اختیار معامله و کاربرد آن

قراردادهای اختیار معامله چه مزایایی دارند:
1) خرید زمان
چون در قراردادهای اختیار زمان مشخصی در نظر گرفته می شود، خریدار برای تصمیم گیری فرصت دارد. خریدار اختیار می تواند در مدت زمان باقیمانده تصمیم بگیرد که چه زمانی سهامش را بفروشد و یا نگه دارد.

مزایای قراردادهای اختیار معامله چیست؟ (۱)

از آمار رشد صنعت اختیار معامله ها در بورس های جهانی، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی داشته و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند.

به گزارش «پایگاه خبری بورس کالای ایران»، سابقه معامله قراردادهای اختیار معامله ( options ) به سال ۱۹۷۳ (یعنی ۴۴ سال قبل) بر می­ گردد. در دهه های اخیر طبق آمار «شورای صنعت اختیار معامله­ ها» ( OIC ) حجم کل قراردادهای اختیار معامله در بورس­ های ایالات متحده در ۱۹۵۹ حدود ۵۰۷ میلیون بوده است. تا ۲۰۰۷ این رقم رشد چشم گیری نموده و از ۳ میلیارد قرارداد فراتر رفته اختیار معامله و کاربرد آن است. در سطح جهانی تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس­ ها در سال ۲۰۱۵ به ۷۸/۲۴ میلیارد قرارداد رسید که نسبت به سال ۲۰۱۴ رشدی معادل ۵/۱۳ درصد داشته است لذا صنعت مزبور بالاترین نرخ رشد را از ۲۰۱۰ تجربه کرده است. در منطقه آسیا- پاسیفیک رشد مزبور بیشترین بوده یعنی به ۷/۳۳ درصد رسیده و تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس ­ها آن منطقه ۷/۹ میلیارد قرارداد بوده است.

از ارائه آمار رشد این صنعت و بازار در مقدمه بالا، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی دارند و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند که چنین رشدی را بخصوص در آسیا پاسیفیک تجربه کرده ­اند. اما چرا این ابزار معاملاتی این چنین مقبولیت عام پیدا کرده است؟ هر چند می­دانیم ریسک­ های آن حکم می­کند که این قراردادها فقط برای معامله­ گران مطلع و آگاه مفید فایده باشند؛ اما به راستی مهمترین مزیت­ های قراردادهای اختیار کدام اند؟

دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

مزایای قراردادهای اختیار معامله

گرچه بیش از ۴۰ سال از معرفی آنها می­ گذرد ولی گویا توجه به شایستگی آنها همین چند سال شروع شده است. برخی از سرمایه­ گذاران از انجام معاملات اختیار معامله ­ها ( options ) سرپیچی می­ کنند چرا که بر این باورند آن قراردادها پیچیدگی­ های خاص خود را دارند و لذا شناخت و فهم و درک درست آنها مشکل است. برخی از سرمایه­ گذاران تجربه تلخی از اولین تجارت خود از تجارت آنها دارند، زیرا نه خود آنها و نه کارگزار آن ها اموزش علمی و عملی مناسبی را در چگونگی بکارگیری آن ابزارها ندیده ­اند. بکارگیری نامناسب و نادرست از قراردادهای اختیار معامله، مثل هر ابزار قدرتمند دیگری، میتواند به مشکلات عدیده­ ای منجر شوند.

باید گفت که واژه «ریسکی» ( risky ) و یا «خطرناک» ( dangerous ) که به ناحق به این قراردادها توسط برخی رسانه های مالی در دنیا سنجاق اختیار معامله و کاربرد آن شده است، اجازه نمی ­دهند مزایای آن از پشت ابرها تیره نمایان شوند. لذا این امر برای سرمایه ­گذاران بخصوص منفرد از اهمیت خاصی برخوردار است که قبل از هر گونه تصمیمی درباره ارزش قرارداد اختیار معامله به هر دو روی سکه دقیق شوند.

مزایای کاربرد قراردادهای اختیار معامله می توان در چهار دسته (بدون ترتیب اهمیت) خلاصه نمود. آنها کارایی و کارآمدی هزینه ­ها ( cost efficiency ) را افزایش می­ دهند، می­توانند ریسک کمتری نسبت به «سهام» داشته باشند؛ معاملات آن ها درصد بازده بالقوه بالاتری بدست می­ دهند و سرانجام آنها تعداد متنوعی از استراتژی­ های معاملاتی را ارائه می ­کنند. پس از توجه به شرح بسیار مختصری که برای هر کدام آنها داده خواهد شد، اگر ارزیابی مجددی درباره قرادادهای اختیار معامله داشته باشید. از فرصت ­های پیش رو در بورس­ های کشور بیشتر و بهتر استفاده خواهید برد.

