مفهوم میراث فرهنگی و ارزش های آن
بیایید جایگاه میراث فرهنگی در توسعه کشور را با یک مثال ساده آغاز کنیم. فرض می کنیم شما در بزرگراهی پرتردد در حال رانندگی هستید. در این بزرگراه بجز شیوه رانندگی شما دو نوع دیگر قابل مشاهده است. برخی با سرعت سرسام آور از میان ماشین های دیگر می گذرند و راه را برای خود باز می کنند.
اینان فقط به مقصد و هرچه سریع تر رسیدن به آن می اندیشند. در نقطه مقابل، رانندگانی هستند که میخکوب آیینه ماشین خود شده و چشم از آن برنمی دارند. آنها ششدانگ حواس خود را به خودرو های پشت سر داده اند و با احتیاطی فوق تصور در حال رانندگی هستند. عقل سلیم حکم می کند از هر دوی اینها فاصله بگیرید، چون احتمال وقوع تصادف در هر دو مورد قابل تصور است. میراث فرهنگی همچون آیینه ای است که جوامع، در مسیر پرتردد و پرحادثه که به پیشرفت و توسعه ختم می شود باید نیم نگاهی به آن داشته باشند. نه می توان این آیینه را از بیخ و بن برکند و دور انداخت و نه می توان میخکوب دائمی آن شد. به عبارت بهتر راننده هوشمند، خود را اسیر این دو شیوه نمی سازد یا به اسم تجدد و شتاب، کشور را مانند پیست اتومبیلرانی بزرگ در نظر و تمام فعالیت های انسانی اعم از خصوصی و عمومی را تابع رسیدن و هرچه سریع تر رسیدن یا به بهانه هویت، در توهم احتیاط و حفظ هر آنچه در پشت سرش قرار دارد به طرد اتومبیل های دیگر و پیشروی غرقه، چراکه نتیجه نگرش نوع اول بی هویتی و پیامد رویکرد دوم عقب ماندگی است.
با این مثال موجز که حکم مقدمه را دارد تعریفی جامع و مانع از میراث فرهنگی ارائه و جایگاه آن را در توسعه پایدار روشن می کنیم.
میراث فرهنگی برگردان فارسی Cultural Heritage است که در تمایز با جنس دیگری از میراث است که به آن میراث طبیعی( Natural Heritage )می گویند؛ اما نکته جالب این که کلمه میراث معرب واژه یونانی میرازوست. میرازو در زبان یونانی یعنی تقسیم و بخش و پخش کردن سهم و قسمت هر کسی را به او دادن. (ملا صالحی، ۱۳۸۹: ۱۹) واژه میرازو احتمالا در هنگامه ترجمه متون یونانی وارد زبان عربی شده و در سال های پس از آن همراه مشتقاتش چون ارث، میراث و توارث در زبان فارسی به کار گرفته شده است.
همان گونه که ملاحظه می کنید در بطن کلمات Heritage انگلیسی، میرازوی یونانی و میراث عربی و فارسی از گذشته به ارث رسیدن مستتر است. بنابراین از این جهت با مفهوم عناصر فرهنگی که از گذشته باقی مانده اند همخوانی کامل دارد، اما به دلیل بار منفی که در عبارت میراث فرهنگی وجود دارد نگارنده به فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیشنهاد می کند واژه ای دیگر جایگزین آن شود. نه به دلیل غیرایرانی بودن آن، بلکه به این دلیل که میراث فرهنگی، عناصری به ارث رسیده را به ذهن متبادر می کند که به دلیل ماهیت شکننده شان باید از دسترس دیگران دور نگه داشته شود، اما نیک می دانیم در برنامه های توسعه محور امروزین، بزرگ ترین دغدغه آن است که چگونه می توان آثار تاریخی و میراث فرهنگی شکننده را به عنوان منبعی زنده، توسعه آور و هویت بخش با زندگی روزآمد مردم هماهنگ کرد. بدون تردید اولین و ضرورتی ترین گام، تغییر در مفاهیم و نگرش های سنتی است.
● مفهوم میراث فرهنگی
از آنجا که واژه فرهنگ بیش از ۲۰۰ تعریف مختلف دارد، طبیعی است برای فربه ترین بخش فرهنگ یعنی میراث فرهنگی نیز تعاریف گوناگون وجود داشته باشد، اما به گمان نگارنده، جامع و مانع ترین تعریف چنین است:
«هر پدیده ای (اعم از منقول و غیرمنقول، مادی و معنوی) که قدمتی دارد و حامل پیام انسانی است. چیزی از انسان های گذشته برای عرضه دارد.» (حجت، ۱۳۸۰: ۸۱)
بنابراین با این تعریف شیء بودن، قدمت و پیام انسانی را می توان سه معیار اصلی میراث فرهنگی در نظر گرفت؛ اما فراموش نکنیم این پیام مستتر در آثار تاریخی است که این نوع آثار را از گونه دیگری از مواریث که طبیعی یا طبیعت ساز نامیده می شود، متمایز می سازد. نکته تأمل برانگیز این که درک پیام های نهفته در میراث اعصار و افعال آدمیان در قرآن کریم به کرات توصیه شده است. (مثلا بنگرید به سوره مبارکه یونس، آیه ۹۲)
● ارزش های میراث فرهنگی
شاید یکی از کلیدی ترین موضوعات در مباحث مربوط به میراث فرهنگی موضوع ارزش است؛ چراکه تمام آنچه ما در رابطه با میراث فرهنگی انجام می دهیم اعم از شناسایی، حفاظت و معرفی همه به خاطر ارزش هایی است که در میراث فرهنگی (آثار تاریخی ـ فرهنگی) مستتر است، اما مهم ترین ارزش های میراث فرهنگی عبارت است از:
الف ـ ارزش هویتی: این دسته از ارزش ها نمایانگر پیوندهای عاطفی جامعه با میراث فرهنگی است. عناصری چون رویدادهای اساطیری، داستان های افسانه ای، مراسم آئینی، رخدادها، شخصیت های ملی، مذهبی و… ازجمله عناصر هویت بخش است که دریافت های عاطفی جامعه را شکل می بخشد. اهمیت این ارزش که بنیادی ترین ارزش ها نیز محسوب می شود را با ذکر مثالی ساده مورد تأکید قرار می دهیم. تصور کنید روزی از خواب بیدار می شوید و حس می کنید همه چیز بیگانه است و هیچ چیز را به یاد نمی آورید و همه خاطره ها از ذهنتان زدوده شده است. چون شناسایی افراد و مکان ها نیز بخشی از کارکرد خاطره است، تشخیص این که کجا هستید و چه می کنید ناممکن است. از این بدتر، اطرافیان و آشنایان یا دشمنان و دوستان خود را نخواهید شناخت. این حافظه ماست که به ما کمک می کند در موقعیت های گوناگون رفتار متناسب از خود نشان دهیم. زندگی اجتماعی بدون نیروی حافظه ناممکن است. در مقیاسی بسیار بزرگ تر، میراث فرهنگی، دفتر حافظه گروهی از ملت ها و اقوام است. ملت های دنیا برای دانستن هویت تاریخی خود همیشه در پی یافتن و بازسازی گذشته ای هستند که در آن پیروزی ها، شکست ها و تجربه های گوناگون آنها را شکل داده است (علیزاده، ۱۳۸۶: ۵۴) بنابراین ملت تأثیرگذار، ملتی است با میراث فرهنگی غنی.
