صفر تابلو یعنی چه؟
صفر تابلو مفهومی است که میتوان آن را در مبحث تابلوخوانی بررسی کرد. اگر بخواهیم صفر تابلو در بازار بورس را در یک جمله کوتاه و به زبان بسیار ساده باید گفت که قیمت پایانی یک سهم در امروز، صفر تابلو را در فردا مشخص میکند. پس صفر تابلو در هر روز برای هر سهم، قیمت پایانی آن در روز گذشته است.
اما قیمت پایانی چیست؟ قیمت پایانی در واقع میانگین قیمت معامله شده سهم در روز معاملاتی را نشان میدهد که با توجه به حجم معاملات این سهام تعیین میشود. قیمت پایانی تعیین کننده قیمت سهم در روز معاملاتی بعد است. (۱)
آشنایی با مفهوم صفر تابلو در بازار بورس
صفر تابلو یکی از اصطلاحات مهم در بورس است که مدام آن را خواهید شنید. چرا که این عبارت در مباحث تابلوخوانی و بررسی تابلو سهم بسیار کاربرد دارد. این مفهوم قیمت پایانی سهام به قیمت پایانی سهم در روز جاری اشاره دارد. این قیمت به ما نشان میدهد که در روز بعدی حول محور چه قیمتی انجام میشوند. این قیمت به عنوان یک قیمت مبنا در نظر گرفته میشود که سهم میتواند به اندازهی مثبت و منفی دامنهی نوسان از این نقطه تغییر کند. یعنی اگر قیمت پایانی امروز، ۲۵۰ ریال باشد و دامنهی نوسان برابر مثبت و منفی پنج درصد باشد، بیشترین و کمترین قیمت سهم به این صورت هستند (۲):
بیشترین قیمت سهم در فردا: ۲۵۰ × (۵٪+) = ۲۶۲.۵
کمترین قیمت سهم در فردا: ۲۵۰ × (۵٪-) = ۲۳۷.۵
مفهوم قیمت پایانی
در طول روز معاملاتی، یک سهم در قیمتهای متفاوتی که در بازه قیمتی مجاز آن میباشد معامله میشود. دامنه مجاز نوسان قیمت اکثر سهام در بورس ایران، مثبت و منفی ۵ درصد است.
از میانگین وزن قیمتهای معامله شده سهم در طی یک روز، قیمت پایانی محاسبه میشود.
در بورسهای خارج از ایران، قیمت پایانی و آخرین قیمت تفاوتی با یکدیگر ندارند و تنها یک قیمت تعریف شده است.
دلیل تفاوت قیمت پایانی و آخرین قیمت حجم معاملات میباشد. یعنی تغییر دامنه نوسان قیمت سهم در بالاترین و کمترین قیمت روزانه، وابسته به حجم معاملات انجام شده در روز معاملاتی است.
قیمت پایانی، تعیینکننده قیمت معاملاتی روز آتی خواهد بود. حاصلضرب قیمت پایانی در تعداد سهام، میزان کل سرمایه شرکت و حاصلضرب قیمت پایانی در سرمایه شرکت، ارزش بازار سهم را نمایش خواهد داد.
درصورتیکه سهمی را پایینتر از قیمت صفر تابلو خریداری نمایید، یعنی از قیمت پایانی آن کمتر پرداخت کردهاید. قیمت معاملاتی فردا طبق قیمت پایانی امروز تعیین میشود، بنابراین نسبت به قیمت معاملاتی روز آتی نیز مبلغ کمتری پرداخت نمودهاید.
بالعکس برای فروش نیز به همین صورت میباشد. برای مثال شما سهمی را ۳ درصد بالاتر از قیمت پایانی آن میفروشید، در حقیقت به این معنا است که از قیمت پایانی که قیمت صفر تابلو امروز هست، ۳ درصد بالاتر فروختهاید. (۳)
جمع بندی
در برخی از موارد سرمایهگذاران به جای استفاده از قیمت پایانی، از اصطلاح صفر تابلو فردا استفاده میکنند. این اصطلاح بیشتر زمانی استفاده میشود که اختلاف بین قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی بالاست و معاملهگران به خاطر هیجان، حاضرند سهام خود را در قیمتی پایینتر از قیمت پایانی بفروشند. در این مواقع افراد در حال فروش سهم خود پایینتر از قیمت صفر تابلو فردا هستند. این اتفاق میتواند در زمانی که قیمت آخرین معامله بیشتر از قیمت پایانی است نیز رخ دهد. به طوری که معاملهگران در حال خرید سهام در قیمتی بالاتر از صفر تابلو فردا هستند. (۴)
فرمول حجم مبنا
اگر با بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار آشنا باشید احتمالا واژه حجم مبنا را بر روی تابلو معاملات دیدهاید. ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که فرمول حجم مبنا چیست و حجم مبنا چگونه محاسبه میشود؟! اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟!
