انواع جریان نقدی در بورس

صورت جریان وجه نقد فلوله

سود و جریان نقدی چیست؟ آشنایی با انواع مدل های جریان نقدی

قطعأ تا به حال با مفهوم سود و جریان نقدی روبه‌رو شده‌اید. آیا با مفهوم دقیق این دو واژه آشنایی دارید؟ آیا می‌دانید که این دو واژه در چه زمانی و در چه موقعیتی کابرد دارند؟ آیا می‌دانید که این دو واژه دارای ماهیت متفاوتی هستند که صاحبان مشاغل با آن‌ها سروکار دارند؟ اگر جواب سؤالات بالا را نمی‌دانید، بنابراین با ما همراه باشید تا با جزییات این دو مفهوم آشنا شوید و تفاوتی که بین سود و جریان نقدی وجود دارد را بهتر درک کنید.

سود (Profit) چیست؟

سود Profit یکی از معیارهای مورد توجه مالی است که محاسبه و بررسی آن برای در نظر گرفتن روند مالی شرکت‌ها و کسب و کارها بسیار حایز اهمیت است. این معیار مالی بسیار مهم، بیانگر پولی است که پس از کسر هزینه‌ها از درآمد حاصله شرکت‌ها به دست می‌آید.

به این نکته توجه نمایید که Profit انواع مختلفی دارد و در صورت‌های مالی با عناوین متفاوتی معرفی و شناسایی می‌شوند. در ادامه شما را با انواع این مفهوم بیش‌تر آشنا می‌کنیم.

1. سود ناخالص (Gross Profit)
2. سود عملیاتی (Operating Profit)
3. سود خالص (Net Income)
4. حاشیه سود (Margin)
5. EPS (Earnings Per Share)
6. DPS (Dividend Per Share)
7. (P/E (Price / Earning per share

1) سود ناخالص (GROSS PROFIT)

Gross Profit، در صورتی به دست می‌آید که بهای تمام شده کالاهای فروش رفته در یک شرکت را از درآمد حاصله آن شرکت طی یک بازه زمانی مشخص کسر کنیم و به ما کمک می‌کند تا کارآمدی یک شرکت در استفاده از نیروی کار و تجهیزاتش را بررسی نماییم.

این مفهوم، در صورت سودوزیان شرکت وجود دارد و می‌توان آن را از طریق فرمول زیر محاسبه کرد:

به این نکته توجه نمایید که سود ناخالص، فقط شامل هزینه‌های متغیر می‌شود. اما وقتی از هزینه‌های متغیر صحبت می‌کنیم، منظورمان چیست؟

هزینه‌هایی که با سطح خروجی و تولید نوسان می‌کنند را هزینه متغیر می‌گویند. مانند: مواد خام و اولیه، نیروی کار مستقیم (با این فرض که ساعتی بوده یا به تعداد کالاهای خروجی وابسته باشند)، کارمزد کارکنان بخش فروش، تجهیزات استهلاک‌پذیر، لوازم مورد نیاز برای کارخانه، هزینه‌های مربوط به حمل‌ و نقل و …

2) سود عملیاتی (Operating Profit)

سود عملیاتی، معیاری است که برای محاسبه Profit یک شرکت، با در نظر نگرفتن بهره و مالیات، به دست می‌آید. به همین دلیل به آن، درآمد پیش از پرداخت بهره و مالیات (EBIT) نیز گفته می‌شود. این مفهوم، به‌عنوان یک شاخص بسیار دقیق در مورد سودآفرینی بالقوه یک کسب‌وکار عمل می‌کند زیرا تمام فاکتورهای اضافه را از محاسبات حذف می‌نماید.

سود عملیاتی به صورت زیر محاسبه می‌شود:

1. اگر سود عملیاتی یک شرکت انواع جریان نقدی در بورس مثبت باشد لزومأ به معنی سودآوری آن شرکت نیست، چرا که ممکن است سود بالقوه کلی شرکت را نشان دهد، بنابراین در واقع سودآوری را تضمین نمی‌‌کند.
2. ممکن است شرکتی که بدهی زیادی دارد، شاهد سود عملیاتی مثبتی در صورت وضعیت مالی آن شرکت باشیم، درحالی که به‌طور همزمان دچار زیان خالص نیز است. در چنین وضعیتی ممکن است که سود عملیاتی وضعیت مالی شرکت را مثبت‌تر از سود خالص آن نشان ‌دهد.

3) سود خالص (Net Income)

سود خالص (NI) به باقیمانده مجموع درآمدها پس از کسر هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیات گفته می‌شود. در واقع برای محاسبه سود خالص، همه هزینه‌ها از درآمدهای شرکت کسر می‌گردد.

به این نکته توجه نمایید که سـود خالـــص می‌تواند مثبت یا منفی باشد که در صورت منفی بودن به آن “زیان خالص” گفته می‌شود.