ب ـ ارزش های هنری یا فنی: این نوع ارزش ها بر پایه پژوهش های علمی و هنری محققان استوار است که ویژگی هایی چون زیبایی شناختی، تکنیکی، ساختاری، کاربردی و طرز ساخت را آشکار می کند. شاید با استفاده از یک مثال بتوان اهمیت این نوع ارزش را آشکارتر کرد. نگارنده بهار، امسال سرپرستی کاوش باستان شناختی محوطه تاریخی فیض آباد از توابع کاشان را به عهده داشت. در بررسی های باستان شناختی سطح محوطه، سفال هایی با تکنیک لعاب دهی خاص به دست آمد که بنا به نظر دوستان محقق که در زمینه سفال و لعاب های ظروف سفالین در حال پژوهش هستند، این نوع لعاب تنها در دو دهه اخیر در جهان ابداع شده است، اما ساکنان محوطه فیض آباد ۸۰۰ سال پیش به این نوع زیبایی شناسی و تکنیک نائل شده بودند. چه بسا اگر در سنت سفالگری ایران گسست صورت نگرفته بود ابداع کننده این نوع لعاب، ما ایرانی ها بودیم نه کشورهای دیگر.
ج ـ ارزش کم نظیر بودن: روشن است یکی از مهم ترین ارزش های میراث فرهنگی، نادر یا کم نظیر بودن این گونه آثار است. دقیقا به دلیل همین ویژگی است که حفاظت و صیانت از میراث فرهنگی از ضروری ترین اقدامات قلمداد می شود.
د ـ ارزش اقتصادی: درست است که در جهان معاصر فضاهای عام همچون هتل ها، فرودگاه ها، مراکز فروش و… فزونی یافته اند و این گونه مکان ها درک نوینی از فضا فراهم می آورد که سابقه تاریخی آن وجود ندارد، اما این نکته را نباید از نظر دور داشت که در همین دنیای معاصر، ارزش های فرهنگی به منبع مهمی برای تولید پول و ثروت تبدیل شده و تغییر سبک زندگی گرایش به مکان های تاریخی و مصرف کالاهای فرهنگی را افزایش داده است، اما فراموش نباید کرد که سوءمدیریت فرآیند گردشگری می تواند به توسعه نامتوازن، نامطلوب و حتی تخریب یک اثر فرهنگی منجر شود. برای نمونه تنها می توان به تخت جمشید و مسجد جامع اصفهان اشاره کرد که در تعطیلات عید نوروز با فشار انبوهی از گردشگران روبه رو است. کیست که نداند فشار فیزیکی و رطوبت بر اثر تنفس به ترتیب اولی و دومی را با آسیب جدی مواجه می کند.
ر- ارزش کاربردی: در این نوع ارزش، استفاده جدید با یک اثر تاریخی تطبیق داده می شود و کاربردی جدید از ساختاری کهن انتظار می رود. درست است با استمرار کاربردهای مناسب می توان به استحکام مواریث یاری رساند، اما عکس آن نیز صادق است. چه بسا در نتیجه استفاده نامناسب و بی رویه از یک اثر تاریخی آن را دچار فرسایش و نابودی تدریجی کنیم.
وـ ارزش آموزشی: میراث فرهنگی از توان بالقوه در کمک به گردشگری فرهنگی، ترویج، تعمیق فرهنگ و تاریخ برخوردار است. به قول مولانای بزرگ:
آنچه یک دیدن کند ادراک آن
سال ها نتوان نمودن با بیان
بی شک، ترکیب مناسب مواریث فرهنگی یا برنامه های آموزشی باعث ارتقای کیفی برنامه های آموزشی می شود، اما از دیگر سو می تواند منجر به تخریب یا خدشه به میراث شود.
ی ـ ارزش اجتماعی: این دسته از ارزش ها به فعالیت های اجتماعی و سنتی که قابل تطبیق با زمان حاضر باشد، بستگی دارد. ارزش اجتماعی می تواند برای جامعه محلی نسبت به مواریث فرهنگی ایجاد حساسیت و علاقه کند که نتیجه آن حفاظت، تقویت و تعمیق مواریث فرهنگی است. بی تردید با مشارکت جوامع محلی در زمینه توسعه گردشگری نه تنها می توان از کمرنگ شدن هویت اجتماعی و فرهنگی این گونه جوامع جلوگیری کرد، بلکه بر تقویت و تعمیق آن نیز همت گمارد.
● درهای میراث را به روی گردشگران بازکنیم
انسان ایرانی از گذشته های بسیار دور تا یکصد سال پیش آثاری خلق کرده و مورد استفاده قرار داده که آنها را میراث فرهنگی می نامند. میراث فرهنگی، هم ارزش های ذاتی دارند و هم ارزش هایی که حاصل نگرش و رویکرد جامعه هستند و با زیرساخت های سیاسی و اقتصادی جامعه ارتباط دارند. بنابر تعریفی که در قوانین و بخشنامه های مربوط وجود دارد عبرت آموزی مهم ترین بهره ای است که می توان از بازدید آثار فرهنگی ـ تاریخی حاصل کرد. اما بدیهی است این نوع بهره برداری تمام قابلیت های میراث متنوع ایران را آشکار نمی کند. در جهان کنونی که صنعت گردشگری از کارآمدترین و پویاترین فعالیت های فرهنگی و اقتصادی محسوب می شود بایسته است درهای میراث فرهنگی به روی جامعه داخلی و گردشگران خارجی باز شود و این گونه آثار را از حاشیه ایستای زندگی به متن پویا و پرتحرک آن وارد کرد، بویژه در روزهایی که پرهیز از خام فروشی نفت توصیه می شده، صنایع کم ضرر اما بیش بازده به عنوان صنایع جایگزین جستجو می شود. اما باید مراقب بود سوءمدیریت به توسعه نامطلوب یا حتی تخریب یک اثر فرهنگی ـ تاریخی منجر نشود. این مورد غالبا زمانی به وقوع می پیوندد که به جای استفاده از یک رهیافت گروهی مناسب تر هزینه ـ سود، ارزش سود به اشتباه محاسبه شود و کیست که نداند اشتباه در مورد میراث فرهنگی بدون جایگزین، فاجعه آمیز است.
مارکت کپ چیست؟
ارزش بازار یا مارکت کپ (Market Cap) یک معیار مهم در سنجش اقتصادی بوده و در ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین، آتریوم یا آلت کوینها نیز کاربرد دارد.
یکی از معیارهای مهم در شناخت بزرگی یک بازار، مارکت کپ (Market Cap) یا ارزش بازار است. به همان میزان که به ارزش بازار در بازارهای سرمایه مانند بورس توجه میشود، این معیار در بازارهای ارزهای دیجیتال و پروژههای بلاک چین مانند بیت کوین، آتریوم و سایر آلت کوینها نیز مورد توجه قرار میگیرد. این مفهوم، ارزش و بزرگی فعلی یک دارایی را نشان میدهد. یک معیار بسیار مهم دیگر، ارزش بازار یا مارکت کپ کل (Total Market Cap) صنعت رمز ارزها است. در واقع با استفاده از این عدد، میتوان به مجموع ارزش تمامی پروژهها در صنعت ارزهای رمز پایه پی برد. اما نحوه محاسبه ارزش بازار چگونه است؟ چرا در نظر گرفتن Market Cap، اقدامی مهم تلقی میشود؟ تأثیر توکنهای با تورم منفی در محاسبه Market Capitalization چیست؟ اگر به دنبال یافتن پاسخ این سوالات هستید، در ادامه به ایران کریپتوکارنسی همراه باشید.
