رفتار هیجانی در بورس

علی اکبر امین تفرشی عضو هیأت مدیره شرکت بورس تهران در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصاد با ابراز تاسف از به شهادت رسیدن سردار شهید قاسم سلیمانی گفت: این اقدام تروریستی آمریکا رفتار هیجانی در بورس نشان داد که ملت ایران همیشه یکپارچه است و به طور جد راه این سردار را ادامه خواهد داد.

رفتار هیجانی در بورس

علی صالح آبادی با بیان اینکه متاسفانه طی ماه‌های اخیر بازار سرمایه یکطرفه بوده است. به طوری که یا به سمت بالا و یا به سمت پایین حرکت کرده و رفتار متعادل در آن کمتر دیده می شود، گفت: رفتارهای هیجانی در بازار سرمایه زیاد است.

به گزارش «نود اقتصادی»، علی صالح آبادی، رئیس اسبق سازمان بورس اظهار داشت: متاسفانه رفتارهای هیجانی در بازار سرمایه زیاد است؛ چه زمانی که شاخص رشد مثبت داشته و چه زمانی که با کاهش مواجه می‌شود، شاهد رفتارهای هیجانی هستیم و عده‌ای برای جا نماندن از افزایش قیمت شتاب زده وارد بازار می‌شوند و یا حتی زمانی که بازار رو به کاهش می‌رود عده‌ای دیگر به سرعت اقدام به فروش می‌کنند که این رفتار برای بازار سرمایه مناسب نیست و آثار مخربی به همراه دارد.

وی بیان کرد: متاسفانه طی ماه‌های اخیر بازار سرمایه یکطرفه بوده است. به طوری که یا به سمت بالا و یا به سمت پایین حرکت کرده و رفتار متعادل در آن کمتر دیده می شود، این در حالی است که نیاز است بتوان از طریق سازوکارهایی از جمله نهادهای بازارگردان و یا سهام خزانه سازوکاری برای نقدشوندگی بازار و به ویژه ایجاد تعادل در آن ایجاد کرد.

علت رفتار هیجانی و ترس در بورس چیست؟

بازار سرمایه در دو هفته اخیر با روند نوسانی و ریزشی مواجه شده و شاهد ترس و هیجان در معاملات هستیم، اما کارشناسان می‌گویند مردم، انتظار سود پس از هر خریدی را دارند، در حالی که کارکرد بورس چنین نیست و باید نگاه میان مدت و بلند مدت به سرمایه گذاری در این بازار داشته باشند و سود ۳۰۰ درصدی ۴ ماه نخست سال گذشته را به تاریخ بسپارند.

به گزارش پایگاه خبری «حامیان ولایت»به نقل ازراه دانا، بورس یا همان بازار سهام و اوراق مالی، محلی برای سرمایه گذاری است اما این بازار ریسک‌های خودش را دارد؛ این بازار در اقتصاد ایران فراز و نشیب‌های متعددی داشته است.

بازار سرمایه از اواخر سال ۹۸ روند صعودی به خود گرفت و در ۴ ماه نخست سال گذشته بازدهی حدود ۳۰۰ درصدی داشت اما از مرداد ماه سال قبل، وارد فاز نزولی شد و ریزشی بیش از ۵۵ درصد بر اساس افت شاخص کل بورس داشت و در پایان بازدهی ۱۵۰ درصدی را برای سال گذشته ثبت کرد. از زمان ریزش بازار آغاز شد، خیلی از افرادی که وارد این بازار شدند، حتی ضررهایی بیش از ۸۰ درصد را متحمل شده بودند.

بازار سهام پس از ریزشی که از اواخر مرداد ماه سال ۹۹ آغاز و تا خرداد ماه اسمال ادامه داشت؛ روند تعادلی به خود گرفت، اما دوباره باز هم وارد یک روند فرسایشی شده است.