قراردادهای اختیار معامله در کاربرد اهرم­ های مالی ( Leveraging ) با قدرت عمل می­کنند بطور دقیق­ تر، یک سرمایه­ گذار می­تواند به کمک اختیار معامله­ ها وضعیت یا موفقیت معاملاتی خاصی را در مورد سهام بخود بگیرد که در مقایسه با وضعیت مشابه آن درباره سهام (خرید یا فروش) بدون کمک اختیار معامله، هزینه­ های بزرگی را متحمل نشود. برای مثال، برای خرید ۲۰۰ سهم ۸۰ دلاری، یک سرمایه ­گذار می­باید ۱۶۰۰۰ دلار هزینه کند. در حالی­که اگر آن سرمایه­ گذار یا خریدار آن سهام اقدام به خرید دو قرارداد اختیار خرید ( call options ) به ۲۰ دلار می ­نمود. (هر قرارداد شامل ۱۰۰ سهم است)، کل هزینه­ هایی که او می ­بایست بپردازد ۴۰۰۰ دلار می­ شد. (۲۰ دلار قیمت هر قرارداد در بازار ×۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد). در این گزینه سرمایه­ گذار مزبور ۱۲۰۰۰ دلار از سرمایه خود را در اختیار دارد تا به صلاح خود صرف گزینه­ های دیگر نماید. واضح است کار «به همین سادگی» نیست، سرمایه گذار مزبور مجبور است قرارداد اختیار خرید مناسب و درستی را خریداری اختیار معامله و کاربرد آن نماید که بتواند با وضعیت یا موقعیت آن سهم بخوبی برابری کند. گرچه، این استراتژی (که بدان "جایگزینی سهام" می­گویند) تنها گزینه قابل قبول نیست ولی روشی عملی و مفید و از نظر هزینه­ ها کارآمد است.

مثال، فرض کنید شما تمایل به خرید سهام شرکت «آتیه» نموده­ اید، زیرا فکر می­کنید در چند ماه آینده سهام مزبور ترقی خواهند نمود. شما می­خواهید ۲۰۰ سهم آن شرکت را که هر سهم ۱۳۱ دلار معامله می­شود، خریداری نمایید، این سرمایه­ گذاری یا خرید برای شما در کل ۲۶۲۰۰ دلار هزینه در بردارد. به جای آنکه آن همه پول را درگیر کنید، شما می ­توانید به بازار قراردادهای اختیار معامله در بازار سهام یا بورس کالا مراجعه کرده و اختیار معامله مناسبی را که بسیار به آن سهام هم تراز هستند انتخاب کنید و یک قرارداد اختیار خرید ( call option ) برای چند ماه آینده با قیمت توافقی یا قیمت اعمال ۱۰۰ دلار به مبلغ ۳۱ دلار خریداری کنید. برای کسب یک وضعیت یا موقعیت معادل اندازه ۲۰۰ سهم که در بالا اشاره شد، شما به دو قرارداد نیاز دارید. این امر کل سرمایه­ گذاری شما را به ۶۸۰۰ دلار می­ رساند. (۳۴ دلار قیمت آن قرارداد در بورس × ۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد) که با حجم سرمایه ­گذاری قبلی بر روی همین تعداد از آن سهام که ۲۶۸۰۰ بود کلی تفاوت دارد. این تفاوت را می توانید در حساب خود بخوابانید و سود سپرده آنرا بگیرید و یا به شکار فرصت­ها سرمایه­ گذاری در دارایی­های دیگری (مثل مشتقه ­های کالایی) تا بدین وسیله سبد دارایی­ های (پرتفوی) خود را متنوع تر ساخته و ریسک سرمایه ­گذاری ­های خود را کاهش دهید (به همبستگی آماری بین کالاها و سهام در پرتفوی خود توجه داشته باشید که منفی­ اند، یعنی در صورت کاهش قیمت یک قلم افزایش قیمت در دیگری حافظ منافع ما می­شود!).

با توجه به طولانی شدن بحث، اجازه دهید ۳ مزیت دیگر اختیار معامله را در یادداشت بعدی مطرح کنیم.

ارائه قرارداد اختیار معامله با پشتوانه شاخص کل بورس تهران

اضافه شدن اختیار معاملات شاخص کل بورس به جمع آپشن های بازار سرمایه پس از تجربه انتشار اختیار معاملات صندوق های سرمایه گذاری و اهرمی در 4 ماه اخیر صورت می‌گیرد.

به گزارش اکوایران، مهدی زمانی سبزی، معاون عملیات بازار اعلام کرد: بورس اوراق بهادار تهران در حال بررسی ارائه قراداد آپشن یا اختیار معامله روی صندوق‌های شاخصی است که به زودی عملیاتی خواهد شد.

وی در ادامه صحبت های خود درباره‌ی اختیار معاملات صندوق های سرمایه گذاری منتشر شده گفت: بورس تهران از اسفند سال گذشته، قراردادهای اختیار معامله را بر روی دو صندوق سهامی پر معامله بازار یعنی صندوق «دارایکم» و «پالایش» که وابسته به دو صنعت بانک و پالایش نفت هستند ارائه کرد. همچنین در خردادماه سال جاری نیز قرارداد اختیار روی تنها صندوق اهرمی بازار سرمایه در نماد «اهرم» ارائه شده که مجموعا تاکنون حجم 1.7 میلیون قرارداد در نمادهای مذکور معامله انجام شده است.