ارزش بازار یا مارکت کپ (Market Cap) چگونه محاسبه میشود؟
طبق توضیحات قبل، مارکت کپ یا ارزش بازار یک معیار اقتصادی به منظور سنجش بزرگی یک بازار است. به عنوان مثال، طلا را میتوان بزرگترین دارایی از نظر Market Cap دانست. محاسبه مارکت کپ یک پروژه ارز رمزنگاری شده نسبتاً ساده است. در حالی که بیشتر علاقهمندان، ارزش بازار پروژهها را به صورت جداگانه با یکدیگر مقایسه میکنند، داشتن تصویری بزرگتر از این صنعت نیز میتواند بسیار مفید باشد. با اینکه بیت کوین یا آتریوم بزرگترین پروژههای صنعت رمزنگاری هستند، ارزش کل داراییهای رمزنگاری بسیار بیشتر از آنها است.
ارزش بازار همه پروژههای موجود در حوزه ارزهای رمزنگاری شده، کل سرمایه موجود در بازار ارزهای دیجیتال را نشان داده و توجه به آن مهم و محاسبهاش نسبتاً آسان است. اما این مفهوم به چه معناست و چه چیزی میتواند در مورد بازار به ما بگوید؟
اغلب مواقع، مارکت کپ به عنوان ارزش شبکه یک ارز رمزنگاری شده تلقی میشود. ارزش بازار از ضرب میزان واحدهای در گردش (Circulating Supply) یک رمز ارز در قیمت هر یک از واحدهای آن بدست میآید. تصور کنید ما دو شبکه به نامهای آلیس کوین و باب کوین داریم. آلیس کوین در کل ۱٬۰۰۰ کوین عرضه میکند و همه آنها در گردش هستند. باب کوین از الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of work) بهره برده و در حال حاضر ۶۰٬۰۰۰ از حداکثر ۱۰۰٬۰۰۰ کوین آن در گردش است. قیمت کنونی آلیس کوین ۱۰۰ دلار بوده، در حالی که باب کوین روی ۲ دلار معامله میشود. حال میتوان محاسبه کرد کدام کوین دارای ارزش بازار یا مارکت کپ بیشتری است:
- ارزش بازار = سکهها یا توکنهای در گردش × قیمت
- مارکت کپ آلیس کوین = ۱٬۰۰۰ × $۱۰۰ = $۱۰۰٬۰۰۰
- ارزش بازار باب کوین = ۶۰٬۰۰۰ × $۲ = $۱۲۰٬۰۰۰
همانطور که مشاهده کردید، در حالی که ارزش باب کوین ۵۰ برابر کمتر از آلیس کوین بوده، اما شبکه ارزش بازار باب کوین هنوز از آلیس کوین بالاتر است. به همین دلیل، مارکت کپ نسبت به قیمت کوین یک شبکه، ارزیابی بهتری از ارزش شبکه شمرده میشود.
مجموع ارزش بازار ارزهای دیجیتال (Total Market Cap)
مجموع مارکت کپ به تجمیع ارزش بازار بیت کوین، آلت کوینها، استیبل کوینها، توکنها و همه داراییهای بازار ارزهای دیجیتال اطلاق میشود. از نظر بسیاری از صاحب نظران، این عدد بسیار مهم است، زیرا میزان بزرگی این صنعت را نشان میدهد.
به دلیل نوسانات نسبتاً زیاد قیمت در بازار ارزهای رمزنگاری شده، اعداد در آن کاملاً جابجا میشوند. در طول شش و نیم سال ابتدایی ظهور ارزهای دیجیتال، ارزش کل بازار آن هرگز از ۲۰ میلیارد دلار فراتر نرفته بود، اما در سال ۲۰۱۸، ارزش بازار به ۷۷۰ میلیارد دلار رسید و پس از آن، صدها میلیارد دلار نوسان داشتهاست. در ابتدای سال ۲۰۲۱ نیز Market Cap بازار رمز ارزها برای اولین بار به بالای یک تریلیون دلار رسید.
چرا مجموع مارکت کپ مهم است؟
از Total Market Cap رمزنگاری اغلب به عنوان مبنایی برای مقایسه با سایر بخشهای اقتصاد استفاده میشود. به عنوان مثال بسیاری از تحلیلگران، ارزش کل بازار ارزهای رمزنگاری شده را با مارکت کپ فلزات گرانبها یا سهام مقایسه میکنند. اما چرا تحلیلگران این کار را انجام میدهند؟ این مقایسه میتواند تخمین تقریبی از رشد کل بازار رمزنگاری در سالها و دهههای آینده به آنها ارائه دهد.
البته هنوز هم، کسی بهترین روش برای برآورد و ارزیابی ارزهای رمزپایه و پروژههای بلاک چین را نمیداند. این مقایسهها میتوانند مفید باشند، اما کورکورانه قابل اعتماد نیستند. مقایسه بازارهای مختلف مالی اغلب تلاشی بیهوده است. صنایع مختلف، سرمایهگذاران مختلفی را به خود جلب میکنند. صنعت ارزهای دیجیتال بهطور خودکار مورد توجه معاملهگران سهام، معاملهگران ارز یا دلالان فلزات گرانبها قرار نخواهد گرفت. ارزهای رمزپایه یک کلاس دارایی جدید و شکوفا است و باید به صورت واقعبینانه با آنها برخورد کرد.
گمراهکننده بودن مجموع مارکت کپ
به چندین دلیل، تصمیمگیری مالی بر اساس Total Market Cap ارزهای رمزنگاری شده میتواند گمراه کننده باشد. اولین مشکل این است که برای ارزیابی صحیح از هر پروژه، ارزش بازار آن با توجه به مقدار دارایی در گردش و ارزش هر واحد محاسبه میشود، اما تأیید صحت این اطلاعات دشوار بوده و اگر این دادهها نادرست باشد، سایر محاسبات به صورت خودکار فاقد اعتبار خواهد بود.
دومین مسئله این است که برخی پروژهها برای ایجاد احساس امنیت و ارزش کاذب، مارکت کپ را دستکاری میکنند. توجه صرف به ارزش بازار در این شرایط بدون توجه به دیگر جوانب میتواند منجر به تصمیمات مالی بالقوه مضر شود.
اما نکته پایانی اینکه مجموع ارزش بازار صرفاً یک عدد بوده که بیانگر یک لحظه خاص در زمان است. این عدد میتواند امروز ۹ رقم، هفته آینده ۱۰ رقم و شش ماه بعد، هشت رقمی باشد. این عدد فقط نمایانگر یک تصویر از صنعت ارزهای رمزپایه در آن لحظه است.
ارزش بازار برآورد شده
راههای مختلفی برای محاسبه مارکت کپ وجود دارد. یکی از روشها بدست آوردن ارزش آینده یک شبکه، «ارزش بازار برآورد شده» نامیده میشود. اصطلاح ارزش بازار برآورد شده از بازار سهام آمدهاست. در بازار سهام اگر همه اختیارسهامها استفاده شده و همه اوراق به سهام تبدیل شوند، این رقم، مارکت کپ برآورد شده نام دارد.
توجه به عرضه فعلی و آینده یک دارایی رمزنگاری شده نیز مهم است. در حال حاضر تمام کوینهای مربوط به همه پروژههای ارزهای دیجیتال، عرضه نشدهاست. به عنوان مثال در بیت کوین میدانیم که نهایتاً ۲۱ میلیون واحد از آن وجود خواهد داشت، اما تاکنون حدود ۱۸٫۵ میلیون آن استخراج شدهاست. در محاسبه ارزش بازار برآورد شده، حداکثر مقدار بیت کوین در نظر گرفته میشود. در نتیجه برای محاسبه آن، ۲۱ میلیون را در قیمت هر واحد ضرب میکنیم.