بازار سرمایه در ۱۴ ماه اخیر روندی ریزشی را دنبال کرده و شاخص کل بورس پس از این ریزش از حدود ۲ میلیون و ۸۰ هزار واحد به یک میلیون و ۱۰۰ هزار واحد رسیده بود که در سه ماه اخیر و پس از ریزشی که داشت، شاخص کل رشدی نسبی و منطقی را دنبال کرد تا جایی که به ارتفاع یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد هم رسید؛ اما این روند در هفته های اخیر باعث شاخص امروز ارتفاع یک میلیون و ۴۰۰ هزار واحدی را نیز از دست بدهد.

این در حالی بود که تازه واردها به بورس که در پس از دعوت دولت تدبیر و امید وارد بازار سرمایه شده بودند، زیان بسیار زیادی را متحمل شدند و دولت سیزدهم نیز وعده‌هایی برای حمایت از بورس داده بود؛ امروز پیگیر اجرایی شدن این وعده‌هاست. با توجه به نقش بازار سرمایه در اقتصاد کشور و تأمین مالی، جان گرفتن این بازار به موازات رفتار هیجانی در بورس سایر بازارها می‌تواند به رونق اقتصادی در سطح کلان و رشد تولید کمک‌های شایانی داشته باشد.

با در نظر داشتن این موضوع که در چند هفته اخیر بازار سرمایه مجدداً با وضعیت بغرنجی مواجه شده است و در شرایطی که بسیاری از سهامداران به دولت سیزدهم و وعده‌های داده شده برای حمایت از بازار امید بسته بودن، در این مدت مجدداً شاهد رفتار هیجانی شدند.

این روزها به نظر می‌رسد در کنار نوسانات قیمت ارز، تعارض منافعی در بورس و شرکت‌های زیرمجموعه در رده‌های مدیریتی وجود دارد و سازمان بورس تا حد زیادی با مشکل مواجه کرده، زیرا بر اساس قانون، هیئت‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار حق عضویت هم‌زمان در نهاد‌ها و شرکت‌های غیر را ندارند.

به گزارش خبرنگار اقتصادی راه دانا؛ سرمایه گذاران در دو هفته اخیر با کاهش بیش از ۹۰ هزار واحدی شاخص بورس روبه‌رو شده‌اند. این افت شاخص در حال تبدیل به رکودی در بازار شده است، به طوری که روز گذشته افراد حققی به دلیل ترس و بی اعتمادی بیش از 1200 هزار میلیارد تومان پول را از بازار خارج کردند که خود یک رکورد محسوب می‌شود.

سازمان بورس در انتظار تغییر رئیس است و ظاهرا در حال حاضر برنامه مشخصی ندارند. موضوع تغییر هیئت‌مدیره سازمان بورس و به‌تبع آن تغییر رئیس این سازمان در راستای وعده‌های دولت سیزدهم و بازگشت مدیریت با برنامه‌ریزی مدون و منطقی در این روند تغییرات مثبتی ایجاد کند؛ کما اینکه امروز هیات دولت ۵ عضو شورای عالی بورس را معرفی کرد.

در بازار کنونی به دلیل اخباری سیاسی در بازگشت ایران به مذاکرات برجامی و توافقات به دست آمده با عربستان، افت قیمت دلار، تغییر رئیس سازمان بورس، ترسی از ریزش شکل گرفته است و تقشه بازار را یک دشت قرمز رنگ کرده است؛ این رفتار هیجانی در بورس ترس باعث رفتار هیجانی در بورس برای خرید و فروش شده و با فشار فروش حاکی از ترس و فضای روانی بر افت بیش از حد بورس افزوده است.

سرمایه گذاران سال گذشته رشد ۳۰۰ درصدی و ریزش شدید ۱۰ ماه را تجریه کردند و خیلی از این افراد در اوج رشد بورس وارد بازار سهام شدند؛ کارشناسان اقتصادی و فعالان بورس بارها تاکید دارند که بورس هیچ زمانی رشد ۳۰۰ درصدی سال گذشته را تجربه نخواهد کرد و افراد باید دنبال سود منطقی باشند؛ سودی که در بازار سرمایه بیشتر از سایر بازارهاست اما این موضوع شروطی دارد.

