اهمیت حجم معامله

به منظور انجام معاملاتی اصولی و پر بازده، موارد اول تا چهارم را باید برای هر موقعیت معاملاتی و الزاماً پیش از ورود به معامله، بررسی نموده و و تصمیم گرفت. در واقع پس از تشخیص این موارد می بینیم که نقاط خروج و حداکثر سود و زیان مورد نظر از موقعیت معاملاتی مذکور، با دقت تعیین می‌گردد. آشکارا مشاهده می‌کنیم که مدیریت سرمایه در راستای موفقیت هر استراتژی معاملاتی نقش کاملاً مهمی را بازی می‌کند.

بررسی رابطۀ بین حجم معامله، بازده سهام و نوسان بازده در زمان مقیاس‏های مختلف در بورس اوراق بهادار تهران

2 گروه مدیریت دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

چکیده

با وجود انجام مطالعات گسترده در مورد چگونگی ارتباط حجم معامله - بازده سهام و حجم معامله - نوسان بازده در بازارهای مالی، هنوز در مورد ساختار نظری یا تجربی این ارتباط اجماع حاصل نشده ‏است. این پژوهش با هدف کشف اطلاعات نهفته در سری زمانی متغیرهای حجم معامله، بازده سهام و نوسان بازده در دورۀ زمانی 96 ماهه (ابتدای فروردین 1386 تا اسفند 1393) صورت گرفته است. بدین‌منظور سری‏های زمانی این متغیرها با استفاده از تبدیل موجک گسسته با حداکثر هم‌پوشانی، تجزیه و ضرایب موجک آن‏ها محاسبه شده است؛ سپس رابطۀ میان سری‏ها با استفاده از آزمون علّیت گرنجری بررسی شده است. نتایج به‌دست‌آمده از این پژوهش در دورۀ زمانی مورد بررسی، نشان‌دهندۀ تفاوت روابط بین متغیرها در مقیاس‏های زمانی متفاوت است، چنانکه در برخی از مقیاس‏ها، آزمون علّیت گرنجر، وجود رابطۀ علّی میان سری‏های زمانی را تأیید می‌کند و در برخی از مقیاس‏های زمانی این رابطه وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.23831170.1395.4.4.8.1

موضوعات

• 1مدیریت دارایی
• مدیریت ریسک دارایی های مالی

عنوان مقاله [English]

Surveying the Relation among Volume, Stock Return and Return Volatility in the Tehran Stock Exchange: A Wavelet Analysis

نویسندگان [English]

• Ebrahim Abbasi 1
• Leyla Dehghan nayeri 2
• Nazila Poordadash Mehrabani 1

1 Management Dept., Faculty of Social Sciences and Economics, University of Al-Zahra, Tehran, Iran.

2 Management Dept., Faculty of Social Sciences and Economics, University of Al-Zahra, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Although many studies have tried to construct a theoretical or empirical structure of relation among trading volume, stock return and return volatility in financial markets, there still is not a general consensus about it. This study discovers latent information in variables time series for 96 months (April 2007- March 2015). To do so, related time series decomposed by using the maximum overlap discrete wavelet transform and wavelet coefficients has calculated. Then the relation between the series is examined by Granger causality test. The main feature of this research is to investigate the relation between variables at different time intervals. The results show that during the 2007 to 2015, the relation between variables in different time intervals varies. As in some periods, the Granger causality test confirms اهمیت حجم معامله the causal relation between time series, while in some other time periods it does not support the existence of such relation.

کلیدواژه‌ها [English]

• Trading volume
• Stock return
• Return volatility
• Wavelet
• Granger causality

اصل مقاله

مقدمه

ارتباط حجم معامله - بازده سهام و حجم معامله - نوسان بازده در بازارهای مالی، طی دو دهۀ اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است. اگرچه برخی از مطالعات تلاش کرده‏اند ساختاری نظری یا تجربی از این ارتباط ارائه دهند، هنوز اجماع کلی در این مورد حاصل نشده‏ است. مطالعۀ رابطۀ حجم معاملات با بازده سهام و نوسان بازده در بازارهای مالی در درجۀ اول، سبب بهبود درک افراد از رابطۀ حجم و بازده و در درجۀ دوم، باعث شناخت بهتر عملکرد بازار می‏شود. سنجش دقیق‏ این روابط به سرمایه‏گذاران کمک می‏کند حرکات بازار سهام را در آینده پیش‏بینی کنند و میزان ریسک و نقدینگی را در رابطه با توسعه و اتّخاذ استراتژی‏های معاملاتی‏شان مشخص کنند. نوسان‌های قیمت سهام و یا نوسان‌های بازده، ریسک سهام را نشان می‌دهد؛ زیرا میزان تغییرات بازده‏، معرّف میزان عدم اطمینان از کسب بازده است. شرکت‏ها با استفاده از این روابط در راستای تحقق استراتژی‏ها و اهداف شرکت‏شان می‌توانند تصمیماتی مناسب بگیرند.