ارزش بازار برآورد شده را میتوان برای سایر داراییهای رمزنگاری موجود در بازار به راحتی محاسبه کرد. مارکت کپ برآورد شده با ضرب قیمت فعلی دارایی در حداکثر عرضه آن محاسبه کاربرد ارزش مفهومی میشود. البته با توجه به نوسان قیمت این داراییها، به هیچ وجه معیار دقیقی نیست، اما میتواند کمک مناسبی در تشخیص برآورد بیش از حد یا کمتر از حد واقعی باشد.
توکنها و ارزهای دارای تورم منفی
بسیاری از ارزهای رمزپایه با گذشت سالها شاهد افزایش تعداد کوینهای در گردش خواهند بود و به عبارتی، سقف عرضه (Max Supply) برای آنها وجود ندارد. در این موارد، حتی اگر قیمت آن رمز ارز ثابت باقی بماند، ارزش بازار برآورد شده آن ارز دیجیتال در آینده بیشتر از امروز خواهد بود.
با این حال، رمز ارزهایی وجود دارند که در تلاشند تا بهطور فعال، مقدار کوینهای در گردش خود را کاهش دهند. این کاهش را میتوان به روشهای مختلفی انجام داد که یکی از آنها فرآیندی بوده که به سوزاندن کوین معروف است. این عمل به کاهش حداکثر عرضه دارایی مذکور در آینده منجر میشود. اگر قیمت دارایی با گذشت زمان افزایش پیدا نکند و میزان واحدهای معاملاتی آن پیوسته در حال کاهش باشد، در آینده مارکت کپ برآورد شده میتواند کمتر از امروز باشد. به عنوان مثال، در حال حاضر ارزی با حداکثر توکن در گردش ۲۰ میلیون واحدی و قیمت ۱ دلاری به ازای هر کدام از آنها وجود دارد. تیم پروژه تصمیم میگیرد توکنهایی را از بازار خریداری کرده و آنها را بسوزاند و حداکثر میزان توکن در گردش را به ۱۸ میلیون واحد کاهش دهد. با فرض اینکه پس از اعلام سوزاندن کوینها، قیمت در ۱ دلار باقی مانده، مارکت کپ برآورد شده این کوین از ۲۰ میلیون به ۱۸ میلیون دلار کاهش یافتهاست.
ارزش ذاتی سهام چیست و چگونه محاسبه میشود؟
برای خرید و فروش سهم در بازار سرمایه و بورس، لازم است ملاک و معیارهایی داشته باشیم. تحلیلگران همواره به دنبال پیدا کردن فاکتورهای دقیق هستند تا بتوانند بهترین زمان را برای معامله و کسب سود پیدا کنند. این معیارها در رویکردهای مختلف متفاوت هستند. تحلیلگران بنیادی قبل از هر چیز بررسی میکنند که ارزش ذاتی سهم چیست و چه تفاوتی با قیمت بازار دارد؛ سپس بر اساس این تفاوت برای خرید و فروش اقدام میکنند. این یک دیدگاه بلندمدت است و بر اساس این ایده شکل گرفته است: قیمت هر سهم در نهایت به سمت میانگین ارزش ذاتی آن سهم حرکت خواهد کرد.
ارزش ذاتی سهم چیست؟
ارزش بنیادی یا ارزش ذاتی سهم که در انگلیسی Intrinsic value نامیده میشود، یکی از اصطلاحات رایج بورس و بازار سرمایه است و به عنوان معیاری برای خرید و فروش مورد استفاده قرار میگیرد. این ارزش را بر اساس عوامل مختلف و با فرمولهای خاصی محاسبه میکنند اما قبل از پرداختن به آنها، لازم است تصویری کلی درباره این معیار داشته باشیم.
یک نکته مهم در این میان، درک تفاوت ارزش و قیمت است. تفاوت این دو مفهوم را در زندگی روزمره خود نیز مشاهده میکنیم. مثلا همه میدانند ارزش واقعی پراید بسیار کمتر از قیمت فعلی آن است! قیمت یعنی همان رقمی که سهم امروز با آن خرید و فروش میشود. این قیمت تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد؛ عواملی مانند میزان عرضه و تقاضا، جو حاکم بر بازار، اوضاع سیاسی کشور و … . ارزش ذاتی، اهمیت و سودمندی یک سهم را نشان میدهد و دو عامل قدرت سودآوری و چگونگی کسب سود روی آن تأثیر میگذارند.
کارشناسان و تحلیلگران برای مشخص کردن قدرت سودآوری یک سهم، تمامی ابعاد واحد اقتصادی مربوط به آن را مورد بررسی قرار میدهند و قابلیتهای آن را مشخص میکنند. در این راستا صورتهای مالی، پتانسیل رشد، داراییها و … یک شرکت بررسی میشود و در نهایت مشخص خواهد شد که آیا آن شرکت میتواند در آینده هم سودآوری خود را تکرار کند و افزایش دهد یا خیر. کیفیت و چگونگی کسب سود نیز با سنجیدن معیارهایی مثل میزان رضایت کارکنان و مشتریان، وضعیت در مقایسه با رقبا، میزان ریسک، پیشبینی وضعیت سود در آینده و … تعیین میشود. برای تعیین ارزش ذاتی سهام، لازم است جریانها و صورتهای مالی شرکت در سالهای آینده پیشبینی شود.
ارزش ذاتی فاکتوری است که در تحلیل بنیادی و رویکردهای فاندامنتال به بازار در نظر گرفته میشود. اگر قصد سرمایهگذاری بلندمدت داشته باشید، این فاکتور یکی از مهمترین عواملی است که باید در نظر بگیرید. قیمت و ارزش یک سهم لزوما با هم برابر نیستند اما تصور رایج این است که قیمت سهام در گذر زمان به سمت ارزش ذاتی آن حرکت میکند.
سرمایهگذارانی که رویکرد بنیادی دارند، زمانی که قیمت سهم از ارزش ذاتی آن کمتر باشد برای خرید اقدام میکنند. در این حالت ارزش بازاری از ارزش ذاتی سهام کمتر است و پیشبینی میشود قیمت در آینده بیشتر شود. به این بازار در انگلیسی undervalue میگویند. زمانی که قیمت از ارزش واقعی یک سهم بیشتر باشد با بازار overvalue مواجه هستیم. در این حالت، سرمایهگذاران برای فروش اقدام میکنند.
با این اوصاف، تفاوت ارزش و قیمت عامل مهمی برای سرمایهگذاران است و زمان ورود به بازار و خروج از آن را برایشان مشخص میکند.
اصطلاح حباب بازار، از همین تفاوت به وجود آمده است. زمانی که قیمت یک سهم از ارزش ذاتی آن بیشتر باشد، حباب مثبت به وجود آمده و لازم است برای فروش اقدام شود. برعکس، وقتی که قیمت سهم از ارزش واقعی آن کمتر باشد، حباب منفی شکل گرفته و فرصت مناسبی برای خرید محسوب میشود.
ارزش ذاتی سهام چگونه محاسبه میشود؟
محاسبه ارزش ذاتی سهام یک کار پیچیده و تخصصی است که با استفاده از فرمولهای مختلف و رویکردهای مختلف انجام میشود. اساسا تحلیل بنیادی یک روش تخصصصی است که هر کسی وقت و توانایی یادگیری آن را ندارد. به همین دلیل شرکتها و متخصصان مشاوره سرمایهگذاری به وجود آمدهاند تا تحلیلهای تخصصی خود را به سهامداران ارائه دهند و آنها را در زمینه خرید و فروش سهام راهنمایی کنند.