به اعتقاد فعالان بورس، نگاه سرمایه گذاری در بورس باید میان مدت و بلند مدت باشد و افراد، بدون دانش و آگاهی نباید سرمایه خود را وارد این بازار کنند زیرا این بازار ریسک‌های خود را دارد و ممکن است فرد دچار زیان شود.

مردم برای سرمایه گذاری در بورس باید مولفه‌های آن را رعایت کنند و اگر شناختی ندارند نباید مستقیم وارد خرید و فروش شهام شوند و بهتر از از طریق صندوق‌های سرمایه گذاری و یا سبدگردان‌ها که توسط خبرهای بازار سرمایه ادراه می‌شوند، اقدام به سرمایه گذاری کنند.

متاسفانه رفتار هیچانی در بورس و نداشتن شناخت باعث شده سرمایه گذاران دچار زیان شوند؛ از سوی دیگر برخی افراد بدون تحقیق و مطالعه اقدام به خرید می‌کنند و انتظار دارند سهمی که خریدند هر روز ۵ درصد رشد قیمت را تجربه کند؛ در حالی که این انتظار غیر منطقی از بازار است. بخش از این مشکل به عدم آموزش و فرهنگ سازی برمی‌گردد.

عمدتاً نگاهی نسبت به بازار سرمایه وجود دارد، نگاه کوتاه مدت است

محمدرضا پور ابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس درباره وضعیت بازار این روزهای بازار سرمایه می‌گوید: آنچه در خصوص بازار سرمایه مهم بوده، این است که شناخت دقیقی از مکانیزم‌ها و کارکردهای بازار سرمایه به جامعه ارائه شود تا شاهد حضور افراد بیشتری در بازار سرمایه باشیم.

وی تاکید کرد: در حال حاضر عمدتاً نگاهی که در جامعه نسبت به بازار سرمایه وجود دارد، نگاه کوتاه‌مدت است درحالی‌که این نگاه باید میان‌مدت یا بلندمدت باشد و مردم باید توجه داشته باشند سود بالا از بورس ریسک بالایی دارد و توصیه ما به مردم این است که به سراغ شرکت‌هایی بروند که بیشترین سهم را در بازار دارند؛ زیرا شرکت‌هایی که کمترین حجم را در بازار دارند پرریسک‌تر هستند و با نگاه بلندمدت به بازار، حاشیه سود امنی را به دست خواهند آورد.

این نماینده مردم در مجلس با اشاره ایراداتی که در عرضه اولیه‌ها وجود داشت، گفت که این زیان وارد شده به مردم باید به نحوی جبران شود و مردم بدانند این تخلفات در حال پیگیری است و حوزه نظارتی مجلس، دستگاه قضایی و سازمان بازرسی نسبت به این موضوع ورود کرده و این موارد از طریق هیئت داوری در بورس تعیین تکلیف خواهد شد.

وی یادآور شد: دولت به‌هیچ‌عنوان نباید از قیمت‌گذاری دستوری در بازار سرمایه استفاده کرد، چرا که این نوع قیمت‌گذاری آفت تغییرات قیمت در بازار سرمایه است؛ لذا مداخلات دولت در بازار سرمایه باید به حداقل برسد.

چرا بورس دوباره ریزشی شد؟/ انتظار سود منطقی داشته باشیم

بسیاری از کارشناسان روند فعلی بازار سرمایه را تحت تأثیر اخبار سیاسی و کاهش قیمت دلار، دانسته و ترس سهامداران از سقوط بازار به سبک سال ۹۹ باعث شده خروج پول از بازار سرمایه سرعت بیشتری بگیرد و بورس را قرمز پوش کند؛ البته باید ریسک‌های این بازار در نظر گرفته شود اما نباید باعث رفتار هیجانی شود در حالی که به گفته کارشناسان قیمت سهام در کف خود قرار دارد و کمتر از ارزش ذاتی خرید و فروش می‌شود.