به طور کلی حجم مبنا با هدف کاهش میزان نوسانات سهام و ریسک معاملات در بازار سرمایه ایران استفاده میشود. اما برای رسیدن به پاسخ دقیقتر سوالاتمان، ابتدا باید کمی در مورد قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی توضیح دهیم. اگر شما هم علاقمند به درک فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید …
قیمت آخرین معامله
همان طور که از نام آن مشخص است، به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت بر روی تابلوی معاملات بین خریدار و فروشنده معامله میشود، قیمت آخرین معامله میگویند. این عدد در تابلوی معاملات با عنوان “معامله” یا “آخرین معامله” نوشته شده است.
قیمت پایانی
قیمت پایانی در واقع عبارت است از “ میانگین وزنی قیمت سهام در طول زمان قیمت پایانی سهام معاملات با در نظر گرفتن حجم مبنا “.
لازم به ذکر است که قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار میگیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز چهارشنبه برای یک سهم عدد ۱۰۰۰ ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی شنبه، ۵% مثبت (۱۰۵۰ ریال) و ۵% منفی آن (۹۵۰ ریال) است.
نحوه تأثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام
برای درک بهتر اثر حجم مبنا بر قیمت پایانی اجازه دهید با یک مثال بحث را ادامه دهیم:
مثال : فرض کنید بازه مجاز معاملات سهام یک شرکت در روز شنبه از ۹۵۰ ریال تا ۱۰۵۰ ریال بوده و حجم مبنای آن ۲۰۰۰ سهم باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید :
الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد:
فرضا ۸۰۰ برگه سهم با میانگین وزنی قیمت ۱۰۳۰ ریال معامله شده باشد، قیمت پایانی عبارت است از :
قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی
با توجه به داده های زیر :
میانگین وزنی قیمت معامله شده = ۱۰۳۰ ریال
قیمت پایانی روز قبل = ۱۰۰۰ ریال
تعداد معامله شده = ۸۰۰ برگه سهم
حجم مبنا = ۲۰۰۰ سهم
قیمت پایانی برابر با ۱۰۱۲ ریال خواهد بود.
ب- اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد:
قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمتهای معامله شده در طی یک روز معاملاتی.
حال میرسیم به نحوه محاسبه حجم مبنا برای سهام شرکتهای مختلف …
فرمول حجم مبنا
بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، روش جدید محاسبه حجم مبنا از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ اجرا میشود. بر این اساس محاسبات حجم مبنا مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ میگردد.
- برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست عدد ۰/۰۰۰۴ را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.
اما استثناهایی هم وجود دارد که در ادامه توضیح میدهیم …
تعریف ارزش مبنا
با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده (در بالا) در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته، ارزش مبنا به دست میآید.
فرمول حجم مبنا در شرکتهای بورسی
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در شرکتهای فرابورسی (بازار اول و دوم فرابورس)
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه زرد فرابورس
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم قیمت پایانی سهام مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه نارنجی فرابورس
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین قیمت پایانی سهام روز معاملاتی هفته
فرمول حجم مبنا در بازار پایه قرمز فرابورس
- برای شرکتهای با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- برای شرکتهای با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
- اگر عدد به دست آمده (قیمت پایانی سهام حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
- اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
- اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : قیمت پایانی سهام حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
در گذشته نحوه محاسبه فرمول حجم مبنا اندکی متفاوت بود. همچنین حجم مبنا در نمادهای فرابورس و بازار پایه لحاظ نمیشد. لذا بسیاری از نظرات این مقاله بر اساس روش قدیمی محاسبه (قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸) پاسخ داده شدهاند.
روش قدیمی فرمول حجم مبنا
خب حالا به نحوه محاسبه حجم مبنا میپردازیم.
تا پیش از اسفند سال ۱۳۹۳ حجم مبنا برای هر سهم تقریبا عدد ثابتی بوده و هر سال یک بار توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران محاسبه میشد.
اما در حال حاضر این عدد به صورت هفتگی محاسبه میشود و در ابتدای هر هفته داخل صفحه نماد هر سهم قرار میگیرد.
این مصوبه از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۳ در حال اجراست.
حجم مبنای کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برابر با ۰/۰۰۰۴ تعداد سهام شرکت است. حداکثر ارزش حجم مبنا میبایست ۱۰ میلیارد ریال و حداقل آن ۵۰۰ میلیون ریال باشد که تعداد آن براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از قیمت پایانی سهام اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال میشود.