اغلب پژوهش‏های صورت‌گرفته در این مورد، رابطۀ حجم و بازده سهام و نوسان اهمیت حجم معامله آن را در بلندمدت بررسی کرده‌اند و عواملی از قبیل درجۀ ریسک‌گریزی، ریسک‌پذیری و فواصل زمانی متفاوت (کوتاه‏مدت، میان‌مدت و بلندمدت) را در نظر نگرفته‌اند (ممکن است افراد در دوره‌های زمانی مختلف، رفتارهای متفاوتی از خود بروز دهند)؛ به عبارت دیگر، نقطۀ تمایز این پژوهش با سایر پژوهش‌ها، توجه به موضوع عملکرد متفاوت سرمایه‏گذاران در دوره‏های زمانی متفاوت (زمان مقیاس‏های مختلف) است. گفتنی است هدف از این مقاله بررسی ارتباط حجم و بازده سهام و نوسان آن در بورس اوراق بهادار است. در همین راستا درادامه ابعاد نظری آن را بررسی خواهیم کرد.

مبانی نظری و پیشینۀ پژوهش

در رابطۀ بین حجم معاملات در بازار سرمایه و بازده سهام و نوسان‌های بازده، برخی نظریه‏ها اطلاعات را نیروی محرکی می‌دانند که سبب تغییرات بازده و حجم معاملات می‏شوند. در مقابل، دستۀ دیگری از نظریه‏ها ارتباط حجم و بازده را به اختلافات در باورها و عقاید سرمایه‏گذاران بازار مرتبط می‏دانند. این نظریه‏ها عبارتند از:

فرضیۀ ورود متوالی اطلاعات [1] : این فرضیه را کوپلند [2] (1976) ارائه کرد و جنینگ، استارکس و فلینگهام [3] (1981) آن را توسعه دادند. در این فرضیه مبادله‏گران به دو دستۀ خوش‏بین و بدبین تقسیم و مبادلات کوتاه‏مدت، پرهزینه‏تر از مبادلات بلندمدت فرض شده‏اند؛ بنابراین، سرمایه‏گذارانی که خرید و فروش کوتاه‏مدت می‏کنند، نسبت به تغییر قیمت کمتر حساس هستند. آن‏ها نشان دادند به‌طورکلی زمانی‌ که معامله‌گران بدبین هستند، حجم معاملات کمتر از زمانی است که مبادله‏گران خوش‏بین هستند.

در این فرضیه، اطلاعات با سرعت‏های متفاوت، به انواع متفاوتی از معامله‏گران می‌رسد؛ اما عامل دیگری که در این فرضیه نقش دارد، عدم تقارن اطلاعاتی است. دسترسی عده‏ای از معامله‏گران به اطلاعات محرمانه (خصوصی) و عملکرد آن‏ها براساس این اطلاعات، درحالی‌که سایر معامله‏گران به چنین اطلاعات مهمی دسترسی ندارند، موجب بروز عدم تعادل در بازار می‏شود. این موضوع با عنوان عدم تقارن اطلاعاتی مطرح می‏شود [8].

فرضیۀ ترکیب توزیع‏ها [4] : این فرضیه در ارتباط بین حجم معاملات و بازده سهام، نرخ جریان ورود اطلاعات را به بازار مطرح می‏کند. در این فرضیه، قیمت‏ها و حجم معاملات به جریان ورود اطلاعات در طول زمان معاملات، واکنش نشان می‏دهد [6]. فرضیۀ ترکیب توزیع‏ها به‌طور کلی به دو دلیل از فرضیۀ ورود متوالی اطلاعات متداول‏تر هستند:

1- این فرضیه با انتشار اطلاعات، به‌صورت هم‌زمان و تدریجی سازگار است؛ درحالی‌که فرضیۀ کوپلند بر ارتباط منفی بین حجم معاملات و قدرمطلق تغییر قیمت، زمانی که در آن اطلاعات به‌صورت هم‌زمان منتشر شود، دلالت دارد.

2- فرضیۀ ترکیب توزیع‏ها با توزیع تجربی تغییرات قیمت و تفاوت در همبستگی بین حجم معاملات و قدرمطلق تغییر قیمت در فراوانی‏های متفاوت سازگار است.

فرضیۀ اختلاف عقاید [5] : در فرضیۀ اختلاف عقاید، فرض می‏شود معامله‏گران مختلف (مطّلع و نامطّلع) عقاید متفاوتی در مورد اهمیت اطلاعات دارند. درواقع، پراکندگی بیشتر در عقاید، تغییرپذیری بیشتری را در قیمت و حجم معامله نسبت به مقدار تعادلی آن‏ها ایجاد می‏کند [12]. فرضیۀ اختلاف عقاید برای مقایسۀ چگونگی واکنش معامله‏گران مطّلع و نامطّلع به اطلاعات مناسب است. معامله‏گران مطّلع نسبتاً عقاید همگن و هماهنگی دارند که بر درک و شناخت آن‏ها از بازار مبتنی است. ازاین‌رو، معامله‏گران مطّلع، خرید و فروش خود را در چارچوب قیمتی نسبتاً کوچک در حدود ارزش منصفانۀ دارایی انجام می‏دهند. همچنین معامله‏گران نامطّلع نمی‌توانند تشخیص دهند معاملۀ سایرین برای تقاضای نقدینگی (عملیات پوششی) کوتاه‏مدت یا به‌دلیل مبانی اساسی عرضه و تقاضا است. ازاین‌رو، آنان تمایل دارند به همۀ تغییرات در حجم و قیمت واکنش نشان دهند؛ چراکه به نظر آن‏ها این تغییرات منعکس‌کنندۀ اطلاعات جدید است؛ درنتیجه تمایل دارند تغییرات قیمت‏ را اغراق‌آمیز فرض کنند که خود به نوسان‌های بیشتر در قیمت منجر می‏شود.

