تاریخچه بورس تهران

تاریخچه پیدایش بورس در ایران ، تاریخچه پیدایش بورس در جهان ، تاریخچه شاخص بورس ، بورس تهران برچسب

حدود 500سال پيش در يكي ازشهرهاي بلژيك درمقابل منزل فردي به نام (واندر بورس) صرافان گرد هم آمده اوراق بهادارداد و ستد مي‌كردند. از آن پس هر مكاني راكه درآن، اوراق بهادار مورد معامله قرارمي‌گرفت بورس ناميدند.

تاریخچه بورس جهان
اولين بورس دنيا درشهر آنورس بلژيك ايجاد شد. درحال حاضر دراغلب كشورهاي دنيا تشكيلات بورس وجود دارد و فدراسيون بورس‌هاي جهان به عنوان يك سازمان هماهنگ كننده بين المللي نسبت به همكاري و تشريك مساعي بين بورس‌ها، حفاظت از منابع و حقوق صاحبان سهام وتوسعه بازار سرمايه فعاليت مي‌نمايد.
برخي از بزرگترین بورس های جهان ، عبارتند از: بورس نيويورك، بورس لندن، بورس استكهلم، بورس مونترال و بورس توكيو.

سابقه ايجاد بورس در ايران
فكر اصلي ايجاد بورس در ايران به سال 1315برمي‌گردد. دراين سال يك كارشناس هلندي و يك كارشناس بلژيكي به منظور بررسي و اقدام در مورد تهيه و تنظيم مقررات ناظر برفعاليت بورس اوراق بهادار به ايران آمدند، اما مطالعات آنها با آغاز جنگ جهاني دوم متوقف گرديد.

پس از كودتاي 28مرداد 1332، مجدداً در سال 1333ماموريت تشكيل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگاني و صنايع و معادن، بانك مركزي و وزارت بازرگاني وقت محول گرديد.

اين گروه پس از 12سال تحقيق و بررسي در سال 1345قانون و مقررات تشكيل بورس اوراق بهادار تهران را تهيه، ولايحه مربوط را به مجلس شوراي ملي ارسال داشتند. اين لايحه در ارديبهشت 1345تصويب شد و بورس تهران عملاً در سال 1346 با ورود سهام بانك صنعت و معدن و شركت نفت پارس فعاليت خود را آغاز نمود.

تاریخچه بورس ایران و اطلاعات کلی درباره آن-راهنمای جامع

سرمایه گذاری در بورس با ریسک زیادی همراه است و سود کردن در اینکار نیاز به داشتن مهارت و تخصص دارد. در نتیجه کمتر کسی پیدا می شود که بدون دانش و آگاهی کامل به سراغ این نوع سرمایه گذاری برود. امروز می خواهیم شما را با تاریخچه بورس ایران و اطلاعات کلی درباره آن آشنا نماییم.

مقدمه:

مهمترین اطلاعاتی که یک فرد قبل از هر اقدامی برای سرمایه گذاری در بورس باید در مورد آنها اطلاعات داشته باشد عبارتند از: دانش کافی در مورد اصول اولیه سرمایه گذاری در بورس، شاخص های بورس، نحوه تاریخچه بورس تهران تاریخچه بورس تهران سرمایه گذاری در بورس، خرید و فروش سهام، نحوه دریافت کد سهامداری، معرفی بازار سرمایه، سرمایه گذاری مستقیم یا سرمایه گذاری به کمک متلب و … اما بهتر است بدانید بورس از چه زمانی در ایران رواج پیدا کرده است.

1- ویدئو تاریخچه بورس در ایران و جهان:

2- بورس به چه معناست؟

بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه‌ است که در آن سهام شرکت‌های خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش می‌شود و از سویی محلی برای جمع‌آوری پس‌انداز و نقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و از سود آن به برخوردار شوند.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

3- تاریخچه بورس در جهان:

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام «تاریخچه بورس تهران واندر بورس» اخذ شده که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک می‌زیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها(۱۳۰۹) به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده‌است. به روایتی دیگر واژه بورس در معنای کنونی آن از شهربروژ بلژیک گرفته شده‌است، مرکز تجاری ای که تجار و بازرگانان به آنجا می‌رفتند؛ پس از مدتی مردم نیز برای حل وفصل جنبه‌های مالی خود، شروع به رفتن به آنجا کردند.