طبق این قانون برای محاسبه حجم مبنا کافی است به سادگی روش زیر را دنبال کنید:
ابتدا تعداد سهام شرکت را در عدد ۴ ضرب و بر عدد ۱۰۰۰۰ تقسیم میکنیم.
عدد بدست آمده حجم مبنای ما خواهد بود.
اما لازم است یک تبصره را در آن رعایت کنیم.
عدد بدست آمده را در قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه ضرب میکنیم:
- اگر عدد بدست آمده در آخرین روز کاری هفته (معمولا چهارشنبه) عددی بین ۵۰۰ میلیون ریال و ۱۰ میلیارد ریال بود: حجم مبنای ما برای روز شنبه همان عدد بدست آمده در بالا خواهد بود.
- اگر عدد بدست آمده کمتر از ۵۰۰ میلیون ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۵۰۰ میلیون ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
- اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
چکیده مطلب :
همانطور که گفته شد حجم مبنا یکی از ابزارهایی است که در بازار سرمایه کشور ما برای کاهش ریسک سرمایهگذاری و کنترل کردن نوسانات شدید بازار به وجود آمده است. در این مقاله علاوه بر تعریف حجم مبنا و نحوه اثرگذاری آن بر قیمت پایانی سهام، به فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن پرداختیم.
به طور کلی و به صورت خلاصه فرمول محاسبه حجم مبنا را میتوان به این صورت بیان کرد: تعداد سهام شرکت ضربدر ۰.۰۰۰۴
اما در محاسبات حجم مبنا استثناهایی هم وجود دارد که در این مقاله به صورت تفکیک شده توضیح داده شدند.
قیمت پایانی سهام
قیمت پایانی سهم در بورس چیست و چه فرقی با قیمت آخرین معامله دارد؟
همچنین نحوه خرید و فروش سهام را در بورس توضیح داده ایم.
اما برخی جزییات است که بسیاری از افراد درباره آن سوال می پرسند. مانند این سوال که چرا قیمت پایانی در سایت tsetmc.com که مرجع مشاهده معاملات سهام است با قیمت آخرین معامله متفاوت است.
قیمت پایانی سهام
قیمت پایانی سهام قیمتی است که معامله سهم در ابتدای روز بعد، براساس آن قیمت آغاز می شود.
توضیح اینکه لزوما همواره قیمت پایانی سهام قیمت پایانی سهم، با آخرین قیمت سهم برابر نیست.
زیرا قیمت سهام شرکتها، درصورتی می تواند حداکثر افزایش یا کاهش روزانه را تجربه کند که حجم قابل توجهی از آن سهم در طول ساعت معاملاتی مورد معامله قرار گیرد.
اینجاست که حجم مبنا مطرح میشود.
بنابراین اگر میزان معاملات بر روی آن سهم از حجم مبنا کمتر باشد، درصد افزایش یا کاهش قیمت سهم نیز کمتر از حداکثر میزان افزایش یا کاهش تعیین شده براساس مقررات خواهد بود.
برای مثال، اگرچه ممکن است قیمت آخرین معامله سهام یک شرکت پذیرفتـه شده در بورس، در یک روز افزایش یا کاهش 5 درصدی (حداکثر نوسان روزانه، براساس مقررات) را تجربه کند، اما چون حجم معاملات روی آن سهم کمتر از حجم مبنا بوده است، بنابراین قیمت پایانی سهم مثـلا با حداکثر 1 درصد افزایش یا کاهش، ثبت میشود.
لازم به ذکر است قیمت پایانی سهم براساس میانگین موزون قیمت سهم در طول یک روز معاملاتی، تعیین میشود.
نحوه محاسبه قیمت پایانی سهام را در زیر مشاهده کنید:
قیمت آخرین معامله
همانطور که از نام آن مشخص است، قیمت آخرین معامله، قیمتی است که آخرین بار سهام در آن قیمت معامله شده است.
به دلیل اینکه قیمت آخرین معامله در اغلب موارد به میزان زیادی بالا و پایین میشود معمولا برای اشاره به قیمت یک سهام، از قیمت پایانی استفاده میکنند.
قیمت آخرین معامله برای سفارشگذاری در بورس اهمیت زیادی دارد.
زیرا شخص در صورتی که بخواهد معامله را به سرعت انجام دهد میتواند قیمت سفارش خود را نزدیک به این قیمت یا معادل این قیمت وارد کند تا احتمال کامل شدن سفارش افزایش یافت.