الگوی قیمت‏گذاری دارایی‏ها براساس انتظارات عقلایی [6] : این الگو نشان می‌دهد اختلاف نظرها از اطلاعات محرمانه نشأت‌گرفته است. وانگ [7] (1994) الگوی تعادلی معاملات سهام را توسعه داد که براساس آن سرمایه‏گذاران در زمان تقارن اطلاعات، مبادلات عاقلانه‏ای انجام می‏دهند. در الگوی او چون سرمایه‏گذاران ریسک‌گریزند، معامله همیشه با تغییرات قیمت توأم است؛ برای مثال، وقتی گروهی از سرمایه‏گذاران برای ایجاد تعادل در سبد سهام خود به فروش سهام اقدام می‏کنند، باید برای وادارکردن سایرین به خرید، قیمت سهام را پایین بیاورند؛ به عبارت دیگر، در صورت افزایش عدم تقارن اطلاعات، معامله‏گران نامطّلع که به خرید سهام از افراد مطّلع اقدام می‏کنند، خواستار تخفیف بیشتری در قیمت سهام می‏شوند؛ بنابراین، این‌گونه نتیجه گرفته می‏شود که سرمایه‏گذاران نامطّلع برای حفظ خود از اطلاعات نهانی، بدین‌صورت ریسک خود را پوشش می‏دهند و درنتیجه، حجم معاملات همیشه با قدر مطلق تغییرات قیمت، رابطۀ مثبت دارد و این همبستگی با افزایش عدم تقارن اطلاعات افزایش می‏یابد [18].

برخی از پژوهش‌های مشابه در این رابطه را که در داخل و خارج از کشور انجام شده است، در جدول (1) می‌توان مشاهده کرد.

اهمیت مدیریت سرمایه در بازار های مالی

جهت یک سرمایه‌گذاری هوشمندانه، باید قبل از ورود به اهمیت حجم معامله بازارهای مالی آموزش دیده و اصول اصلی فرآیند معامله‌گری یعنی تحلیل، روانشناسی و مدیریت سرمایه را به طور کامل فراگیرید. یادگیری این مفاهیم، از روش آموزش‌های تئوری و تجربه خرید و فروش در بازارهای مالی، میسر می‌گردد. در این بین، بخش مدیریت سرمایه از اهمیت بسیار والایی برخوردار است. چون، مستقیماً با بقای فرد در بازار ارتباط داشته و به طریقی می‌توان آن را ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران دانست. برای اجرا نمودن قوانین مدیریت سرمایه در بازارهای سرمایه، عملکرد سیستماتیک و تفکر منطقی فرد بسیار ضروری می باشد.

قطعاً معامله‌گری که این مفهوم را به خوبی بفهمد و اجرایی کند، از آرامش روحی و روانی بیشتری معامله برخوردار است. علت این موضع این است که با درنظر گرفتن تمام ریسک‌های موجود اقدام به سرمایه‌گذاری کرده و همین موضوع یکی از سنگ بناهای اصلی پیروزی در بازارهای مالی است. در این مقاله به بیان اهمیت مدیریت سرمایه در بازار های مالی پرداخته ایم تا بتوانیم شما را با این اصل مهم در بازار های مالی آشنا نماییم.

مدیریت سرمایه چیست؟

اگر بخواهیم یک تعریف کلی و جامع بیان کنیم، دانش و مهارت سرمایه‌گذاری با حداق ریسک در جهت کسب بازدهی بیشتر را مدیریت سرمایه می‌نامند. هدف اصلی مدیریت سرمایه در مرحله اول، کنترل ریسک و حفظ سرمایه است. به همین علت در برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه را همان مدیریت ریسک تعبیر می‌کنند. به بیان بهتر، مفهوم مدیریت سرمایه این است که برای کسب بازدهی مورد نظز خود باید حداقل ریسک معینی را محتمل شد. طبق اصول حرفه‌ای معامله‌گری و به منظور توقف ضررهای سنگین و غیر قابل تحمل، باید قبل از ورود به موقعیت معاملاتی، مقادیر این بازده و ریسک معلوم به گونه‌ای متعادل شده باشند که در برابر انتظار برای کسب بازده ای معقول، ضرر کمی پیش روی شما باشد.

اعمال صحیح قوانین مدیریت ریسک در فرآیند معاملات، این قابلیت را دارد که در راستای کاهش ضرر و زیان، تأثیر بسزایی داشته باشد. به کارگیری یک استراتژی معاملاتی کارامد به همراه مدیریت سرمایه، ضمن پیش‌گیری از وقوع ضررهای سنگین ، رفته رفته منجر به رشد سرمایه شما خواهد شد. اعمال مدیریت ریسک در معاملات سهام و سایر ابزارهای مالی، قوانین مشخص ندارد و بین معامله گران و سرمایه داران متفاوت است. در واقع جزئیات و طریقه اجرای مدیریت سرمایه، تا حد زیادی به دیدگاه سرمایه‌گذاری، اهداف مالی، طرز تفکر و روحیات معامله گر بستگی دارد. بر اساس چنین معیارهایی، رویارویی سرمایه‌گذاران در برابر ریسک را تشخیص داده و آن‌ها را در دو دسته کلی ریسک‌گریز اهمیت حجم معامله و ریسک‌پذیر تقسیم می‌کنند. برای آگاهی بیشتر در رابطه با مفهوم مدیریت سرمایه می توانید به سایت ویکی پدیا مراجعه نمایید.