مهدی زمانی سبزی درباره ی فعالیت بورس تهران در زمینه ارائه قرارداد اختیار معامله شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران اضافه کرد: بورس تهران ارائه قراداد آپشن یا اختیار معامله روی صندوق‌های شاخصی مرتبط با شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران و یا سایر شاخص‌های موجود را مدنظر دارد و کارگروهی در حال بررسی و مذاکرات است تا این قراردادها بر روی این نوع از صندوق‌ها نیز با کیفیت و نقدشوندگی مناسب ارائه شود.

همچنین بورس تهران در نظر دارد در حوزه بازارگردانی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله، تعهدات بازارگردانی را متناسب با عملکرد بازارگردان تعیین کند، به این معنی که تعهدات بازارگردانی به عملکرد وی گره خورده و هر بازارگردانی که عملکرد بهتری داشته باشد، تعهداتش تعدیل شود. هدف این است که نقدشوندگی صندوق ها نسبت به گذشته افزایش یافته و فاصله قیمت در تابلوی بورس با NAV صندوق، حداقل شود.

تاریخچه اختیار معاملات در بورس تهران

کارهای پژوهشی اولیه در امکان سنجی پیاده‌سازی آپشن در اواخر دهه 80 شمسی انجام شد. در سال 1390 موافقت کمیته فقهی در شرعی بودن ابزار اختیار معامله و تصویب دستورالعمل اولیه معاملات قراردادهای اختیار معامله انجام شد. برای نخستین بار در 25 مرداد 1391 بر روی سهام شرکت پتروشیمی کرمانشاه قراردادهای اختیار فروش تبعی منتشر شد. در سه ماهه پایانی سال 92 و در شروع سال 93 بازار دچار ریزش شد و در تیرماه 1393 به صورت همزمان بر روی 29 سهم فعال در بورس اوراق بهادار تهران، اوراق اختیار فروش تبعی با هدف حمایت از سهامداران تعریف و به بازار عرضه شد. در نهایت در تاریخ 17 آذر 1395 دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار معامله در بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران توسط هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار به تصویب رسید.

کاربرد های اختیار معاملات

اختیار معاملات دارای کاربرد های فراوانی بوده که یکی از مهم ترین آن ها تنظیم ، تعدیل و کنترل دارایی پایه است. از این قرارداد ها می توان به عنوان سپر دفاعی برای پوشش ریسک سهام و یا دارایی پایه استفاده نمود. گاهی می توان از این اختیارات برای پیش‌بینی نوسانات بازار استفاده کرد.

با توجه به اینکه در قراردادهای اختیار معامله بازه زمانی در نظر گرفته می شود، سرمایه گذار یا همان خریدار این فرصت را دارد که برای تصمیم گیری مناسب زمان بخرد. خریدار می تواند تصمیم خود مبنی بر خرید یا فروش را تثبیت کند و در مدت زمان باقیمانده تصمیم بگیرد که چه زمانی سهام خود را بفروشد و یا نگه دارد.

آورده اولیه خریدار یا سرمایه گذار در قراردادهای اختیار معامله، همان مبلغ اختیار معامله است، اما در صورتی که خریدار سود کند، ارزش سود وی چندین برابر آورده اولیه خواهد بود و اگر ضرر کند فقط به میزان آورده اولیه زیان خواهد دید.

دوره پیشرفته آموزش بازار اختیار معامله

در ادامه با این دوره و چیستی اختیار معامله شما را آشنا خواهیم کرد:

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله بازاری دو طرفه و با اهرم روی سهام شاخص ساز بورس ایران که با سازمان دهی سازمان بورس حدودا 5 سال شروع به فعالیت کرده است. در این بازار، شما می توانید حتی از روندهای نزولی یا ریزش های دستوری بازار نیز سود اهرمی کسب کنید. این بازار، بهشت نوسان گیران هست چون کارمزد این بازار مبلغ بسیار ناچیزی است. سود بازار نامحدود هست و ضررش محدود؛ اما با استفاده از استراتژی های ترکیبی همین ضرر محدود بازار هم به صفر می رسانیم.

تصور شما از بازار چگونه است؟ صعودی یا نزولی یا بازار رنج؟ جای نگرانی نیست. تنوع این استراتژی ها دقیقا برای همین است که در هر نوع بازاری شما بتوانید مدیریت سرمایه داشته و ریسک معاملاتی خود را کنترل کنید. بیش از 20 روش‌ برای ایجاد این استراتژی ها وجود دارد که هر کدام از آنها، مناسب یک نوعی از بازار است.

معرفی دوره پیشرفته آموزش بازار اختیار معامله

در این دوره قصد داریم که به شما آموزش دهیم که در بازار مالی چطور می شود سود تضمین شده کسب کرد. از نوسانات و هیجانات دوری کنیم و در هر بازاری سرمایه خود را تضمین و سود کسب کنید؛ سودی چند برابر بورس کسب کنیم و از اصلاحات بازار یا ریزش های دستوری کسب سود کنیم.

