایجاد یک سیستم

برای ایجاد ثبات در اقتصاد جهانی را داشتند

سیستم برتون وودز:

این سیستم به عنوان “سیستم برتون وودز” شناخته می شود

که در حقیقت این سیستم به صورت توافقی نرخ ارز دلار در برابر طلا را

تعیین می کند که اجازه می داد تمام ارزهای دیگر نسبت به دلار آمریکا

با این سیستم، نرخ برای مدت کوتاهی تثبیت شد،

اما با توجه به اینکه اقتصادهای بزرگ جهان شروع به تغییر و رشد با

سرعت های مختلف کردند،قوانین سیستم به زودی منسوخ و محدود شد.

درسال 1971، قرارداد برتون وودز لغو شد و با یک سیستم ارزیابی ارز

دیگر جایگزین مقایسه بورس ایران و جهان شد. ایالات متحده در صندلی قدرت بود و دنیا را کنترل

می کرد، بازار ارز به شناور آزادی تبدیل شد، که در آن نرخ ارز توسط

عرضه و تقاضا تعیین شد,در ابتدا، تعیین نرخ ارز منصفانه دشوار بود، اما

پیشرفت تکنولوژی و ارتباطات در نهایت باعث شد که همه چیز آسانتر

پس از دهه 1990، به لطف کامپیوترها و رشد سریع اینترنت, بانک ها

شروع به ایجاد سیستم عامل های تجاری خود کردند, بازار فارکس در

ابتدا محل تعامل بانک های مرکزی بود,اما تحولات فوق و کاهش نقش

دولت ها در اقتصاد سبب گردید بانک های تجاری، شرکت های تجاری،

کارگزاران و بورس بازان نیز در این بازار حضور یابند.

وسرانجام در سال 1993، کشورهای اروپایی با افزایش دامنه تغییرات

ارزها تا 15%، زمینه حضور معامله گران خرد را فراهم نمودند.

تاثیر فناوری بر بازار فارکس:

از سویی با پیشرفت فناوری اطلاعات ابزارهای لازم جهت انجام معاملات

در فضای مجازی (اینترنت) در اختیار معامله گران فوق قرار گرفت،

بطوری که امروز شاهد گسترش بکارگیری این فناوری در بازار فارکس

می باشیم.این سیستم عامل ها (پلت فرم ها) برای دادن قیمت به طور

زنده به مشتریان خود طراحی شده تا بتوانند بلافاصله خودشان ترید کنند.

در همین حال، بعضی از ماشین آلات بازاریابی هوشمند با استراتژی

تجاری مبتنی بر اینترنت برای تریدرهای فردی معرفی شدند,

این موسسات به عنوان “کارگزاران خرده فروشی فارکس” شناخته

شدند و این شرایط، کار را برای ترید فردی در اندازه و میزان کوچکتر فراهم ساخت.

بر خلاف بازار بین بانکی که اندازه تجاری استاندارد یک میلیون واحد است،

کارگزاران خرده فروشی به افراد اجازه تجارت را با اندازه 1000 واحد را دادند

در گذشته، تنها دلالان بزرگ و صندوق های سرمايه گذاری بودجه ها

می توانستند ارز ترید کنند، اما به لطف کارگزاران خرده فروش فارکس و

اینترنت شرایط تغییر کرد. با سختی موانع ورود، هر کسی فقط می

توانست با یک کارگزار تماس بگیرد، یک حساب را باز کند، پولی را

سپرده و تجارت فارکس را براحتی از خانه اش کنترل کند.

خرید و فروش در بازار فارکس به چه معناست؟

به عنوان مثال ما جفت ارز یورو به دلار را میخریم در اینجا ما نسبت به

بالا رفتن قیمت یورو و پایین رفتن قیمت معامله می کنیم,

درحقیقت یورو را خریدیم و دلار را فروختیم و یا فرض کنید پوند به دلار را

نظرما این بوده که قیمت پوند میریزد و دلار قوی میشود

به عبارتی دیگر دلار را خریده ایم و پوند را فروخته ایم

معامله گرها در بازار فارکس ارزهایی را معامله میکنند که سود زیادی

آموزشهای تخصصی لازم برای معامله در بازار فارکس:

آموزش تحلیل بنیادی یا فاندامنتال

تحلیل تکنیکال چیست؟

در بازار فارکس ، ما برای اینکه سود بیشتری کنیم و پول بیشتری

دربیاریم از قانون روندها استفاده میکنیم.