در نتیجه معامله‌گران باید از قواعد مدیریت ریسکی استفاده کرده که با شخصیت سرمایه‌گذاری آن‌ها متناسب باشد. در این گونه موارد نمی‌توان برای هر معامله گر نسخه‌ای واحد تجویز نمود. بطور مثال، میزان ریسک پذیری معامله‌گران کوتاه مدتی در هر موقعیت معاملاتی نسبت به افراد با دیدگاه بلند مدت ، کاملاً متفاوت است می باشد.

رویای یک شبه ثروت مند شدن

بسیاری از افراد، با رویای یک شبه ثروتمند شدن به بازارهای مالی ورود کرده و انتظار دارند ظرف مدت زمان کوتاهی، سرمایه خود را چندین برابر نمایند! چنین سرمایه‌گذارانی را حتی نمی‌توان جز دسته شدیداً ریسک پذیر جای داد. زیرا، مفهوم ریسک اصلاً برای آن‌ها کاربرد ندارد و در محاسبات ذهنی خود صرفاً به سود فکر می کنند. چنین تریدری حتی امکان دارد برای مدتی معاملات سوددهی را نیز تجربه نماید. اما، اهمیت حجم معامله در انتها به خاطر عدم رعایت مدیریت سرمایه و پذیرش بدون فکر و محدودیت ریسک، سرمایه خود را به زوال می‌کشاند. به جد می‌توان ادعا داشت؛ یکی از اصلی ترین تفاوت معامله‌گران موفق با سایرین، رعایت اصول مدیریت سرمایه است.

امروزه برای مدیریت ریسک راه های متفاوتی موجود است. اما همگی این روش‌ها مبتنی بر ارزیابی ریسک موقعیت‌های معاملاتی بصورت انفرادی است . در نهایت این روش چهارچوب‌های مشخص برای محدوده ریسک پذیری معامله‌گران را تعیین می‌نماید.

ارکان اصلی مدیریت سرمایه در بازارهای مالی چیست؟

هرچند مدیریت سرمایه روش و فرمول مشخصی ندارد؛ اما برای تدوین قوانین مدیریت ریسک و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های معین و مرسومی موجود است که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:

• ریسک
• بازده
• نسبت بازده به ریسک
• حجم معاملات
• نسبت افت سرمایه

به منظور انجام معاملاتی اصولی و پر بازده، موارد اول تا چهارم را باید برای هر موقعیت معاملاتی و الزاماً پیش از ورود به معامله، بررسی نموده و و تصمیم گرفت. در واقع پس از تشخیص این موارد می بینیم که نقاط خروج و حداکثر سود و زیان مورد نظر از موقعیت معاملاتی مذکور، با دقت تعیین می‌گردد. آشکارا مشاهده می‌کنیم که مدیریت سرمایه در راستای موفقیت هر استراتژی معاملاتی نقش کاملاً مهمی را بازی می‌کند.

چگونه می‌توان ریسک را کنترل نمود؟

برای این کار طریق مختلفی موجود است و مشاوران مالی هرکدام از زوایای مختلفی آن را بررسی کردند. مثلا برخی متخصصین مالی پیشنهاد می کنند تک سهمی نباشید و سبدی از سهام داشته باشید تا مدیریت سرمایه به درستی صورت گیرد. با این حرکت اگر جایی اهمیت حجم معامله شکست خوردید جای دیگر پیروز می شوید و … .
برخی دیگر توصیه می‌کنند که به متخصصین مالی در شرکت های مشاور سرمایه گذاری و صندوق های سهام رجوع کنید.

من با این روش ها مخالف نیستم ولی در عمل نفرات کمی این توصیه ها را می پذیرند و عملیاتی می کنند.

نسخه عامیانه که می توان برای کنترل ریسک پیچید این است که مقداری از سرمایه خودتان را سهام بخرید که هر روز نخواهید آنرا چک کنید. به قول معروف فنجان چایی در دستان شما نلرزد و ضرر احتمالی روان و زندگی شما مختل نکند

برخی از قواعد مرسوم بازار

• محاسبات مقادیر ریسک و بازده، تابع مستقیمی از نقاط خروج احتمالی و حجم معاملات می‌باشد.
• طبق اصول سرمایه‌گذاری و توصیه پیشکسوتان، نهایت مقدار ریسک در هر پوزیشن معاملاتی، نباید از ۳ درصد بیشتر شود. (برای معامله گرانی با ریسک پذیری بالا تا حداکثر ۵ درصد.)
• حداقل مقدار مجاز نسبت بازده به ریسک، ۱ می باشد و در غیر این صورت، ورود به معامله اصلا توصیه نمی‌گردد.
• در صورت نیاز به داشتن چندین پوزیشن باز به صورت همزمان، باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم نمود.
• زمانی که به سود نجومی معاملات اهرم دار می‌اندیشید، ریسک سنگین و چند برابری آن‌ها را نیز مد نظر قرار دهید.
• آستانه تحمل ضرر خود را دقیق مشخص نمایید.هنگامن ضرر شما به محدوده خطر رسید، بدون درنگ فرآیند معاملات خود را برای مدتی کاهش دهید.