مدل گوردون یکی از روشهای رایج برای محاسبه ارزش ذاتی سهم است. مدلی که ارزش ذاتی سهام را، بر مبنای ارزش فعلی سود تقسیمی پیشبینیشده با نرخ ثابت، محاسبه میکند.
برای استفاده از این مدل، لازم است چند شاخص را در یک فرمول قرار دهید و ارزش واقعی سهام یک شرکت را به دست آورید. فرمول مدل گوردون برای محاسبه ارزش ذاتی سهم به این شکل است:
(Intrinsic value of stock = D÷(k-g
در این فرمول D سود تقسیمی مورد انتظار هر سهم، K بازده مورد انتظار سرمایهگذار و g نرخ رشد مورد انتظار سود تقسیمی سهام است.
ارزش داراییهای مالی شرکت چگونه محاسبه میشود؟
تحلیلگران بنیادی برای محاسبه ارزش ذاتی سهام یک شرکت، ارزش داراییهای آن شرکت را نیز محاسبه میکنند و برای این کار، رویکردهای مختلفی وجود دارد.
- رویکرد ترازنامهای: در این رویکرد ارزش داراییهای شرکت، چه موارد مشهود و چه غیر مشهود، محاسبه میشود. یکی از روشهای رایج در رویکرد ترازنامهای، محاسبه ارزش خالص دارایی یا NAV شرکت است. فاکتور NAV معیاری برای مشخص کردن ارزش داراییهای یک شرکت است که در آن ذخیره کاهش ارزش داراییها، سود محقق شده بعد از تاریخ ترازنامه، ارزش افزوده پرتفوی غیر بورسی، ارزش افزوده پرتفوی بورسی و حقوق صاحبان سهام به هم اضافه و بر تعداد سهام شرکت تقسیم میشوند. در حقیقت در این روش، صحبتی از سود و زیان شرکت به میان نمیآید و تنها ترازنامه در نظر گرفته میشود.
- رویکرد نسبی: در این روش، ارزش واقعی هر شرکت با توجه به شرکتهای مشابه تعیین میشود. کسانی که از این روش استفاده میکنند بر این عقیده هستند که داراییهای مشابه قاعدتا باید ارزش یکسانی داشته باشند. در این رویکرد، بیشتر از نسبت P/E استفاده میشود.
دو شرکت را در نظر بگیرید که از نظر نرخ رشد، ریسک و … شرایط مشابهی دارند. اگر P/E یکی از این شرکتها در مقایسه با دیگری پایین باشد، یعنی سهام آن شرکت زیر قیمت و کمتر از ارزش واقعی معامله میشود و جای رشد دارد. این شرایط فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری در بورس محسوب میشود. البته P/E تنها گزینه موجود برای مقایسه در رویکرد نسبی نیست. در حقیقت بهتر است در مورد هر صنعتی از ضریبها و شاخصهای مخصوص آن استفاده کنیم تا نتیجه دقیقتری به دست آید.
- رویکرد تنزیلی: کارشناسان این رویکرد را دقیقترین و مهمترین روش ارزشگذاری میدانند که با توجه به جریانهای نقدی تولیدی شرکت محاسبه میشود. در رویکرد تنزیلی، جریانهای نقد آتی شرکت با توجه به یک نرخ مشخص، تنزیل میشوند و به این ترتیب، ارزش فعلی شرکت به دست میآید.
سخن آخر
معیارهای مختلفی برای تصمیمگیری در مورد خرید یا فروش سهام وجود دارد. افرادی که در تحلیل بورس و بازار سرمایه رویکرد بنیادی دارند، قبل از خرید در نظر میگیرند که قیمت فعلی و ارزش ذاتی سهم چیست و چقدر است. آنها عقیده دارند قیمتها به مرور زمان به سمت میانگین ارزش ذاتی سهام حرکت کاربرد ارزش مفهومی خواهند کرد و تفاوت میان این دو مشخص میکند چه زمانی برای خرید یا فروش مناسب است.
رفتار سازمانی چیست؟ ( تعریف، انواع و کاربرد رفتار سازمانی )
انسانها برای اینکه بتوانند با یکدیگر ارتباط موثری برقرار کنند، باید وجه اشتراک داشته باشند. رفتار سازمانی یکی از وجوه اشتراک بین کارمندان مختلف سازمان است و افراد با یاد گرفتن این رفتار میتوانند با سایر همکارانشان ارتباط صمیمانهای برقرار کنند.
در سازمانها افرادی فعالیت میکنند که در خانوادههایی با فرهنگهای گوناگون رشد میکنند و تجربه زیسته متفاوتی دارند؛ به همین دلیل احتمال اینکه دو نفر رفتار یکسان داشته باشند، تقریبا صفر است. رفتار سازمانی به افراد کمک میکند علیرغم تفاوتهای فرهنگی و فکری، در کنار یکدیگر کار کنند، باهم تعامل داشته باشند و تجربه همکاری قدرتمندی خلق کنند.
در این مقاله بررسی میکنیم رفتار سازمانی چیست، چه اهمیتی در سازمان دارد و مدیران چطور میتوانند در مجموعه خود رفتار درست را ترویج بدهند.
رفتار سازمانی چیست؟
تعریف رفتار سازمانی به بیان ساده مفهومی است که به بررسی نحوه تعامل افراد در یک سازمان میپردازد. البته کاربرد این مفهوم، مثل تعریف آن ساده نیست و اهمیت بسیاری برای سازمانها دارد. رفتار سازمانی تعامل انسانها را مورد بررسی قرار میدهد؛ بنابراین بسیار پیچیده است تا جایی که در برخی مواقع تحلیل رفتار اعضای سازمان غیر ممکن میشود. انسانها با توجه به افکار و فرهنگی که دارند، رفتارهای متفاوتی در مکانهای مختلف از خود نشان میدهند.
به عنوان مثال رفتار یک فرد در منزل خود با رفتارش در اجتماع و رفتارش در محیط کار متفاوت است. اینکه همکارش خانم باشد یا آقا یا اینکه همکاران او همشهری یا هموطنش باشند یا خیر تاثیر، روی رفتاری که فرد با آنها دارد تأثیر میگذارد. لذا برای بررسی و تحلیل رفتار سازمانی و آموزش آن باید نگاهی به علوم مختلفی نظیر روانشناسی و علوم اجتماعی داشته باشیم. علم مطالعه رفتار افراد در محیط سازمانی اهمیت بسیاری دارد. در این مقاله انواع رفتار سازمانی را مورد بررسی قرار میدهیم و به کاربرد رفتار سازمانی در مجموعههای مختلف میپردازیم.
اهمیت رفتار سازمانی
از آنجایی که سازمانها موفقیتشان را به کمک اعضای خود به دست میآورند و منابع انسانی نقش مهمی در آینده یک سازمان ایفا میکنند، تشکیل تیمهای قدرتمند از اهمیت بالایی برخوردار است.
یکی از چالشهای پیش روی مدیران و سرپرستان تیم، مدیریت افرادی است که طرز فکرها، شخصیتها و فرهنگ اجتماعی متفاوتی دارند. این تفاوتها گاهی برای تیم و مدیران مشکلساز میشود.
مثلا تیمی را تصور کنید که یکی از اعضای آن تحت هر شرایطی با صدای بلند صحبت میکند و بدون اینکه خودش بخواهد، تمرکز سایر اعضای تیم را به هم بزند. اگر مدیران بخواهند به تک تک افراد اشتباهاتشان را تذکر بدهند یا رفتار درست را به آنها گوشزد کنند، همه زمانشان برای این کار هدر میرود و دیگر به مسئولیتهایشان نمیرسند.