بعدها یعنی در سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در اوایل قرن هفدهم میلادی یعنی سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام هلند شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی اولین شرکت سهامی به شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام “ماسکوی” (muscovy) در روسیه ایجاد شد.

4- تاریخچه بورس در ایران:

با اینکه در سال 1341، موافقت‌‌نامه‌ اوليه تأسيس بورس سهام در كميسيوني در وزارت بازرگاني و با حضور نمايندگان وزارت دارايي، وزارت بازرگاني و بانك توسعه‌ي صنعتي و معدني ايران تشكيل و تنظيم شد اما مطالعات اوليه درباره تأسيس بورس در ايران، به سال 1315هجري شمسي بر مي‌گردد. در اين سال، فردي بلژيكي به نام “ران لوترفِلد” پس از انجام مطالعات گسترده درباره‌ي تأسيس بورس در ايران، اساسنامه‌ي داخلي بورس را تهيه و به مسئولان ايراني ارائه كرد، اما با توجه به شرايط آن زمان و وقوع جنگ جهاني دوم، عملا موضوع بررسي و تأسيس بورس در ايران بيش از 25 سال به تأخير افتاد. در نهایت بورس ایران درسال ۱۳۴۶ راه‌اندازی شد. در واقع در سال 1345 قانون تشكيل بورس اوراق بهادار در مجلس تصويب و براي اجرا از سوي وزارت اقتصاد به بانك مركزي ابلاغ شد. حدود يك‌سال بعد از ابلاغ قانون تشكيل بورس اوراق بهادار، در پانزدهم بهمن ماه سال 1346، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معادله بر روي سهام بانك توسعه‌ي صنعتي و معدني كه بزرگ‌ترين مجتمع واحدهاي توليدي و اقتصادي در آن تاريـخ به شمار مي‌رفت، به طور رسمـي فعاليت خود را آغاز كـرد.

بورس ايران در تاريخ 45 ساله فعاليت خود، همواره فراز و فرودهاي بسيار زيـادي را تجربه كرده است، اما شايد بتوان گفت يكي از مهم‌ترين تحولات تاريخ بورس ايران، تأسيس قانون جديدي تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال 1384 بوده است كه ضمن رفع برخي نارسايي‌ها و نواقص موجود در قانون اوليه، زمينه توسعه گسترده بورس در ايران را فراهم كرد.

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، تاریخچه بورس تهران همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

براساس اين قانون، بخش نظارتي بورس از بخش‌هاي عملياتي آن تفكيك شد، به اين معنا كه سازماني به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتي بورس تشكيل شد. سازمان بورس كه خود تحت نظارت شورايي به اسم شوراي عالي بورس فعاليت مي‌كند، وظايف متعددي دارد كه يكي از مهم‌ترين وظايف آن، تأسيس و نظارت بر عملكرد بورس‌هاي مختلف است.

در حال حاضر بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ايـران، بورس كالای ايران و بورس انـرژی چهار بورس بزرگ و مهم كشـورمان هستند که تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار به فعالیت می پردازند.

5- آشنایی با لوگوی بورس تهران:

چنانچه لگوی بورس تهران را دیده باشید در آن 4 انسان را می بینید که دست در دست هم داده اند و این نشاندهنده اتحاد و همکاری میان آنهاست و در درون دایره‌ای قرار دارند که نشان گر دنیا است قرار گرفته اند دنیایی که بر اساس افسانه‌های قدیمی ایران بر روی شاخ دو گاو قرار دارد؛ که خود نشانه ثروت و بهره‌وری هستند. در حقیقت این لوگو برگرفته از یک نشان برنجی مربوط به دوره هخامنشیان است که در استان لرستان کشف شده‌ است. این نشان هم‌اکنون در موزه لوور پاریس نگهداری می‌شود.