هر دارایی یک روندی دارد، یک نموداری دارد، و یک تحلیل تکنیکالی،

برای مثال شرکت گوگل روزی در بازار سهام عرضه شد، آهسته آهسته

رشد کرد و امروز یک شرکت بالغ و بزرگ است. با درآمدی غیر قابل

تصور.بعضی وقت ها قیمتش پایین آمده، برای اینکه معامله گران فکر

میکردند شرکت ارزشمندی نیست، و بعضی وقت ها رشد کرده، چونکه

پروژه های فوق العاده ای در حال انجام داشته است. ما میتوانیم همه

چیز رو تحلیل کنیم، چون این قانون زندگی است.

ما میتوانیم همه چیز رو تحلیل کنیم، چون این قانون زندگی است.

پایه ی تمامی نوسانات بازار در ذهن ما هست، در ترس و طمع ما هست.

به طور مثال ,شما میخواهید طلا بخرید، شما نمیخواهید بیشتر از 1600

دلار برای هر اونس طلا بدهید، برای اینکه شما میترسید پولتان را از

در واقع شما از شکست میترسید.

اصولا بازارها به وسیله احساسات مردم حرکت میکنند،

توسط ذهنیتشون از بازار، طمع به دست آوردن پول بیشتر، ترس از

شکست، و امید موفقیت.

بازارها محل تقابل احساسات مختلف، نظرات متفاوت و رویاهای مردم هستند.

تحلیل تکنیکال:

تحلیل تکنیکال به ما کمک میکند که احساسات بازار، دیدگاه بازار و

روانشناسی معامله گران را متوجه بشویم.

هنر تحلیل تکنیکال (با تاکید بر واژه‌ی هنر) تشخیص زمان تغییر روند

قیمتها در نخستین مراحل تغییر قیمت و سوار شدن بر موج جدید

قیمتهاست. تا زمانی که شواهد جدید نشان بدهد که روند جدیدتری در

حال شکل گیری است و تحلیل گر تکنیکال، قبل از اینکه تمام بازار،

متوجه تغییر روند بشود، تصمیم های سرمایه گذاری جدید را اتخاذ می کند.

واژه تکنیکال:

واژه تکنیکال وقتی در مورد بازارها و معاملات مورد استفاده قرار می‌گیرد،

معنایی بسیار متفاوت از معنای رایج آن دارد.

استفاده از تحلیل تکنیکال برای بررسی یک بازار،

به این معناست که به جای توجه به خود کالا و خدماتی که در آن بازار

معامله می‌شود، فقط به رفتارهای بازار توجه کنیم.

تحلیل تکنیکال، دانش ثبت تاریخچه معاملات است

(معمولاً به صورت نمودارهای گرافیکی) و سپس پیش بینی روندهای محتمل در آینده بازار است.

تاریخچه کامل بورس در ایران و جهان

در قرن پانزدهم میلادی , بازرگانان و صرافان بلژیکی در شهر “بورژ” در مقابل خانه مردی به نام “فن در بورزه”(واندر بورس) جمع می شدند و به داد و ستد می پرداختند. بدین ترتیب نام فعالیتی که بعدها یعنی در سال 1460 بازار متشکلی را شامل گشت از اسم آن مرد بلژیکی گرفته شد.

اولین بورس اوراق بهادار در دنیا در شهر آمستردام و توسط اولین شرکت چند ملیتی به نام «کمپانی هند شرقی هلند» پدیدار شد. به همین نحو، شرکت «کمپانی هند شرقی هلند» اولین شرکتی بود که سهام منتشر کرد. شرکت «کمپانی هند شرقی هلند» از سلسله عواملی برای نیل به موفقیت برخوردار بود: 50 هزار نفر کارمند غیر نظامی با ارتش خصوصی مشتمل بر 40 ناوجنگی، 30 نفر ملوان و 10 هزار خدمه و البته گردش فزاینده سود. این شرکت با وجود بازاری برای سهام و اوراق قرضه خود، احتمالاً قویترین اقتصاد در تاریخ جهان را داشته است. کلید موفقیت این شرکت درحقیقت حضور «عموم» در مالکیت آن بوده است.