با رفتار سازمانی میتوان این مشکلات را کنترل کرد. در مثالی که قبلا گفتیم، اگر سکوت در حین کار یکی از اصول رفتار درست در سازمان باشد، همه افراد آن را رعایت میکنند و هرکسی هم که به عنوان عضو جدید وارد تیم میشوند، آن را از سایرین یاد میگیرد.
تقویت رفتار سازمانی روشی برای ایجاد یکپارچگی بین اعضای سازمان است.
اهداف رفتار سازمانی چیست؟
هر مدیر در وهله اول باید یاد بگیرد که برای تشکیل تیم مورد نظرش، چه افرادی را باید انتخاب و استخدام کند. بعد از آن بیاموزد که خودش چطور باید با کارمندان برخورد کند و در نهایت رفتار آنها را چطور هدایت و کنترل کند تا سازمان مطابق با آنچه که برایش برنامهریزی کرده، شکل بگیرد.
رفتار سازمانی در تمام مجموعهها وجود دارد و اگر مدیران مجموعه به صورت هدفمند برای آن برنامهریزی نکرده باشند، کارمندان خودشان آن را شکل میدهند. در برخی موارد این رفتارها با ارزشهای سازمان مطابقت ندارد و باعث نارضایتی مدیران میشود. با شناخت اهداف رفتار سازمانی میتوانید برنامهریزی درستی برای آن انجام بدهید و از مزیتهایی که ایجاد میکند، بهره ببرید. در ادامه اهداف سه گانه رفتار سازمانی را نام میبریم و توضیحاتی درباره آنها ارائه خواهیم داد.
اهداف رفتار سازمانی
۱) کنترل رفتار کارکنان
اگر لیستی از اهداف اصلی رفتار سازمانی داشته باشیم، این هدف اولین مورد در لیست خواهد بود. همانطور که پیش از این اشاره کردیم، تفاوت فرهنگها و رفتارها در سازمان به کارکنان و مدیران کمک میکند که در کنار یکدیگر فعالیت موثری داشته باشند و با کمترین میزان اصطکاک به کارهایشان رسیدگی کنند.
استفاده از رفتار و فرهنگ سازمانی در کنار یکدیگر، بازدهی کارکنان و تیم را افزایش میدهد. بنابراین افزایش بازدهی و ارتقای عملکرد هم میتواند جزو اهداف اصلی رفتار سازمانی شمرده شود. به کمک رفتار سازمانی، کارکنان به انجام کارهای درست عادت میکنند.
به عنوان مثال تصور کنید در یک سازمان تمرکز صد درصدی حین کار به یک رفتار سازمانی تبدیل شود؛ یعنی کارمندان طی مدتی که مشغول انجام وظایف هستند، فقط روی موضوع کارشان تمرکز دارند و به حاشیه نمیروند. بعد از پایان کار، استراحت میکنند، با هم حرف میزنند و تفریح میکنند. در چنین سازمانی، کارها در موعد مشخص انجام میشود، کارکنان منظم هستند و بخاطر تعاملی که با همکارانشان دارند، سطح رضایت شغلی بیشتری را تجربه میکنند.
۲) پیشبینی
زمانی که کارکنان رفتاری داشته باشند که مطابق با ارزشهای سازمان و برنامهریزیهای مدیر است، میزان رفتارهای غیرقابل پیشبینی در آنها به حداقل میرسد. به همین دلیل است که پیشبینی جزء اهداف علم رفتار سازمانی شناخته میشود.
زمانی که رفتار درست در یک سازمان حاکم است، میتوان گفت مدیر کارمندانش را میشناسد. بنابراین زمانی که میخواهد برنامهریزی برای آینده انجام بدهد، میتواند پیشبینی کند که اعضای سازمان چه رفتاری از خود نشان میدهند.
به عنوان مثال تصور کنید مدیر یک سازمان قصد دارد تیمهای مجموعه را گسترش بدهد و به هر تیم چند نیروی تازه اضافه کند؛ با توجه به رفتار حاکم در سازمان میتواند تشخیص بدهد که کارمندان قدیمی چه برخوردی با نیروهای تازه خواهند داشت و آیا پیش از استخدام نیروهای جدید، باید اقدام خاصی انجام بدهد یا خیر.
۳) توجیه
زمانی که افراد دلیل انجام یک کار را میدانند، با پذیرش آن را انجام میدهند، اما اگر چرایی موجهی نداشته باشند، یا کار را انجام نمیدهند یا مدام به دنبال علتی برای انجام این کار میگردند. یکی از اهداف علم رفتار سازمانی، توجیه کارکنان است تا علت مشخصی برای رفتارهایی که باید در فضای کار انجام بدهند، داشته باشند.
انواع دارایی در حسابداری چیست
در این مقاله اطلاعات جامعی درباره انواع دارایی در حسابداری ارائه شده است و شما در انتهای این مقاله اطلاعات کافی در مودر دارایی ثابت ، دارایی جاری ، داریی مشهود ، استهلاک پذیر، استهلاک ناپذیر و انواع دارایی در ترازنامه و مفاهیمی در این حوزه بدست خواهید آورد. اگر برای انجام امور مالی و حسابداری به دنبال مرکزی معتبر هستید میتوانید از خدمات تخصصی حسابداری و مالیاتی شرکت حسابداری آریا تهران بهره مند شوید.
تعریف دارایی
در ابتدای این مقاله تصمیم گرفتیم شما را با تعریف دارایی آشنا کنیم تا در انتهای این مقاله بتوانید مفهوم دارایی را متوجه شوید و درک گسترده تری از انواع دارایی پیدا کنید و پاسخ جامعی از دارایی چیست داشته باشید.
بر اساس استاندارد های حسابدارید تعریف دارایی عبار است از:
همه اموال و منابع اقتصادی که در معاملات اقتصادی کسب میشوند و یا به بیان ساده کاربرد ارزش مفهومی تر در عملیات اقتصادی و مالی یک سری منابع اقتصادی به مالکیت واحد تجاری در میاید که بر حسب فاکتور پول مورد سنجش قرار میگیرند و به آن دارایی گفته میشود.
برای مثال میتوان از پول نقد، موجودی کالا، زمین ، ساختمان، ماشین الات، اسبغاب و اثاثیه اداری و اوراق بهادار نمونه هایی از دارایی در حسابداری هستند.
دارایی به انگلیسی Asset میباشد و در واقع منابعی میباشند که دارای ارزش اقتصادی هستند. در ادامه مقاله شما را با انواع دارایی آشنا میکنیم و تعریف دارایی و بدهی را به زبان ساده به شما توضیح میدهیم.
انواع دارایی در حسابداری
برای اینکه بدانیم انواع دارایی در حسابداری چیست ابتدا لازم است با تعریف دارایی آشنا شویم.
دارایی یا Asset به منابعی اطلاق می شود که دارای ارزش اقتصادی هستند و شرکت یا افراد از آنها منفعت می برند و در آینده می توانند ایجاد درآمد کنند.
دارایی ها در ترازنامه به ثبت می رسند و ستون سمت راست ترازنامه مربوط به دارایی های شرکت و سمت چپ مختص بدهی ها است.
معرفی انواع دارایی در حسابداری
ویژگی دارایی ها در حسابداری
دارایی ها دارای سه ویژگی هستند که به تفکیک به توضیح هر کدام می پردازیم.