نخستین کارگزار خصوصی بورس در ایران که بود؟

نخستین کارگزار خصوصی بورس ایران یک تاجر تبریزی بود. محمود کریشچی متولد 1302 تبریز، تاجر پوست و معامله‌گر اوراق اصلاحات ارضی به عنوان اولین نماینده بخش خصوصی در بازار سرمایه از سال 1348 وارد بازار سهام شد. او که پیش از این در سال 1341 و به دنبال اجرای اصلاحات ارضی در زمینه خرید و فروش قبوض اصلاحات ارضی در بانک کشاورزی، فعالیت می‌کرد به پیشنهاد یکی از مدیران بانک ملی به بورس آمد. البته او تاریخچه بورس تهران در یک آزمون که از سوی بانک کشاورزی و در میان 30 نفر فعال بازار اوراق اصلاحات ارضی برگزار شد، توانست رتبه اول را کسب کرده و وارد بورس شود. در آن زمان اوراق قرضه دولتی، قبوض اصلاحات ارضی و سهام تاریخچه بورس تهران چند شرکت و بانک در بورس معامله می‌شد. بورس آن زمان بسیار کوچک بود و تعداد معدودی کارگزار مشغول فعالیت در آن بودند و شرکت کارگزاری وجود نداشت و بانک‌ها نیز در بورس، نماینده داشتند. بورسی که کریشچی اولین کارگزار آن بود عبارت بود از یک میز و چند صندلی و تخته سیاهی که با گچ قیمت‌ها را بر روی آن ثبت می‌کردند و بعدها این ثبت قیمت‌ها با استفاده از تابلوهای چوبی و اعداد فلزی انجام می‌شد.

6- مهمترین و معروف ترین بورس های دنیا کدامند؟

بورس لندن (LSE) که در سال ۱۸۰۱ میلادی فعالیت خود را آغاز نمود، بورس توکیو (TSE)، بورس فرانکفورت و بورس پاریس از دیگر بازارهای مهم بورس در دنیا به حساب می‌آیند که نقش مهمی را در اقتصاد ایفا می‌کنند.

7- در چه صورت بورس برای شما مناسب است؟

همانطور که می دانید سرمایه گذاری در بورس برای تمامی افراد مناسب نمی باشد و فقط بعضی از افراد موفق به سودآوری در بورس می شوند. پس شرایط مناسب برای سرمایه گذاری موفق در بورس عبارتند از :

• سرمایه‌ای پس‌انداز کرده‌اید که فعلا به آن نیازی ندارید و قصد دارید سودی بیشتر از سود بانکی کسب کنید.
• تصمیم گرفته‌اید بصورت حرفه‌ای شغل سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری سهام را در پیش بگیرید.
• ریسک‌پذیری و صبر بالایی دارید و می‌خواهید طی سال‌های آینده سرمایه‌ تان را افزایش دهید.
• آینده مالی‌تان برای شما مهم است و مایلید برای بهبود آینده خودتان و فرزندان‌تان قدمی مثبت برداشته باشید
• آماده هستید برای رسیدن به هدف‌تان وقت و انرژی بگذارید.
• می‌دانید که کسب ثروت و زندگی در رفاه برای شما ممکن است و آماده هستید بهای رسیدن به هدف خود را بپردازید.

8- اقدامات مهم برای سرمایه گذاری در بورس :

1- دریافت کد معاملاتی

کد معاملاتی با نام کد بورسی و کد سهامداری نیز شناخته می‌شود و شما برای انجام معامله به آن نیاز دارید. شرکت‌های کارگزاری در واقع واسط بین شما و بازار بورس هستند و وظیفه انتقال سفارشات خرید و فروش سهام را به سامانه معاملاتی بورس برعهده دارند. اینکار می‌تواند بصورت دستی و توسط خود کارگزار صورت بگیرد یا اینکه سرمایه‌گذار با دسترسی به نرم‌افزار معاملات آنلاین، سفارش را بطور مستقیم ثبت کند. کد معاملاتی نشان‌دهنده هویت شما در بورس تهران است. با وجود بیش از 100 شرکت کارگزاری فعال، انتخاب از بین آنها برای شما مشکل خواه بود. پس از ثبت‌نام و طی مراحل لازم، به طور معمول حداکثر پس از 3-4 روز کد معاملاتی به موبایل و ایمیل شما ارسال می‌شود و می‌توانید خرید و فروش سهام را انجام دهید.