با توجه به تشکیل بورس اوراق بهادار لندن قبل از قرن 19، تا سال 1801 هیچگونه مقررات یا عضویت رسمی در بورس اوراق بهادار لندن مشاهده نشد. درحالی که بزرگترین گام‎های تغییر در تاریخ دنیا به وقوع می‎پیوست، هنوز تعدادی اعتقاد داشتند که خرید وفروش سهام امری غیر اخلاقی و شیطانی محسوب می‎شود.

هم زمان با انتشار فهرست ابزارهای مالی در قهوه‎خانه ای در لندن، کارگزاران سهام در زیر درختی در خیابان «وال استریت» نیویورک جهت دادوستد سهام، نشست ترتیب دادند. وال استریت، یک دیوار مستحکم در نیویورک بود که به هرعلتی توسط هلندیان بنا شده بود. در سال 1792، 24 کارگزار سهام قراردادی را امضا نمودند که بعدها «هیأت سهام و بورس نیویورک»- شرکتی که بعدها به بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) تبدیل شد- جایگزین آن گردید.

قرار داد «باتن وود(Buttonwood)» نه تنها پیدایش بورس اوراق بهادر نیویورک را باعث گردید بلکه شاهد انکار ناپذیری مبنی بر توسعه ایالات متحده و تبدیل آن به یک ابرقدرت اقتصادی محسوب شد. جالب است که وال استریت در کنار دیگر سمبل ایالات متحده یعنی آسمان‎خراش‌ها ، به عنوان نماد قدرت و پول این کشور به شمار می‎رود.

امروزه نقش بورس‎های اوراق بهادار در اقتصاد جهان غیرقابل انکارند. شاید محققین نیز هیچگاه تصور نمی‎کردند که کاری که شرکتی در 400 سال پیش ابداع نمود، سراسر دنیا را دربرگیرد. (ترجمه و تهیه: کریم کریمی، کارشناس مسئول امور بین‌الملل، سازمان بورس و اوراق بهادار)

تاریخچه بورس در ایران :

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال 1346 بر پایه قانون مصوب اردیبهشت‌ماه 1345 تأسیس شد. دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد: دوره نخست (1357-1346)، دوره دوم (1367-1358)، دوره سوم (1383-1368) و دوره چهارم (از 1384 تاکنون)

اما ریشه های ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران به سال 1315 بازمی‌گردد. در این سال یک کارشناس بلژیکی به نام ران لوترفلد به همراه یک کارشناس هلندی، به درخواست دولت وقت ایران، درباره تشکیل بورس اوراق بهادار مطالعاتی نمودند و طرح تأسیس و اساسنامه آن مقایسه بورس ایران و جهان را تنظیم کردند. در همان سال‌ها یک گروه کارشناسی در بانک ملی نیز به مطالعه موضوع پرداختند و در سال 1317 گزارش کاملی درباره جزئیات مربوط به تشکیل بورس اوراق بهادار تهیه کردند.

اما آغاز جنگ جهانی دوم فرصت ادامه فعالیت را از کارشناسان گرفت. از سرگیری مطالعات در این زمینه به فرصت مناسبتری نیاز داشت که این فرصت پس از کودتای 28 مرداد 1332 و حاکم شدن آرامش نسبی بر ایران برای اتاق بازرگانی،اتاق صنایع و معادن،بانک مرکزی و وزارت بازرگانی ایجاد شد تا چند سالی را به بررسی پیرامون این بازار و شرایط ایران برای تشکیل آن بپردازند.