منبع، طبق تعریف دارایی، دارایی ها منابعی هستند که در آینده برای شرکت منفعت اقتصادی دارند.
ارزش اقتصادی، دارایی ها ارزش اقتصادی دارند، به عبارتی دیگر دارایی ها قابلیت مبادله شدن دارند و میتوانند خرید و فروش شوند.
مالکیت، دارایی ها مالکیت دارند بدین معنا که می توانند به وجه نقد یا و یا معادل های آن تبدیل شوند.
طبقه بندی انواع دارایی
اکنون می خواهیم انواع دارایی از منظر حسابداری را بررسی کنیم تا انواع دارایی در حسابداری را بشناسید. دارایی ها به طور کلی به سه روش طبقه بندی می شوند :
طبقه بندی براساس سهولت تبدیل آنها به پول
طبقه بندی براساس وجود فیزیکی و ملموس آنها
طبقه بندی براساس روش استفاده یا به عبارتی هدف از فعالیت تجاری آنها
انواع دارایی در حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی
دارایی ها بر مبنای وجود فیزیکی به دو دسته ی مشهود (ملموس) و غیر مشهود تقسیم بندی می شوند. در این قسمت انواع دارایی ها را بر مبنای فیزکی طبقه بندی کرده ایم تا به راحتی با ویژگی های خاص هرکدام آشنا شوید.
معرفی انواع دارایی در حسابداری بر مبنای وجود فیزیکی
دارایی مشهود یا Tangible Asset
همانطور که از نام دارایی های مشهود برمی آید دارایی های مشهود دارایی هایی هستند به صورت فیزیکی قابل دیدن یا لمس کردن هستند.
دارایی های مشهود به دو دسته ی جاری و ثابت تقسیم بندی می شوند.
دارایی های ثابت مشهود مانند زمین، ساختمان ها، ماشین آلات و… که به اسم اموال نیز معرفی می شوند. این دارایی ها اغلب تضمین کننده ی بقا و قدرت شرکت را دارند.
بنابراین حفاظت از آنها یکی از اصلی ترین و مهم ترین وظایف بخش حسابداری یک شرکت است.
دارایی جاری مشهود به اقلامی مانند لیست کالاهای موجود اطلاق می شود. همچنین دارایی های ثابت مشهود خود دارای سه نوع هستند که به توضیح و توصیف هر یک می پردازیم.
دارایی استهلاک پذیر
دارایی های استهلاک پذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که در طی زمان، پس از طی کردن عمر مفید خود دچار استهلاک می شوند و عمر مفید اقتصادی شان به پایان می رسد.
دارایی استهلاک ناپذیر
دارایی های استهلاک ناپذیر دسته ای از دارایی های مشهود هستند که با گذر زمان دچار استهلاک نمی شوند و در اصطلاح دارای عمر نامحدود هستند. مانند زمین
دارایی نقصان پذیر
دارایی های نقصان پذیر دسته ای از Tangible Asset هستند که قابل استخراج هستند و بر اثر استخراج تهی می شوند.
این دارایی ها پس از استخراج تبدیل به به موجودی مواد یا کالا می شوند. مانند معادن، جنگل ها و… . این دسته از دارایی های مشهود در ترازنامه با نام معادن و ذخایر قید می شوند.
طبق این دسته بندی به اهمیت طول عمر مفید اقتصادی، استفاده در روال عادی عملیات و منابع آتی قابل اندازه گیری در دارایی های ثابت مشهود پی می بریم.
دارایی نامشهود یا Intangible Asset
دارایی های نامشهود دارای ماهیت فیزیکی نیستند و قابل لمس نمی باشند.
دارایی های نامشهود در طبقه بندی دارایی های ثابت قرار می گیرند و اگرچه قابل دیدن نیستند اما سود آتی شرکت را تضمین می کنند.
از مثال های دارایی نامشهود می توان به حق ثبت اختراع، حق چاپ ، سرقفلی، برند و نام تجاری و حق رای و روش منحصر به فرد یک شرکت اشاره کرد.
این دارایی ها می توانند در بازه ی زمانی محدود یا به طور نامحدود در اختیار یک شرکت باشند.
اما چیزی که مبرهن است، آنها راه را برای موفقیت و مطرح بودن شرکت هموار می کنند.
انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی
طبق این دسته بندی دارایی ها بر اساس عملیات های تجاری به دو دسته ی دارایی های عملیاتی و دارایی های غیر عملی تقسیم می شوند. در ادامه با ما همراه باشید تا با نوع های مختلف داریی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی بیشتر آشنا شوید.
معرفی انواع دارایی در حسابداری بر اساس نوع کاربرد دارایی
دارایی عملیاتی
دارایی های عملیاتی در معاملات روزانه قابل استفاده هستند. در حقیقت دسته ای از دارایی ها که یک شرکت برای تولید محصولات خود و همچنین ارائه خدمات از آنها بهره می برد، دارایی های عملیاتی هستند.
به طور مثال وجه نقد، موجودی انبار و کارخانه، مانده ی حساب های بانکی، تجهیزات و… شامل این دسته از دارایی ها می شوند.
دارایی غیر عملی
پیش تر اشاره کردیم که دارایی های عملیاتی دارایی هایی هستند که در معاملات روزانه استفاده می شوند.
اما دارایی های غیر عملی در معاملات تجاری روزانه جایی ندارند و نقش خود را در برطرف سازی نیازهای آینده ایفا می کنند.
به طور مثال املاک و مستغلاتی که برای ارزش آنها توسط شرکت خریداری شده اند نمونه ای از دارایی های غیر عملی هستند.
انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی
انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت همگرایی و نقدشوندگی به دو دسته ی جاری و ثابت تقسیم بندی می شوند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم.
تعریف انواع دارایی در حسابداری بر اساس قابلیت تبدیل یا همگرایی
انواع دارایی ثابت
دارایی های ثابت دارایی هایی هستند که به آسانی تبدیل به وجه نقد نمی شوند، و برای خرید و فروش آنها باید مراحل و مدت زمانی را طی کرد.
دارایی های ثابت با نام های دیگر مانند دارایی غیرجاری، بلند مدت و دارایی های سخت نیز یاد می شوند.
ارزش دارایی های ثابت به مرور کم شده و به جز زمین، دچار استهلاک می شود.
لیست دارایی ثابت
در دارایی های مشهود به دارایی های ثابت نیز اشاره کردیم و آنها را از نظر استهلاک پذیر بودن، استهلاک ناپذیری و نقصان پذیری مورد بررسی قرار دادیم؛ اکنون از دیدگاه دارایی های ثابت به بررسی آنها می پردازیم.
زمین تنها دارایی استهلاک ناپذیر است.
ساختمان می تواند، انبار، شرکت و یا محل سکونت باشد. از این دارایی برای پوششی جهت نگهداری از ماشین آلات، تجهیزات، محصولات، انجام خدمات و… استفاده می شود. بنابراین تمام فعالیت های شرکت به نوعی وابسته به ساختمان هستند.
ماشین آلات، دستگاه ها یا ابزاری هستند که با نیروی محرکه ی خود به تنهایی یا توسط محرک های دیگر در فعالیت اصلی و خط تولید شرکت دخالت دارند.
این دارایی استفاده ی خدماتی دارد، به طوریکه برای راه اندازی یا تعمیر سایر لوازم و دارایی ها بهره برداری می شوند.
این دارایی از دسته دارایی های غیر مشهود است که به شرکت حق خرید و فروش و استفاده از یک اختراع در مدت زمان معین را می دهد.