بیش از 10 ساعت آموزش در زمینه مسائل پیشرفته بازار اختیار معامله به همراه بیش از 20 استراتژی ترکیبی و نوسان گیری

در بازار اختیار معامله، سهام خرید و فروش نمی شود، بلکه در این بازار پرمیوم (حق عضویت خریدار) معامله می شود. پس باید یک معامله گر بازار اختیار معامله در زمان انتخاب یک قرارداد، تمامی فاکتورها و عوامل موثر بر آن (قیمت سهم پایه، نوسان پذیری، تاریخ سررسید، سود تقسیمی، نرخ بهره بانکی، قیمت اعمال) مورد بررسی قرار دهد. در این دوره آموزشی تلاش کردیم تا با ارائه مثال به صورت کامل و جامع این موضوع مهم آموزش داده شود.

قیمت بلک شولز که پرمیوم ارزنده (منصفانه) یک قرارداد اختیار معامله است و فاکتور بسیار مهم در این بازار هست که در خرید و فروش قراردادها باید به آن توجه کرد از بدو شکل گیری این مدل توضیح و آموزش داده می شود. پارامترهای مهمی که در قیمت گذاری بلک شولز دارای اهمیت می باشد شامل سود نقدی تقسیمی (DPS) و موضوع بسیار مهم نوسان پذیری تاریخی و نیز نوسان پذیری ضمنی و طریقه محاسبه هر یک از اینها به صورت کامل و با بیانی روان و ساده توضیح داده می شود.

در این دوره ضرایب پوشش ریسک یونانی بازار اختیار معامله مثل دلتا، تتا، گاما، وگا و رو به صورت کامل با مثال کاربردی و جداول و نمودارهای ریاضی توضیح داده می شود که شمایی که می خواهید در این بازار فعالیت کنید با علم کامل وارد شوید و یک تریدر موفق در بازار اختیار معامله باشید.

اهرم مالی یکی از موضوعات مهم و جذاب بازار اختیار معامله می باشد و یکی از عوامل برتری این بازار نسبت به بازار بورس است. در این دوره تلاش می کنیم تا نحوه محاسبه اهرم هر قرارداد و عوامل تاثیر گذار بر اهرم را به شما عزیزان توضیح دهیم.

در بازار اختیار معامله می شود با استفاده از استراتژی های ترکیبی سود تضمین شده و با ریسک معاملاتی بسیار مناسب کسب کرد. به عنوان مثال استراتژی ترکیبی کاوردکال، استرانگل، استرادل، پروانه آهنی، کرکس، اسپرد، کانورژن و … به صورت کامل در قالب مثال توضیحی، نمودارهای قیمتی و فایل اکسل پیشرفته و اختصاصی آکادمی مدرسه اختیار معامله آموزش داده می شود.

لازم به ذکر است پس اختیار معامله و کاربرد آن از ثبت نام، شما در یک گروه تلگرامی خصوصی ویژه دانشجویان جناب دشتی عضو خواهید شد که در آن تمامی سوالات احتمالی شما و رفع اشکال توسط خود ایشان و تیم تحلیل گر آکادمی انجام می شود و در صورت نیاز راهکارهای عملیاتی مبنی بر معامله کردن در این بازار ارائه خواهد شد.

اختیار معامله و کاربردهای آن

اختیار معامله که آپشن هم به آن گفته می شود ، اصطلاحی هست که توسط فعالین بازار سهام استفاده می‌ شود. این قرارداد بین خریدار و فروشنده اختیار بسته می‌ شود ، طوری که دو طرف توافق می‌ کنند ، در آینده معامله را انجام بدهند. خریدار اختیار با پرداخت مبلغ مشخص ، اختیار(حق) خرید یا فروش دارایی گفته شده در قرارداد را با قیمت مشخص و در زمان مشخص به دست می‌ آورد ، فروشنده اختیار هم حق خرید یا فروش دارایی قرارداد شده را به خریدار اختیار می ‌دهد. حالا شاید در زمان مشخص شده در قرارداد ، خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند! ، در این حالت دارایی مشخص شده در قرارداد در اختیار فروشنده قرار می گیرد و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست می دهد. شاید جالب باشه که ما در زندگی روزمره از اختیار معامله زیاد استفاده می ‌کنیم! اختیار معامله یعنی از الان، ابهامات آینده را پیش بینی کنیم و آنها را ارزش گذاری کنیم.

یک مثال ساده در مورد اختیار معامله:

تالس و اختیار معامله:
شاید تالس اولین کسی بوده که از اختیار معامله استفاده کرده.
میلیتوس در غرب کشور ترکیه امروزی، درختان زیتون زیادی داشت که روغن کشی از زیتون شغل‌ رایج آن روزگار بود. به دلایل مختلف تولید زیتون هر سال متغیر بود و باغداران زیتون در یک سال سود بسیار خوبی بدست می آوردند و سال بعد ضرر میکردند.
آقای تالس با کسانی که دستگاه ‌های روغن کشی داشتند، قرارداد بسیار جالبی بست. زیتون ها در بهار برداشت می‌شد، او اختیار معامله و کاربرد آن در زمستان به ازای پرداخت پولی، دستگاه‌ های روغن کشی را برای بهار اجاره می کرد، با این شرط که اگر تالس دستگاه ها را نمی خواست پول اجاره برای صاحبان دستگاهها باشد و تالس هیچ ادعایی بابت آنها نداشته باشد.