خرید و فروش سهام در بورس اوراق بهادار، صرفا از طریق شرکت‌های کارگزاری و به یکی از روش‌های زیر انجام می‌گیرد:

1. مراجعه حضوری به کارگزاری و ارائه سفارش خرید یا فروش
2. سفارش تلفنی به کارگزاری، برای خرید یا فروش سهام
3. سفارش اینترنتی به کارگزاری، برای خرید یا فروش سهام
4. خرید یا فروش مستقیم سهام توسط خود فرد، از طریق سامانه معاملات آنلاین (برخط)

برای خرید و فروش سهام، الزاما نیازی به مراجعه به تالار بورس یا کارگزاری نیست و در صورتی که حداقل مدرک دیپلم داشته باشید، کارگزاری‌ها سیستم معاملات انلاین را در اختیار شما قرار می‌دهند. در سیستم معاملاتی آنلاین که بهترین روش معاملات است، خرید و فروش آنی و لحظه‌ای سهام امکان پذیر است. به این معنی که شما به محض وارد کردن سفارش، خرید یا فروش در همان لحظه انجام می‌شود و نیازی نیست خود کارگزار، سفارشات شما را در سامانه معاملاتی وارد کند.

2- یادگیری مفاهیم و قوانین بورس و سرمایه گذاری در بورس

در این مرحله است که با اصول مهم سرمایه گذاری در بورس آشنا می شوید. هیچ فعالیتی در دنیا وجود ندارد که نیاز به مهارت نداشته باشد. به طور مثال شاید برایتان سوال باشد که آیا بورس تهران 24 ساعت شبانه‌روز باز است و معامله انجام می‌شود؟ فرابورس چه تفاوتی با بورس دارد و از اینگونه سوالات.

3- یادگیری نحوه تحلیل و انجام معاملات

پس از یادگیری مفاهیم اولیه بورس، باید بدانید کدام سهام یا اوراق بهادار را در چه زمانی بخرید و چه زمانی بفروشید تا بتوانید کسب سود کنید. اینکار از طریق یادگیری روانشناسی بازار، تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال میسر است و همزمان با یادگیری نیاز به کسب تجربه و تمرین دارد.

نکته مهم : هیچ گاه تمام سرمایه و پس انداز خود را در بورس سرمایه گذاری نکنید و اینکار را با پول کم شروع کنید تا در صورت عدم موفقیت متحمل ضرر زیادی نشوید..

کاربران گرامی ضمن تشکر از همراهی شما، اگر سؤالی در مورد تاریخچه بورس و نحوه سرمایه گذاری در آن دارید، در بخش نظرات مطرح نمایید تا پاسخ داده شود.

تاریخچه بورس تهران

اوراق بهادار

• معرفی اوراق بهادار
• فرم اوراق
• سجام و احراز هویت
• کد بورسی

ضوابط اجرایی

• ضوابط اجرایی سنجش شرایط مشتری
• کارمزد
• اعتبار

بورس کالا

• معرفی بورس کالا
• فرم‌های بورس کالا
• رینگ‌های معاملاتی
• معاملات آتی

لینک‌ها

بورس انرژی

• معرفی بورس انرژی
• فرم‌های بورس انرژی
• شماره حساب‌ بورس انرژی

معاملات

• معاملات بورس انرژی

عرضه و پذیرش

سامانه معاملات

• پشتیبانی سامانه معاملات
• منابع آموزشی سامانه‌های معاملاتی
• راهنمای سامانه‌های معاملاتی

اطلاعات بازار

• وبلاگ تحلیل‌ها و گزارشات
• گزارش روزانه
• تحلیل بنیادی
• بولتن هفتگی

آمار و اخبار و تحلیل‌ها

درباره ما

تماس‌ با ما

• راه‌های ارتباطی
• شماره حساب‌ها
• دعوت به همکاری
• اخبار ویژه کارگزاری

آشنایی با بورس اوراق بهادار

تاریخچه

تاریخچه بورس در دنیا

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام “واندر بورس” اخذ شده که در اوایل قرن چهاردهم در شهر بروژ بلژیک میزیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدهابه کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاري بوده است.بورس سهام و جاافتادن آن در عملیات تجاري و اقتصادي، با انقلاب صنعتی اروپا و شکوفایی اقتصاد تازه متحول شده آن همراه بوده است. اولین بورس معتبر دنیا، در سال 1611 در شهر آمستردام تشکیل شد و کمپانی معروف هند شرقی سهام خود را در آن بورس عرضه کرد. بورس آمستردام امروزه نیز یکی از منابع مهم تأمین سرمایه در سطح بین‌المللی است. نکتۀ قابل توجه آن است که در هنگام افزایش قابل ملاحظه معاملات سهام، کشورهاي اروپایی نظیر انگلستان، آلمان، سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر معاملات سهام و ضمانت‌های اجرایی لازم براي آن را وضع کردند تا از هرگونه تقلب و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیري شود.بورس اتریش در وین در سال 1771 افتتاح شد که عمدتاً به معاملات اوراق قرضه دولتی جهت تامین مالی جنگ می‌پرداخت. بورس اتریش در پایان قرن 19 میلادي 2500 سهم را در تابلوي خود داشت و یکی از مهمترین مراکز مالی اروپا به شمار می‌رفت.