علائم تجاری یا برند ها از دارایی های غیر مشهود هستند که نشانه ی یک محصول هستند و می توانند بارِ کیفی داشته باشند.
علائم تجاری یا برند ها از دارایی های غیر مشهود هستند که نشانه ی یک محصول هستند و می توانند بارِ کیفی داشته باشند.
نحوه ثبت انواع دارایی در حسابداری
نحوه ثبت انواع دارایی در حسابداری دارایی ها و بدهی ها در ترازنامه به ثبت می رسند.
دارایی ها در سمت راست ترازنامه و بدهی ها در سمت چپ آن به ثبت می رسند. همچنین برای منظم شدن و دسترسی راحت تر معمولا بخش دارایی خود به طبقه بندی حساب ها مانند حساب های دریافتی، سود حفظ شده و… تفکیک می شود.
همچنین همانطور که میدانید دارایی خود به سه دسته تقسیم می شود و هر کدام از دسته ها شامل دو نوع هستند.
به طور مثال دسته ی وجود فیزیکی به مشهود و غیر مشهود تقسیم می شود.
حال اگر یک شرکت دارایی های غیر مشهود ندارد نیازی به ذکر آنها در ترازنامه ی مالی نیست.
در کنار ترازنامه، شرکت ها صورت حساب های سود و زیان نیز دارند که توضیح آنها در این مقال نمی گنجد.
انواع دارایی در ترازنامه
دارایی های ثابت مشهود در ترازنامه با سر فصل های دارایی های سرمایه ای، دارایی های بلند مدت، دارایی های ثابت یا اموال، ماشین آلات و تجهیزات، عنوان می شوند.
معرفی انواع دارایی در ترازنامه
انواع دارایی جاری
دارایی های ثابت دارایی هایی هستند که می توانند به آسانی تبدیل به وجه نقد شوند. این نوع از دارایی ها به نام دارایی های نقدی نیز یاد می شوند و نسبت به دارایی های ثابت از طول عمر کوتاه تری برخوردار هستند.
لیست دارایی جاری یا Current Asset
در این قسمت به لیست دارایی های جاری اشاره می کنیم:
وجه نقد اسکناس هایی است که یک شرکت در اختیار دارد و توسط آن می تواند نیازهای اساسی خود را تامین و کالا و خدمات خود را عرضه کند.
شبه نقد جایگزین وجه نقد است و به سپرده های غیردیداری و مدت دار اطلاق می شود
این دسته از سپرده ها توسط شرکت برای بهره برداری از سود سپرده ایجاد می شود.
موادی که در انبار شرکت تحت عنوان مواد اولیه، مواد نیمه آماده یا محصول آماده در مدت زمان مشخص نگهداری می شوند.
به اسنادی که مالک آن می تواند آن را خرید و فروش کند، اطلاق می شود.
بدهی هایی که شرکت های دیگر به شرکت دارند، از جمله دارایی های جاری است.
از دیگر دارایی های جاری کاربرد ارزش مفهومی می توان به طور مختصر به درآمد های حساب شده، قبض های دریافتی، هزینه های پیش پرداخت شده و… نیز اشاره کرد.
اهمیت طبقه بندی دارایی ها
اکنون که طبقه بندی دارایی ها را به طور کامل مورد بررسی قرار دادیم، اهمیت دسته بندی آنها مشخص می شود.
یک طبقه بندی درست نه تنها به نظم شرکت کمک می کند بلکه باعث پیشرفت آن نیز شده و فرصت های تازه ای برای آن ایجاد می کند.
دانستن دارایی های مشهود و نامشهود در یک کسب و کار پر ریسک به ارزیابی مقدار ریسک و توانایی پرداخت آن کمک می کند.
برای دانستن سهم درآمدهای هر دارایی و تعیین درصد سود و درآمد یک شرکت باید با دارایی های عملیاتی و غیرعملی و انواع آن به خوبی آشنا باشیم.
و در نهایت تشخیص و تمییز دارایی های جاری و ثابت از یکدیگر نقش موثری در درک سرمایه در گردش خالص شرکت دارد.
تفاوت دارایی ودارایی خالص
کل دارایی ها از جمع کل بدهی ها و حقوق صاحبان سهام به دست می آید. در حالیکه دارایی خالص به طور کلی با حقوق صاحبان سهام تقریبا یکسان و برابر است؛ و مقدار آن از تفاوت کل بدهی ها از کل دارایی به دست می آید.
کل دارایی = کل بدهی + حقوق صاحبان سهام
دارایی خالص = کل دارایی – کل بدهی
مفهوم دارایی در حقوق
در حقوق، تعریف دارایی با اموال متفاوت است و مفهوم دارایی در حقوق گسترده تر از اموال می باشد.
در نتیجه دارایی جز مثبت اموالی که متعلق به یک شخص یا شرکت است و جز منفی که شامل بدهی ها می شود را پوشش می دهد.
تعریف دارایی و بدهی
اکنون می خواهیم دارایی ها و بدهی ها را بیشتر بشناسیم. پیش از این با تعریف دارایی و انواع دارایی به طور کامل آشنا شدیم و آنها را شرح دادیم و می دانیم که دارایی در حسابداری چیست.
بدهی ها در کنار سرمایه مجموع دارایی یک شرکت را تشکیل می دهد. اما تعریف بدهی چیست؟
بدهی به طور کلی بدهی کلیه مبالغی است که شرکت متعهد شده است در یک مدت زمان مشخص آنها را بازپرداخت کند.
دارایی و بدهی چیست
انواع بدهی
بدهی ها به دو دسته ی جاری یا کوتاه مدت و غیرجاری یا بلند مدت تقسیم می شوند.
بدهی های غیرجاری یا بلند مدت
بدهی های بلند مدت به آن دسته از بدهی ها اطلاق می شود که مهلت و فرآیند پرداخت آن از یک دوره ی مالی طولانی تر است. مانند اسناد یا وام های پرداختنی بلند مدت، کمک های بلاعوض دولت به شکل دارایی بلندمدت
بدهی های جاری یا کوتاه مدت
بدهی های کوتاه مدت بدهی هایی هستند که شرکت موظف به پرداخت آنها در یک سال مالی است.
بدهی های جاری یا کوتاه مدت
بدهی های کوتاه مدت بدهی هایی هستند که شرکت موظف به پرداخت آنها در یک سال مالی است.
انواع بدهی های جاری در حسابداری
که بدهی شرکت به دیگران هستند
به چک و سفته هایی که شرکت به دیگران داده است، اطلاق می شود.
وجهی که در ازای ارائه ی کالا یا خدمات شرکت از دیگران دریافت شده است
این حساب شامل تمام واریزها و برداشت ها توسط شرکا است.
شرکت ها مبلغ بعضی از بدهی های خود را مانند مزایای پایان خدمت یا مالیات بر درآمد را برآورد می کنند که در دسته ی بدهی های جاری قرار می گیرد.
سوالات متداول
همه اموال و منابع اقتصادی که در معاملات اقتصادی کسب میشوند و یا به بیان ساده تر در عملیات اقتصادی و مالی یک سری منابع اقتصادی به مالکیت واحد تجاری در میاید که بر حسب فاکتور پول مورد سنجش قرار میگیرند و به آن دارایی گفته میشود.
در این مقاله انواع دارایی ها را به تفکیک توضیح داده ایم به طور مثال برای انواع دارایی ها میتوان به دارایی های مشهود، نامشهود، استهلاک پذیر و استهلاک ناپذیر و دارایی ثابت و غیره اشاره کرد
دیدگاه شما