سال بعد که محصول زیتون‌ خیلی زیاد بود، تالس دستگاه ‌های روغن کشی را با همان مبلغ قرارداد شده اجاره کرد و سپس در اختیار صاحبان دستگاه ‌ها و سایر افراد گذاشت و از این طریق سود خوبی کسب کرد.
اینجا، یک اختیار مورد معامله قرار گرفت. تالس چون پول اجاره دستگاه ها را از پیش پرداخته بود ، اختیار داشت که از آنها استفاده کند یا نه و هیچ الزام و تعهدی هم نداشت، صاحبان دستگاهها هم متعهد بودند که اگر تالس خواست از دستگاه ‌ها استفاده کند باید با همان قیمت از قبل تعیین شده موافق باشند.
خب چرا صاحبان دستگاه‌ های روغن کشی با معامله موافقت می کردند؟
دلیل اصلی آنها ابهام در آینده کاریشان بود. صاحبان دستگاه ها نمی‌ دانستند که سال آینده می ‌توانند قرارداد ‌های خوبی میبندند یا نه، یعنی مبهم بودن آینده را ارزش گذاری می کردند. به این معامله اختیار خرید ، کال آپشن (Call Option) می ‌گویند.

خب با توجه به این مثال می ‌توان گفت اختیار معامله باید چهار اختیار معامله و کاربرد آن اصل را داشته باشد:

1) نوع اختیار معامله مشخص هست که اختیار خرید هست یا اختیار فروش.
2) زمان سررسید مشخص هست که خریدار می ‌تواند در این زمان از اختیار خودش استفاده کند.
3) قیمت اعمال مشخص هست که در زمان سررسید، خرید یا فروش بر اساس این قیمت صورت می ‌گیرد.
4) قیمت اختیار مشخص هست، یعنی همان مبلغی که در ابتدا خریدار برای حق اختیار پرداخت می‌ شود.

انواع اختیار معامله:

اختیار خرید (Call Option):
فرض کنید یک نفر سهم مشخصی را دارد. این فرد پیش بینی می کند که قیمت سهمش در آینده افت ‌کند پس تصمیم می‌ گیرد که اختیار خرید سهام خودش را منتشر کند.
دقیقا در نقطه مقابل آن شخص شما هستید که پیش بینی می کنید قیمت همان سهم در آینده افزایش پیدا کند ولی الان پول به اندازه خرید آن سهم ندارید. اینجا شما به فردی که اختیار خرید سهم را می‌ فروشد (دارنده سهم) مراجعه می کنید و با پرداخت قیمت قرارداد اختیار معامله، اختیار خرید سهم را از فروشنده اختیار می خرید.
شما با خرید اختیار خرید ، این حق را دارید در تاریخ سررسید اختیار خرید خود را اعمال کنید یا نه، اگر قیمت سهم در زمان سررسید از قیمت توافق شده بیشتر بود، شما می ‌توانید آن سهم را با قیمت توافق شده خریداری کنید.
ولی اگر قیمت سهم در تاریخ سررسید در بازار پایین ‌تر از قیمت توافق شده شما باشد، می ‌توانید از اختیار خرید خود استفاده نکنید و سهام را مستقیم از بازار با قیمت پایین ‌تر بخرید.
یعنی شما با استفاده از اختیار خرید، اختیار معامله و کاربرد آن ریسک معامله خودتان را با پرداخت قیمت قرارداد کاهش می دهید.

اختیار فروش (Put Option):
شما با خرید اختیار فروش این حق را خواهید داشت که در تاریخ معینی از آینده یک سهام را با قیمت توافق شده در معامله ، بفروشید یا نه.
فرضا شما یک قرارداد اختیار فروش سهام شرکت X را با پرداخت 3۰۰ تومان باز کردید و در این قرارداد قیمت توافقی 2۰۰۰ تومان و تاریخ سررسید هم برای 3 ماه دیگر هست. اگر بعد از 3 ماه در تاریخ سررسید ، قیمت سهم پایین تر از قیمت توافقی 2000 تومان بود، بهترین کار این هست که اختیار خودتان را اعمال کنید و سهم را با قیمت توافقی 2000 تومانی، به فروشنده اختیار بفروشید.
در این حالت شما لزوما سود نخواهید کرد، چرا؟!
مبلغی که بابت خرید اختیار فروش پرداخته شد یادتان هست؟ اگر قیمت بازار سهم X از تفریق قیمت توافقی( 2000) با قیمت اختیار(300) کمتر باشد، سود می ‌کنید.(کمتر از 1700 تومان)
ولی اگر قیمت سهم در بازار سهام بیشتر از قیمت توافقی 2000 تومان باشد، بهترین کار این هست که اختیار خودتان را اعمال نکنید. در این حالت حداکثر زیان شما برابر است با پولی که بابت خرید اختیار فروش (300 تومان) پرداخت کردید.