در سال 1345 قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار را تهیه و لایحه مربوط را به مجلس شورای ملی ارسال کردند. لایحه مزبور در اردیبهشت 1345 تصویب شد،اما به دلیل عدم آمادگی بخش صنعتی و بازرگانی بورس تهران در پانزدهم بهمن ماه 1346 با مقایسه بورس ایران و جهان ورود سهام بانک صنعت و معدن- به عنوان بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی آن زمان- فعالیت خود را آغاز کرد

دوره نخست (1357-1346):

بعد از ورود بانک صنعت و معدن در 15 بهمن 46، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد به بورس تهران راه یافتند. در طی 11 سال فعالیت بورس تا پیش از انقلاب اسلامی در ایران (سال‌های 1346 مقایسه بورس ایران و جهان تا 1357) تعداد شرکت‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های بیمه پذیرفته شده از 6 بنگاه اقتصادی در سال 1346 به 105 بنگاه در سال 57 افزایش یافت

دوره دوم (1367-1358):

پیروزی انقلاب اسلامی و وقوع جنگ تحمیلی در این دوره رویدادها و تحولات بسیاری را به دنبال داشت. از دیدگاه تحولات مرتبط با بورس اوراق بهادار نخستین رویداد، تصویب لایحه قانون اداره امور بانک‌ها در تاریخ 17 خرداد 1358 توسط شورای انقلاب بود که به موجب آن36 بانک‌ تجاری و تخصصی کشور در چهارچوب 9 بانک شامل 6 بانک تجاری و 3 بانک تخصصی ادغام و ملی شدند.

چندی بعد و در پی آن شرکت‌های بیمه نیز در یکدیگر ادغام گردیدند و به مالکیت دولتی درآمدند و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران در تیر 1358 باعث گردید تعداد زیادی از بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس از آن خارج شوند. به گونه‌ای که تعداد آنها از 105 شرکت و مؤسسه اقتصادی در سال 1357 به 56 شرکت در پایان سال 1367 کاهش یافت.

دوره سوم (1383-1368):

با توجه سیاستگزاران اقتصادی کشور به تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار در سال 1368، تعداد شرکتها از 56 شرکت در سال 1367 به 249 شرکت در سال 1375 افزایش یافت.

از سوی دیگر، روند پرنوسان فعالیت بورس اوراق بهادار تهران در سالهای 1369 تا 1375،به ویژه نوسانهای شدید و یک سویه قیمتها در سالهای 1370،1373و1374،افت وخیزهای دوره ای قابل توجهی را در پی داشته که برآیند آنها به انتظارات سرمایه گذاران و بی اطمینانی حاکم بر این بازار انجامیده است.

سال 1370 سال پررونقی برای بازار سرمایه بود. در این سال افزایش چشمگیری در ارزش و حجم معاملات بازار پدید آمد. این رشد به سبب عرضه سهام در مقیاس بالا از طرف سازمان‌های دولتی، ورود 29 شرکت جدید به فهرست شرکت‌های پذیرفته شده مقایسه بورس ایران و جهان در بورس، عرضه سهام به صورت نسبتاً فراگیر در سراسر کشور از طریق شبکه بانکی و عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبه موقت بود. از آنجا که در سال 1371 اقتصاد کشور دچار رکود نسبی شده بود.

عامل اصلی افزایش حجم معاملات به طور عمده مربوط به چهار ماه آخر سال 1373 و ناشی از عدم عرضه سهام توسط عرضه‌کنندگان عمده دولتی، افزایش قیمت شناور ارزهای خارجی و تشدید تورم بوده است که موجب ایجاد صف‌های تقاضا در این سال شد

سال 1374 سال تأسیس شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهامی عام بود. در این سال 4 شرکت سرمایه‌گذاری جدید تأسیس شد، همچنین یک شرکت توسعه منطقه‌ای به صورت سهامی عام در استان فارس تأسیس شد، از وقایع دیگر سال 1374 افزایش سرمایه‌گذاری در بخش دولتی بود که بر رشد بورس تأثیر به سزایی داشت

وضعیت بورس در سال 1375 وضعیتی دوگانه بود. در نیمه نخست سال، روندهای حرکتی سال پیش همچنان ادامه یافت و شاخص‌های مختلف فعالیت در بازار بورس از روندی افزایشی برخوردار بود ، در نیمه دوم سال، شتاب یک سویه نوسان‌های قیمتی در بورس اوراق بهادار تهران کند شد و شاخص قیمت سهام از مهرماه تا پایان آن سال به میزان 6/9 درصد کاهش یافت.