بزرگترین نقطه ضعف در بازارهای مالی، عدم توانایی در محاسبه ریسک است. شما معمولا مفهوم ریسک را خیلی خوب می دانید. اما، به دلیل اینکه در زندگی واقعی ریسک های مالی معمولا خیلی از ما دور بودند، در بازار سرمایه سایه سنگین و نزدیکشان را متوجه نمی شویم.
شما اینگونه می‌اندیشید سهمی که می خرید مثل خرید خودرو است و نهایت درصد منفی آن ۵ یا ١٠ درصد است. باور نمی کنید که سهمی که می خرید می تواند ۸۰٪؜ قیمتش کاهش پیدا کند.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به دوره جامع ثروت آفرینی مراجعه کنید.

شما هنوز نیاموخته اید طمع تان را کنترل نمایید. برای همین در روزهای مثبت هیجان زده عمل نموده و صف خرید تشکیل می دهید و بدون تفکر سهم می خرید. آتش طمع چشم های شما را کور خواهد کرد. در حالت پایین آمدن هم برعکس این فرایند عمل می‌کنید، ترس وجودتان را فرا گرفته و سراسیمه اقدام به فروش سهم می نمایید. پس این موضوع را فراموش نکنید که در بازار های سرمایه نباید احساسی عمل کنید.

اصلی ترین رکن استراتژی یک معامله گر موفق باید بقا باشد

شما فرصت زیادی درحد یک عمر دارید تا در بازار سهام میلیاردر شوید. اما به شرطی که زنده ماندن را یاد بگیرید. شما نمی توانید قهرمان دو المپیک شوید، مادامی که دویدن نمی دانید. پس در گام نخست اصلی ترین و مهمترین فکر شما باید این باشد که : چگونه در بازار های سرمایه زنده بمانیم؟
برای مدتی ریسک پذیریتان را به سمت صفر هدایت کنید و مدیریت سرمایه داشته باشید. درک کنید ریسکی که اکثر شما در روزهای اول ورود به بازار سرمایه می‌کنید چند برابر ریسکی هست که یک حرفه ای بعد از ١۵ یا ۲۰ سال کار می‌پذیرد.

حجم معاملات در بورس چیست؟

یکی از سوالات رایج در تابلوخوانی و تحلیل حجم معاملات در بورس چیست؟ می باشد.

حجم معاملات عبارت است از تعداد سهام یک اوراق بهادار معامله شده در یک بازه زمانی معین.
به‌طورکلی اوراق بهادار با حجم روزانه بیشتر، نسبت به دیگر اوراق بهادار نقدشوندگی بیشتری دارند.

حجم معاملات یک شاخص مهم در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال است که نه‌تنها در بورس و بازار سهام بلکه در فارکس و بازار ارزهای دیجیتال نیز کاربرد دارد. به همین خاطر در این مقاله سعی شده است همه چیز درباره حجم معاملات را شرح دهیم و علاوه بر توضیح مفهوم حجم معاملات در بورس، نحوه محاسبه حجم معاملات را هم توضیح دهیم.

حجم معاملات چیست؟

حجم معاملات، مقدار دارایی یا اوراق بهاداری است که در مدت‌زمان معینی، اغلب در طول یک روز تغییر می‌کند.
حجم یک شاخص است که به معنی تعداد کل سهامی است که در طول روز یا در یک بازه زمانی خاص معامله (خواه خریداری یا فروخته) انجام شده است.
بنابراین، اگر سهام به طور فعال در بازار سهام معامله می‌شود، حجم آن سهم زیاد است و اگر سهام کمتر معامله شوند، حجم کم است.
حجم معاملات را می‌توان برای انواع مختلفی از ابزارهای مالی مانند سهام، مشتقات، اوراق قرضه و انواع کالاها تعیین کرد.
حجم معاملات توسط بورس برای هر جلسه معاملاتی در بازار سهام و روی تابلو منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا روندها و الگوهای بازار سهام را تجزیه‌وتحلیل کنند.

حجم معاملات را از کجا پیدا کنیم؟

همه بورس‌های اوراق بهادار، حجم معاملات تمام سهام موجود در بازار را منتشر می‌کنند؛ بنابراین، به‌راحتی در بازار قابل‌دسترسی است. سرمایه‌گذار می‌تواند به‌راحتی اطلاعات مربوط به حجم یک سهم خاص در بازار سهام را بدست آورد.
چندین روش دیگر برای یافتن حجم معاملات وجود دارد و به‌راحتی می‌توانید آنها را در اخبار سایت سازمان بورس یا دیگر سایت‌هایی که اطلاعات مربوط به بازار سهام را منتشر می‌کنند، مشاهده کنید.

سرمایه‌گذاران همچنین می‌توانند اطلاعات حجم معاملات را از طریق بسترهای سرمایه‌گذاری (پلت فرم معاملاتی) خود بررسی کنند.
حجم معاملات سهام طبق کادر مشخص شده در تصویر، به‌صورت روزانه در سایت tsetmc.com قابل‌مشاهده است. برای مشاهده حجم معاملات در روز و بازه‌های معاملاتی قبل، از نمودار سهم استفاده کنید.

بسیاری از پلتفرم‌های سرمایه‌گذاری از نمودارهای شمعی برای نشان‌دادن حجم سهام خاص برای یک بازه زمانی خاص استفاده می‌کنند. در این نمودار، رنگ سبز حجم خرید را نشان می‌دهد و رنگ قرمز حجم فروش را نشان می‌دهد. یا اهمیت حجم معامله رنگ سفید جایگزین رنگ سبز و رنگ مشکی جایگزین رنگ قرمز می تواند باشد.

