مزایا و معایب پول‌ فیات

تنها شباهت ارز فیات و ارز دیجیتال بدون پشتوانه بودن آن‌ها است.

ارز فیات چیست؟

به بیانی ساده، ارز فیات (به نام‌های پول فیات یا پول بی‌پشتوانه نیز شناخته می‌شود)، پولی قانونی است که ارزش آن وابسته به کشور چاپ کننده آن است تا یک کالای فیزیکی مانند طلا و نقره.

قدرت دولتی که ارزش ارز فیات را تعیین می‌کند ویژگی بسیار مهم این نوع پول است. اکثر کشورهای جهان از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و استفاده از خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‎انداز استفاده می‌کنند.

ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و سایر سیستم‌های پول کالایی شده است. ارزش این نوع ارز وابسته به رابطه بین سطح تقاضا و عرضه و ثبات دولت صادرکننده آن است. اکثر پول‌های کاغذی مدرن مانند دلار و یورو جزو ارزهای فیات محسوب می‌شوند.

تاریخچه ارز فیات

ریشه ارز فیات به چندین قرن قبل در کشور چین بر می‌گردد. استان سیچوآن این کشور در طول قرن 11 میلادی تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفت. در ابتدا، این پول قابل تبادل با ابریشم، طلا یا نقره بود. ولی در نهایت به دنبال به قدرت رسیدن «قوبلای خان» سیستم ارز فیات در طول قرن 13 راه افتاد.

تاریخ‌شناسان ادعا می‌کنند این پول در سقوط امپراتوری مغول نقش داشته است که علت اصلی آن را هزینه کردن بیش از حد و ابرتورم می‌دانند.

این ارز همچنین در طول قرن 17 در اروپا توسط کشورهایی مانند اسپانیا، سوئد و هلند استفاده شد. این سیستم در سوئد موفق نبود و دولت در نهایت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد.

در دو قرن بعد، فرانسه نو در کانادا، مستعمره‌های آمریکایی و سپس دولت فدرال آمریکا ارز فیات را امتحان کردند و نتایج متفاوتی گرفتند.

در قرن بیستم میلادی، دولت آمریکا به مقدار محدود به استفاده از سیستم پول کالایی مجددا رو آورد. در سال 1933، دولت جلوی مبادله پول کاغذی با طلا را گرفت.

ایالات متحده به طور رسمی در سال 1972 سیستم پولی خود را از استاندارد طلا به ارز فیات تغییر داد.

در سال 1972، ایالات متحده تحت ریاست جمهوری «نیکسون» کاملا استاندارد طلا را کنار گذاشت تا در سطح جهانی افول آن نهایی شود و این کشور تصمیم به استفاده از سیستم پول فیات بگیرد. نتیجه این تصمیم استفاده از پول بی‌پشتوانه در جهان بود.

ارز فیات در مقابل استاندارد طلا

سیستم استاندارد طلا امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را ممکن می‌ساخت. در حقیقت، پشتوانه تمام پول‌های کاغذی مقدار محدودی طلا بود که در اختیار دولت قرار داشت.

دولت‌ها و بانک‌ها در یک سیستم پول کالایی، تنها زمانی می‌توانستند ارز جدیدی را وارد اقتصاد کنند که به همان میزان ذخایر طلا در اختیار داشتند. به عنوان مثال، دولت‌ها می‌بایست برای چاپ 1 میلیون واحد از ارز ملی خود مقداری طلا به ارزش 1 میلیون واحد از آن ارز در بانک مرکزی خود ذخیره می‌کردند. این سیستم توانایی دولت‌ها را برای خلق پول و افزایش ارزش ارز براساس عوامل اقتصادی را محدود می‌کرد.

از سوی دیگر، پول تحت سیستم فیات قابل تبدیل به دارایی یا کالای دیگری نیست. مقامات دولتی با پول بدون پشتوانه می‌توانند مستقیما روی ارزش ارز خود تاثیر بگذارند و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند.

کشور‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها، کنترل به مراتب بیشتری روی سیستم ارز دارند. آن‌ها می‌توانند در مقابل رویدادها و بحران‌های مختلف مالی با ابزارهای گوناگون مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری و استفاده از تسهیلات کمی، واکنش نشان دهند.

در سیستم استاندارد طلا، پشتوانه تمام پول‌های کاغذی مقدار محدودی طلا بود که در اختیار دولت قرار داشت.

حامیان استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی باثبات‌تر است، چون پشتوانه آن کالایی باارزش و فیزیکی است. در مقابل طرفداران ارز فیات بر این باورند قیمت طلا اصلا ثبات ندارد. گرچه در قالب این مفهوم، ارزش ارز کالایی و همچنین ارز بی‌پشتوانه می‌تواند نوسان داشته باشد. اما دولتی که از یک سیستم پول فیات استفاده می‌کند برای مقابله با یک بحران اقتصادی، انعطاف‌پذیری بیشتری خواهد داشت.

معایب و مزایای استفاده از ارز فیات

اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از ارز فیات به یک توافق جمعی نرسیده‌اند. مدافعان و مخالفان معایب و مزایای این سیستم ارزی را این گونه بیان می‌کنند:

کمیابی: پول فیات تحت تاثیر کمیابی یک کالای فیزیکی مانند طلا قرار نمی‌گیرد یا به واسطه آن محدود نمی‌شود.

هزینه: خلق ارز بدون پشتوانه در مقایسه با پول کالایی به مراتب ارزان‌تر است.

واکنش‌پذیری: ارز فیات این انعطاف‌پذیری را به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها می‌دهد تا با بحران‌های اقتصادی مقابله کنند.

مبادلات بین‌المللی: تمام کشورهای جهان از ارز بدون پشتوانه استفاده می‌کنند و برای مبادلات بین‌المللی فرم قابل قبولی است.

راحتی: این ارز برخلاف طلا وابسته به ذخایر فیزیکی که به نگهداری، حفاظت، نظارت و سایر امور هزینه‌بر نیاز دارند، نیست.

بدون ارزش ذاتی: پول فیات ارزش ذاتی ندارد. همین قضیه به دولت‌ها اجازه می‌دهد از هیچ پول خلق کنند که می‌تواند منجر به ابرتورم (تورم بدون کنترل) و فروپاشی سیستم اقتصادی آن‌ها شود.

سابقه خطرناک: اگر به گذشته نگاه کنیم، استفاده از سیستم‌های ارز فیات معمولا منجر به فروپاشی‌های اقتصادی شده است که نشان می‌دهد این سیستم‌ها خطراتی دارند.

زیمبابوه نمونه بارز استفاده سو از سیستم ارز فیات

دولت آفریقایی زیمباوه در اوایل دهه 2000 بدترین حالت ممکن استفاده از سیستم ارز فیات را به تصویر کشید. بانک مرکزی این کشور در واکنش به مشکلات بغرنج اقتصادی شروع به چاپ پول با سرعت سرسام‌آور کرد.

نتیجه آن ابرتورم بود که در سال 2008 به 230 تا 500 میلیون درصد رسید. قیمت‎ها سریعا بالا رفت و مصرف‌کنندگان مجبور بود فقط برای خرید مایحتاج ابتدایی خود با کیسه‌های پر از پول به خرید بروند. در اوج این بحران، 100 تریلیون دلار زیمباوه تنها معادل 40 سنت دلار آمریکا بود!

ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال

ارز بدون پشتوانه و ارز دیجیتال یک وجه مشترک دارند؛ پشتوانه هیچ‌ کدام یک کالای فیزیکی نیست، ولی شباهت آن‌ها همین جا تمام می‌شود.

با آن که پول بدون پشتوانه تحت کنترل بانک‌های مرکزی و دولت‌ها قرار دارد، ولی ارزهای دیجیتال الزاما غیرمتمرکز هستند. این غیرمتمرکز بودن را تا حد زیادی می‌توان به دفتر کل دیجیتال توزیع شده‌ای که با نام بلاک‌چین شناخته می‌شود، نسبت داد.

یک تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم نحوه تشکیل هر کدام از این دو پول است. بیت کوین مانند اکثر ارزهای دیجیتال یک سطح تامین کنترل‌شده و محدود دارد. در مقابل، بانک‌ها می‌توانند براساس قضاوت خود از نیازهای اقتصادی یک دولت از هیچ ارز فیات خلق کنند.

تنها شباهت ارز فیات و ارز دیجیتال بدون پشتوانه بودن آن‌ها است.

به علت این که ارزهای دیجیتال یک شکل دیجیتال از پول به شمار می‌روند، رقیب فیزیکی ندارند و بدون مرز هستند. بنابراین محدود به کشور خاصی نیستند و مبادلات جهانی با آن‌ها راحت‌تر انجام می‌شود.

علاوه بر این، تراکنش‌های ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر هستند و ویژگی‌های ذاتی این ارزها باعث می‌شود تا ردیابی آن‎ها در مقایسه با سیستم فیات به مراتب سخت‌تر باشد.

لازم به ذکر است، بازار ارز دیجیتال به مراتب کوچک‌تر است و بنابراین نسبت به بازارهای سنتی نوسان بسیار بیشتری دارد. احتمالا همین قضیه یکی از دلایلی است که ارزهای دیجیتال هنوز مورد پذیرش گسترده قرار نگرفتند. اما هرچه اقتصاد دنیای کریپتو رشد پیدا کند و به بلوغ بیشتری برسد، این نوسانات احتمالا کاهش پیدا خواهد کرد.

سخن پایانی

آینده هر دو نوع ارزی که اشاره کردیم از قطعیت لازم برخوردار نیست. با آن که ارزهای دیجیتال مزایا و معایب پول‌ فیات همچنان مسیر طولانی در پیش دارند و یقینا با چالش‌های متعددی روبرو خواهند شد، ولی پیشینه ارز فیات نشان از آسیب‌پذیری این نوع پول دارد.

به همین علت، افراد مختلف برای انجام تراکنش‌های مالی خود حداقل تا حدی، در حال بررسی احتمال‌های گوناگون یک سیستم کریپتوکارنسی قابل اعتماد هستند.

یکی از تفکرات اصلی خلق بیت کوین و مزایا و معایب پول‌ فیات ارزهای دیجیتال بررسی شکل جدیدی از پول است که براساس یک شبکه توزیع شده همتا به همتا ساخته شده باشد.

به احتمال خیلی زیاد علت خلق بیت کوین جایگزین شدن کامل با سیستم ارز فیات نبوده، بلکه هدف ارئه یک شبکه اقتصادی جایگزین است. با این حال، بیت کوین یقینا این پتانسل را دارد که یک سیستم مالی بهتر برای یک جامعه بهتر به وجود آورد.

پول بدون پشتوانه چیست و چگونه کار می‌کند؟

پول بدون پشتوانه به پولی گفته می‌شود که به وسیله دولت‌ منتشر شده و هیچگونه کالایی نظیر طلا، نقره و… از آن پشتیبانی نمی‌کند. شاید بپرسید که ارزش این پول چگونه تعیین می‌شود؟ ارزش پول فیات در واقع بر مبنای میزان عرضه و تقاضا و همچنین متناسب با روند انتشار پول که در اختیار دولت است، مشخص می‌شود. در حالی که پول‌هایی که پشتوانه آن‌ها طلا یا نقره است، متناسب با میزان ذخایر طلا یا نقره در آن کشور چاپ می‌شوند و عرضه و تقاضا تاثیری در ارزش آن‌ها ندارد. این پول‌ها را می‌توان در هر زمان دلخواهی به طلا تبدیل کرد. در حال حاضر بیشتر ارزهای معتبر دنیا به صورت فیات و بدون پشتوانه هستند.

پول بدون پشتوانه چگونه عمل می‌کند؟

همانطور که گفته شد، ارزش پول بدون پشتوانه در نتیجه اقدامات و تصمیمات دولت تعیین می‌شود و یا ممکن است توافقی بر سر قیمت در بازار ایجاد شده باشد( مثل شرایطی که در بیشتر صرافی‌های کشور حاکم است). در گذشته‌ای نه چندان دور دولت‌ها فقط اسکناس‌هایی را که می‌شد معادل ارزش آن‌ها طلا یا نقره دریافت کرد را چاپ و روانه اقتصاد می‌کردند. به این ترتیب ساز و کاری برای کنترل ارزش پول بر پایه کالا به وجود آمد. اما در زمان حال پول‌های فیات در سراسر جهان رواج بیشتری دارند. در ادامه به چگونگی ساز و کار این پول‌ها خواهیم پرداخت.

طبیعتا از آنجایی که پول‌های فیات فاقد پشتوانه هستند، همواره باید ریسک سقوط ارزش آن‌ها را در شرایط تورمی بازار در نظر گرفت. ارزش این نوع پول می‌تواند در تورم‌های چندین رقمی (مانند آن چه در ونزوئلا در حال وقوع است) به صفر نیز برسد. در واقع ارزش ارزهای فیات بر مبنای اعتماد مردم و بازار تعیین خواهد شد، بنابراین وقتی مردم به آن ارز اعتماد نداشته باشند، ارزش آن خود به خود دچار نزول خواهد شد. اما در پول‌هایی که پشتوانه کالایی دارند شرایط به طور کلی متفاوت است. در اینجا خبری از اعتبار ارز نیست و پول دارای یک ارزش ذاتی مزایا و معایب پول‌ فیات و معادل با طلا است.

در ابتدا دلار آمریکا نیز بر پایه طلا بود و مدت طولانی این روند ادامه داشت تا اینکه با رشد سریع اقتصاد نیاز به چاپ پول بیشتر شد اما ذخایر طلای کافی برای آن وجود نداشت. همین موضوع باعث وقوع بحران مالی سال 1929 در این کشور شد و دولت فدرال را مجاب کرد که در سال ۱۹۳۳ تبدیل دلار آمریکا به طلا را ممنوع اعلام کند. در سال 1971 دولت آمریکا عملا از سیستم ارزی طلاپایه خارج شد و دلار آمریکا به یک پول بدون پشتوانه تبدیل شد. در همین سال دولت آمریکا همچنین عرضه طلا به ازای دلار را به دولت‌های خارجی به طور کلی متوقف کرد. درحال حاضر دلار آمریکا هیچ ارزش ذاتی ندارد و اعتماد مردم و بازارهای مالی جهان به این ارز اعتبار می‌بخشد.

پول بدون پشتوانه چه مزایا و معایبی دارد؟

پول فیات در صورتی می‌تواند موفق باشد که در جامعه باعث سهولت در انجام کارها شده و مردم را مجاب به استفاده از خود کند. دولت‌های پیشگام در قرن نوزدهم برای کنترل بهتر شرایط ارزی به استفاده از پول فیات روی آوردند. اما چرا می‌توان پول فاقد پشتوانه را بهتر کنترل کرد؟ چون که پول بدون پشتوانه مثل پولی که پشتوانه کالایی مثل طلا دارد، کمیاب نیست و با توجه به اراده بانک‌های مرکزی و دولت می‌توان میزان عرضه آن را کنترل نمود. همین موضوع به دولت قدرت زیادی می‌دهد و آن را قادر می‌سازد تا متغیرهای اقتصادی مانند میزان نقدینگی و نرخ بهره را کنترل کنند.

یکی از مشکلاتی که پول فاقد پشتوانه دارد، تغییرات قیمتی غیر واقعی آن است. به این موضوع در علم اقتصاد اصطلاحا حباب قیمتی می‌گوییم. برای مثال آن چه در بحران مالی سال 2008 رخ داد، در واقع ترکیدن این حباب قیمتی و افت شدید ارزهای فیات بود. اما این موضوع برای پول‌های با پشتوانه طلا اصلا مطرح نیست، چراکه این ارزها فقط به میزان محدودی و با توجه به ذخایر طلای کشور منتشر می‌شوند.

برای مثال در دهه اول ۲۰۰۰ میلادی، کشور زیمباوه در واکنش به مشکلات اقتصادی که داشت به چاپ پول اقدام کرد. این پول کاملا بدون پشتوانه و غیرکارشناسی چاپ شد. همین موضوع باعث افزایش عرضه پول در بازار شد و در سال 2008 تورمی معادل 500 میلیارد درصد را در این کشور ایجاد کرد. در این زمان هر یک تریلیون دلار زیمبابوه معادل تنها 40 سنت آمریکا ارزش داشت. این فاجعه از اثرات چاپ پول بدون پشتوانه بدون انجام بررسی‌های کارشناسی است.

برای کسب اطلاعات کامل‌تر در خصوص بازار فارکس، استفاده از سایر آموزش‌های رایگان و دریافت مشاوره‌ها و سیگنال‌های معاملاتی به صفحات لیدوما فارکس در تلگرام و اینستاگرام نیز مراجعه کنید: LidomaForex@

استیبل کوین چیست؟ راهنمای کامل برای مبتدیان

بیشتر ارزهای دیجیتال با هدف وسیله‌ای برای مبادله و نه فقط منبعی دارای ارزش شکل گرفتند. مشکل اینجاست که به دلیل ظرفیت محدود بازار، حتی ارزهای دیجیتال معروف مانند بیت کوین نیز نوسانات گسترده‌ی قیمت را تجربه می‌کنند. در این پست راه حل پیشنهادی فعلی این مسئله بررسی می­شود.

استیبل کوین تلاشی برای ایجاد یک ارز دیجیتال بدون نوسان است. ارزش یک استیبل کوین به پول واقعی که ارز فیات نیز نامیده می­‌شود، وابسته است. برای مثال استیبل کوین معروف به تتر یا USDT، یک دلار امریکا ارزش داشته و پیش بینی می­‌شود در هر شرایطی این ارزش را حفظ کند.

این توضیح مختصر و بسته­‌ای از استیبل کوین می­باشد. برای درک عمیق­‌تر این مفهوم به موارد زیر پرداخته می­‌شود:

معمولاً هرچه دارایی ظرفیت کمتری داشته باشد، قیمت آن بی ثبات­‌تر خواهد بود. تصور کنید که یک سنگ را به یک برکه کوچک می­اندازید. حال همان سنگ را برداشته و به اقیانوس بیندازید. واضح است که تأثیر سنگ در برکه بسیار بیشتر از اقیانوس خواهد بود.

مشابهاً، بازار ارز دیجیتال از منظر محدودیت شبیه برکه است، و مثلا نسبت به دلار آمریکا بسیار بیشتر تحت تاثیر خرید و فروش­های روزانه قرار دارد. این مسئله یک مشکل اساسی ایجاد می­کند از این جهت که شما نمی‌توانید از مزایای ارزهای دیجیتال که شامل غیرمتمرکز شدن پول و سیستم پرداخت “رایگان برای همه” است، بدون درگیر شدن با نوسانات ارزشی آن، بهره‌مند شوید.

تصور کنید که استفاده از بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگر برای تراکنش‌های روزمره و اهداف تجاری درحالی که یک روز ارزش آن X است و روز دیگر ارزشش نصف می‌شود، چقدر سخت است. فقط فکر کنید چه احساسی دارد که جای مردی باشید که ۸ سال پیش برای ۲ پیتزا ۱۰k بیت کوین پرداخت کرده‌ است…

همین جاست که استیبل کوین وارد می­شود.

استیبل کوین چیست؟

استیبل کوین باعث راحتی ارز دیجیتال می‌شود که به معنی تسویه سریع و موانع نظارتی کمتردر کنار ثبات ارزهای فیات است.

مانند اکثر کوین ‌ها، بارزترین مورد استفاده از استیبل کوین وسیله‌ی مبادله برای خریدهای روزمره است. اما از آنجا که این کوین ‌ها در حال حاضر محبوبیت زیادی ندارند، کسی آنها را به عنوان روش پرداخت قبول نمی‌کند.

بنابراین، امروزه استفاده‌ی اصلی استیبل کوین‌ها برای صرافی های ارز دیجیتال است. با استفاده از استیبل کوین‌ها، معامله‌گران می‌توانند برای کاهش ریسک ارزهای دیجیتال نوسان دار را با ارزهای دیجیتال پایدار معامله کنند.

برای مثال، اگر من در بیت کوین سرمایه گذاری کرده باشم و نخواهم در رابطه با سقوط قیمت بیت کوین در برابر دلار آمریكا ریسک کنم، می‌توانم بیت کوین خود را با USDT مبادله كنم(همچنین به عنوان Tether شناخته می شود كه به ارزش دلار وابسته است) و ارزش دلاری سرمایه‌ی من حفظ می‌شود.

هنگامی که بخواهم اصطلاحا دوباره به بازی برگردم و بیت کوین (BTC) نگهداری کنم، می‌توانم تتر خود را به بیت کوین تبدیل کنم. این روش در صرافی‌های فقط مزایا و معایب پول‌ فیات دیجیتال که به دلیل مقررات، اجازه‌ی مبادله بیت کوین با ارزهای فیات را به کاربران خود ارائه نمی دهند، بسیار محبوب است.

یکی دیگر از مزیت‌های بزرگ استیبل کوین ها انتقال سریع وجوه بین مبادلات است چرا که معاملات دیجیتال سریعتر و ارزان‌تر از معاملات فیات هستند.

چنین تسویه سریعی بین مبادلات باعث می‌شود تصمیم گیری راحت‌تر و شکاف قیمتی که معمولاً بین صرافی‌های بیت کوین مشاهده می‌شود کاهش یابد.

بنابراین تا الان متوجه شدیم که استیبل کوین‌ها بیشتر از اینکه یک ابزار برای مبادله‌های واقعی باشند، یک کوین سودمند برای معامله‌گران است. اما چگونه چنین چیزی ممکن شده است؟ چه چیزی قیمت آنها را از نوساناتی که سایر ارزهای دیجیتال تجربه می‌کنند، مصون می‌دارد؟

ایجاد استیبل کوین ثابت (Stablecoin Peg)

چندین راه برای حفظ ثبات استیبل کوین شرکت‌ها نسبت به ارزهای فیات وجود دارد.

اولین راه برای حفظ ثبات، ایجاد اعتماد است که در واقع کوین به اندازه‌ی مقدار تعیین شده ارزش دارد. به عنوان مثال، اگر بازار باور نداشته باشد که ارزش یک USTD واقعا به اندازه‌ی یک دلار آمریکا مزایا و معایب پول‌ فیات است، مردم بلافاصله همه‌ی USDT خود را ریخته و قیمت آن سقوط می‌کند.

به منظور حفظ این اعتماد، شرکت از کوین‌های خود با نوعی دارایی پشتیبانی می‌کند. این وثیقه در اصل اثباتی است برای خوب بودن شرکت و اینکه در واقع کوین های آن شرکت ارزش تعیین شده را دارند.

به عنوان مثال، در مورد تتر، گفته مزایا و معایب پول‌ فیات می‌شود که هر USDT با یک دلار واقعی آمریکا بعنوان وثیقه پشتیبانی می‌شود که Tether آن را نگهداری می‌کند. یک مثال دیگر برای وثیقه، توکن DGX است که گفته می‌شود پشتوانه آن طلا است.

نسخه دیگر استیبل کوین وثیقه دار است نوعی است که توسط یک یا چند ارز دیجیتال پشتیبانی شود. بررسی این شکل از وثیقه بسیار آسان‌تر است زیرا موجودی شرکت را می توان در بلاک چین مشاهده کرد.

روش دوم حفظ ثبات، دستکاری منبع کوین در بازار است که algorithmic peg نامیده می‌شود.

تثبیت الگوریتمی یعنی شرکت مجموعه‌ای از قوانین، که به آن قرارداد هوشمند هم گفته می‌شود، می‌نویسد که بسته به قیمت هر کوین، باعث افزایش یا کاهش مقدار استیبل کوین در چرخه می‌شود.

فرض کنید ما استیبل کوینی داریم که در یک الگوریتم پگ، یک دلار آمریکا ارزش دارد. اگر تعداد زیادی شروع به خرید این کوین کنند، قیمت آن افزایش یافته و ثبات آن دچار اختلال می‌شود.

برای جلوگیری از چنین پدیده‌ای، کوین‌های جدید عرضه می‌شوند. این افزایش عرضه فشار قیمتی ناشی از تقاضا را کاهش می دهد و ارزش کوین را ثابت نگه می‌دارد.

از طرف دیگر ، اگر عمده‌ی مردم کوین را بفروشند، عرضه‌ی کوین‌ها کاهش داده تا آنها را با قیمت ثابت یک دلار آمریکا حفظ کنند.

به این ترتیب، کوین ‌های پایدار مبتنی بر الگوریتم، هیچ دارایی را به عنوان وثیقه در اختیار ندارند. قرارداد هوشمندی که کوین را مدیریت می‌کند مانند یک بانک مرکزی عمل می‌کند که سعی دارد با تغییر در عرضه پول، قیمت کوین را به اندازه‌ی مقدار ثابت اولیه حفظ کند.

کدام روش Pegging بهتر است؟

برای هر روش pegging مزایا و معایبی وجود دارد.

وثیقه‌های مبتنی بر فیات بالاترین درجه اطمینان را برای دارندگان استیبل کوین به ارمغان دارد چرا که کوین در واقع دارای ارزش سرمایه‌ی پشتیبان خود می‌باشد. با این حال، وثیقه‌های مبتنی بر فیات معایب عمده ای نیز دارند.

بعنوان اولین مورد، از دیدگاه شرکت، دارایی پشتیبان منجمد شده و قابل استفاده برای سایر موراد نیست. همچنین، همیشه خطر اختلاس یا بسته شدن حساب بانکی شرکت وجود دارد که می تواند اعتماد به استیبل کوین را از بین ببرد.

مسئله دیگری که در رابطه با وثیقه‌های فیات وجود دارد این است که اثبات اینکه شرکت به اندازه کافی دارایی دارد که بتواند استیبل کوین‌های در گردش را پشتیبانی کند، دشوار است.

به عنوان مثال، تتر متحمل بسیاری از انتقادات جدی و درخواست های بررسی مشکوکین شد که ادعا کرده بودند شرکت وثیقه کافی برای پشتیبانی از USDT در گردش را ندارد.

از طرف دیگر، استیبل کوین‌ها با وثیقه ی دیجیتال اگرچه ممکن است از مزایای مشاهده‌ی وثیقه در بلاک چین برخوردار باشند، اما خود وثیقه بسیار بی ثبات است. به همین دلیل به حق بیمه نیاز است. به این منظور در بسیاری از موارد، شرکت ۱۵۰٪ مقدار وثیقه مورد نیاز یا حتی بیشتر برای جبران کاهش احتمالی قیمت ارزهای دیجیتال در اختیار خواهد داشت.

pegging الگوریتمی از این جهت که شرکت نیازی به نقدا داشتن هیچ دارایی ندارد، مزیت محسوب می‌شود. با این حال، بسیاری معتقدند که نظریه pegging الگوریتمی در زواقعیت کارایی ندارد، زیرا دستکاری در عرضه پول، تضمینی برای ثابت نگه داشتن قیمت کوین نیست.

مدل‌های تجاری استیبل کوین

با همه پیچیدگی های موجود در ثابت نگهداشتن قیمت استیبل کوین، ممکن است از خود بپرسید که اهدف از ایجاد استیبل کوین در ابتدا چه بوده است؟ مدل تجاری آن چیست؟

خوب، برای هر شرکت انگیزه‌‌ی متفاوتی وجود دارد. برخی از شرکت‌ها می توانند بابت معامله کوین خود هزینه دریافت کنند. سایر شرکت‌ها از استیبل کوین خود به عنوان کانالی برای افزایش آگاهی نسبت به شرکت و خدمات ارائه شده توسط آن استفاده می‌کنند.

Houbi ,Gemini ,Coinbase و Circle مبادلاتی هستند که برای جذب کاربران بیشتر به سمت پلتفرم تجاری خود و امکان انتقال آسان وجوه بین مبادلات، استیبل کوین شخصی خود را ایجاد کرده‌اند.

استیبل کوین‌های محبوب

USDT ( USD Tether) : یک استیبل کوین با وثیقه‌‌ی فیات است که قیمت ثابت آن معادل یک دلار آمریکا است. این کوین توسط شرکت Tether ساخته شده و از سال ۲۰۱۵ که معرفی شد، قیمت آن نسبتاً ثابت مانده است.

TUSD : TrueUSD یک استیبل کوین نسبتا جدید مبتنی بر وثیقه‌‌ی فیات است که سعی دارد نسبت به انتقاد Tether پاسخگو باشد. دلار آمریکا بعنوان وثیقه در حساب‌های بانکی چندین شرکت معتمد نگهداری می‌شود. این حساب‌های بانکی هر روز منتشر و ماهانه بررسی می‌شوند.

GUSD (Gemini USD): یک استیبل کوین مبتنی بر وثیقه‌ی فیات است که صرافی دیجیتال محبوب جمینی، که توسط برادران Winklevoss تأسیس شد، آن را ایجاد کرد. طبق گفته Gemini، GUSD اولین استیبل کوین تنظیم شده در جهان است.

USDC (USD Coin): یک استیبل کوین با وثیقه‌ی فیات که توسط Circle و Coinbase ایجاد شد.

DAI : استیبل کوین ایجاد شده توسط MakerDAO که وثیقه‌ی دیجیتال دارد.

نقدی بر استیبل کوین

انتقادات زیادی در مورد ایجاد اسیبل کوین وجود دارد. شایع‌ترین آن مربوط به ناتوانی در حفظ کردن ارزش ثابت اسیبل کوین در طولانی مدت است. این امر می‌تواند به دلایلی که قبلاً ذکر شد، اتفاق بیفتد.

علاوه بر این، نگاهی گذرا به تاریخ به ما نشان می‌دهد که همه‌ی ارزها با ارزش ثابت (pegged-currencies) به دلیل هزینه‌ی نگهداریشان محکوم به شکست هستند، به ویژه هنگامی که قیمت ثابتشان مورد حمله قرار گیرد.

برخی از نمونه های معروف شکست خوردن pegها، peg کردن فرانک سوئیس به یورو در سال ۲۰۱۵، یوان چین به دلار آمریکا در سال ۲۰۰۵، بات تایلند به دلار آمریکا در سال ۱۹۹۷ و مشهورترین آنها، استاندارد طلا که پیوند دلار آمریکا به طلا در سال ۱۹۷۱ بود، می‌باشند.

اما سوال بزرگتر در اینجا مسئله مدیریت است.

از نظر بسیاری، استیبل کوین‌ها متمرکز هستند به این دلیل که شرکتی وجود دارد که ارزش ثابت کوین‌ها را با الگوریتم یا وثیقه‌ی فیات حفظ می‌کند. بنابراین، استیبل کوین‌ها از این جهت که متمرکز هستند، در واقع ارز دیجیتال محسوب نمی‌شوند.

مسئله دیگر این است که به نظر می‌رسد استیبل کوین‌ها راه حلی برای مشکلی هستند که صرفا یک درد رو به رشد است و یک مشکل همیشگی نیست. هنگامی که ارزهای دیجیتال به محدودیت بالاتری در بازار دست پیدا کنند، نوسانات آنها به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد و عملا استیبل کوین استفاده‌ای ندارد.

استیبل کوین‌ در تلاش است تا بهترین نتیجه را از هر دو جهت کسب کند. هم ثبات یک ارز مستقر با بازار گسترده و هم انعطاف پذیری یک ارز غیرمتمرکز و رایگان برای همه بعنوان یک ارز دیجیتال.

مشکل اینجاست که آنها بدترین نتیجه را از هر دو جهت بدست می‌آورند: هم یک کوین متمرکز با نوعی بانک مرکزی که آن را کنترل می‌کند و هم سؤال برانگیز بودن توانایی آن در حفظ اعتماد مردم.

سرانجام پرسش‌هایی مربوط به تنظیم مقررات وجود دارد: آیا مقررات به شركتها اجازه می‌دهند دارایی ایجاد كنند که بدون هیچ گونه نظارتی از پول قانونی تقلید ‌كند؟

یک مثال برای چنین موضوعی، Basis است. یک استیبل کوین الگوریتمی که بیش از ۱۳۰ میلیون دلار برای پروژه خود جمع کرد، اما چندی پیش فقط به دلیل مسائل نظارتی تعطیل شد.

نتیجه‌گیری

به نظر می‌رسد که استیبل کوین به نوعی یک ابزار موقت برای مبادلات است که به معامله گران اجازه می‌دهد از نوسانات در امان بمانند، بدون اینکه نیازی به در اختیار گذاشتن گزینه های فیات برای آنها داشته باشد.

با سؤالات بسیاری که پیرامون استیبل کوین‌ها وجود دارد، دشوار است که مطمئن شد در دراز مدت این کوین ‌ها، چگونه و یا اصلا در اکوسیستم دیجیتال جایی خواهند مزایا و معایب پول‌ فیات داشت.

احتمالا تا الان متوجه شده‌اید که استیبل کوین چیست و چگونه کار می‌کند: نوعی ارز دیجیتال که ارزش آن مطابق دارایی کم نوسان‌، معمولاً دلار آمریکا، می‌باشد.

پول یا ارز فیات (fiat currency) چیست؟

ارز فیات، پولی است که از طرف دولت­ ها پشتیبانی می­‌شود و پشتوانه آن فلزات گران‌بها مانند نقره و طلا نیستند. درواقع دولت­ ها آن را چاپ کرده و پشتیبانی می­‌کنند.

ارزش ارزهای فیات براساس میزان عرضه و تقاضای آن­ها در بازار جهانی و اعتبار دولت ­ها مشخص می­‌شود. بیشتر ارزهای امروزی ، مانند یورو، دلار آمریکا و سایر ارزهای معتبر جهانی از نوع فیات هستند.

حال که با تعریف اولیه آن آشنا شدیم، در ادامه این مقاله از سرمایه سازی به بررسی نحوه عملکرد و سایر ویژگی ­های آن می­پردازیم.

تاریخچه ارز فیات

پول فیات در قرن دهم، عمدتا در سلسله ­های یوان، تانگ، سونگ و مینگ از چین سرچشمه گرفت.در سلسله تانگ (907-618) تقاضای زیادی برای ارز فلزی وجود داشت، که بیش از میزان عرضه فلزات گران‌بها بود.

اما مردم به استفاده از اسکناس اعتباری آشنا بودند و به راحتی تکه ­های کاغذ یا پیش­ نویس کاغذی معادل با ارزش فلز را قبول می­‌کردند. غرب از قرن هجدهم شروع به استفاده از پول کاغذی کرد.

مستعمرات آمریكا، فرانسه و كنگره قاره­ای شروع به صدور اسناد اعتباری كردند، كه برای پرداخت­ ها استفاده می‌­شد.

دولت­ های استانی یادداشت ­هایی را صادر کردند، که دارندگان آن­ها برای پرداخت مالیات به مقامات استفاده می‌کردند. البته صدور بیش از حد این اسناد موجب ایجاد تورم و در نتیجه بحث بر سر ماهیت آن­ها شد.

در طول جنگ­ ها، کشورها برای حفظ ارزش فلزات گران‌بها مانند طلا و نقره، به ارزهای فیات متوسل شدند. به عنوان مثال، دولت فدرال ایالات متحده، در طول جنگ داخلی آمریكا از نوعی پول فیات استفاده کرد، كه از آن با عنوان “Greenbacks” یاد می‌­شود.

دولت در این جنگ چاپ پول با پشتوانه طلا و نقره را متوقف کرد. در سال 1971، رئیس جمهور ایالات متحده، ریچارد نیکسون، یک سری اقدامات اقتصادی از جمله لغو تبدیل مستقیم دلار به طلا به دلیل کاهش ذخایر طلا را ارائه داد. پس از آن بیشتر کشورها به استفاده از ارز فیات روی آوردند.

ارز فیات چگونه کار می­کند؟

ارزش پول فیات یا از طرف دولت­ ها مشخص شده و در یک سطح مشخص نگهداری می‌­شود، یا این­که دو طرف یک معامله بر سر ارزش آن توافق می­‌کنند.

با مطالعه تاریخ می­‌بینیم که دولت­ ها براساس کالای مزایا و معایب پول‌ فیات ارزشمندی مانند طلا، سکه ضرب می­‌کردند، یا معادل میزان مورد نظر خود از آن کالا، پول کاغذی چاپ می‌­کردند.

از آن‌جا که پول فیات به ذخایر فیزیکی، مانند ذخایر ملی طلا یا نقره مرتبط نیست، در نتیجه تورم بیش از حد، ارزش خود را از دست می­‌دهد. حتی اگر مردم اعتماد خود را نسبت به پول فیات یک کشور از دست بدهند، آن ارز از ارزش ساقط خواهد شد.

درمورد ارزهای با پشتوانه چنین نیست. تصور کنید پشتوانه ارز یک کشور طلا باشد. از طلا برای ساخت جواهرات و سکه استفاده می‌­شود و همیشه تقاضا برای آن وجود دارد. به همین دلیل ارزش خود و درنتیجه ارزش ارز مبتنی بر آن حفظ می­شود.

مزایای ارز فیات

ارز فیات اگر انتظاراتی که یک کشور از واحد پول خود دارند برآورده کند، می­‌تواند منبع مالی خوبی باشد. ارزهای فیات در قرن بیستم تا حدودی مورد توجه قرار گرفت زیرا؛ دولت­ ها و بانک­ های مرکزی تلاش کردند اقتصاد خود را از بدترین اثرات چرخه تجارت مصون کنند.

از آن­جا که پول فیات مانند مزایا و معایب پول‌ فیات طلا، منبع کمیاب یا ثابتی ندارد، بانک­ های مرکزی کنترل بسیار بیشتری بر عرضه آن دارند، که به آن­ها قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند تأمین اعتبار، نقدینگی و تنظیم نرخ بهره را می­‌دهد.

به دلیل قانونی بودن این ارزها در نقاط مختلف جهان، استفاده از آن برای ایجاد رونق اقتصادی بسیار دیده می­شود. برای مثال شرکت­ هایی که مونتاژ تلفن همراه انجام می­دهند.

تصور کنید شرکت سامسونگ که یک شرکت کره ­ای است، در کشور چین کالای خود را مونتاژ می­‌کند. با وجود ارزهای فیات پرداختی­ های این شرکت به کارمندان خارجی خود به راحتی صورت می­گیرد.

معایب ارز فیات

ارزهای فیات منبع نامحدود دارند، بنابراین در ایجاد حباب نقش دارند. در کنار این مسئله، برخی بحران­ های مالی نیز به این شک که بانک ­ها به اندازه کافی در تنظیم نرخ عرضه و تقاضا توانایی ندارند، دامن زده است.

به همین دلیل این باور که پول با پشتوانه ثبات بیشتری دارد، در بین بسیاری به قوت خود باقی است. کشوری که بی­ ثباتی سیاسی را تجربه می­‌کند، به احتمال زیاد مزایا و معایب پول‌ فیات دارای ارز ضعیف و تورم قیمت کالاها خواهد بود، که خرید محصولات را برای مردم دشوار می­‌کند.

درواقع یک ارز فیات زمانی ارزش دارد که عموم مردم آن را به عنوان وسیله ­ای خوب برای تأمین نیازها ببینند و از طرف دولت نیز پشتیبانی شود.

نمونه ­هایی از ارز فیات

در حال حاضر تعداد کشورهایی که از ارز با پشتوانه استفاده می‌­کنند بسیار کم است. بیشتر ارزهای جهان فیات هستند. معروف­ترین این ارزها، پوند استرلینگ، دلار آمریکا و یورو است.ازجمله کشورهایی که از ارز فیات استفاده می­‌کنند می‌توان به چین، فرانسه و آمریکا شاره کرد.

مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال

ارز دیجیتال جدیدترین شکل پول است. همگی می‌­دانیم که ارزهای دیجتالی نیز مانند فیات هیچ پشتوانه باارزشی ندارند و این تنها شباهت این دو ارز با یک­دیگر است.اگر بخواهیم ارز فیات و دیجیتال را با هم مقایسه کنیم، تفاوت­ های بسیاری بین این دو خواهیم دید.

ارزهای دیجیتالی به دلیل حذف دولت­ ها و بانک ­ها از سیستم مالی ابداع شدند.درواقع هدف این است که هیچ­کس نتواند دارایی دیگری را کنترل کند. این دقیقا برعکس اتفاقی است که ارز فیات رقم می­زند. ارز فیات زیر نظر مستقیم دولت ­ها و بانک ­ها عرضه می­‌شود.

مورد بعدی تفاوت در ارزش­ گذاری است. ارز دیجیتال براساس نرخ سختی استخراج ، عرضه و تقاضا و میزان باقی­مانده آن قیمت­ گذاری می­شود. اما در ارزش­ گذاری ارز فیات، عرضه و تقاضا، اعتبار و شرایط سیاسی و اقتصادی دولت­ ها مؤثر است.

در حال حاضر نوسان زیاد بازار ارزهای دیجیتالی موجب شده­ است تا افراد زیادی برای سرمایه­ گذاری وارد آن شوند. با وجودی که بازار فارکس امکان سرمایه­ گذاری روی ارزهای فیات را برآورده کرده است، نوسان کم آن سودآوری کم­تری به دنبال دارد.

تراکنش­ هایی که با ارز دیجیتال انجام می­‌شوند، برگشت ناپذیرند.حاصل این تراکنش ­ها خانه­ های جدید در بلا­ک­ چین است، به همین دلیل نمی­‌توان آن را به حالت قبل برگرداند. در مقابل تراکنش­ هایی که با ارز فیات انجام می­‌شوند، قابل بازگشت است.

سخن پایانی

ارز فیات در حال حاضر در دنیا بسیار استفاده می­‌شود. بیشتر ارزهای اساسی که هر روز نام آن­ها را می­‌شنویم، از نوع فیات هستند. این ارزها به دلیل این­که با پشتیبانی دولت ها عرضه می‌­شوند، محدودیت ­های ارز با پشتوانه کالاهای قیمتی را ندارند.

به هر حال از ابتدای ابداع پول در جوامع بشری مشکلات مالی و اقتصادی وجود داشته است. ارز فیات نیز با وجود مزایایی که دارد، خالی از عیب نیست.تا به امروز بشر استفاده از انواع مختلف ارز را تجربه کرده است و پس از این نیز تحولاتی رخ خواهد داد.

مزایا و معایب پول‌ فیات

عصر اعتبار- پول فیات به واحد پولی گفته می‌شود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند، اما پشتوانه فیزیکی (مانند طلا ، نقره) ندارد.

به گزارش پایگاه خبری «عصر اعتبار» به نقل از ایبِنا، ارز فیات یا پول بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده‌اش می‌گیرد و برخلاف پول کالایی، ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده‌ است. دولتی که مزایا و معایب پول‌ فیات پول فیات را چاپ می‌کند، عامل تعیین‌کننده در ارزش آن است و در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.

در واقع پول فیات (Fiat Currency) به واحد پولی گفته می شود که دولت‌ها آن را منتشر می‌کنند اما پشتوانه فیزیکی (مانند طلا، نقره) ندارد. ارزش این نوع پول به‌جای آنکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی‌هایی دیگر به‌عنوان پشتوانه باشد، ناشی از ارتباط بین میزان عرضه و تقاضا است.

متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح می‌کنند:

کمیابی (Scarcity): پول‌ فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.

هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی به‌صرفه‌تر است.

واکنش‌پذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.

مبادلات بین‌المللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.

راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد، نیست.

نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.

سابقه تاریک: از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده‌سازی سیستم‌ ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.

پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟

تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آن‌هاست. در حالی که ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.

تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پول‌های جدید در هر یک از آن‌هاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پول‌های فیات که در کنترل بانک‌هاست و اساساً می‌توانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.

به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی‌شوند. علاوه بر این، تراکنش‌ها در ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.

لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسان‌تر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بین‌المللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.