انواع قیمت در بازار بورس کدام است؟
اگر به صفحه قیمت و مشخصات نماد در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران دقت کرده باشید، عناوین قیمتی متفاوتی را مشاهده میکنید. قیمت آخرین معامله، قیمت پایانی، اولین قیمت، قیمت دیروز، قیمت مجاز، بازه روز، بازه هفته و بازه سال، که هر کدام از این قیمتها برای هدفی تعیین شدهاند. برای اینکه عملکرد بهتری در معاملات و بررسی سهام داشته باشیم، لازم است که با این عناوین قیمتی آشنا شویم. در کنار این قیمتها که در تابلوی نمادها مشاهده میکنیم، گروهی دیگر از قیمتها نیز وجود دارد که در این مقاله به تعریف همه آنها میپردازیم.
8 مدل قیمتی موجود در تابلوی نمادها
قیمتهای معاملاتی هر نماد شرکت بورسی، بیانگر وضعیت آن سهم در بازار سرمایه در طول دورههای مختلف است. به منظور پیدا کردن قیمت بازاری هر سهم کافیست به وب سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران وارد شده و نماد مورد نظر را جستجو کرده تا به اطلاعات جامعی از آن سهم دسترسی داشته باشیم.
به صورت کلی هنگامی که وارد صفحه مربوط به هر یک از سهمها میشویم 8 مدل نوع قیمت در تابلوی هر سهم وجود دارد که عبارت است از:
- اولین قیمت Open Price: در هر روز کاری بازار سرمایه، اولین معامله با هر قیمتی که برای هر سهم صورت بگیرد به عنوان اولین قیمت شناخته میشود.
- قیمت آخرین معامله یا بسته شدن Close Price: این قیمت، قیمت آخرین معامله در نماد مذکور را نشان داده و علاوه بر آن تغییرات قیمتی ثبت شده برای نماد را در مقایسه با قیمت پایان روز قبل نشان داده و محاسبه میکند.
- قیمت پایانی: در پایان یک روز کاری در بازار و بر اساس کل معاملات انجام شده، میانگین وزنی تعداد سهام معامله شده در هر قیمت، قیمت پایانی است؛ ممکن است برای همه ما این اشتباه پیش بیاید که قیمت پایانی را با قیمت بسته شدن یا آخرین معامله یکسان بدانیم اما قیمت پایانی میتواند کمتر، بیشتر یا برابر با قیمت آخرین معامله باشد. زیرا همان طور که گفتیم قیمت بسته شدن، قیمت آخرین معامله سهم در روز ولی قیمت پایانی، میانگین وزنی قیمتها است. در تابلوی معاملات سهم، قیمت پایانی براساس حجم مبنا ثبت میشود. در صورتی که حجم سهام معامله شده در روز از حجم مبنا کمتر باشه، به همان میزان از افزایش یا کاهش قیمت پایانی سهم کم میشود. در صورتی که حجم معامله شده برابر یا بیشتر از حجم مبنا باشد، میانگین وزنی محاسبه شده همان قیمت پایانی است که در تابلو ثبت میشود. در مقالهای دیگر به طور کلی درباره حجم مبنا و قیمت پایانی توضیح خواهیم داد.
- قیمت دیروز: قیمت معامله شده سهم در بازار روز گذشته است.
- بازه قیمت مجاز: قیمت هر سهم در طول یک روز میتواند به میزان خاصی نوسان داشته باشد؛ پایینترین و بالاترین قیمت سهم در طول یک روز کاری میزان این بازه و به عبارتی قیمت مجاز سهم را مشخص میکند. این بازه براساس دامنه مجاز نوسان قیمت و قیمت پایانی سهم مشخص میشود. برای نمونه اگر دامنه نوسان قیمت سهمی 5+ تا 5- باشد، بازه قیمتی براساس این دامنه تعیین خواهد شد.
- بازه روز Low Price & High Price: نشاندهنده بالاترین و پایینترین قیمت سهم در طول یک روز کاری است که سرمایهگذاران اقدام به خرید یا فروش سهم کردهاند.
- بازه هفته: نشان میدهد در طول یک هفته بالاترین و پایینترین قیمت معاملهشده برای سهم چه میزان بوده است.
- بازه سال: اینکه یک سهم در طول یک سال تا چه میزان نوسان قیمت داشته میتواند جالب و در آینده سهم اثرگذار باشد، کمترین و بیشترین قیمت معادلهشده سهم در بازه سال مشخص میشود.
کدام اطلاعات قیمتی بیشتر مورد توجه قرار میگیرد؟
به منظور پیشبینی رفتار قیمت سهام که معامله گران و تحلیلگران از آن استفاده میکنند و یکی از اقدامات ضروری در تحلیل تکنیکال است، لازم است پیشینه قیمتی سهام را بدانیم و بتوانیم تابلوخوانی کنیم. به همین منظور تحلیلگران تکنیکال، اولین قیمت معاملهشده، آخرین قیمت معاملهشده، بالاترین قیمت معاملهشده و پایینترین قیمت مورد معاملهشده در بازار هر سهم در بازههای زمانی مختلف را بررسی میکنند. بازنگری قیمتهای سهام در گذشته، یکی از راههای پیشبینی قیمت سهم در آینده است. زیرا تحلیلگران تکنیکال معتقدند قیمت از گذشته خود پیروی میکند. مقاله « تابلوخوانی در بازار بورس به زبان ساده » این موضوعات را بهتر توضیح میدهد.