در سال 1376 ساماندهی وضعیت اطلاع رسانی به عنوان یکی از مهمترین تمهیدات بازیابی کارکردهای طبیعی بورس اوراق بهادار تهران مورد توجه قرار گرفته است. در این باره، به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران مختلف به اطلاعات آماری درست،دقیق و بهنگام، کمیت و کیفیت اطلاعات عرضه شده در چارچوب نشریه های آماری ادواری بورس بازنگری و بهسازی شد

روند سریع بهبود شاخص‌ها، رشد ارزش معاملات، افزایش حجم دادوستد سهام، رشد پرشتاب قیمت‌ها، حضور پرتعداد روزانه سهامداران در تالار بورس، افزایش شمار خریداران و تحولات دیگر بیانگر رشد و توسعه بازار سرمایه ایران بود. رشد روزافزون بورس نشان از جایگاه مهم این نهاد در پیشبرد و توسعه اقتصاد ملی در سال‌های آتی داشت.رشد بورس تهران در سال 1378 نیز ادامه یافت. و این رشد در سال 1379 باعث بوجود آمدن سال درخشانی در پرونده بورس تهران شد. در این سال بازدهی بورس به 86/59 درصد رسید که در مقایسه با سایر فرصت‌های سرمایه‌گذاری و تورم 6/12 درصدی در این سال بسیار شایان توجه بود

در سال 80 نیز بورس روند رو به رشدی را دنبال کرد.سال 1381 سال پرفراز و نشیبی برای بورس بود. شاخص کل بورس تا شهریور ماه این سال با افزایش همراه بود. در این سال به تدریج رفتار سرمایه‌گذاران تغییر یافته و با وجود آنکه انتظار کاهش نسبی قیمت سهام شرکت‌های ناشی از تقسیم سود در مجامع عادی متصور بود، اما عملاً بازار با رفتار دیگری روبه‌رو شد که به ظاهر متناقض با آموخته و شیوه‌های متداول رفتار سرمایه‌گذاران بود.سال 1382، سال ثبت رکوردهای جدید در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. در این سال همۀ نماگرهای عمده فعالیت، با رسیدن به حد نصاب‌های تازه، که از بدو فعالیت بورس اوراق بهادار تهران بی‌سابقه بوده است،

فعالیت بورس اوراق بهادار تهران طی سال 1383 در دو بخش متمایز رونق و رکود نسبی بازار قابل بررسی است. عملکرد بورس تهران در نیمه‌ اول سال به‌رغم دو افت محسوس در مقایسه بورس ایران و جهان ماه‌های اردیبهشت و مرداد، هم‌چنان متأثر از روندهای حرکتی سال پیش از آن بود و نماگرهای مختلف فعالیت بورس از روندی افزایشی برخوردار بودند، به‌گونه‌ای که حجم دادوستد و شاخص قیمت سهام در این دوره به بالاترین حد خود در تمامی سال‌های فعالیت بورس رسید. در همین سال سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی ایران تاسیس شد

دوره چهارم (از 1384 تاکنون):

در سال 1384، نماگرهای مختلف فعالیت بورس اوراق بهادار در ادامه روند حرکتی نیمه دوم سال 1383، همچنان تحت تأثیر رویدادهای مختلف داخلی و خارجی و افزایش بی‌رویه شاخص‌ها در سال‌های قبل از روندی کاهشی برخوردار بودند و این روند، به جز دوره کوتاهی در آذرماه تا پایان سال قابل ملاحظه بود. از آذرماه سال 1384، سیاست‌ها و تلاش دولت و سازمان بورس باعث کند شدن سرعت روند کاهشی معیارهای فعالیت بورس شد، به‌گونه‌ای که تصویب قانون بازار اوراق بهادار، تغییر سیاست‌های داخلی سازمان بورس و پیش‌بینی آزادسازی قیمت سیمان به‌دلیل ورود این محصول به بورس فلزات، باعث رشد 6/6 درصدی شاخص قیمت در آذر ماه 1384 نسبت به ماه پیش از آن شد.

کاهش چشمگیر معاملات سهام در سال 1384، با توجه به اقدامات مؤثر فوق‌الذکر در سال 1385 به تعادل نسبی رسید.تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار از 422 شرکت در پایان سال 1383 به 435 شرکت در پایان سال 1385 افزایش یافت.