انواع روش اعمال قراردادهای اختیار معامله:

اختیار معامله اروپایی:

در این اختیار معامله، خریدار در زمان سررسید مشخص شده می‌ تواند از اختیار خود استفاده کند و پیش از زمان سررسید نمی‌ تواند از اختیارش استفاده کند. مثلا اگر قرارداد اختیار شش ماهه بسته شده است، خریدار در پایان شش ماه می ‌تواند حق اختیارش را اعمال کند.

اختیار معامله آمریکایی:
در این اختیار معامله، خریدار اختیار در طول زمان مشخص شده در قرارداد، اگر هر وقت احساس کند با استفاده از اختیارش می ‌تواند سود بیشتری را کسب کند، از اختیارش استفاده می ‌کند و نیاز نیست حتما تا تاریخ سررسید صبر کند.
* قراردادهای اختیار معامله در ایران معمولا از نوع اروپایی هستند.

خب حالا چطور قراردادهای اختیار معامله را خرید و فروش کنیم؟

شما با داشتن فقط یک کد بورسی و حساب کاربری کارگزاری‌ ها نمیتوانید معامله کنید. چون باید به کارگزارتان درخواست دهید تا برای شما حساب اختیار معامله را باز کند. بعد ‌از آن می ‌توانید در پنل‌ کارگزاری پول واریز کنید و قرارداد اختیار معامله خرید و فروش کنید.

نکته مهم: برای معامله در بازار اختیار معامله سکه و زعفران باید کد آتی داشته باشید.

اعمال قراردادهای اختیار معامله را اتاق پایاپای انجام می دهد؛ ولی شما به‌ عنوان معامله ‌گر نیازی نیست با این اتاق در ارتباط باشید.

قراردادهای اختیار معامله چه مزایایی دارند:
1) خرید زمان
چون در قراردادهای اختیار زمان مشخصی در نظر گرفته می شود، خریدار برای تصمیم گیری فرصت دارد. خریدار اختیار می تواند در مدت زمان باقیمانده تصمیم بگیرد که چه زمانی سهامش را بفروشد و یا نگه دارد.

2) ریسک معامله را کاهش دهید
اختیار معامله در واقع این امکان را به ما می‌ دهد که با پیش بینی اتفاقات آینده، ابهام را به حداقل خود برسانیم و میزان ریسک پذیرفته شده ارزش گذاری کنیم. در اختیار معامله خریدار فقط به میزان هزینه ای که برای خرید حق اختیار پرداخت کرده است، متضرر می شود.

3) سود بیشتر با پول کمتر!
سرمایه اولیه معامله گر در قراردادهای اختیار معامله، همان مبلغ اختیار معامله هست، ولی در صورتی که سود کند، میزان سودش چند برابر سرمایه اولیه هست و اگر ضرر کند فقط سرمایه اولیه (مبلغ اختیار معامله) از دست خواهد داد.

نتیجه گیری:
در آخر باید گفت توانایی تحلیل آینده بازار و نگاه رو به جلو باعث می شود کسانی که به این معاملات ورود می کنند ، در بلند مدت سود خوبی بدست بیاورند و قطعا بدون آموزش و آگاهی لازم نباید در این بازار معامله کرد.

قرارداد اختیار معامله چیست؟ | انواع اختیار معامله

اختیار معامله یکی از قراردادهای مهم در بازارهای مالی است که در آن دو نفر متعهد می‌شوند طبق شرایطی خاص در آینده معامله مشخصی انجام دهند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی قرارداد اختیار معامله و انواع آن می‌پردازیم.

فهرست اختیار معامله و کاربرد آن مطالب

قرارداد اختیار معامله چیست؟

قرارداد اختیار معامله (option contract) قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که به آن‌ها حق خرید و فروش سهام یا دارایی را با قیمت از پیش تعیین شده می‌دهد. بر اساس این قرارداد، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند. در این معامله خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را در زمان تعیین شده به دست می‌آورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش این دارایی را به خریدار می‌دهد.

از طرف دیگر، فروشنده، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ مشخصی هنگام عقد قرارداد آماده اختیار معامله و کاربرد آن فروش دارایی مذکور است. همانطور که از تعریف قرارداد اختیار معامله مشخص است، دارنده قرارداد (خریدار) هیچ تعهد و الزامی برای اجرای قرارداد ندارد و در اعمال حق خود کاملاً مختار است .نکته اینکه در صورت صرف‌نظر از اجرای این قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست می‌دهد. اما فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.

تاریخچه شکل گیری قراردادهای اختیار معامله

معاملات مربوط به قرارداد اختیار معامله اولین بار در یونان باستان توسط تالس، فیلسوف اهل میلیتوس انجام شد. شهر میلیتوس درختان زیتون فراوانی داشت و کشت زیتون و روغن‌کشی در آن رایج بود. به دلیل تغییرات آب و هوایی، میزان تولید زیتون در آن شهر به صورت سالانه متغیر بود و تولیدکنندگان زیتون در یک سال سود خوبی کسب می‌کردند و سال بعد ضرر می‌دیدند.