قیمت اسمی، دفتری و ذاتی سهام چیست؟
قیمتهایی که در بخش بالا تعریف کردیم در خصوص ارزش بازاری سهام است که در فرآیند عرضه و تقاضا تعیین میشوند. در این میان، 3 قیمت دیگر نیز وجود دارد که دانستن آنها خالی از لطف نیست.
- ارزش یا قیمت اسمی: قیمتی اسمی، قیمتی است که پذیرش و عرضه اولیه قیمت سهام یک شرکت بر اساس آن صورت گرفته است. این عدد بر روی برگههای سهام درج میشود. در بازار سرمایه ایران، ارزش اسمی سهام هر یک از شرکتهای پذیرفته شده در بورس معادل یک هزار ریال (1،000 ریال) است؛ قیمت اسمی سهام در بازار ایران با قیمت و یا ارزش سهام در بازار متفاوت است.
- ارزش یا قیمت دفتری: هر شرکتی بدهیها و داراییهایی دارد. اگر مجموع بدهیها را از داراییهای شرکت کم کنیم، مبلغ باقیمانده ارزش کلی سرمایه تمام سهامداران آن شرکت یا به عبارتی مجموع حقوق صاحبان سهام را نشان میدهد. ارزش دفتری از تقسیم مجموع حقوق سهامدارن بر تعداد سهمهای منتشر شده از سوی شرکت بدست میآید.
- ارزش یا قیمت ذاتی: به ارزش واقعی که سهام یک شرکت دارد قیمت یا ارزش ذاتی میگویند. 3 عامل صورتهای مالی، داراییهای مشهود و نامشهود شرکت و پتانسیل رشد موجود در شرکت بیانگر ارزش یا قیمت ذاتی هر شرکت است. ارزش ذاتی از جمله عواملی است که سرمایهگذاران برای خرید و فروش یک سهم در نظر میگیرند. به عبارتی اگر یک سهم از نظر سرمایهگذاران ارزش داشته باشد، آن را خواهند خرید. تحلیلگران با بررسی و مقایسه ارزش ذاتی یک سهم با ارزش بازاری آن، نسبت به خرید، فروش و یا نگهداری آن سهم تصمیمگیری میکنند. این قیمت در بررسیهای عملکرد شرکت و تحلیل بنیادی بسیار اهمیت دارد.
با توجه به اینکه با رصد متناوب قیمت سهم میتوان رفتار و حرکت بعدی سهم را در آینده بررسی کرد آشنایی با انواع قیمت در بازار سرمایه اجتنابناپذیر بوده، و امیدواریم اگر خواندن این مطلب را مفید دانستید آن را با دیگر دوستان خود نیز به اشتراک بگذارید.
ما در باشگاه مشتریان کارگزاری بانک مسکن به دنبال افزایش سواد مالی شما عزیزان برای حضور در بازارهای مالی و اقتصادی هستیم.
آموزش نوسان گیری در بورس ایران| چگونه بیشتر سود کنیم؟
سرمایهگذاری در بورس از نظر مدت، سه نوعِ کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دارد. در سرمایهگذاری بلند مدت شخص سهام را به قصد نگهداری بیش از 6 ماه قیمت پایانی سهام خریداری مینماید. در نوع میان مدت، شخص از یک تا 6 ماه سهامدار سهم است. در سرمایهگذاری کوتاه مدت، شخص سهام را برای دوره کمتر از یک ماه خریداری میکند و قصد نگهداری طولانی مدت سهام را ندارد. سرمایهگذاری کوتاه مدت گاهاً به یک روز و یا یک هفته هم میرسد که به آن نوسانگیری گفته میشود. در این شیوه سرمایهگذاری، شخص از نوسان قیمت اقدام به کسب سود در یک روز مینماید. در ادامه نکات مورد نیاز نوسانگیری در بورس را به شما متذکر خواهیم شد.
نوسان گیری چیست؟
به طور معمول کسب سود در بازار از دو طریق حاصل میشود. راه اول، افزایش ارزش سهام شرکت است که بطور مثال شخص هر سهم را 1000 تومان خریداری مینماید و پس از مدتی با بالا رفتن ارزش سهام شرکت، هر سهم را با قیمت 1500 تومان به فروش میرساند. در این روش، شخص به ازای هر سهم، 500 تومان یعنی 50 درصد سود دریافت نموده است. راه دوم سود تولید شده توسط شرکت است که در قالب سود dps بین سهامداران تقسیم میگردد. به این نوع سود، سود نقدی گفته میشود که مقدار آن در مجمع عمومی عادی سالیانه مشخص میگردد.