برای محاسبه سود خالص، از فرمول زیر استفاده می‌شود:

4) حاشیه سود (MARGIN)

حاشیه سود، یکی از نسبت‌های سودآوری است که از تقسیم سود (ناخالص، عملیاتی و خالص) بر درآمد یا فروش به دست می‌آید. این نسبت، به شکل درصدی بیان می‌شود و به عبارتی مشخص می‌کند که یک شرکت در ازای هر 100 میلیون تومان فروش (درآمد)، چند میلیون سود به دست می‌آورد.

حاشیه سود انواع مختلفی دارد که صورت زیر محاسبه می‌شوند:

5) EPS (Earnings per Share)

EPS، به معنای سودی است که به هر انواع جریان نقدی در بورس سهم تعلق می‌گیرد و یک معیار بنیادین در مورد میزان سودآوری شرکت به حساب می‌آید که مشخص می‌کند؛ سود هر سهم از شرکت، چه‌قدر است؟

برای محاسبه EPS، از فرمول زیر استفاده می‌شود:

DPS (Dividend Per Share) (6

DPS، سود تقسیمی هر سهم است که بیانگر مقداری از Profit شرکت است که به ازای هر سهم بین سهامداران تقسیم می‌شود. افزایش هر ساله در میزان DPS، حکایت از آن دارد که رشد درآمدهای شرکت پایدار است.

P/E ((Price / Earning per share (7

به نسبت P/E، نسبت “قیمت به درآمد” گفته می‌شود. در واقع این نسبت، بیانگر انتظارات سرمایه‌گذاران از بازدهی آینده یک دارایی است. و به معنی این است که یک سرمایه‌گذار به ازای هر ۱ ریال بازدهی که به دست می آورد، حاضر است چند ریال پرداخت کند.

جریان نقدی (Cash Flow)چیست؟

جریان نقدی، یک گردش نقدینگی است که بیانگر مقدار خالص پول نقد یا مشابه‌ پول نقد است که به یک کسب‌وکار وارد و از آن خارج می‌شوند. Cash Flow، به ورود و خروج پول نقد و یا سایر دارایی‌های هم‌ارزش با پول نقد در انواع کسب و کارهای گوناگون و یا پروژه‌های مختلف اقتصادی اشاره دارد و غالبأ، دوره‌ی محاسبه کردن این جریان نقدینگی به یک طول مدت زمانی محدود اختصاص داده می‌شود.

انواع مختلف جریان نقدی

1. جریان نقدی مثبت
2. جریان نقدی منفی

1) جریان نقدی مثبت

به جریان نقدی مثبت، معمولأ “دارایی های انواع جریان نقدی در بورس قابل سرمایه‌گذاری” یا “منابع مالی” می‌گویند. زمانی که Cash Flow مثبت شود، حکایت از آن دارد که دارایی‌های نقدی یک شرکت در حال افزایش است و به این ترتیب، اجازه پرداخت بدهی‌ها، سرمایه‌گذاری مجدد در شرکت، بازگرداندن پول به سهامداران، پرداخت هزینه‌ها را می‌دهد. همین‌طور به وجود آوردن سوپاپ اطمینانی را در برابر چالش‌های مالی آینده فراهم می‌کند.

جریان نقدی مثبت برای یک کسب و کار موجب رونق بخشیدن به تمامی فعالیت‌ها می‌شود و با تأثیرات مثبتی که بر روند کلیه‌ی کارهای مالی شرکت می‌گذارد، این امکان را فراهم می‌نماید تا به میزان چشمگیری شاهد توسعه آن کسب و کار باشیم و به موازات آن، امکان حرکت کسب و کار به سمت یک روند پر بازده را فراهم می‌نماید.

2) جریان نقدی منفی

زمانی که Cash Flow منفی شود، حکایت از آن دارد که دارایی‌های نقدی شرکت در حال کاهش است. به این ترتیب، بسیاری از فرآیندهای اقتصادی دچار اختلال خواهد شد و در صورت ادامه‌دار شدن این روند، مجموعه شکست خواهد خورد.

به این نکته توجه نمایید، زمانی که از جریان نقدی خالص صحبت می‌شود، منظور درآمد خالص نیست. بلکه درآمد خالص شامل حساب‌های دریافتنی و سایر مواردی است که پولی برای آن دریافت نمی‌شود. اما از Cash Flow برای تعیین کیفیت درآمد شرکت استفاده می‌شود که حکایت ازآن دارد که میزان نقدشوندگی شرکت چه‌قدر است.

برای محاسبه Cash Flow از فرمول زیر استفاده انواع جریان نقدی در بورس می‌شود:

زمانی که از پول وارد شده یا درآمد صحبت می‌ کنیم، منظورمان چیست؟

1. حقوق و دستمزد (خالص و بعد از کسر مالیات)
2. بازپرداخت مالیات
3. درآمد حاصل از سود سپرده‌های بانکی یا سرمایه‌گذاری‌ها
4. پاداش‌ها
5. هدایا و کمک هزینه خرید

زمانی که از پول خارج شده یا هزینه‌ ها و مخارج صحبت می‌ کنیم، منظورمان چیست؟

هزینه‌ها را به دو دسته هزینه ثابت و هزینه متغیر تقسیم می‌شود.

هزینه‌های ثابت عبارتند از:

1. اجاره بها و یا وام
2. حق بیمه‌های پرداختی
3. حمل و نقل
4. خدمات رفاهی
5. بدهی‌ها
6. تلویزیون، تلفن، اینترنت، موبایل
7. هزینه‌های پزشکی و درمانی
8. غذا

هزینه‌های متغیر عبارتند از:

1. هزینه‌های مربوط به سرگرمی و تفریح
2. هزینه‌های مربوط به تعطیلات
3. هزینه‌های مرتبط با لباس و مراقبت شخصی

جریان نقدی را چگونه محاسبه می‌ کنند؟

Cash Flow صاحبان سهام و یک شرکت به صورت زیر محاسبه می‌شود:

استهلاک+ سودخالص= جریان نقد حسابداری

جریان نقد خروجی طی دوره- جریان نقد ورودی طی دوره= خالص جریان نقد صاحبان سهام

خالص جریان نقد بدهی‌ها+خالص جریان نقد صاحبان سهام= جریان نقد شرکت

آیا از اهمیت بررسی جریان نقدینگی آگاهی دارید؟

اهمیت Cash Flow آن جایی مشخص می‌شود که هر چه نوع انواع جریان نقدی در بورس انواع جریان نقدی در بورس کسب و کاری که انتخاب کرده‌ایم ایده‌آل باشد و جایگاه بسیار مناسب اقتصادی در کشور را به خود اختصاص دهد و سودآوری بالایی داشته باشد، اما اگر جریان نقدینگی هوشمندانه‌ای برای آن کسب و کار تعریف نشود، شاهد روند شتابان رشد آن کسب و کار نخواهیم بود. و با نادیده گرفتن اهمیت Cash Flow در فعالیت‌های اقتصادی پیش‌رو، بسیاری از زمینه‌های رشد و پیشرفت را از دست خواهیم داد.

تفاوت سود و جریان نقدینگی

با توجه به تعاریف و جزییاتی که به طور مفصل از دو مفهوم “سود” و “جریان نقدی” ارایه دادیم، می‌توان به این نکته رسید که بین این دو اصطلاح مهم و کاربردی تفاوت وجود دارد. اگر چه هر دو اصطلاحی هستند که در تحلیل کسب و کار و بررسی گزینه‌های سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرند و در بررسی وضعیت مالی یک شرکت بسیارحائز اهمیت هستند. زیرا اگر سود و جریان نقدی، یک کسب و کار هوشمندانه مدیریت شود و به جایگاه درستی دست یابد، نشانه‌ای از سلامت مالی آن مجموعه است و می‌تواند به عنوان راهگشایی برای سرمایه‌گذاران و صاحبان اصلی کسب‌وکارها لحاظ گردد تا موفقیت‌های چشمگیری را تجربه کنند.

جریان آزاد نقدی چیست؟

جریان آزاد نقدی یا free cash flow از دو بخش تشکیل می‌شود.

1- جریان نقدی ورودی.
2- جریان نقدی خروجی.

جریان نقدی ورودی تمام وجوه نقدی است که به یک شرکت وارد می‌شود. برای مثال پولی که از فروش محصول به دست آمده، سود سپرده‌گذاری و پول حاصل از فروش یک دارایی، از عناصر جریان ورودی هستند.

در مقابل، تمام وجوه نقدی که از شرکت خارج می‌شوند، جریان نقدی خروجی هستند. پولی که برای خرید مواد اولیه پرداخت شده، دستمزد کارکنان، قبوض آب و برق و سود وام، مثال‌هایی از جریان خروجی هستند.

اگر تمام پول‌های خارج شده را از پول‌های وارد شده کم کنیم، به جریان آزاد نقدی می‌رسیم.

فرمول محاسبه جریان آزاد نقدی

یکی از فرمول‌هایی که برای جریان آزاد نقدی پذیرفته شده است، به این صورت تعریف می‌شود:

هزینه‌های سرمایه‌ای – جریان نقدی حاصل از عملیات = جریان آزاد نقدی

این فرمول، تا حدی ساده‌سازی شده است.

برای مثال اگر شما یک آبمیوه فروشی دارید، تمام پولی که از فروش آبمیوه حاصل شده، منهای پول‌هایی که برای خریدهای سرمایه‌ای مثل صندلی، آبمیوه‌گیری و دیگر نهاده‌های تولید پرداخت کرده‌اید، برابر می‌شود با جریان آزاد نقدی.

فرق جریان آزاد نقدی با سود خالص

شاید فکر کنید که این، همان سود خالص یک شرکت است. اما جریان نقدی با سود و زیان تفاوت دارد. در جریان آزاد نقدی، دریافت‌ها و پرداخت‌های غیرنقدی محاسبه نمی‌شوند.

مثلا ممکن است شما یک ملک 100 میلیون تومانی را با یک دستگاه 200 میلیون تومانی تاخت بزنید. در این حالت شما سود کرده‌اید. اما هیچ جریان نقدی‌ای به وجود نیامده است.

در جریان آزاد نقدی، دریافت‌ها و پرداخت‌های غیرنقدی محاسبه نمی‌شوند.

این اتفاق در کسب‌وکارهای کوچک بسیار رایج است. مثلا ممکن است دوست شما در طراحی گرافیک سایت به شما کمک کند و در مقابل، شما به او آموزش بورس بدهید. یا یک سال بدون این که پول نقدی در بیاورید، روی یک سایت کار کنید و ارزش این سایت بالا برود. در این حالت، کار بزرگی انجام داده‌اید. اما هنوز جریان وجه نقد در شرکت شما برقرار نشده است.

تاثیر جریان وجوه نقد در تحلیل بنیادی

فرض کنید جریان آزاد نقدی در یک شرکت، رشد کند. چه چیزی می‌تواند این تغییر را به‌وجود بیاورد؟ مثلا شاید وجوه دریافتنی با سرعت بیشتری وصول شوند. یعنی شرکت می‌تواند سریع‌تر از گذشته پول‌های حاصل از فروش را دریافت کند. این یک رخداد مثبت است.

اما شاید برعکس این ماجرا اتفاق بیفتد. مثلا شرکای تجاری شرکت، سریع‌تر از قبل پول‌هایشان را بخواهند. این یک خبر منفی است.

در این حالت نه میزان فروش شرکت تغییر کرده و نه مقدار سود یا زیان آن. اما از تفسیر صورت جریان وجوه نقد می‌شود به یک تغییر بنیادی (مثبت یا منفی) رسید.

محدودیت‌های جریان آزاد نقدی

تصور کنید یک شرکت به صورت پیوسته، سالانه معادل هزار میلیارد تومان جریان آزاد نقدی دارد. در یک سال به‌خصوص شرکت 500 میلیارد تومان را برای خرید تجهیزات جدید خرج می‌کند. در این سال جریان آزاد به شدت افت می‌کند. اما آیا اوضاع شرکت بد شده است؟ خیر.

برای همین شما نمی‌توانید با بررسی یک یا دو سال، به یک نتیجه کلی در مورد شرکت برسید. لازم است که چندین سال را بررسی کنید و همچنین مطمئن شوید که کاهش یا افزایش در جریان وجوه نقد، دلیل بنیادی خوبی داشته است.

با این وجود، اوضاع در شرکتی که هر سال مجبور است پول زیادی را برای خریدن تجهیزات صنعتی هزینه کند، چندان مساعد نیست.

بررسی‌ها نشان می‌دهد که برای سهم‌هایی که قیمتشان تابع عوامل بنیادی است (معمولا شرکت‌های بزرگ) رشد در جریان نقدی با رشد در قیمت سهام ارتباط معناداری نشان می‌دهد.

انواع جریان نقدی

جریان نقدی به سه دسته کلی تقسیم می‌شود:

جریان وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های عملیاتی

برای مثال وقتی یک خودروساز، ماشین می‌فروشد؛ از فعالیت عملیاتی پول درآورده است.

جریان وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری

برای مثال وقتی شرکت پولش را در بانک می‌گذارد و سود می‌گیرد، از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری سود کرده است.

جریان وجوه نقد حاصل از فعالیت‌های تامین مالی

برای مثال وقتی شرکت وام می‌گیرد، پول وارد شده به شرکت از فعالیت‌های تامین مالی حاصل شده است.

این که چند درصد از جریان آزاد نقدی از فعالیت‌های عملیاتی به‌دست می‌آید، موضوع بسیار مهمی از تحلیل بنیادی سهام است.

جریان نقدی از کجا می‌آید؟

یک شرکت ممکن است به دلایل مختلف پول نقد دریافت کند یا مجبور به پرداخت شود:

مفاد جریان وجوه نقد

جریان وجوه نقدی از مواردی تشکیل می‌شود که به موجب آن پولی به شرکت وارد یا از آن خارج شود.

جریان آزاد نقدی یا FCF چیست؟

قبل از هر چیزی لازم است تعریف کنیم جریان آزاد نقدی یا همان free cash flow چیست. جریان نقدی که شرکت پس از خروج وجه نقد و برای پوشش عملیات جاری و حفظ دارایی‌های شرکت در اختیار دارد، جریان آزاد نقدی است. شرکت ها از این وجوه برای توسعه و گسترش کسب و کار خود، افزایش تولید و فروش و پرداخت بدهی ها استفاده می کنند. جریان انواع جریان نقدی در بورس آزاد نقدی یکی از اصولی است که در آموزش کامل تحلیل بنیادی بورس سایت به صورت کامل توضیح داده شده است که می توانید مطالعه کنید.

جریان آزاد نقدی در واقع به دو دسته ورودی و خروجی تقسیم می شود:

جریان آزاد نقدی ورودی

جریان آزاد نقدی ورودی تمام وجوه نقدی است که وارد یک شرکت می شود. سود حاصل از فروش یک دارایی، سود سپرده ها، فروش یک محصول و. همگی جزو این دسته هستند. این ورودی ها در واقع وجوه نقد حاصل از عملیات صورت گرفته است.

جریان آزاد نقدی خروجی

جریان آزاد نقدی خروجی نیز مشخصاً تمام وجوه نقدی است که از شرکت خارج می شود. فرض کنید یک شرکت برای تولید محصولاتش نیاز به مواد اولیه دارد. پولی که برای تهیه آن صرف می شود جزو وجوه نقد آزاد خروجی است. به این موارد هزینه سرمایه ای نیز گفته می شود.

نکته: جریان آزاد نقدی برابر است با اختلاف بین پول های وارد شده و خارج شده.

نکته دوم: در بازار های بدون اهرم مالی جریان نقدی آزاد همان جریان نقدی حقوق صاحبان سهام است.

چرا باید از جریان آزاد نقدی استفاده کنیم؟

• بسیاری از سهامداران و سرمایه گذاران از جریان آزاد نقدی یا FCF برای اندازه گیری سودآوری شرکت استفاده می کنند.
• FCF کمک می کند تا درک بهتری از ارزش و سلامت روند شرکت پیدا کنیم. استفاده از جریان آزاد نقدی با ساده کردن تحلیل کمک می کند.
• وام دهندگان با بررسی آن به چگونگی و توانایی پرداخت بهره و سود سهام پی می برند.

اگر حساب های دریافتنی که نوعی ورودی است کاهش پیدا کند یعنی شرکت وصول مطالبات خود را سریع تر انجام می دهد که این مقدار کاهش پیدا کرده است. همچنین افزایش در موجودی مواد و کالا که نوعی خروجی است، نشان از محصولاتی است که هنوز فروش نرفته اند.

انواع جریان نقدی آزاد

1. جریان نقدی آزاد حاصل از فعالیت های عملیاتی
2. جریان نقدی ازاد حاصل از فعالیت های سرمایه گذاری
3. جریان نقدی آزاد حاصل از فعالیت های تامین مالی

روش محاسبه جریان آزاد نقدی

جریان آزاد نقدی= (جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت های عملیاتی + هزینه بهره) – ( سپر مالیاتی برای هزینه بهره + هزینه سرمایه ای)

به بیان ساده تر ورودی های جمع می شوند و اختلاف آن با مجموع خروجی جریان آزاد نقدی خواهد بود.

• فروش کالا و خدمات
• فروش دارای ثابت مشهود و نامشهود
• فروش شرکت های فرعی
• فروش سرمایه گذاری های بلندمدت
• سود سرمایه گذاری
• صرف سهام
• فروش سهام خزانه
• دریافت تسهیلات

• مالیات بر درآمد
• خرید دارایی ثابت مشهود
• خرید دارایی نامشهود
• خرید شرکت های فرعی
• خرید سرمایه گذاری های بلندمدت
• خرید سهام خزانه
• پرداخت سود تسهیلات
• پرداخت اصل تسهیلات
• پرداخت اجاره یا سود اوراق
• پرداخت سود نقدی به سهامداران

در محاسبه جریان انواع جریان نقدی در بورس نقدی آزاد(FCF) باید دقت کرد که دریافت ها و پرداخت های غیر نقدی در نظر گرفته نمی شوند.

بازده جریان نقدی آزاد چیست؟

از تقسیم جریان نقدی آزاد بر ارزش بازار سهم (می توان ارزش بازار سهم را در تابلوی سهم در وبسایت tsetmc.com مشاهده کرد.) بازده جریان نقدی آزاد محاسبه می شود. البته از تقسیم جریان نقدی آزاد بر ارزش اقتصادی نیز قابل اندازی گیری است. هر دوی این روش ها برای سرمایه گذاران ارزشمند است.