تالس با توجه به این مورد با صاحبان دستگاه‌های روغن‌کشی قراردادی جالبی مبنی بر اجاره این دستگاه‌ها بست. او می‌دانست که زیتون‌ها در فصل بهار برداشت می‌شدند، از این رو در فصل زمستان در ازای پرداخت مبلغی مشخص، دستگاه‌های روغن‌کشی موجود در شهر را برای فصل بهار اجاره کرد با این شرط که اگر دستگاه‌ها را نخواست مبلغ اجاره پرداخت شده برای صاحبان دستگاه‌ها باشد و تالس هیچ ادعایی در این خصوص نداشته باشد.

سال بعد که تولید زیتون‌ها بسیار زیاد شد، تالس دستگاه‌های روغن‌کشی را با همان مبلغ توافق شده اجاره کرد و دوباره آنها را در اختیار صاحبان دستگاه‌ها و سایر افراد قرار داد و از این طریق سود بسیار زیادی به دست آورد. در واقع در این معامله، تالس چون هزینه اجاره دستگاه‌ها را از پیش‌ پرداخت کرده بود، این اختیار را در معامله داشت که از دستگاه‌ها استفاده کند یا نکند و هیچ الزام و تعهدی در این خصوص نداشت.

دلیل اصلی موافقت صاحبان دستگاه‌ها با این معامله وجود ابهام در آینده کاری آنها بود. آنها نمی‌دانستند که در سال بعد زیتون تولید خوبی خواهد داشت یا نه ویا حتی می‌توانند قراردادهای خوبی ببندند یا نه. به همین دلیل آنها بر روی ابهام آینده ارزش‌گذاری کردند. به این نوع معامله اختیار خرید می‌گوییم.

بخش‌های قرارداد اختیار معامله

یک قرارداد اختیار معامله از 4 بخش اصلی تشکیل شده است:

تاریخ انقضا قرارداد (Expiration Date): تاریخی است که در آن قرارداد منقضی می‌شود و پس از آن معامله‌گر نمی‌تواند قرارداد را اجرا کند.

اندازه (Size): این مؤلفه به اندازه‌گیری میزان دارایی فروشنده اشاره دارد.

قیمت معامله (Strike Price): این قیمت همان قیمت توافقی است که در ابتدای قرارداد توسط طرفین تعیین می‌شود و طبق آن خرید و فروش انجام می‌گردد.

قیمت قرارداد (Contract Price): این قیمت در واقع همان مبلغی است که خریدار برای به دست آوردن دارایی باید آن را به فروشنده پرداخت کند.

انواع قرارداد اختیار معامله کدامند؟

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته اختیار معامله خرید و فروش تقسیم می‌شوند در ادامه با هر یک آشنا می‌شویم:

1- اختیار معامله خرید

در قرارداد اختیار معامله خرید، خریدار این حق را دارد که در زمان معین در ازای مبلغ مشخص، مقداری از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند. فروشنده نیز متعهد می‌شود که آن دارایی را به خریدار بفروشد.

2- اختیار معامله فروش

در قرارداد اختیار معامله فروش، حقی برای فروشنده دارایی در نظر گرفته می‌شود. از این رو فروشنده حق دارد مقدار مشخصی از دارایی مندرج در قرارداد را در زمان معین با قیمت توافقی بفروشد. در این حالت، خریدار به امید افزایش قیمت دارایی آن را از فروشنده خریداری می‌کند.

معامله‌گران معمولاً زمانی از قرارداد اختیار معامله خرید استفاده می‌کنند که انتظار افزایش قیمت اختیار معامله و کاربرد آن دارایی را دارند. همچنین زمانی از قراردادهای اختیار معامله فروش استفاده می‌کنند که انتظار کاهش قیمت دارایی را دارند.

در قراردادهای اختیار معامله فروشندگان در معرض خطر و ریسک بیشتری هستند چرا که خریداران قادر به اجرا و یا عدم اجرا قرارداد هستند اما فروشندگان می‌بایست بر اساس تصمیم خریداران عمل کنند. به صورتی که اگر خریدار تصمیم بگیرد که قرارداد را اجرا کند فروشنده موظف است دارایی مورد را بفروشد.

انواع قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال

به طور کلی قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال به سه دسته تقسیم می‌شوند:

شاید این مقاله نیز برای شما مفید باشد. چند نمونه از گزارش‌های مالی که می‌توانید برای گزارش‌های روزانه، هفتگی و ماهانه استفاده کنید

قرارداد اختیار معامله اروپایی

قراردادهای اختیار معامله اروپایی نوعی از قرارداد هستند که فقط در زمان سررسید مشخص شده، اعمال می‌شوند. خریدار در این نوع قرارداد قبل از زمان سررسید، نمی‌تواند از آن‌ها استفاده کند. در بورس کالا ایران معمولاً از این نوع قراردادهای اختیار معامله استفاده می‌شود.

قرارداد اختیار معامله آمریکایی

قراردادهای اختیار معامله آمریکایی، قراردادهایی هستند که قبل از زمان سررسید نیز قابل اعمال هستند. در قرارداد اختیار معامله امریکایی اگر خریدار در طول زمان مشخص شده، احساس کند که با استفاده از حق اختیار خود سود بیشتری کسب می‌کند، می‌تواند از اختیار خود استفاده کند و نیاز نیست حتماً زمان تعیین شده در قرارداد به پایان برسد.