در لندن معامله‌گران در بورس جهت انجام معامله در قهوه‌خانه گرد هم می‌آمدند. براي نظم بخشیدن به بازار، قهوه‌خانه نیوجاناتان در سال 1698 به بورس اوراق بهادار تبدیل شد.بورس نیویورك در اواخر قرن هجدهم (1792 (تأسیس شده و با وجود رقباي دیگر، از نظر حجم معاملات و اهمیت در بازار سرمایه آمریکا، در مقام اول قرار دارد.درآمریکا، اولین محل شناخته شده به عنوان بورس اوراق بهادار، در نیویورك و در محوطه‌ای در زیر سایه درخت نارون بزرگی در “وال استریت” بود که بعدها به قهوه‌خانه‌ای در همان نزدیکی انتقال یافت.بورس وال استریت با جمع‌آوری مبالغی به عنوان ورودیه از دلالان (کارگزاران) و گسترش عملیات، تقویت شد و به مجتمع تجاري عظیمی مبدل گردید که بعدها به نام “بورس سهام نیویورك ” به ثبت رسید. درحال حاضر تعداد کارگزاران تاریخچه بورس تهران این بورس به چند هزار شخص حقیقی و حقوقی بالغ می‌گردد. در حال حاضر در اغلب کشورهاي دنیا، بورسهای اوراق بهادار فعالیت می‌کنند.

تاریخچه بورس اوراق بهادار تهران

اولین بار در دوره چهارم قانونگذاری مجلس به اقتباس از قانون تجارت فرانسه مقرراتی تاریخچه بورس تهران راجع به سهام شرکت ها تدوین گردیدو سپس در قانون تجارت مصوب ۱۳۱۱ کشور ایران مقررات جزائی در مورد سوء استفاده از سهام شرکتها پیش‌بینی شد.

در سال ۱۳۱۵ وانلوترفلد بلژیکی به دعوت دولت جهت انجام معاملات اولیه در ارتباط با تشکیل بورس اوراق بهادار به ایران آمد اما به دلیل نامساعد بودن شرایط برای ایجاد بورس اوراق بهادار و وقوع جنگ جهانی دوم انجام این امر تا سال ۱۳۴۱ به تعویق افتاد.

در این سال کمیسیونی شامل نماینده‌ای از وزارت بازرگانی نماینده‌ای از وزارت دارایی و نماینده بانک توسعه صنعتی معدنی ایران تشکیل شد و نتیجه مذاکرات کمیسیون طی گزارشی به وزیر بازرگانی ارائه گردید.

این گزارش حاوی اطلاعاتی راجع به حدود دخالت و نظارت دولت در امر بورس اداره امور جاری مسائل مالی کارگزاران و راه حل های اجرایی بود.

همزمان با این اقدامات بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران با همکاری چند بانک دیگر موافقت نامه ای جهت تشکیل هیئت موسسین این بورس سهام تنظیم نمودند.

در اواخر سال ۱۳۴۱ به دعوت وزارت بازرگانی دبیرکل و رئیس روابط عمومی بورس بروکسل به منظور همکاری در زمینه طرح تاسیس بورس سهام به ایران آمدند. در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس به تصویب رسید و در بهمن ۱۳۴۶ بورس اوراق بهادار ایران با هدف تجهیز پس انداز های خصوصی و و تخصیص این پس انداز ها به سرمایه گذاری های صنعتی و دولتی تاسیس گردید.

(برگرفته از کتاب بورس اوراق بهادار نوشته استاد زکیه شوشتریان)

قصد دارید با ما در این خصوص ارتباط برقرار کنید؟ فرم زیر را پر کنید تا با شما ارتباط بگیریم.