نوسانگیری در بورس نیز، نوعی کسب سود است که به دلیل ریسک و استرس بالای آن بسیار پر تنش بوده و به همین علت زیاد بین فعالین بازار رایج نیست. دانش و تجربه مورد نیاز در کسب سود از طریق نوسانگیری منجر شده تا فقط افراد حرفهای بازار جرات شرکت در این رالی خطرناک را داشته باشند.
اصول کسب سود در فراز و نشیبهای قیمت
برای یک نوسانگیری اصولی نیاز است تا با تابلوخوانی در بورس و تحلیل تکنیکال آشنا باشید. این امر به بررسی ابعاد مختلف یک سهم کمک میکند تا حدالامکان از ریسک خود بکاهید. با بررسی و مشاهده دقیق تابلو معاملات، اطلاعات مهمی در دسترس ما قرار میگیرد. منظور از تابلو معاملات، صفحه مخصوص به هر سهم است که در سایت www.tsetmc.com قرار دارد. همچنین با مطالعه و بررسی صورتهای مالی شرکت که در سایت کدال منتشر میگردند میتوان از ارزش بنیادی سهام شرکت آگاه شد. این آگاهی از ریسک معامله ما میکاهد اما نکته حائز اهمیت در اینجا، این است که برای گرفتن نوسان کوتاه مدت از یک سهم مطالعه و بررسی گزارشات مالی آن بسیار زمانبر است. در ادامه چند تکنیک به شما معرفی خواهیم نمود تا شما بتوانید بدون نیاز به بررسی صورتهای مالی به راحتی در کوتاه مدت سود کسب کنید.
آشنایی با مفاهیم کاربردی تابلو معاملات در نوسان گیری
در ابتدا شما را با چند مفهوم کاربردی تابلوخوانی که در این مطلب با آنها سر و کار داریم آشنا میسازیم.
قیمت پایانی و آخرین قیمت معامله
به قیمت میانگین روز که اکثر معاملات در آن قیمت صورت گرفته است قیمت پایانی گفته میشود. در واقع هرگاه بخواهیم قیمت یک سهم را در روز بیان کنیم، قیمت پایانی آن را ذکر میکنیم زیرا اکثر معاملات در این قیمت و یا محدوده آن صورت گرفته است.
منظور از قیمت آخرین معامله، قیمتی است که آخرین معامله در آن قیمت صورت گرفته و به سایر معاملات هیچ ارتباطی ندارد. از مقایسه این دو قیمت اطلاعات مفیدی از وضعیت نماد به دست میآید که در نوسانگیری مورد استفاده قرار میگیردp/e نسبت قیمت سهم بر سود به دست آمده
به نسبت قیمت بر سود بدست آمده شرکت، p/e گفته میشود. این میزان توسط تحلیلگران بسیار مورد استفاده و مقایسه قرار میگیرد. این نسبت در بررسی ارزش ذاتی سهم نیز به ما کمک میکند و در تابلو معاملات سهم نیز درج شده است.
میانگین p/e کلیه شرکتهایی که در یک صنعت خاص فعالیت قیمت پایانی سهام میکنند نیز در تابلو معاملات با نام p/e گروه قرار دارد.eps یا سود هر سهم
همانطور که از نامش پیداست به سود بدست آمده به ازای هر سهم eps گفته میشود.
صف خرید و فروش
هرگاه یک سهم، تعداد زیادی فروشنده داشته و خریداری نداشته باشد در نهایت صف فروش تشکیل میگردد. و بالعکس یعنی
هرگاه یک سهم، تعداد زیادی خریدار داشته و فروشندهای نداشته باشد در نهایت صف خرید تشکیل میگردد.قدرت خریدار و فروشنده
یک پارامتر بسیار مهم و کاربردی در علم تحلیل، بررسی و مقایسه قدرت خریداران و فروشندگان میباشد. این میزان نشان میدهد که به ازای حجم معامله شده(که یک عدد ثابت است)، خریداران بیشتر راغب به خرید سهم بودهاند و یا فروشندگان سهام بیشتری فروخته و از سهم خارج شدهاند. مقایسه این میزان در خطوط حمایت و مقاومت سهم نشان میدهد که سهم در مواجه با این خط چه واکنشی نشان میدهد. در خطوط حمایتی نیز، اگر قدرت خریدار بیشتر باشد نویددهنده تغییر روند است و بالعکس.