قرارداد اختیار معامله برمودایی

قرارداد اختیار معامله برمودایی، ترکیبی از قراردادهای اختیار معامله آمریکایی و اروپایی است که در آن تاریخ‌هایی را از قبل یا برای قبل از سررسید، مشخص کرده‌اند.

قیمت قرارداد اختیار معامله به چه عواملی بستگی دارد؟

1. افزایش قیمت دارایی در بازار
2. قیمت توافقی و هدف بالاتر
3. مدت زمان باقیمانده تا تاریخ انقضا قرارداد
4. نوسانات بازار

افزایش یا کاهش هزینه قرارداد با توجه به نوع قرارداد اختیار معامله مطابق با جدول زیر است:

گریک قرارداد اختیار معامله چیست؟

گریک قراردادهای اختیار معامله (options greek) ابزاری‌هایی هستند که با هدف اندازه‌گیری چندین عامل و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها بر قیمت یک قرارداد طراحی شده‌اند. در ادامه برخی از مهم‌ترین این گریک‌ها در قراردادهای اختیار معامله آشنا می‌شویم:

دلتا: به اندازه‌گیری میزان تغییرات قیمت در ارتباط با دارایی پایه می‌پردازد. برای مثال دلتای 0.8 نشان‌دهنده این است که اگر قیمت دارایی پایه به اندازه 1 دلار حرکت کند، قیمت پرداختی 0.8 دلار حرکت خواهد کرد.

گاما: این گریک به اندازه‌گیری نرخ تغییرات دلتا در طی زمان می‌پردازد. برای مثال اگر دلتا از 0.8 به 0.65 برسد، گاما در قرارداد اختیار معامله برابر با 0.15 خواهد بود.

تتا: به اندازه‌گیری میزان اختیار معامله و کاربرد آن تغییرات قیمت دارایی در ارتباط با کاهش یک‌روزه آن در زمان قرارداد می‌پردازد.

وِگا: ابزاری است که تأثیر تغییرات قیمت یک دارایی را اندازه‌گیری می‌کند. به طور کلی افزایش مقدار آن نشان‌دهنده افزایش قیمت در معامله اختیار خرید یا فروش است.

رو: این ابزار تغییرات قیمتی مورد انتظار در رابطه با نوسان‌های نرخ بهره را اندازه‌گیری می‌کند. ارزش «رو» برای قراردادهای اختیار معامله خرید مثبت و برای اختیار معامله فروش منفی است.

از استراتژی‌های معاملات اختیار چه می دانید؟

معامله‌گران در قراردادهای اختیار معامله می‌توانند از استراتژی‌های کاربردی و متنوعی استفاده کنند. استراتژی‌های پایه در این قراردادها بر اساس ترکیبی از معاملات خرید و فروش است. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین استراتژی‌های قرارداد اختیار معامله می‌پردازیم:

فروش حمایتی

استراتژی فروش حمایتی (Protective puts) زمانی استفاده می‌شود که معامله‌گر، خریدار یک قرارداد اختیار فروش باشد. این استراتژی به دلیل اینکه از سرمایه خریدار در برابر یک روند نزولی حمایت می‌کند به عنوان پوشش ریسک پویا شناخته می‌شود.

اختیار خرید تحت پوشش

استراتژی اختیار خرید تحت پوشش (Covered call) زمانی استفاده می‌شود که معامله‌گر قصد دارد اختیار خرید دارایی که در حال حاضر صاحب آن است را به فروش برساند.

استرادل

در برخی از موارد، بازارهای مالی با نوسانات شدیدی مواجه می‌شوند. در این حالت معامله‌گر نمی‌تواند تشخیص دهد که دارایی موردنظر در کدام جهت بازار حرکت خواهد کرد. در چنین شرایطی معامله‌گر می‌تواند یک قرارداد اختیار خرید و فروش را با تاریخ انقضا و قیمت یکسان خریداری کند و هر زمان که بازار به سمت مثبت یا منفی حرکت کرد، یکی از قراردادهای اختیار معامله را اجرا کرده و به سود موردنظر برسد. به این استراتژی استرادل (Straddle) می‌گویند.

استرانگل

استراتژی استرانگل (Strangle) ساز و کاری مشابه استراتژی استرادل دارد. با این تفاوت که معامله‌گر در استراتژی استرانگل قراردادهای اختیار خرید و فروش را با تاریخ انقضا یکسان و قیمت متفاوت خریداری می‌کند. در این استراتژی هر چه قیمت برای قرارداد اختیار خرید و فروش بیشتر اختیار معامله و کاربرد آن باشد معامله از ریسک کمتری برخوردار خواهد بود.

سخن آخر

معاملات اختیار مانند سایرقرارداد ها و معاملات بازارهای مالی همواره با ریسک زیادی همراه هستند از این رو فرد معامله گر می‌بایست تمام جوانب قرارداد را در نظر بگیرد و تحقیقات لازم در این خصوص را انجام دهد تا به سود خوبی برسد.