تاریخچه بورس جهان و ایران

تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی باز می‌گردد. در آن زمان بازرگانان، صرافان و کسبه شهر «بروژ» در بلژیک در میدانی به نام «تربورس» در مقابل خانه اشراف زاده‌ای به نام «واندر بورس» جمع می‌شدند و به مبادله اسناد تجاری و اوراق بهادار می‌پرداختند.

به گزارش شهر بورس، اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر آمستردام هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد. فعالیت‌های مرتبط با بورس در شهر لندن نیز از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوه‌خانه‌ها شروع شد. این فعالیت‌ها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معامله‌گران وارد فصل جدیدی شد. در نهایت در سوم مارس سال ۱۸۰۱ میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.

از آن تاریخ به بعد مکان‌هایی که مردم در آنجا اقدام به خرید و فروش اوراق بهادار، کالا و… می‌کردند به بورس معروف شد. البته در آن زمان این مکان‌ها نظم و انضباط خاصی نداشتند و همه افراد می‌‌توانستند بدون کمترین محدودیتی در آنجا فعالیت کنند اما به مرور زمان نظم و انضباط خاصی در این مکان‌ها حاکم شد به نحوی که پس از مدتی فقط بازرگانان، صرافان و دلالان اجازه پیدا کردند تا در این مکان‌ها به خرید و فروش بپردازند.

در گذر زمان تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانانی که تا بیش از آن در هوای آزاد خرید و فروش می‌کردند، برای خرید و فروش به این تالارها می‌رفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را به‌عنوان تاریخ رسمی تاسیس بورس در دنیا معرفی می‌کنند، اگرچه همان طور که اشاره شد پیشینه این مهم به قبل از آن تاریخ و به قرن ۱۵ میلادی برمی‌گردد.

تاریخچه بورس سهام نیویورک در وال استریت

مقرّ اصلی تعدادی از مهمترین بورس‌های جهان به خصوص بورس نیویورک، در خیابان وال استریت در محله منهتنِ نیویورک است. دلیل نام‌گذاری وال استریت به این نام، ساخت دیواری بزرگ توسط استعمارگران هلندی برای جلوگیری از حملات سرخ ‌پوستان و دزدان دریایی در سالیان دور در این منطقه بوده است.

در آن زمان ۲۶ کارگزار بازارِ سهام، در خیابان وال استریت نیویورک، در ۱۷ ماهِ می سال ۱۷۹۲ میلادی زیر یک درخت چنار دور هم جمع شده و توافق نامه‌ای را امضا کردند سپس در ۸ مارس سال ۱۸۱۷ اساسنامه‌ای تنظیم شد که آغاز به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشید.

با تاریخچه بورس تهران شروع فعالیت بورس‌های بزرگ جهان به تدریج سایر کشورهای در حال توسعه و پیشرفته نیز دارای بورس شدند تا جایی که امروز کمتر کشوری را می‌توان یافت که بورس نداشته باشد. به نظر می‌رسد بورس‌ها و بازارهای مالی امروزه نقش مهمی را در عرصه اقتصادی کشورهای جهان ایفا می‌کنند و این سیر تکامل و توسعه بازارهای مالی همچنان ادامه خواهد داشت.

بورس‌های معتبر دنیا چه بورس‌هایی هستند؟

بورس نیویورک در ساختمانی اجاره‌ای واقع در پلاک ۴۰ وال استریت شروع به کار کرد. در حال حاضر معتبرترین بورس جهان، بورس نیویورک است. شاخص اصلی این بورس داوجونز نام دارد و معاملات این بورس به صورت الکترونیکی انجام می‌گیرد. بورس نیویورک از نظر حجم سرمایه‌گذاری و معاملات، بزرگترین بورس دنیا است. بازار بورس نزدک نیز به عنوان بزرگترین بازار معاملاتِ خردِ سهام آمریکا توسط انجمن ملی معامله‌گران اوراق بهادار بورس نیویورک در سال ۱۹۷۱ تأسیس شده و آغاز به کار کرد.

بورس‌ لندن که پیش‌تر نیز به آن اشاره شد، بورس توکیو، بورس فرانکفورت و بورس پاریس از دیگر بورس‌های معتبر و مهم دنیا هستند که نقش بزرگی در اقتصاد جهان ایفا می‌کنند.