جمع بندی

ارزیابی FCF و بازده جریان نقدی آزاد کمک می کند تا تحلیل بنیادی سهام بهتری از شرکت صورت گیرد. همچنین دید بهتری به عملکرد بنیادی شرکت در مقایسه با نسبت P/E سهم می دهد.

انواع جریان نقدی

جریان نقدینگی (Cash flow) که اختصارا” CF هم نامیده می‌شود، به ورود و خروج پول در یک تجارت، کسب و انواع جریان نقدی در بورس کار، پروژه و …گفته می‌‌شود که در یک دوره محدود زمانی محدود مثلا یک ماهه محاسبه می‌‌گردد. همانطور که اشاره شد، این میزان وجه نقد در یک بازه زمانی تعیین می‌گردد.

کمبود وجه نقد یکی از بزرگترین دلایل شکست شرکت‌های کوچک است. در واقع، وضعیت جریان نقدینگی نشان می‌‌دهد که یک شرکت چگونه سرمایه خود را هزینه می‌کند و این سرمایه از کجا به شرکت وارد می‌‌شود.

اهمیت جریان نقدی به حدی است که به هر اندازه، نوع کسب و کاری خوب باشد و در فعالیت‌های اقتصادی از جایگاه بسیار مناسبی برخوردار و دارای سودآوری مطلوبی نیز باشد،اگر جریان نقدینگی در آن، که حرکتی است کاملا هوشمندانه، در نظر گرفته نشود، با وجود این که پتانسیل کامل یک رشد بی نظیر را نیز دارا می‌باشد، روند رشد آن کسب و کار شتاب لازم را نخواهد گرفت. به این صورت است که بسیاری از قابلیت های آن کسب و کار فرصت بروز پیدا نخواهند کرد و در حقیقت با نادیده گرفتن جریان نقدی در فعالیت‌های اقتصادی بسیاری از زمینه‌های رشد و پیشرفت دچار فرصت سوزی خواهد شد.

شرکت‌ها از جریان نقدینگی برای تجزیه و تحلیل وضعیت مالی خود و آمادگی برای آینده استفاده می‌کنند، چرا که نمایانگر کلیه مبالغی است که یک شرکت از طریق فعالیت‌های تجاری و منابع سرمایه‌ گذاری خود به دست می‌آورد و همچنین هزینه ای است که برای فعالیت‌های کسب انواع جریان نقدی در بورس ‌و کار و یا سرمایه‌‌گذاری در یک بازه مشخص پرداخت ‌می‌کند.

جریان نقدینگی به دو دسته تقسیم می‌شود:

جریان نقدی مثبت:

جریان نقدینگی مثبت به معنی ورود بیشتر پول نسبت به مقداری است که خارج می‌شود و به این معنی است که کسب ‌و کار برای ادامه‌ انجام فعالیت و پرداخت هزینه‌ها، پول کافی دارد. اگر شرکتی جریان نقدی مثبتی داشته باشد، دارایی‌های نقدینگی شرکت در حال افزایش است.

جریان نقدینگی منفی:

جریان نقدینگی منفی یعنی اینکه دارایی‌های نقدی شرکت در حال کاهش است. جریان نقدی خالص، متفاوت از درآمد خالص است، درآمد خالص شامل حساب‌های دریافتنی و سایر مواردی نیز هست که پولی برای آن دریافت نشده است. جریان نقدی برای تعیین کیفیت درآمد شرکت مورداستفاده قرار می‌گیرد که یعنی شرکت چه قدر نقد شونده است که می‌تواند نشان‌گر این باشد که آیا شرکت دارایی‌های خوبی دارد یا خیر.

تعریف و تحلیل جریان نقد فعالیت‌های تأمین مالی

در فرآیند تجزیه‌وتحلیل صورت‌های مالی ، یکی از صورت‌های مالی حائز اهمیت، صورت جریان وجه نقد است. در ارتباط با دلایل اهمیت آن در مقاله‌ی مربوط به‌صورت جریان وجه نقد به‌قدر کافی توضیحاتی داده شده است. صورت جریان نقد از سه بخش اصلی جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت‌های عملیاتی، جریان وجوه نقد ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و جریان وجوه نقد فعالیت‌های تأمین مالی تشکیل شده است. ما در این مقاله به سراغ جریانات نقدی فعالیت‌های تأمین مالی رفته و سعی خواهیم کرد تا ضمن بیان تعریف و اجزای آن به نحوه‌ی تحلیل و داشتن دیدگاه صحیح نسبت به آن کمک کنیم.

جریان نقدی حاصل از فعالیت‌های تأمین مالی چیست؟

برای درک بهتر تعریف جریانات نقدی حاصل از فعالیت‌های تأمین مالی این بحث را از پایه و اساس شرکت‌ها آغاز می‌کنیم. شرکت‌های سهامی به دو بخش سهامی خاص و سهامی عام تقسیم می‌شوند. در شرکت‌های سهامی خاص امکان سرمایه‌گذاری برای تمام افراد وجود ندارد و همان‌طور که می‌دانیم این شرکت‌های سهامی عام هستند که در بازار سهام حضور دارند.

شرکت‌های سهامی عام، در ابتدای تأسیس نمی‌توانند وارد بازار سهام شوند؛ پس حتی در این نوع از شرکت‌ها نیز در زمان تأسیس عموم مردم نمی‌توانند سهام‌دار شوند و صرفاً تعدادی از مؤسسین که در تأمین سرمایه‌ی لازم نقش دارند، سهام‌دار آن شرکت هستند و در عمل تأمین مالی آن شرکت را از طریق سرمایه و حقوق صاحبان سهام انجام می‌دهند. برای ورود به بازار سهام، شرایط خاصی مطرح است که در حال حاضر مدنظر بحث ما نیست، اما توضیح بیشتر اقلام تأمین مالی که در صورت جریان وجه نقد حضور دارند از این مرحله به بعد آسان‌تر و ملموس‌تر است.
به عبارت ساده، جریان نقدی ناشی از فعالیت‌های تأمین مالی را می‌توان جریان نقدی معاملاتی دانست که شامل بدهی، حقوق صاحبان و سود سهام است. هر فعل‌وانفعال نقدی که در شرکت صورت بگیرد و این سه آیتم را متأثر کند، جزئی از فعالیت‌های تأمین مالی بوده است.
جذب سرمایه از طریق سرمایه‌گذاران جدید و شراکت با آنان و ورود پول نقد به شرکت در اثر ورود به بورس یا فرابورس، اتفاقی است که در بدو ورود شرکت‌های سهامی عام به بازار سرمایه رخ می‌دهد و از طریق تغییر حقوق صاحبان سهام، جریانات نقدی فعالیت‌های تأمین مالی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
اقداماتی نظیر جذب سرمایه‌گذار جدید، بازخرید سهم‌های قبلی، خلق بدهی و استفاده از ظرفیت بانکی به وسیله‌ی جذب تسهیلات و همین‌طور نقل و انتقالات مالی مربوط به سود نقدی از جمله موارد فعالیت‌های تأمین مالی‌اند که در ادامه درباره هر یک صحبت خواهیم کرد.

اقلام جریان وجوه نقد فعالیت‌های تأمین مالی

در ادامه به تمام اقلامی که در فعالیت‌های تأمین مالی صورت جریان وجه نقد آورده می‌شود، انواع جریان نقدی در بورس به همان ترتیبی که در گزارش‌های مالی ملاحظه می‌کنیم، اشاره خواهیم کرد.

دریافت‌های نقدی ناشی از افزایش سرمایه:

دریافت‌های نقدی حاصل از صرف سهام:

دریافت و پرداخت‌های نقدی حاصل از فروش و خرید سهام خزانه:

دریافت‌های نقدی حاصل از تسهیلات:

پرداخت‌های نقدی بابت تسهیلات:انواع جریان نقدی در بورس

دریافت‌های نقدی حاصل از انتشار اوراق مشارکت:

پرداخت‌های نقدی بابت اوراق مشارکت:

دریافت و پرداخت‌های نقدی مربوط به اوراق خرید دین:

پرداخت‌های نقدی بابت اجاره‌ی سرمایه‌ای:

پرداخت‌های نقدی بابت سود سهام:

بدین ترتیب تمامی اقلام مربوط به فعالیت‌های تأمین مالی محاسبه می‌شوند و پس از تجمیع آن با جریان نقد عملیاتی و سرمایه‌گذاری و همین‌طور لحاظ تأثیر تغییرات نرخ ارز به انضمام مانده موجودی نقد ابتدای دوره‌ی مالی، به عدد مانده موجودی نقد در پایان دوره‌ی مالی دست پیدا می‌کنیم.

تحلیل و اهمیت جریان وجوه نقد فعالیت‌های تأمین مالی

بدون شک تأمین مالی و نحوه‌ی انجام آن، یکی از مسائل اصلی هر کسب‌وکاری است. برخی از شرکت‌ها ممکن است تمایل به تأمین مالی از طریق حقوق صاحبان سهام داشته باشند و برخی دیگر استفاده از اهرم بدهی را ترجیح دهند و این وابسته به دیدگاه مدیران و تصمیم‌گیرندگان شرکت است. برای تحلیل بهتر فعالیت‌های تأمین مالی نگاه به روند آن‌ها در طول چند سال خالی‌ از لطف نیست چراکه برخی از این اقلام هم با یکدیگر و هم با صورت سود و زیان ارتباط‌هایی دارند. به طور مثال اگر جریان نقدی ورودی قوی برای یک سال از طریق تسهیلات وجود داشته باشد، این انتظار را داریم که تحت عنوان بازپرداخت اصل و سود آن طی سنوات آتی، وابسته به شرایط اخذ تسهیلات، جریاناتی خروجی را داشته باشیم که این مسئله روی صورت سود و زیان نیز در قالب هزینه‌های مالی اثراتی خواهد گذاشت.

صورت جریان وجه نقد فلوله

در جدول بالا صورت جریان وجوه نقد در یک بازه‌ی پنج‌ساله برای شرکت لوله و ماشین‌سازی ایران با نماد فلوله را مشاهده می‌کنیم. همان‌طور که مشخص است در اکثر سال‌ها در بخش فعالیت‌های تأمین مالی آیتم‌های مربوط به استقراض و بازپرداخت اصل و سود آن سهم قابل‌توجهی دارند. از نکات منفی جریانات نقدی این شرکت رشد چشمگیر و داشتن روندی صعودی در آیتم جریان نقد ورودی ناشی از استقراض است. از آن جایی‌که به این وجوه دریافتی بهره تعلق می‌گیرد این انتظار را داریم که جریان خروجی مربوط به بازپرداخت سود استقراض نیز رشد داشته باشد و طبق اطلاعات جدول این‌گونه نیز بوده است. در ادامه این مورد را در صورت سود و زیان نیز رهگیری خواهیم کرد.
اگر بخواهیم گریزی به جریانات نقدی مربوط به فعالیت‌های سرمایه‌گذاری نیز بزنیم، دو نکته مهم را مشاهده خواهیم کرد. یکی از آن نکات، مثبت بودن جریان نقدی حاصل از سرمایه‌گذاری در دو سال پایانی مورد بررسی بوده است که در ظاهر می‌تواند امری مثبت تلقی شود؛ اما اگر نگاهی جزئی‌تر به مسئله داشته باشیم خواهیم دید که شرکت اقدام به فروش برخی سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت خود کرده است و این جریان نقدی مثبت بیشتر متأثر از آن است. این امر در حالی ‌که در طول این دو سال، سرمایه‌گذاری بلندمدت دیگری به‌عنوان جایگزین در نظر گرفته نشده است قدری برای آینده‌ی شرکت نامطلوب است.

در تصویر بالا صورت سود و زیان شرکت لوله و ماشین‌سازی ایران را در یک بازه‌ی پنج‌ساله ملاحظه می‌کنیم. علت کشاندن بحث به ‌صورت مالی سود و زیان رهگیری هزینه‌های مالی است که در بخش فعالیت‌های تأمین مالی از طریق استقراض برای شرکت تراشیده شدند.
همان‌طور که از اطلاعات جدول پیداست سود ناخالص و سود عملیاتی شرکت در این پنج سال به جز در یک مورد همواره صعودی بوده‌اند. اما این روند را نمی‌توان در سود خالص مشاهده کرد و عمده تغییراتی که بر آن اثر گذاشته است نیز از کانال هزینه‌های مالی بوده است. رشد فزاینده‌ی هزینه‌های مالی در طول این سال‌ها سبب شده تا روند سود خالص مشابه سود عملیاتی نباشد و حتی در برخی از سال‌ها به لطف اقلامی مثل سایر درآمدها، شرکت زیان‌ده نشده است و می‌توان گفت در اغلب سال‌ها بخش اعظمی از سود عملیاتی توسط هزینه‌های مالی بلعیده شده است.
این نکته دقیقاً همان ارتباط بین صورت جریان وجه نقد و صورت سود و زیان است که در طول مقاله به آن اشاره کردیم و امکان آن بود که این مسئله را در زمان رشد فزاینده‌ی استقراض شرکت در همان سال‌های ابتدایی مورد بررسی، پیش‌بینی کرد.

سخن پایانی آکادمی دانایان

در این مقاله سعی کردیم تا تمامی زیرمجموعه‌ها و ابعاد جریان وجوه نقد تأمین مالی را تعریف کنیم و به شرح کامل آن‌ها بپردازیم. عدم اتخاذ سیاست مناسب در بخش تأمین مالی شرکت می‌تواند تمام اتفاقات و اقدامات مثبت انجام شده قبل از خود را از بین ببرد کما اینکه به عینه این مسئله را در مثالی که زدیم مشاهده کردیم؛ بنابراین لزوم توجه به فعالیت‌های تأمین مالی پرواضح است. اما نکته‌ی کمک‌کننده دیگر نگاه به سیر تحول اقلام مربوط به تأمین مالی و همین‌طور برقراری ارتباط بین آن و صورت سود و زیان است که ابداً نباید از آن غافل بود. برای مطالعه‌ی بیشتر وارد شوید .