نحوه محاسبه حجم معاملات باتوجه به اندیکاتورهای حجم ((volume امکان پذیر است. در کنار استفاده از اندیکاتور، استفاده از الگوهای معاملاتی چون سقف یا کف دو قلو، پرچم، مثلث، سرو شانه نیز می توانند برای تائید روند سهم مورد استفاده قرار گیرد.
در بازار فارکس نیز نحوه محاسبه حجم معاملات طبق فرمول زیر محاسبه می شود:

Lots = ( Equity*Risk(%) ) / ( Stop Loss (pip)*P.V )

چندین نمودار حجمی دیگر نیز وجود دارد که به دوره زمانی بستگی دارد. به این معنی که نمودارهای ساعتی، روزانه، ماهانه نیز حجم را نشان می‌دهند.

حجم سهام چه چیزی را نشان می‌دهد؟

اگر حجم عظیمی از یک سهم خاص وجود داشته باشد، به این معنی است که چندین فعالیت در اطراف آن سهم اتفاق می‌افتد (چه خرید و چه فروش). این فعالیت می‌تواند منجر به مثبت و منفی شدن سهم شود.
حجم معاملات برای معامله گران کوتاه‌مدتی یا نوسان گیر، در روز مفید تلقی می‌شود و حجم زیاد تعداد سهام معامله شده در بازار سهام می‌تواند سیگنالی را به سرمایه‌گذاران دهد.

نقدینگی به این معناست که سرمایه‌گذار می‌تواند به‌راحتی پول خود را با فروش سهم برگرداند. وقتی حجم بالایی در بازار وجود دارد، به این معنی است که فروشندگان و خریداران بیشتری در بازار وجود دارند.
وقتی سرمایه‌گذاران نسبت به جهت حرکت بازار سهام دچار تردید می‌شوند، حجم معاملات افزایش می‌یابد که اغلب باعث می‌شود اوراق بهادار بیشتری معامله شوند.

افزایش حجم معاملات به معنای افزایش ریسک و افزایش بازدهی نیز هست. زیرا همان‌طور که با داشتن تعداد بیشتری دارایی، ریسک سرمایه‌گذاری‌مان هم بالاتر می‌رود، با افزایش حجم معاملات، ریسک بازار نیز افزایش می‌یابد.

حجم و قیمت چگونه مرتبط یا غیرمرتبط هستند؟

اگر افزایش ناگهانی حجم معاملات در یک سهم خاص به حدی کافی زیاد باشد، تأثیر زیادی بر قیمت سهام دارد. حجم بالا همیشه دلیل اصلی اهمیت حجم معامله اهمیت حجم معامله صعود سهام نیست بلکه چندین دلیل دیگر هست که بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد.
البته گاهی افزایش ناگهانی حجم معاملات می‌تواند نشانه ورود پول هوشمند باشد، به همین خاطر توجه به تابلو سهام نیز مهم است.

حجم معاملات به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا وجود یک‌روند واحد را تأیید کنند و هنگامی که افزایش حجم با افزایش قیمت با هم دیده می‌شود، به‌عنوان یک شاخص مفید عمل می‌کند.
در شرایط مختلف بین شرایط بازار و قیمت سهام حالت‌های مختلفی وجود دارد. به‌طورکلی زمانی که حجم تقاضا در بازار یا در سهمی مشخص کاهش می‌یابد به طور مقطعی می‌تواند منجر به افت قیمت هم شود. کاهش حجم معاملات، نوسانات قیمتی را زیاد می‌کند.
مثلاً:

1. اگر قیمت یک سهم خاص همراه با حجم سهام کاهش یابد، به این معنی است که روند نزولی در حجم سهام وجود دارد.
2. اگر حجم سهام در حال افزایش است و بازارهای سهام نیز در حال افزایش هستند، این بدان معناست که یک‌روند صعودی در حجم سهام وجود دارد.

• همیشه افزایش و کاهش قیمت در کنار افزایش و کاهش حجم معاملات به‌عنوان سیگنال تشخیص داده نمی‌شود بلکه گاهی به‌عنوان فریب سرمایه‌گذاران خواهد بود.

چگونه از حجم معاملات سهم سیگنال بگیریم؟

بر هیچ‌کس پوشیده نیست که تغییر قیمت بستگی به تغییر نسبت عرضه و تقاضا دارد. اگر خریداران بر بازار مسلط شوند، قیمت بالا می‌رود و برعکس.
معمولاً تحلیلگران سیگنال را از ابزارهای تحلیلی کسب می‌کنند اما حجم معاملات نیز از جمله عواملی است که می‌تواند به‌عنوان سیگنال استفاده شود.

• زمانی که روند سهم صعودی است، افزایش حجم معاملات به معنای ورود سهامداران است که سیگنالی برای ورود به بازار یا سهم محسوب می‌شود.
• درصورتی‌که روند سهم نزولی است، حجم بالای معاملات به معنای ادامه ریزش خواهد بود
  در نتیجه توجه به خطوط روند در کنار حجم معاملات، از اصول مهم است که به‌عنوان سیگنال ورود به سهم یا ادامه سرمایه‌گذاری یا خروج از آن به سرمایه‌گذاران کمک خواهد کرد.

سیگنال گرفتن از بازار یعنی بررسی شاخص‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری چه برای خرید یا فروش.