تاریخچه بورس ایران

ایده راه‌اندازی بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد. در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به منظور بررسی و تاریخچه بورس تهران اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی ناظر بر فعالیت بورس اوراق بهادار، به ایران آمدند. متاسفانه مطالعات راه‌اندازی بورس با آغاز جنگ جهانی دوم و مشکلات داخلی ایران بیش از 25 سال متوقف شد.

پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، مجددا در سال ۱۳۳۳ ماموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی وقت محول شد. این گروه پس از ۱۲سال، در سال ۱۳۴۵، قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه و لایحه مربوطه را به مجلس شورای ملی ارسال کردند که این لایحه در اردیبهشت ماه سال ۱۳۴۵ تصویب شد. بورس اوراق بهادار تهران از پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، فعالیت خود را رسما با انجام چند معامله روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی آغاز کرد.

پس از آن سهام شرکت نفت پارس، چند نوع اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه عباس آباد در بورس تهران پذیرفته شدند. در آن زمان اعطای معافیت‌های مالیاتی برای شرکت‌ها و موسسات پذیرفته شده در بورس، عامل مهمی در تشویق شرکت‌ها به عرضه سهام خود در بورس اوراق بهادار تهران بود.

سیر تحولات تاریخ ۵۰ ساله بورس در ایران

تاریخچه بورس ایران را می‌توان به ۴ دوره زمانی تقسیم کرد: در دوره اول که به زمان پیش از انقلاب اسلامی ایران برمی‌گردد، بورس ایران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن، شرکت نفت پارس، سیمان تهران، سیمان شمال، بانک توسعه صنعتی، اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه عباس آباد، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اسناد خزانه شروع به کار کرده و تا سال ۱۳۵۷ تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به عدد ۱۰۵ رسید.

با پیروزی انقلاب اسلامی بورس اوراق بهادار تهران نیز وارد فصل جدیدی شد. رویدادهای سیاسی و شروع جنگ تحمیلی در آن زمان و همچنین اتفاقات اقتصادی پس از آن، اعم از ادغام بانک‌ها و شرکت‌های بیمه و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران منجر به کاهش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از ۱۰۵ شرکت در سال ۱۳۵۷ به به ۵۶ شرکت در پایان سال ۱۳۶۸ شد.

پایان جنگ تحمیلی و توسعه بازار سرمایه

دوره سوم از سال ۶۸ آغاز شده و با شکل‌گیری سیاست‌های دولت مبنی بر گسترش بازار سرمایه همراه شد. به طوری که در سال ۱۳۷۵ تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به حدود ۲۵۰ شرکت رسید. در این سال‌ها افزایش عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس، عرضه این سهام از طریق شبکه بانکی در سرتاسر کشور و همچنین عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبات دولت، منجر به فراگیر شدن تب و تاب بورس در کشور شد. در ادامه و تا سال ۱۳۸۳ شاخص‌های بورس از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده است.

تحولات بازار سرمایه پس از سال ۱۳۸۴

آغاز دوره زمانی چهارم در بورس ایران همزمان با رونق و شکوفایی این بازار در سال‌ ۱۳۸۳ اتفاق افتاد. اگرچه بورس ایران در تاریخ فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی را داشته است، اما به جرات می‌توان گفت که یکی از مهم‌ترین تحولات تاریخ بورس در ایران، تصویب قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بود که با رفع برخی نارسایی‌ها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه گسترده بورس در کشورمان را فراهم کرد.

براساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخش های عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بازار سرمایه ایران تشکیل شد. راه‌اندازی سامانه معاملات آنلاین در سال ۱۳۸۹ نیز نقطه عطف دیگری در گسترش معاملات بورس ایران، چه از نظر ارزش معاملات و چه از نظر فراگیر بودن در جامعه بود. لازم به ذکر است سازمان بورس که خود تحت نظارت شورایی به اسم شورای عالی بورس فعالیت می‌کند، وظایف متعددی دارد که یکی از تاریخچه بورس تهران مهمترین وظایف آن، تأسیس و نظارت بر عملکرد بورس‌های مختلف است.

چهار بورس بزرگ کشور تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند:

بورس اوراق بهادار تهران: انجام معاملات سهام شرکت‌ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت و …

فرابورس ایران: که در آن‌جا هم سهام شرکت‌هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی‌شوند، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

بورس کالای ایران: انجام معاملات انواع کالاها و محصولات مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … .