انواع بازار در فرابورس

تعریف بازار مالی

بازار مالی به بازاری گفته می‌شود که در آن دارایی‌های مالی خریدوفروش می‌شود. تفاوت دارایی‌های مالی و دارایی‌های واقعی در این است که دارایی‌های واقعی ماهیت فیزیکی دارند (مانند اتومبیل، ملک و. ) اما دارایی‌های مالی عموماً ماهیت فیزیکی ندارند.

در واقع بازار مالی امکان تبادل اوراق بهادار، کالا و یا هر چیز قابل مبادله را برای مشارکت‌کنندگان با هزینه پایین فراهم می‌کند.

وظیفه بازارهای مالی

وظیفه بازارهای مالی رساندن پول‌های اضافی کسانی که پس‌انداز کرده‌اند به کسانی که قصد دارند بیشتر از درآمدشان خرج کنند است. در واقع رساندن پول از افرادی که روش سرمایه‌گذاری را نمی‌دانند یا به اندازه کافی دانش ندارند به کسانی که این توانایی را دارند. بازارهای مالی با انجام این وظیفه باعث افزایش کارایی و رونق کل اقتصاد می‌شود.

دسته‌بندی بازارهای مالی

به طور کلی بازارهای مالی را می‌توان به دسته‌بندی‌های زیر تقسیم کرد:

بازار سهام و اوراق قرضه

هر فرد یا شرکت می‌تواند به دو طریق در بازار مالی پول مورد نیاز خود را تهیه کند. رایج‌ترین روش، انتشار اوراق قرضه است که عبارت است از قرارداد دوجانبه‌ای که بین وام‌دهنده و وام‌گیرنده بسته می‌شود و به سبب آن، وام‌گیرنده متعهد می‌شود در زمان مشخص مبالغ تعیین شده را به عنوان بهره به وام‌دهنده پرداخت کرده و در تاریخ معین اصل مبلغ بدهی را به او بازگرداند.

روش دیگر، تهیه پول انتشار سهام است. اگر کسی دارای صد سهم عادی از شرکتی باشد که به عنوان مثال یک میلیون سهم منتشر کرده او به اندازه یک‌هزارم سود خالص و یک‌هزارم دارایی‌های شرکت حق دارد. به دارنده چنین حقی در زمان‌های مشخص مبالغی سود تقسیمی پرداخت می‌شود. ویژگی این نوع اوراق بهادار این است که فاقد تاریخ سررسید هستند.

ایراد اصلی سرمایه‌گذاری در سهام (به‌جای اوراق قرضه) این است که سهامدار از آخرین مدعی یا ذینفعان شرکت است، یعنی شرکت در صورت ورشکستگی باید ابتدا تمام بدهی‌هایش را بپردازد و اگر چیزی باقی ماند به سهامدار خواهد رسید؛ اما مزیت این اوراق هم این است که دارنده آن به‌صورت مستقیم از افزایش سودآوری شرکت یا افزایش ارزش دارایی‌های آن بهره‌مند انواع بازار در فرابورس خواهد شد، چرا که این اوراق به صاحب خود حق مالکیت در شرکت را می‌دهد.

بازار اولیه و ثانویه

بازار اولیه یا بازار دست اول یک بازار مالی، بازاری است که در آن اوراق بهادار سهام و یا اوراق قرضه به نخستین خریداران فروخته می‌شود.

مردم آگاهی چندانی از بازارهای اولیه یا بازارهای دست اول ندارند، چرا که فروش اوراق بهادار به نخستین خریداران در پشت درهای بسته انجام می‌شود. بانک سرمایه‌گذار، یک نهاد مالی بسیار مهم است که در امر نخستین فروش اوراق بهادار در بازار اولیه، شرکت‌ها را یاری می‌دهد. این بانک از طریق تعهد به خرید اوراق بهادار، چنین وظیفه‌ای را انجام می‌دهد، یعنی اوراق بهادار تازه انتشار یافته را به مردم عرضه می‌کند و اگر آن‌ها به فروش نرفت، خود، آن‌ها را به قیمت تضمین شده خریداری خواهد کرد.

بازار ثانویه یا بازار دست دوم یک بازار مالی بازاری است که در آن اوراق بهاداری که در گذشته منتشر شده خرید و فروش می‌شود. در بازارهای دست دوم، کارگزاران و معامله‌گران اوراق بهادار نقش عمده‌ای بر عهده‌ دارند. کارگزار نماینده سرمایه‌گذاران است که خریدار و فروشنده اوراق بهادار را به هم می‌رساند، معامله‌گر کسی است که اوراق بهادار را به قیمت اعلام شده از فروشندگان خریداری می‌کند و به قیمت‌های اعلام‌شده به خریداران می‌فروشد.

هنگامی‌که فردی در بازار دست دوم، اوراق بهاداری را می‌فروشد، در ازای این اوراق پولی دریافت می‌کند. حال آنکه شرکتی که چنین اوراقی را منتشر کرده است، از این بابت، پولی دریافت نمی‌کند و شرکت تنها زمانی که، اوراق بهادار را برای نخستین بار در بازارهای اولیه عرضه می‌کند بهای آن را دریافت خواهد کرد. با وجود این، بازارهای ثانویه یا بازارهای دست دوم وظیفه یا نقش اصلی را ایفا می‌کنند. چرا که اولاً کار فروش اوراق را تسهیل می‌کنند به‌طوری‌که دارندگان این اوراق می‌توانند بدین‌وسیله به وجوه نقد دست یابند یعنی این بازارها موجب افزایش قدرت نقدشوندگی اوراق بهادار می‌شوند. ثانیاً بازارهای ثانویه منجر به کشف قیمت سهام می‌شوند و بدین ترتیب شرکت در مرتبه بعدی که قصد دارد بخش دیگری از سهام خود را در بازار اولیه عرضه کند، قیمت اصلی که خریداران حاضرند بپردازند را می‌داند.

بازار بورس و بازار خارج از بورس

بازارهای دست دوم به دو طریق سازمان‌دهی می‌شوند: یک دسته به عنوان بازار بورس، یعنی به‌صورت بازاری سازمان‌دهی می‌شوند که کارگزاران یا نمایندگان، خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در یک مکان جمع می‌شوند تا دادوستدهایی انجام دهند.

گروه دوم بازارهای دسته دوم، بازارهای خارج از بورس (OTC) هستند که در آن معامله‌گران در نقاط مختلف آماده خرید و فروش انواع اوراق بهادار می‌باشند. از انواع بازارهای خارج از بورس می‌توان به بازارهایی که در آن‌ها گواهی سپرده قابل دادوستد، وجوه بانک مرکزی، قبولی بانک‌ها و ارزهای خارجی دادوستد می‌شوند، اشاره کرد.

بازار سرمایه و بازار پول

یکی دیگر از راه‌های دسته‌بندی بازارها این است که در هر بازار خاص اوراق بهادار سررسید مشخص دادوستد شود. بازار پول یک بازار مالی است که در آن تنها اوراق قرضه کوتاه‌مدت دادوستد می‌شود.

بازار سرمایه یک بازار مالی است که در آن اوراق قرضه بلندمدت‌تر و سهام شرکت‌ها دادوستد می‌شود.

در واقع می‌شود استنباط کرد که بازار پول قدرت نقدشوندگی بالاتری دارد و نوسان قیمت در آن کمتر از نوسان قیمت در بازار سرمایه است.

از طرفی می‌توان به این نکته پی برد که سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه با افق سرمایه‌گذاری بلندمدت‌تری ورود می‌کنند. (برای مطالعه بیشتر درباره سرمایه‌گذاری و عوامل موثر بر آن می‌توانید به مقاله سرمایه‌گذاری چیست؛ بررسی اصول و عوامل موثر بر سرمایه‌گذاری مراجعه کنید.)

انواع اوراق بهادار در بازارهای مالی

برای درک بهتر شیوه عملکرد بازارهای مالی باید با اوراق بهاداری که در بازارهای مالی دادوستد می‌شوند آشنا شویم. ابتدا به معرفی اوراق بهاداری که در بازار سرمایه معامله می‌شوند می‌پردازیم.

اوراق بهادار در بازار پول

به دلیل اینکه اوراق بهادار قابل معامله در بازار پول سررسیدهای کوتاه‌مدت دارند، از نوسانات قیمتی کمتری برخوردارند بنابراین ریسک سرمایه‌گذارانی که این اوراق را انتخاب می‌کنند اندک است.

در ادامه به بررسی برخی از اوراق بهادار در بازار پول می‌پردازیم.

اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

اﺳﻨﺎد ﺧﺰاﻧﻪ ﺑﺮای ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﺎلی دوﻟﺖ و ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺗﻌﻬﺪ و اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺎﻣﻞ دوﻟﺖ ﻣﻨﺘﺸﺮ و دارای ﺳﺮرﺳﻴﺪ ﻳﻚ ﺳﺎل و ﻛﻤﺘﺮ هستند. سررسید اغلب این اوراق به صورت ۴، ۱۳، ۲۶ و ۵۲ هفته‌ای است. این اوراق، سود پرداختی ندارند و دولت‌ها در زﻣﺎن ﻓﺮوش، آن‌ها را ارزان‌تر از ﻣﺒﻠﻎ اسمی ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪاران می‌فروشند و از منابع مالی حاصل از فروش آن‌ها، بدهی‌های دولت پرداخت می‌شود؛ اما به دلیل اشکالات فقهی وارد بر این روش، دولت جمهوری اسلامی ایران، این اوراق را صادر و به شکل مستقیم به طلبکاران غیردولتی واگذار می‌کند. دارنده اوراق در صورت نیاز به وجه نقد، این اوراق را در بازار فرابورس ایران به فروش می‌رساند. (برای کسب اطلاع بیشتر درباره محاسبه بازدهی اوراق اخزا می‌توانید به سایت فرابورس ایران مراجعه کنید. همچنین برای خواندن اخبار مرتبط با اوراق اخزا می‌توانید به سایت سخاب مراجعه فرمایید.)

اخزا مهم‌ترین ابزار بازار پول است. این اوراق به دلیل اینکه ریسک‌های سرمایه‌گذاری از طرف دولت را ندارد بنابراین بدون ریسک هستند.

اوراق تجاری

بانک‌ها و شرکت‌های بسیار بزرگ در آمریکا می‌توانند اوراق تجاری منتشر کنند. این اوراق با سررسید کوتاه‌مدت هستند.

پذیرش بانکی

بانک‌ها برای توسعه تجارت باید معاملاتی را انجام دهند. امکان تسویه این معاملات از طریق ابزاری به نام برات بانکی فراهم می‌کنند. هنگامی‌که خریدار کالا یا کالایی را از صادرکننده یا فروشنده خریداری می‌کند، وجه آن عموماً در انواع بازار در فرابورس سه ماه پرداخت می‌شود و یک بانک که بانک خریدار نامیده می‌شود، تضمین پرداخت وجه را انجام می‌دهد. در مقابل ارائه آن تضمین کارمزدی را از خریدار دریافت می‌کند و برای وی اعتبارنامه افتتاح می‌کند و بخشی از مبلغ اعتبارنامه را باید خریدار نزد بانک خود سپرده کند.

این اعتبارنامه که به فروشنده کالا از پرداخت وجه اطمینان خاطر می‌دهد، قابل فروختن به بانک دیگر است. معمولاً بانک‌ها با توجه به تاریخ سررسید، میزان نرخ تنزیل را مشخص می‌کنند.

ابزارهای بازار سرمایه

ویژگی بازار سرمایه این است که ابزارهای بلندمدت در آن معامله می‌شوند. ازآنجایی‌که مهم‌ترین ابزار بازار سرمایه سهام است، به همین خاطر از بورس اوراق بهادار به عنوان بازار سرمایه یاد می‌شود.

سهام بیانگر حقی است که دارنده برگ نسبت به سود خالص و دارایی‌های یک شرکت دارد. تنها کمی بیشتر از نیمی از سهام منتشر شده در دست افراد است و باقی آن‌ها به صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های مشترک سرمایه‌گذاری و شرکت‌های بیمه تعلق دارد.

از ویژگی‌های این اوراق آن است که سررسید مشخص ندارند بنابراین اوراق بلندمدت هستند.

وام‌های رهنی

وام‌های رهنی به شرکت‌ها و یا افرادی اعطا می‌شود که قصد دارند خانه، زمین و یا ساختمان بخرند. براساس این قرارداد، ساختمان یا زمین درگرو وام قرار می‌گیرد. در بازار وام ایالات متحده آمریکا، وام‌های رهنی، بزرگ‌ترین بخش را تشکیل می‌دهند و بیشترین مقدار وام‌ها نیز برای خرید خانه گرفته می‌شود.

در بازار وام‌های رهن مسکن، نوعی اوراق بهادار با پشتوانه اسناد رهنی منتشر شده که امکان تأمین مالی و تبدیل به نقد کردن وام‌های رهنی برای بانک‌ها و صندوق‌های مسکن و وام را میسر ساخته است.

اوراق قرضه شرکت‌ها

شرکت‌های بزرگ که از نظر اعتباری در رده بالایی قرار دارند، اوراق قرضه بلندمدت منتشر می‌کنند. شرکت‌هایی که اوراق قرضه منتشر می‌کنند، بهره این اوراق را سالی دو بار به دارنده این اوراق می‌پردازند و ارزش اسمی آن‌ها را نیز در تاریخ سررسید پرداخت می‌کنند. برخی از این اوراق قرضه که آن‌ها را اوراق قرضه قابل تبدیل می‌نامند دارای این ویژگی هستند که دارنده آن‌ها می‌تواند در زمان مقرر، آن‌ها را به تعدادی سهم عادی شرکت انتشاردهنده تبدیل کند.

جمع‌بندی

در این مقاله به بررسی بازارهای مالی پرداختیم و برای انواع بازارهای مالی تعریفی ارائه کردیم. ذکر این نکته الزامی است که ورود به بازارهای مالی مختلف نیازمند مطالعه و کسب اطلاع و بررسی تمامی جوانب آن‌هاست. توصیه می‌شود که هیچ‌گاه بدون اطلاع کافی اقدام به ورود به این بازارها نکنید.

برای کسب دانش و آگاهی بیشتر می‌توانید از همین حالا شروع کنید؛ پیشنهاد می‌شود که دوره آموزشی رایگان آموزش همگانی سرمایه‌گذاری را تماشا کنید.

بازار اول و دوم بورس چیست | تفاوت شاخص بازار اول و دوم

امروزه تقریباً اکثر افرادی که بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌کنند به بازده حاصل از سرمایه‌گذاری و سود آن می‌اندیشند شاید کمتر سرمایه‌گذاری بداند تعریف شاخص بورس چیست؟ چند شاخص در بازار وجود دارد؟ منظور از شاخص بازار اول و دوم بورس چیست؟ تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟ اصلاً فرقی با یکدیگر دارند؟ سهام کدام بازار بهتر است؟ بازار اول بورس بهتر است یا بازار دوم؟ فرق بازار اول و دوم فرابورس چیست ؟

در این مقاله به بررسی تفاوت بازار اول و دوم بورس و اینکه بازار اول بورس بهتر است یا بازار دوم خواهیم پرداخت.

بازار اول (primary market) و دوم(secondary market) بورس چیست؟

فرق بازار اول و دوم بورس چیست ؟ کلمه “بازار” معانی مختلفی می‌تواند تداعی کند، اما در بیشتر اوقات برای اینکه هم بازار اصلی و هم بازار ثانویه را شامل شود، به‌عنوان اصطلاح همه‌گیر استفاده می‌شود. در واقع، “بازار اول” و “بازار دوم” هر دو اصطلاحات متمایزی هستند. در مطلبی دیگر در مورد “بازار بورس چیست” صحبت کرده ایم.

بازار اصلی به بازاری که اوراق بهادار در آن ایجاد می‌شود اطلاق می‌شود، درحالی‌که بازار ثانویه بازاری است که در آن بین سرمایه‌گذاران معامله می‌شود.

دانستن اینکه بازارهای اولیه و ثانویه چگونه کار می‌کنند کلیدی در درک چگونگی معاملات سهام، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار است.

ما به شما کمک خواهیم کرد که چگونگی عملکرد این بازارها و ارتباط آنها با هر یک از سرمایه‌گذاران را درک کنید.

دسته‌بندی بازارها از اقداماتی است که در بورس‌های دیگر انواع بازار در فرابورس نیز اجرا می‌شود. در واقع طبقه‌بندی بازار به بازار اول و دوم و بورس اقدامی است که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران جهت شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها، مشخص‌شدن میزان نقدشوندگی سهام و درصد شناوری‌شان و … که بر اساس معیارهای مشخصی انجام می‌شود، صورت گرفت.

بازار اول (تابلوی اصلی و فرعی بورس) و بازار دوم چیست؟

بازار اصلی یا اول محلی است که اوراق بهادار ایجاد می‌شود، درحالی‌که بازار ثانویه محلی است که این اوراق توسط سرمایه‌گذاران معامله می‌شود.

در بازار اولیه، شرکت‌ها سهام و اوراق قرضه جدید را برای اولین‌بار به مردم می‌فروشند، مانند عرضه اولیه (IPO).

بازار ثانویه در اصل بازار سهام است و به بورس اوراق بهادار نیویورک، نزدک و سایر صرافی‌های سراسر جهان اشاره دارد.

بازار اولیه

بازار اصلی یا اولیه جایی است که اوراق بهادار ایجاد می‌شود. در این بازار است که شرکت‌ها سهام و اوراق قرضه جدید را برای اولین‌بار به مردم می‌فروشند.

عرضه اولیه یا IPO نمونه‌ای از بازار اولیه است. این معاملات فرصتی را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری کنند که پذیره‌نویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است. IPO زمانی اتفاق می‌افتد که یک شرکت خصوصی برای اولین‌بار سهام عمومی را منتشر کند.

این اولین فرصتی است که سرمایه‌گذاران از طریق خرید سهام به سرمایه شرکت کمک می‌کنند. در واقع سرمایه سهام شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است.

به همین ترتیب، مشاغل و دولت‌هایی که می‌خواهند سرمایه بدهی تولید کنند می‌توانند انتشار اوراق قرضه کوتاه‌مدت و بلندمدت در بازار اولیه را انتخاب کنند.

نکته مهمی که باید در مورد بازار اصلی بدانید این است که اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری می‌شود.

بازار ثانویه

معمولاً از بازار ثانویه برای خرید سهام از بورس سهام، یاد می‌شود. مشخصه معین بازار ثانویه این است که سرمایه‌گذاران بین خود معامله می‌کنند.

یعنی در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران اوراق بهادار منتشر شده را بدون دخالت شرکت‌های صادرکننده معامله می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، اگر به سراغ خرید سهام شرکتی بروید، فقط با یک سرمایه‌گذار دیگر که سهام آن را در اختیار دارد معامله می‌کنید. د ر مورد شاخص بازار دوم بورس بیشتر بخوانید.

بازار فرابورس

تفاوت بازار اول و دوم فرابورس چیست ؟ بعضی اوقات می‌شنوید که از سهمی به‌عنوان سهم بازار فرابورس (OTC) یاد می‌شود. این اصطلاح در اصل به معنای یک سیستم نسبتاً غیر سازمان‌یافته بود که در آن معاملات در یک مکان فیزیکی انجام نمی‌شد. در مقاله ای دیگر به تعریف بازار فرابورس پرداخته ایم .

این اصطلاح به‌احتمال زیاد از معاملات خارج وال‌استریت حاصل شده بود که در طی بازار بزرگ گاو نر در دهه 1920 رونق گرفت، و در آن سهام “بدون نسخه” در مغازه‌های سهام فروخته می‌شد. به‌عبارت‌دیگر، سهام در بورس اوراق بهادار ذکر نشده‌اند، آنها “بدون لیست” بودند.

امروزه، اصطلاح “فرابورس” به‌طورکلی به سهام‌هایی گفته می‌شود که در بورس اوراق بهادار یا بورس سهام معامله نمی‌شوند.

اگرچه سهام یکی از اوراق بهادار است که بیشتر مورد معامله قرار می‌گیرد، اما انواع دیگری از بازارهای ثانویه نیز وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، بانک‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاران شرکتی و فردی صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک و اوراق قرضه را در بازارهای ثانویه خریداری و می‌فروشند.

در بازارهای ثانویه، سرمایه‌گذاران به‌جای اینکه با نهاد صادرکننده با یکدیگر مبادله کنند.

از طریق یکسری معاملات مستقل و درعین‌حال به‌هم‌پیوسته، بازار ثانویه قیمت اوراق بهادار را به سمت ارزش واقعی آنها سوق می‌دهد.

شاخص بازار اول و دوم چیست؟

به‌طورکلی شاخص بورس TEPIX بیانگر سطح عمومی قیمت‌ها می‌باشد. شاخص انواع مختلفی دارد، مانند شاخص کل، شاخص هم‌وزن، شاخص صنعت و…

همان‌طور که گفته شد، شرکت‌ها در دودسته اولیه و ثانویه دسته‌بندی می‌شوند. به همین خاطر شاخص هر یک از بازارها به طور جداگانه نیز به تفکیک بررسی می‌شود.

شاخص بازار اول بیانگر سطح عمومی قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اول و شاخص بازار دوم نیز بیانگر سطح عمومی قیمت‌های پذیرفته شده در بازار ثانویه یا دوم می‌باشد

شاخص بازار اول و دوم بر اساس درصد بیان می‌شود و با بررسی شاخص بازار اول و دوم و مقایسه آن با شاخص کل بورس متوجه خواهیم شد که بازار به کدام سمت تمایل دارد حرکت کند. هرچند که تأثیر سهام بازار اولیه بر شاخص کل بیش از سهام بازار ثانویه می‌باشد.

به همین خاطر در ارزیابی سهام پورتفوی بورسی علاوه بر توجه به شاخص کل بورس، شاخص بازار اول و دوم را نیز باید مدنظر قرار دهید.

بالا بودن درصد شناوری بیشتر سهام بازار اولیه نسبت به سهام بازار دوم موجب افزایش نقدشوندگی سهام این بازار شده است که مزیت بازار اولیه نسبت به بازار ثانویه محسوب می‌شود.

شاخص بازار اول بورس چیست؟

بازار بورس تهران، شامل 8 شاخص است که بر اساس آن، یک نظم خاصی در آن حاکم شده است. به‌طور کلی هر یک از این شاخص‌ها بیانگر بازدهی جزئی از بازار است و در نهایت به سهامدار کمک می‌کند تا بتواند دید بهتری نسبت به بازار پیدا کند. شاخص‌های بازار بورس اوراق بهادار تهران شامل، شاخص بازار اول و دوم بورس، شاخص کل، هم وزن و چند مورد دیگر می‌شود.
شاخص‌ها به طور کلی می‌توانند بر اساس ریسک‌پذیری، میزان کل سرمایه، شناوری سهام یا نقدشوندگی، وضعیت سود سالانه یا سودآوری کلی و حقوق صاحبان سهام، شرکت‌هایی را در زیر مجموعه خود قرار دهند. به‌صورت کلی، سهام‌هایی که در شاخص بازار اول بورس قرار می‌گیرند، از لحاظ بنیادی و نقد شوندگی، در رتبه‌های اول بازار قرار دارند.

به همین دلیل نیز معمولا شاخص‌های دیگر، روند به اصطلاح شارپ‌تری دارند و دارای ریسک بیشتری به نسبت شاخص اول بورس هستند. معمولا این دسته از سهام‌ها رشد خیلی آرام و پیوسته‌ای دارند و سهام شرکت‌های بزرگ، صنعت فلزات اساسی و پتروشیمی را شامل می‌شوند.

به‌طور کلی، شاخص اول بازار، بسیار شبیه به شاخص 30 شرکت برتر عمل می‌کند، زیرا سهام مشترک زیادی در این دو گروه قرار می‌گیرد. اگر قصد این را دارید که سهام به اصطلاح شاخص‌ساز و کم ریسک خریداری کنید، بهتر است تا شاخص 30 شرکت برتر یا بازار اول را تحلیل تکنیکال و بنیادی کنید تا به نتیجه خوبی دست پیدا کنید.

همچنین اگر قصد این را دارید که بدانید در یک روز معاملاتی اوراق بورس بهادار تهران، به‌طور میانگین عملکرد سهام‌های یزرگ بازار به چه نحو بوده است، لازم نیست تا به‌صورت تک تک سهام‌ها را بررسی کنید، زیرا شاخص بازار اول، میانگین مناسبی از این شرکت‌ها را در هر روز معاملاتی نشان خواهد داد.

سهام‌هایی که در این گروه قرار می‌گیرند، معمولا همبستگی زیادی به نوسانات قیمت دلار نیز دارد، زیرا اکثر این سهام‌ها دلار محور هستند و با رشد قیمت دلار، فروش و در نتیجه سودآوری شرکت‌های موجود در شاخص بازار اول افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.

به عنوان نکته آخر، می‌توان گفت که عملکرد این شاخص یا شاخص‌های دیگر، به تنهایی نشان دهنده عملکرد کل بازار نیست، زیرا در بیشتر موارد شاخص بازار اول می‌تواند مثبت باشد و اکثریت بازار قرمزپوش باشند یا اینکه بالعکس آن اتفاق بیفند، پس ملاکی برای قضاوت در ارتباط با کل بازار نیست. اگر به دنبال شاخصی هستید که میانگین عملکرد بازار را به شما نشان دهد، بهتر است تا شاخص هم وزن را دنبال کنید، زیرا در حرکت این شاخص، هر سهمی می‌تواند تاثیر یکسانی بر آن داشته باشد.

تفاوت بازار اول و دوم بورس چیست؟

درک تمایز بین بازار اول و بازار دوم مهم است. وقتی شرکتی برای اولین‌بار سهام یا اوراق قرضه منتشر می‌کند و این اوراق را مستقیماً به سرمایه‌گذاران می‌فروشد، این معامله در بازار اصلی یا اول اتفاق می‌افتد.

برخی از رایج‌ترین و مشهورترین معاملات بازار اولیه، عرضه اولیه سهام یا عرضه‌های اولیه است. در حین عرضه سهام، یک معامله در بازار اولیه بین سرمایه‌گذار خریدار و بانک سرمایه‌گذاری تعهد کننده IPO اتفاق می‌افتد.

هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام بازار اولیه پس از محاسبه هزینه‌های اداری بانک، به شرکت صادرکننده سهام می‌رسد.

اگر بعداً این سرمایه‌گذاران اولیه تصمیم به فروش سهام خود در شرکت بگیرند، می‌توانند این کار را در بازار ثانویه انجام دهند.

هرگونه معامله در بازار ثانویه بین سرمایه‌گذاران اتفاق می‌افتد و عواید حاصل از هر فروش به سرمایه‌گذار فروش می‌رسد نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیره‌نویسی.

قیمت‌های بازار اولیه اغلب از قبل تعیین می‌شوند، درحالی‌که قیمت‌ها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

اگر اکثریت سرمایه‌گذاران و تحلیلگران بازار معتقد باشند که ارزش سهمی افزایش خواهد یافت، برای خرید آن اقدام می‌کنند و قیمت سهام به طور معمول افزایش می‌یابد. اگر شرکتی سرمایه خود را از دست بدهد یا نتواند درآمد کافی را به دست آورد، با کاهش تقاضا برای آن سهم، قیمت سهام آن کاهش می‌یابد.

همان‌طور که در تصویر فوق هم مشخص شده است، سرمایه ثبتی شرکت‌های بازار ثانویه بورس باید حداقل 200 میلیارد ریال، درصد شناوری آن‌ها حداقل انواع بازار در فرابورس انواع بازار در فرابورس 10% و سهامی عام باشند.

همچنین شرکت‌هایی که سرمایه و سودآوری و درصد شناوری آزاد مناسبی دارند (طبق جدول فوق) که نشان از چشم‌انداز مثبت و سودآوری مناسب شرکت دارد، در بازار اول پذیرفته می‌شوند.

تشخیص بازار اول و دوم

در تابلوی هر سهم بازاری که شرکت در آن پذیرش شده است، مشخص است و از قسمت مشخص شده در تصاویر می توانید نوع بازاری نماد را متوجه شوید.

برای مثال بانک ملت با نماد “وبملت” در بازار اول بورس و خودرو سازی سایپا با نماد “خساپا” در بازار دوم بورس قرار دارند.

خلاصه‌ای از تعریف و تمایز بازار اول و دوم بورس

شرکت‌ها و سهام در بورس اوراق بهادار تهران به دو دسته بازار اول و دوم (اصلی و ثانویه) تقسیم می‌شود. تقسیم‌بندی شرکت‌ها بر اساس معیارهای سازمان بورس است که درصد شناوری، میزان سرمایه، تعداد سهام‌داران، سابقه فعالیت از جمله معیارهای مهم دسته‌بندی شرکت‌ها می‌باشد.

در بازارهای سرمایه اولیه، سهام یا اوراق بهادار جدید معامله می‌شوند که آنها را از طریق عرضه اولیه (IPO) به خریداران یا شرکت‌های علاقه‌مند منتقل می‌کنند.

بازار ثانویه، بازاری است که سهام پذیرش شده از قبل، بین سرمایه‌گذاران معامله می‌شود. برخلاف بازار سرمایه اولیه که سرمایه‌گذاران مستقیماً از فروشنده خرید می‌کنند، سرمایه‌گذاران اوراق بهاداری را که قبلاً در بازار ثانویه دارند معامله می‌کنند.

بازارهای ثانویه سرمایه محدود به IPOS نیستند، هر سرمایه‌گذار می‌تواند در این بازار اوراق بهادار را معامله یا خریداری کند.

بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) ، بورس اوراق بهادار لندن و نزدک نمونه‌هایی از بازارهای ثانویه هستند.

برخلاف بازار اصلی که شرکت‌ها می‌خواهند در مدت‌زمان کوتاهی اوراق بهادار خود را بفروشند تا حجم موردنیاز را برآورده کنند، حجم اوراق بهادار معامله شده در بازار ثانویه با نوسان یا ثبات یا تقاضا و عرضه تعیین می‌شود و این نیز بر قیمت سهام تأثیر می‌گذارد.

دسته‌بندی بازارها از اقداماتی است که در بورس‌های دیگر نیز اجرا می‌شود. در واقع طبقه‌بندی بازار به بازار اول و دوم و بورس اقدامی است که توسط سازمان بورس اوراق بهادار تهران جهت شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها، مشخص‌شدن میزان نقدشوندگی سهام و درصد شناوری‌شان و . که بر اساس معیارهای مشخصی انجام می‌شود، صورت گرفت.

شرایط پذیرش شرکت ها در بورس و فرابورس (براساس آخرین قوانین سال 1400)

امروزه از مؤثرترین روش های تامین مالی شرکت ها، جذب و استفاده از اندوخته های خرد و کوچک سطوح مختلف جامعه و تبدیل آن به منابع مورد نیاز جهت تأمین سرمایه طرح های بزرگ و حتی تأسیس شرکت هاست. به فرآیند پذیرش شرکت ها و عرضه سهام آنها در بورس و فرابورس عرضه و پذیرش گویند.

مشاور عرضه و پذیرش کیست؟

شرکت مشاور عرضه و پذیرش شخصیتی حقوقی و نهاد تحت نظارت است که براساس ضوابط مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار ، رابط اصلی بین متقاضی پذیرش و بورس یا فرابورس میباشد.

شرکت سبدگردان برلیان به عنوان اولین نهاد مالی دارای مجوز عرضه و پذیرش در استان اصفهان ، آمادگی ارائه کلیه خدمات مرتبط با این حوزه را به متقاضیان عزیز میباشد.

بورس چیست؟

در اقتصاد بورس را بازاری میدانند که فرآیند قیمت گذاری و معاملات انواع اوراق بهادار در آن انجام میشود.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

فرابورس نیز همانند بورس بازاری است که در آن سهام شرکت ها براساس مکانیزم عرضه و تقاضا قیمت گذاری شده و معامله میشوند با این تفاوت که شرکت های پذیرش شده در فرابورس فرآیند عرضه و پذیرش آسان تری را نسبت به فرآیند عرضه و پذیرش شرکت ها در بورس پشت سر میگذارند.

انواع بازارهای زیر مجموعه بورس تهران و فرابورس

به طور خلاصه در کلیه بازار های بورس ، بازار های اول ، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط فرابورس سهام شرکت ها مورد پذیرش قرار گرفته و معامله میشوند. همچنین کلیه شرکت هایی که بنا به شرایط خاص ، قابل پذیرش در هیچ کدام از بازار های فوق نباشند ، میتوانند در بازار پایه فرابورس به نقل و انتقال سهام خود بپردازند.

شرایط عمومی پذیرش

شرکت باید در ایران ثبت شده و دارای تابعیت ایرانی باشد

شرکت باید سهامی عام باشد

حسابرس شرکت از بین حسابرسان معتمد سازمان بورس انتخاب شده باشد

اکثریت سهامداران شرکت با پذیرش شرکت درفرابورس ایران موافق باشند

سهام شرکت با نام باشد

محدودیت موثر بر نقل و انتقال سهام وجود نداشته باشد

شرکت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار ثبت شده باشد

به منظور انجام فرآیند پذیرش و عرضه سهام ، با مشاوران پذیرش عضو بورس و فرابورس و دارای مجوز از سازمان قرارداد منعقد شده باشد.

آخرین صورت های مالی مطابق مقررات قانونی ، استاندارد های حسابداری و گزارشگری مالی تهیه شده باشد

گزارش حسابرس برای آخرین دوره/سال مالی منتهی به پذیرش در خصوص صورت های مالی آن عدم اظهار نظر یا اظهار نظر مردود نباشد

دعاوی دارای اثر با اهمیت ، له یا علیه شرکت درصورت وجود افشا شده باشد

اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت دارای سابقه محکومیت قطعی کیفری یا تخلفاتی موثر نباشند.

شرایط اختصاصی پذیرش در بازار های اول و دوم بورس

سهامی عام بوده و سرمایه ثبت شده شرکت از . میلیارد ریال کمتر نباشد

تمام سرمایه آن منقسم به سهام عادی بوده و امتیاز خاصی برای بعضی از سهامداران در نظر گرفته نشده باشد.

حداقل …… . درصد از سهام ثبت شده این شناور بوده و تعداد سهامداران آن حداقل …… .نفر باشد.

۲۰ ٪ سرمایه ثبت شده-۱۰۰۰

۱۵ ٪ سرمایه ثبت شده – ۷۵۰

۱۰ ٪ سرمایه ثبت شده – ۲۵۰

حداقل باید …… سال سابقه فعالیت در صنعت مربوط داشته و طی این مدت موضوع فعالیت انواع بازار در فرابورس آن تغییر نکرده باشد . همچنین از مدث مأموریت حداقل دو نفر از مدیران فعلی آن حداقل شش ماه سپری شده باشد.

در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد.

در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد.

در هر صورت متقاضی باید دارای حداقل یکسال سابقه فعالیت با ساختار فعلی باشد.

در سه دوره مالی متوالی منتهی به پذیرش که حداقل دو دوره آن سال مالی کامل باشد، سودآور بوده و همچنین چشم انداز روشنی از تداوم سودآوری . فعالیت شرکت در صنعت مربوط وجود داشته باشد.

حداقل در دو دوره

در دو دوره مالی منتهی به پذیرش

در یک دوره مالی منتهی به پذیرش

زیان انباشته نداشته باشد.

بر اساس آخرین صورتهای مالی سالانه حسابرسی شده ، نسبت حقوق صاحبان سهام به کل داراییها ، انواع بازار در فرابورس حداقل …… باشد.

اساسنامه متقاضی باید منطبق با اساسنامه نمونه مصوب هیات مدیره سازمان و الزامات و شرایط تعیین شده توسط سازمان و سایر مراجع ذیصلاح تدوین شده باشد.

سود عملیاتی شرکت در … . دوره مالی منتهی به پذیرش از کیفیت بالایی برخوردار بوده و مجموع جریان خالص وجه نقد ناشی از فعالیتهای عملیاتی آن طی این دوره ها مثبت باشد.

گزارش حسابرس در مورد صورتهای مالی دو دوره مالی منتهی به پذیرش، عدم اظهارنظر یا اظهارنظر مردود نباشد. در صورت اظهارنظر مشروط حسابرس ، بندهای شرط ناشی از عدم انجام تعدیلات قابل توجه در درآمدها، هزینه ها،‌سود، زیان، بدهی ها و تعهدات متقاضی نباشد.

دعاوی حقوقی له یا علیه شرکت ، دارای اثر با اهمیت بر صورتهای مالی وجود نداشته باشد.

به تایید حسابرس ، از سیستم اطلاعات حسابداری‌( از جمله حسابداری مالی و حسابداری بهای تمام شده ) مطلوب و متناسب با فعالیت خود و شرایط پذیرش در بورس ( از جمله توانایی تهیه و افشای اطلاعات مالی به موقع و قابل اتکاء ) برخوردار باشد.

چنانچه تاسیس و فعالیت متقاضی مشمول رعایت ضوابط خاص یا اخذ مجوزهای قانونی باشد، متقاضی موظف است علاوه بر رعایت مفاد این دستورالعمل، موارد یادشده را نیز رعایت کند.

هرگونه انتقال، به استثنای انتقالات قهری ، نسبت به بیش از ۵۰ ٪ سهام متعلق به سهامداران عمده ، منوط به اظهارنظر کتبی بورس و موافقت هیات پذیرش خواهد بود.

شرایط اختصاصی پذیرش در بازار های مختلف فرابورس

بازار شرکت های کوچک و متوسط ( SME )

بهای اسمی آن تماما پرداخت شده باشد

در صورت وجود سهام تعهدی نیز امکان پذیرش وجود دارد

شناور بودن حداقل 10درصد و دارا بودن حداقل 200 سهامدار

شناور بودن حداقل 5 درصد

حسب تشخیص هیات پذیرش SMEs

حداقل 2 سال از بهره‌برداری

حداقل یک سال از تاسیس

امکان پذیرش شرکت، در بدو تاسیس وجود دارد

سرمایه ثبت شده/ حقوق صاحبان سهام

سرمایه ثبت شده حداقل 10میلیارد ریال

سرمایه ثبت شده حداقل یک ‌میلیارد ریال

حقوق صاحبان سهام حداقل یک‌میلیارد ریال و حداکثر 500 میلیارد ریال

برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از شمول ماده 141 داشته باشد

چشم‌انداز روشن از سودآوری

آخرین گزارش حسابرس

مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.

مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.

مردود یا عدم اظهار نظر نباشد.

سیستم اطلاعات حسابداری

فاقد ضعف با اهمیت

نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها

دعاوی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی

حسابرس معتمد سازمان بورس

در اولین مجمع عمومی پس از درج می‌تواند حسابرس معتمد انتخاب کند

پذیرش در بورس چه مزایایی برای شرکت های متقاضی(ناشر) دارد؟

برخورداری از معافیت های مالیاتی ، کاهش هزینه ها و رشد سود شرکت

افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه شرکت

سهولت در تامین مالی شرکت ها از طریق ابزار های نوین تامین مالی

تسهیل در نقل و انتقال مالکیت

کشف قیمت و ارزش بازار شرکت

افزایش اعتبار در راستای بازاریابی برندینگ شرکت

افزایش آگاهی از برند شرکت

تسهیل در وثیقه گذاری سهام شرکت

ارزیابی کیفی عملکرد مدیران شرکت

امکان بهرمندی از مشارکت عموم مردم و سرمایه های خرد در توسعه کسب و کار

کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت های صنعت به جهت افزایش اعتبار برند

کسب مزیت رقابتی نسبت به سایر شرکت های صنعت به دلیل بهینه سازی تامین مالی

افزایش قدرت چانه زنی

ایجاد انگیزه در کارکنان از طریق واگذاری سهام

مزیت های کلی برای اقتصاد در راستای ایفای مسئولیت های اجتماعی:

رشد و توسعه اقتصادی هر کشور وابسته به رشد و توسعه شرکت ها و بخش های خرد زیرمجموعه آن میباشد. از جمله پارامتر های تحقق رشد و توسعه شرکت ها ، بحث سرمایه گذاری های خرد و کلان در راستای ایجاد و پیگیری طرح های تحقیق و توسعه شرکتی است. اولین مزیت عرضه و پذیرش شرکت ها در بورس برای اقتصاد ، تسهیل تامین مالی شرکت ها از طریق مشارکت سرمایه ای ، به جای تامین مالی از طریق اوراق بدهی است. در نگاه دوم ، استفاده از ظرفیت های موجود و پذیرش شرکت ها در بورس ، در کنار اعمال سیاست های کنترلی بر روی سایر بازار ها باعث میشود تا نقدینگی موجود در اقتصاد کنترل شده و تماما به سمت تولید رهنمود شود. این عامل خود نه تنها از فعالیت های سفته بازانه در بازار هایی نظیر خودرو ، طلا و دلار جلوگیری کرده که باعث کنترل تورم و رشد توسعه هر بیشتر اقتصاد کشور نیز میشود.

راهنمای پذیرش و عرضه سهام شرکت ها در بورس

• ناشر اوراق بهادار باید فرم درخواست پذیرش (قابل دسترسی در سایت فرابورس) را به همراه مدارک مورد نیاز از طریق مشاور پذیرش در سامانه پذیرش بارگذاری کند.

• پس از انجام بررسی های مقدماتی، ناشر باید سایر مدارک درخواستی فرابورس را به منظور تکمیل اطلاعات شرکت به فرابورس ایران ارائه کند.

• بورس و فرابورس گزارش کارشناسی خود حاوی اظهار نظر در خصوص احراز یا عدم احراز شرایط پذیرش را حداکثر ظرف مدت 45 روز پس از تاریخ تکمیل مدارک به انظمام مستندات مربوط به هیئت پذیرش ارسال می کند.

• پس از ارسال گزارش و مستندات مربوطه هیئت پذیرش نظر کتبی خود را مبنی بر تایید و یا رد پذیرش از طریق بورس و فرابورس به متقاضی اعلام میکند.

• در صورتی که درخواست متقاضی پذیرش برای بار اول رد گردد ، طرح مجدد درخواست متقاضی در هیئت پذیرش حداقل پس از سه ماه و با انجام تمامی مراحل ، امکان پذیر خواهد بود.

امروزه از مؤثرترین روش های تامین مالی جذب و استفاده از اندوخته های خرد و کوچک سطوح مختلف جامعه و تبدیل آن به منابع مورد نیاز جهت تأمین سرمایه طرح های بزرگ و حتی تأسیس شرکت هاست. در همین راستا برلیان با فراهم آوردن خدمات عرضه و پذیرش سهام برای شرکت های متقاضی ، ایشان را در نیل به این هدف یاری می رساند. شرکت ها و کارخانجات با توجه به تفاوت هایی از جمله اندازه شرکت ، دارایی ها ، تعداد سهامداران و . در یکی از بازارهای زیر مجموعه بورس تهران یا فرابورس مورد قرار میگیرند.

بورس کالا چیست؟ آشنایی با انواع معاملات بورس کالا

در کشور ما بورس اوراق بهادار، فرابورس، بورس انرژی و بورس کالا به عنوان چهار بازار مالی رسمی شناخته می‌شوند. بورس کالا یکی از انواع بازارهای مالی است که در کشورهای مختلف به محل خرید و فروش برخی از کالاها معروف است. در این مقاله قصد داریم به این سؤال پاسخ دهیم که بورس کالا چیست و چه کالاهایی در آن خرید و فروش می‌شود. تا پایان ما را همراهی کنید.

بورس کالا چیست؟

بورس کالا به عنوان بازار مالی شناخته می‌شود که در آن بستری برای معامله برخی از کالاها فراهم می‌شود. کالاهایی که در این بازار قابل معامله هستند، عمدتا از نوع محصولات خام و فرآوری نشده است. به عبارت دیگر مواد اولیه‌ای هستند که برای تولید محصولات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. از جمله این کالاها می‌توان به محصولاتی مانند زعفران، فلزات، برنج، گندم، سیمان و … اشاره کرد.

دلیل راه‌اندازی بورس کالا چیست؟

شاید این سؤال برای شما به وجود بیاید که دلیل راه‌اندازی بورس کالا چیست؟ چرا باید بازاری برای خرید و فروش برخی از کالاها ایجاد شود در حالی که بسیاری از کالاهای دیگر بدون نیاز به این بازار داد و ستد می‌شوند. واقعیت این است که در سازوکار بازارهای سنتی نوعی عدم شفافیت حاکم است که باعث می‌شود کالاها با قیمت واقعی معامله نشوند. همین مسئله مانع از کشف قیمت واقعی محصولات می‌شود.

اجازه دهید با یک مثال بحث را پی بگیریم. در سال‌های اخیر خرید و فروش سیمان در کشور ما به بورس کالا محدود شد. تا قبل از این تصمیم، این محصول در بازار آزاد تبادل می‌شد. به همین دلیل نوعی فضای دلالی در بازار سیمان شکل گرفته بود که باعث می‌شد یک کیسه سیمان تا 2 یا 3 برابر قیمت واقعی به دست مصرف کننده برسد. عرضه سیمان در بورس کالا باعث شد که کشق قیمت این محصول در فاصله زمانی کوتاهی صورت بگیرد. در نتیجه این شفافیت، دست دلالان و سودجویان قطع شد و سیمان با قیمت درست به دست مصرف کننده واقعی رسید.

اگر بخواهیم اهداف راه‌اندازی بورس کالا را به صورت موردی بررسی کنیم، موارد زیر را انواع بازار در فرابورس می‌توان به عنوان اصلی‌ترین دلایل برشمرد:

• ایجاد فضای شفاف در خرید و فروش کالاها
• کمک به کشف قیمت کالاها بر اساس عرضه و تقاضا
• امکان نظارت بر بازار کالاهای مختلف
• امکان رهگیری کالاها در بازار
• ایجاد امکان دسترسی برابر به عموم متقاضیان

چه کسانی در بازار بورس کالا فعالیت می‌کنند؟

یکی دیگر از سؤالات مهمی که باید در بحث بورس کالا چیست، پاسخ دهیم این است که چه کسانی در این بازار فعالیت می‌کنند. اصلی‌ترین فعالان بازار بورس کالا، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان عمده کالا هستند. تولیدکنندگان محصولات خود را در بازار به صورت عمده عرضه می‌کنند. مصرف‌کنندگان نیز بنا به نیاز سفارش خود را در بازار ثبت کرده و کالاها را در زمان و مکان معین دریافت می‌نمایند.

در کنار این افراد گروه دیگری نیز هستند که صرفا با هدف کسب سود در بازار بورس کالا فعالیت می‌کنند. این دسته از افراد خرید و فروش کالاها را به جهت استفاده برای تولید محصولات دیگر انجام نمی‌دهند. بلکه سعی می‌کنند از نوسانات قیمتی که در ارزش کالاها ایجاد می‌شود، به دنبال کسب سود هستند.

انواع معاملات بورس کالا

در ادامه بحث بورس کالا چیست، باید به موضوع مهمی بپردازیم. معاملات در بازار بورس کالا به شکل‌های گوناگونی قابل انجام هستند. به طور کلی 6 روش ثبت معامله در بازار بورس کالا وجود دارد که عبارت‌اند از:

1. قرارداد نقدی

در این قرارداد، خریدار تمام هزینه معامله به همراه کارمزد کارگزاری را نقدا می‌پردازد. فروشنده نیز موظف است حداکثر ظرف سه روز کالای خریداری شده را به او تحویل دهد.

2. قرارداد سلف

در این قرارداد همه مبلغ خرید کالا توسط خریدار پرداخت می‌شود. به موجب قرارداد، فروشنده متعهد می‌شود که کالای مورد نظر را در زمان معینی به خریدار تحویل دهد.

3. قرارداد نسیه

در این قرارداد کالا به خریدار تحویل داده می‌شود. سپس به موجب قرارداد، خریدار متعهد می‌شود که در زمان مشخصی، مبلغ قرارداد را به فروشنده بپردازد.

4. قرارداد آتی

در این قرارداد ابتدا وجه تضمینی از سوی خریدار و فروشنده بدون رد و بدل شدن کالا پرداخت می‌شود. به موجب قرارداد فروشنده و خریدار متعهد می‌شوند که میزان مشخصی کالا را در زمان معین و قیمت مشخص، مبادله کنند.

5. قرارداد سلف استاندارد

در این قرارداد مقدار معین از یک کالا مبتنی بر متن یک قرارداد در مهل معینی باید به خریدار تحویل داده شود و تسویه حساب نیز مبتنی بر متن قرارداد صورت می‌گیرد.

6. قرارداد اختیار معامله

همان‌طور که از اسم این قرارداد مشخص است، در آن اختیار خرید یا فروش مقدار معینی از کالا به یک خریدار یا فروشنده اعطا می‌شود.

کلام پایانی

در این مقاله بررسی کردیم که بورسی کالا چیست و چه نوع معاملاتی در آن انجام می‌شود. بورس کالا یکی از بازارهای در خدمت تولید کشور است. فعالیت در این بازار ریسک کمتری را برای کسب‌وکارهای مختلف به دنبال دارد. علاوه بر آن دسترسی فعالان اقتصادی به کالاهای مختلف در سطح کشور نیز افزایش پیدا می‌کند. شما تجربه فعالیت در بازار بورس کالا را داشته‌اید؟ نظر شما درباره این بازار چیست؟

تفاوت بورس و فرابورس

فرابورس، مشابه بورس اوراق بهادار تهران، بازاری برای معامله اوراق بهادار است که البته نسبت به بورس تهران دارای شرایط ساده‌تری برای پذیرش شرکت‌هاست و انواع متنوعی از اوراق بهادار با روش‌های مختلف در این بازار قابل معامله هستند.

همچنین از نظر مقررات معاملاتی نیز تفاوت‌های اندکی بین این بازار با بورس تهران وجود دارد. به‌عنوان‌مثال حد نوسان مجاز روزانه فرابورس یک درصد بیشتر از بورس تهران است(مثبت و منفی پنج درصد) و همچنین حجم‌ مبنا در این بازار برابر یک است. (البته از خرداد 1394 حد نوسان در بازار بورس نیز همانند بازار فرابورس به مثبت و منفی پنج درصد افزایش یافت) شرکتهایی که شرایط لازم برای ورود به بورس تهران را نداشته باشند، می‌توانند با سهولت بیشتری به انواع بازار در فرابورس فرابورس وارد شوند.

وظایف فرابورس

مهم‌ترین وظیفه این بازار سرمایه، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته یا تمایل به ورود سریع‌تر به بازار را دارند، لذا رویه‌های پذیرش شرکت‌ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه‌ای است که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای انواع بازار در فرابورس شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند. نام این بازار در ایران از معادل انگلیسی آن Over The Counter گرفته شده است. به همین دلیل به این بازار اختصارا OTC نیز گفته می‌شود. قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به‌عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.

فرابورس به چند دسته تقسیم میگردد؟

فرابورس دارای پنج بازار(بازار اول، بازار دوم، بازار سوم «عرضه»، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است.

پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد. بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره‌نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل‌وانتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 انواع بازار در فرابورس قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش دریکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.

مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس

بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند. این موارد از جمله موارد زیر می‌باشند:

– تامین مالی آسان و ارزان

– افزایش نقد شوندگی سهام

– بهره‌مندی از معافیت مالیاتی شرکت‌های پذیرفته شده در این بازار

– نقل و انتقال سهام به‌صورت آسان- سریع و کم‌هزینه

– شفافیت و اعتبار قیمت سهام به واسطه مبادله در فرابورس

– اطلاع رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه‌گذاران بالفعل و بالقوه

– بهره‌گیری از امکان وثیقه‌گذاری سهام و اخذ ساده تر تسهیلات بانکی

– معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از اقشار جامعه و افزایش اعتبار شرکت

– صدور اوراق مشارکت و گواهی سپرده در فرابورس پذیره‌نویسی وانتشار اوراق مشارکت و گواهی سپرده

– پیش‌بینی فرآیند ساده خروج از این بازار

برخی تفاوت‌های بازار بورس با فرابورس

۱- بازار فرابورس هیچ مکان فیزیکی متمرکز و خاصی ندارد که داد و ستدکنندگان یا متخصصین همچون بورس های کلاسیک گرد هم آیند.

۲- قوانین استاندارد اقلام مورد مبادله در بازار فرابورس انعطاف پذیر می باشند یعنی قوانین معمولاً ناشی از انواع بازار در فرابورس توافق طرفین می باشد.

۳- ساعات کار فرابورس از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.

۴- در بازارهای فرابورسی با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین تعیین می گردد مزایایی از قبیل شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک وجود ندارد.

۵- بورس رسمی برای فعالان در این بازار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به دنبال دارد در صورتی که در بازارهای فرابورسی با توجه به اینکه شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این شرایط به صورت کامل وجود ندارد.

۶- سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ ساعته را امکان پذیر می نماید که بدون شک، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب شده و برای داد و ستد کنندگان از قاره های مختلف نیز، شکل تفاوتهای سازمانی بین قاره ها را از بین می برد.