نحوه محاسبه و مقایسه قدرت خریداران و فروشندگان در بازار
به منظور محاسبه، باید تعداد و حجم قیمت پایانی سهام معامله شده توسط خریداران و فروشندگان را داشته باشید. به تصویر زیر توجه کنید.
تعداد سهام خریداری شده توسط خریداران حقیقی: 38809000 سهم/ تعداد خریداران: 4220 نفر
تعداد سهام فروخته شده توسط فروشندگان حقیقی: 35717000 سهم/ تعداد فروشندگان: 6036 نفر
حال با تقسیم تعداد سهام خریداری شده بر تعداد خریداران میانگین قدرت خریداران بدست میآید. 38809000/4220 برابر است با 9196 سهم
همچنین با تقسیم تعداد سهام فروخته شده توسط فروشندگان حقیقی بر تعداد فروشندگان قدرت آنان نیز محاسبه میشود. 35717000/6036 برابر است با 5917 سهم
9196>5917 از این رو قدرت خریداران بیش از قدرت فروشندگان است و این یک نشانه مثبت است.تکنیک یافتن نمادهای مناسب برای کسب سود روزانه
در بالا تا حدی شما را با مفاهیم مقدماتی تابلوخوانی آشنا کردیم اما برای تعیین اینکه کدام سهم مناسب نوسان گرفتن است باید قواعد دیگری را نیز بیاموزید. تحلیلگران فاکتور و معیارهای خاصی برای سهمها در نظر میگیرند و آنها را بر طبق آن قواعد میسنجند. این قواعد همانند استراتژی هر شخص در بازار معاملات میتواند متفاوت باشد. ما در ادامه چند تکنیک به شما معرفی میکنیم تا بتوانید نمادهای مناسب را بیابید و بررسی کنید.
دامنه نوسان سهم
دامنه مجاز نوسان قیمت در بورس 5 درصد است. این بازه در روز جاری از طریق فرمول زیر محاسبه میگردد.
( 5% + قیمت پایانی روز گذشته ، 5% - قیمت پایانی روز گذشته )
با توجه به بازه مجاز، در بهترین حالت میتوان 10 درصد سود کسب نمود. از این 10 درصد، 1.5 درصد بابت کارمزد معاملات کسر میگردد. حال این سوال مطرح میشود که ویژگی قیمت یک سهم مناسب نوسانگیری روزانه چیست؟ خوب همانطور که گفتیم بهترین حالت خرید سهم در پایینترین قیمت و فروختن در بالاترین قیمت روز است؛ اما از کجا مطمئن شویم سهمی که در منفی 5 میخریم دوباره به مثبت 5 میرسد؟. با بررسی و مقایسه قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله این اطمینان تا حدی حاصل میشود. اگر سهمی قیمت آخرین معامله آن منفی 5 بوده اما قیمت پایانی آن مثبت 5 باشد و یا حداقل بین آخرین قیمت معامله با قیمت پایانی سهم، 5 درصد تفاوت باشد میتواند به عنوان یک سهم مناسب مورد بررسی قرار گیرد.
توجه کنید که این یکی از فاکتورها بوده و سهم از جنبههای دیگر نیز باید مورد بررسی قرار گیرد. خوب سوالی که در اینجا مطرح میگردد این است که چگونه سهمهایی که اختلاف قیمت پایانی و آخرین معامله بیش از 5 درصد دارند را بیابیم؟؟؟؟
فیلتر نویسی در دیدهبان سایت tsetmc
در پاسخ به سوال مطرح شده باید بگوییم که برای یافتن سریع و آسان سهمهایی که ویژگی مورد نظر ما را داشته باشند نیاز به اعمال فیلتر در بازار است. یعنی اینکه فیلتری در بازار تعریف کنیم تا سهمهایی که تفاوت حداقل 5 درصدی بین قیمت پایانی و آخرین معامله دارند را به ما نشان دهد. به این منظور در قسمت دیدهبان سایت tsetmc وارد میشویم و در بخش فیلتر قیمت پایانی سهام کد زیر را کپی نموده و عیناً در فیلتر جدید جایگذاری میکنیم. پس از اعتبار سنجی کد و در صورت عدم وجود خطا آن را ثبت نمایید. حال نمادهایی که ویژگی مورد نظر ما را دارند به ما نمایش داده میشوند.
ابتدا بر روی فیلتر جدید زده و در صفحه باز شده کد مورد نظر را جایگذاری نمایید. سپس اعتبار سنجی نموده و در صورت عدم خطا بر روی ثبت کلیک کنید.
قدرت خریدار بالاتر از قدرت فروشنده
پس از یافتن سهمهایی که تفاوت قیمتی بیش از 5 درصد دارند حال از بین آنان به دنبال نمادی میگردیم که خریداران در آن قدرتمندترند. احتمال موفقیت نوسان گیری، در نمادهایی که قدرت خریدار چند برابر فروشنده است بیشتر میباشد زیرا خریداران مجددا قیمت را برمیگردانند. خوب در بالا نحوه محاسبه و مقایسه قدرت خریداران و فروشندگان را آموزش دادیم اما این کار زمان زیادی صرف میکند. برای صرفهجویی در زمان و سرعت بخشیدن به یافتن و بررسی نمادها، کافیست مجدداً فیلتری تعریف کنیم تا نمادهایی که خریداران قدرتمندی دارند را به ما نمایش دهد. فیلتر زیر نمادهایی که قدرت خریداران 3 برابر فروشندگان است را نمایش میدهد. با تغییر عدد 3 میتوانید عدد مد نظر خود را اعمال نمایید.
نکات و قلق های نوسان گیری در بورس
پس از آشنایی مقدماتی با چند مفهوم پرکاربرد تابلوخوانی وقت آن است که به سراغ نکات مهم و حساس نوسان گیری برویم.
- نوسان گیری در ساعت اولیه بازار ریسک بالاتر و اواخر بازار ریسک کمتری دارد.
- کارمزد معاملات را در نظر بگیرید.
در بهترین حالت (حالتی که در منفی 5 سهم را خریده و در مثبت 5 به فروش رسانید) شما میتوانید در یک روز حدود 8.5 درصد سود کنید. چیزی حدود 1.5 درصد بابت کارمزد معاملات از شما کسر میگردد. - سهمی که صف فروش سنگین دارد مناسب نوسانگیری نیست .
ممکن است سهم تا چند روز متوالی صف فروش باشد و شما نتوانید از سهم خارج شوید. اما سهمی که صف فروش آن در حال جمع شدن است میتواند گزینه مناسبی باشد. - ورود پول هوشمند به سهم
با استفاده از فیلتر مخصوص میتوانید متوجه ورود پول به سهم شوید و آن را بررسی نمایید. - قدرت خریدار حقیقی بیشتر از قدرت فروشنده حقیقی باشد.
این نکته بسیار مهم و حائز اهمیت است زیرا قیمت سهامی که قدرت فروشنده در آن بیشتر باشد رشد نمیکند و نوسانگیری با شکست مواجه میشود. - توجه به نمادهای هم گروه
با بررسی نمادهایی که در یک گروه قرار دارند و رفتار لیدر آن گروه میتواند ما را از انتخاب سهم مطمئن کند. - بررسی تکنیکالی (نمودار) سهم
پس از بررسی نکات بنیادی، حتما سهم را از لحاظ تکنیکالی نیز بسنجید. این کار از این جهت که در قله سهم گیر نکنید مهم و حائز اهمیت است. تحلیل نمودار سهم اطلاعات مهمی در خصوص نقطه ورود و خروج در اختیارتان قرار میدهد.
- خرید سهم در کف کانال
خرید سهم در سقف کانال به منظور نوسان گرفتن کار اشتباهی است و ممکن است سهم از آنجا روند خود را تغییر دهد. - به حد ضرر خود پایبند باشید
در معاملات نوسانی با رسیدن به حد ضرر تعلل نکنید و سهم خود را بفروشید. برخی در این مواقع اقدام به خرید مجدد و کم کردن میانگین میکنند که اشتباه است.
جمعبندی و توصیه به همراهان عزیز
نوسان گیری، پر ریسکترین نوع معامله در بازار سهام است. در این نوع معامله شخص بسیار متحمل استرس، اضطراب و هیجان خواهد شد. از این رو اشخاص قبل از نوسان گرفتن از بازار، باید روحیات و قدرت ریسک خود را بدانند. علاوه بر آشنا بودن با روحیات، تسلط بر مباحث تابلوخوانی و تحلیلی نیز امری ضروری است. شکست و ضرر نمودن در معاملات جز جداییناپذیر بازار سرمایه است. لذا در صورت فعال شدن حد ضرر بر خود مسلط باشید و بدون تردید از سهم خارج شوید. امیدوارم این مطلب برای شما مفید و کاربردی باشد. با بیان دیدگاه، سوالات و نظرات خود، ما را در ارائه بهتر مطالب یاری کنید.
روند اصلی یک نماد و سهم را سهامداران عمده و حقوقیها میتوانند با نوسان گرفتن دستکاری کنند. نوسان گرفتن حقیقیها که معمولا مبالغ کمی در اختیار دارند تاثیری بر روند سهم نمیگذارد.
به شخصی که اقدام به کسب سود در یک یا چند روز مینماید نوسانگیر میگویند. نوسانگیر باید با مفاهیم بورسی آشنا بوده و سرعت عمل بالایی داشته باشد.
دیدگاه شما