افزایش سهام زمانی که با افزایش قیمت همراه باشد می‌تواند نشانه روند صعودی باشد.

حجم معاملات در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال

برخی از سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در مورد زمان خرید سهام، در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال از استراتژی مبتنی بر قیمت سهام استفاده می‌کنند. تحلیلگران تکنیکال در درجه اول به دنبال نقاط قیمت ورود و خروج هستند. سطوح حجم مهم هستند زیرا سرنخ‌هایی را در مورد بهترین نقاط ورود و خروج ارائه می‌دهند.

حجم معاملات یک شاخص مهم در تجزیه‌وتحلیل تکنیکال است زیرا از آن برای اندازه‌گیری اهمیت نسبی هر حرکت بازار استفاده می‌شود.
حجم یکی از مهم‌ترین معیارهای امنیت برای معامله گران و تحلیلگران تکنیکال است. وقتی فعالیت خریداران و فروشندگان در بازار زیاد می‌شود، به این معنی است که در بازار حجم بالایی وجود دارد.

تحلیلگران از نمودارهای میله‌ای برای تعیین سطوح حجم استفاده می‌کنند. نمودارهای میله‌ای نیز تشخیص روندهای حجم را آسان‌تر می‌کند. وقتی میله‌های نمودار میله‌ای بالاتر از حد متوسط هستند، نشانه حجم یا قدرت بالا در قیمت خاص بازار است.
با بررسی نمودارهای میله‌ای، تحلیلگران می‌توانند از حجم به‌عنوان راهی برای تأیید حرکت قیمت استفاده کنند. اگر حجم با افزایش یا کاهش قیمت افزایش یابد، حرکت قیمتی باقدرت محسوب می‌شود.

• اگر معامله گران بخواهند برگشت را در سطح حمایت (یا کف) تأیید کنند، به دنبال حجم خرید بالا هستند. برعکس، اگر معامله گران به دنبال تأیید شکست سطح حمایت هستند، به دنبال حجم کم خریداران هستند.
• اگر معامله گران می‌خواهند وارسی را در سطح مقاومت (یا سقف) تأیید کنند، به دنبال حجم فروش بالا هستند. برعکس، اگر معامله گران به دنبال تأیید شکست سطح مقاومت هستند، به دنبال حجم بالایی از خریداران هستند.

نتیجه‌گیری

در این محتوا به طور کامل به سوال حجم معاملات در بورس چیست؟ پاسخ دادیم و اینگونه حجم معاملات را تعریف کردیم که: به معنای تعداد کل سهامی است که خریدوفروش می‌شوند. بااین‌حال، می‌توان آن را بر اساس نوع اوراق بهادار معامله شده در یک روز معاملاتی تعیین کرد. حجم معامله بر اساس قراردادهای آتی، اوراق قرضه، سهام و چند کالای دیگر اندازه‌گیری می‌شود.

هرگاه با افزایش حجم معاملات، تقاضا برای خرید زیاد شد نشان دهنده تمایل به صعود است و بالعکش هرگاه افزایش حجم معاملات با تقاضای بیشتر برا فروش همراه شد، نشانه روند نزولی است.
حجم سهام نشان می‌دهد که فعالیت موقعیت خود را در بازار سهام به دست آورید؛ بنابراین، چه یک سرمایه‌گذار سهم بخرد یا بفروشد، تمام فعالیت‌ها در حجم معاملات ثبت می‌شود.

حجم مشکوک چیست و چه اهمیتی در بورس دارد؟

و در اکثر مواقع، این پارامترها ثابت هستند و تغییر در روش محاسبه و یا تاکید بر یک پارامتر قوی‌ تر می‌ شود.

در حقیقت حجم معاملات نیز یکی از پارامترهایی است که تقریبا در تمامی روش‌ های تحلیلی کاربردهای بسیاری دارد.

حجم معاملات:

تعداد سهمی که در یک روز معامله شده است را حجم معاملات می گویند.

حجم معاملات در یک روز می تواند یکی از مهمترین آیتم های تابلوی سهم باشد.

چرا که ترکیب این آیتم با حجم مبنا و میانگین حجم ماه، اطلاعات خیلی مهمی به ما می دهد.

حجم مشکوک

مشاهده هرگونه افزایش غیرعادی در حجم معاملات یک نماد (چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی) با نام حجم مشکوک شناخته می‌شود.

برای مثال فرض کنید حجم معاملات یک شرکت روزانه به میزان 60 هزار برگه سهم است.

در یک روز خاص این عدد به چند برابر افزایش می‌باید که در مقایسه با میانگین معاملات روزانه، حجمی غیرعادی تلقی می‌شود.

از همین رو به آن حجم مشکوک می‌گویند.

این اصطلاح در بازار بورس معمولا به معنای افزایش حجم معاملات است اما این افزایش همیشه نشانه مثبتی نیست.

همچنین اگر تغییر در حجم معاملات به صورت کاهشی بوده باشد و حجم معاملات به طرز قابل توجهی کم شود،

در حقیقت حاکی از افت قیمت سهام است و باید این روند را بررسی و مشخص کرد که آیا این میزان معاملات واقعی هستند یا غیر واقعی.

حجم مشکوک چگونه ایجاد می‌شود؟

حجم مشکوک در نمادها، معمولا به صورت دستی و توسط اشخاص خاصی در بازار ایجاد می‌شود.

به عبارتی اتفاقات یک نماد به مرور در روند معاملات آن تاثیر می‌گذارد

و تغییر قابل توجه در یک یا چند روز خاص، از روال طبیعی حرکت بازار خارج است و احتمالا ارتباطی به تغییرات مثبت یا منفی آن شرکت ندارد.

ایجاد حجم مشکوک در ابعاد کوچک توسط افراد و در ابعاد بزرگ‌تر توسط شرکت‌ها انجام می‍شود.

در این روند، ابتدا صف‌های طولانی بابت خرید یک سهم، آن هم با قیمت بالاتر از ارزش واقعی خود، ایجاد می‌شود.

با جمع شدن صدها سفارش عرضه در طول یک یا چند روز، توهمی مبنی بر سودده بودن آن به‌ وجود می‌آید

و در نهایت افراد زیادی به سمت انجام آن معامله سوق پیدا می‌کنند و حجم خرید افزایش می‌یابد.

در این شرایط کارشناسان با بررسی سوابق نماد، نمودار تحلیلی، اتفاقات مثبت و منفی شرکت و … مشکوک و یا واقعی بودن حجم معاملات آن را تشخیص می‌دهند.

چرا حجم مشکوک در بورس اهمیت دارد؟

حجم یکی از جنبه های مهم تحلیل به حساب می آید، به این دلیل که می ­توان از آن برای تایید روندها و الگوهای نموداری بهره گرفت.

یک حرکت قیمت به سمت بالا یا پایین با حجم نسبتا بالا در مقایسه با یک حرکت مشابه با حجم اندک، به عنوان یک حرکت قوی ‌تر و مرتبط ­تر ارزیابی می ‌شود،

پس اگر شما به یک حرکت قیمت بزرگ نگاه می کنید، باید حجم آن ‌را نیز ارزیابی کنید و ببینید که آیا حجم آن نیز نتیجه گیری های شما را تایید می کند یا خیر.

اهمیت حجم معاملاتی در پاکت آپشن

اهمیت حجم معاملاتی در پاکت آپشن : در معاملات، حجم یک اندازه از مقداری است که یک نماد معاملاتی در یک زمان خاص معامله می‌شود. این یک معیار بسیار مهم است که اغلب توسط معامله‌گران تازه‌کار نادیده گرفته می‌شود.

چرا حجم اهمیت بالایی دارد؟

همانطور که می‌دانید تمام نمادهای معاملاتی بر اساس اصل عرضه و تقاضا رفتار می‌کنند. هر چقدر عرضه بیشتر باشد (معیارهای دیگر یکسان بماند)، قیمت پایین‌تر خواهد بود و هر چقدر تقاضا بیشتر باشد (معیارهای دیگر یکسان بماند)، قیمت بالاتر خواهد رفت.

با در نظر داشتن این مورد، سعی کنید وضعیتی را تصور کنید که تعداد معاملات بالا می‌رود (اهمیت حجم معاملاتی در پاکت آپشن) .

زمانی که شرکت‌کنندگان بازار در مورد قیمت آینده‌ی نماد معاملاتی موردنظر مطمئن نیستند، فعالیت معاملاتی کاهش پیدا می‌کند و بدین ترتیب ریسک انجام معامله در این شرایط نیز افزایش پیدا می‌کند.

زمانی که ترند قدرتمند است و قیمت اهمیت حجم معامله تنها در یک جهت حرکت می‌کند، می‌توان شاهد افزایش تعداد معاملات بود. بدین ترتیب، به عنوان یک قانون می‌توان گفت که حجم معاملات در هنگام یک ترند قدرتمند بالا رفته و در هنگام بازار ثابت و بدون ترند کاهش پیدا می‌کند.

چطور حجم را اندازه گیری کنیم؟

1 – تراکم/توزیع (Accumulation/Distribution) یک اندیکاتور مبتنی بر حجم است که می‌تواند به شما در ردیابی حرکت کلی پول به داخل و خارج از نماد معاملاتی کمک کند.

زمانی که اندیکاتور بالا می‌رود، معامله‌گران به خرید نماد معاملاتی موردنظر، روی می‌آورند. زمانی که عکس این صحت دارد و اندیکاتور پایین می‌رود، معامله‌گران به فروش اهمیت حجم معامله آن تمایل پیدا می‌کنند.

زمانی که حجم خالص کمتر از 0 است، احساسات بازار نزولی در نظر گرفته می‌شود و تعداد بیشتری از سرمایه‌گذاران به فکر فروش نماد هستند.

زمانی که اندیکاتور بالاتر از خط صفر است، احساسات بازار صعودی در نظر گرفته می‌شود و بیشتر سرمایه‌گذاران به خرید نماد تمایل دارند (اهمیت حجم معاملاتی در پاکت آپشن).

3 – اسیلاتور حجم خود حجم را نشان نمی‌دهد و در عوض تغییرات آن را به نمایش می‌گذارد و طراحی آن کاملا با شاخص قدرت نسبی (RSI) یکسان است.

زمانی که اندیکاتور از خط وسط پایینتر است و به سمت پایین حرکت می‌کند، حجم با شتاب در حال کاهش است (اهمیت حجم معاملاتی در پاکت آپشن).

زمانی که اندیکاتور بالای خط وسط است و به سمت بالا می‌رود، حجم با شتاب در حال افزایش است. و زمانی که اندیکاتور بر روی صفر است، حجم کاملا ثابت باقی می‌ماند.