کاهش قیمت دلار و انتظارات از افت بیشتر این نرخ، موجب ترس در بازار شده و شرکت‌های دلاری بورس را با چالش افت قیمت مواجه کرده است؛ البته این خود به‌تنهایی می‌تواند تأثیر فراوانی بر شاخص کل بگذارد، زیرا این نمادها شاخص ساز هستند و تاثیر بیشتری بر شاخص کل بورس دارند که افت را به کل بازار تعمیم داده است؛ از سوی دیگر فروش اوراق توسط دولت برای تامین منابع خود برای مدیریت کسری بودجه، ترس از ریزش بازار سرمایه را دوچندان کرده است.

بررسی معاملات در این هفته نشان می‌دهد، ارزش معاملات خرد در بازار سرمایه افت قابل‌توجهی داشته و روند خروج پول توسط حقیقی‌ها سرعت گرفته است تا جایی که میانگین ارزش معاملات خرد در هفته گذشته ۶ هزار ۶۰۰ میلیارد تومان بود.

افرادی که سال گذشته متحمل زیان شدند و ریزش 10 ماه را تجربه کردند، اما افراد که این روزها در بورس سرمایه گذاری می‌کنند و با آگاهی وارد آن نشدند، اقدام به نوسان گیری کرده تا سود بیشتری کسب کنند و با هر تحلیل تصمیم خود را تغییر می‌دهند به طوری که در معاملات روزانه به دنبال کسب حتی سه درصد سود هستند که اغلب با زیان مواجه می‌شوند.

کارشناسان می‌گویند بازار سهام راه خود را می‌رود و مردم می‌توانند در این بازار سرمایه گذاری کنند و نسبت به سایر بازارها سود بیشتری کسب کنند، اما این نیازمند رعایت قواعد بورس است؛ از سوی دیگر دولت می‌تواند با هدایت سرمایه‌های خرد به سمت بورس، از این محل تامین مالی تولید را شکل دهد تا همه از این بازار سود ببرند.

هشدار پلیس به تازه واردان بازار بورس / از رفتار هیجانی پرهیز کنید

دیده بان هشتم : به گزارش پایگاه خبری دیده بان هشتم سردار محمدرضا مقیمی، در خصوص راه اندازی پلیس امنیت اقتصادی اظهار داشت: لزوم تشکیل پلیس امنیت اقتصادی بر مبنای پیشگیری از جرایم اقتصادی بوده و این پلیس مأموریت دارد سیاست و خط مشی و نیز دستورالعمل ها را تبیین کند و همه این ها به پیش بینی، پیشگیری، کنترل، شناسایی، مقابله و کشف جرایم اقتصادی ختم می شود.

وی افزود: با توجه به استقبال مردم از بازار بورس، پلیس امنیت اقتصادی تلاش می کند با توجه به اشراف اطلاعاتی که دارد چالش های پیش روی بازار بورس و سرمایه را رصد کند تا از هرگونه سوءاستفاده های احتمالی از سوی افراد سودجو در این بازار جلوگیری شود، به همین خاطر است که پلیس امنیت اقتصادی با حساسیت بیشتری موضوع بورس را دنبال می کند.

رئیس پلیس امنیت اقتصادی ناجا خاطرنشان کرد: در بحث بورس و ورود نقدینگی آنچه که پر اهمیت جلوه می کند این است که تعدادی از سهامداران با سرمایه و پول کمی که فراهم کرده اند و شاید آگاهی چندانی هم از بازار بورس ندارد، به عنوان تازه واردان، وارد عرصه بورس شده و فعالیت اقتصادی خود را شروع کرده اند.

سردار مقیمی تاکید کرد: برای آنکه تازه واردان بازار بورس عاقبت اقتصادی ناخوشایندی نداشته باشند از رفتارهای هیجانی پرهیز کرده و حتماً زیرنظر کارشناسان باتجربه در سازمان بورس فعالیت اقتصادی خود را گسترش دهند.

وی افزود: با توجه به اینکه حجم زیادی از مردم وارد بورس شده اند مسؤولان می توانند با استفاده از رسانه های دیداری و شنیداری مردم را از چالش های پیش رو آگاه ساخته و هشدارهای لازم را ارائه دهند چراکه بازار بورس به دلیل نوسانات، جذابیت دارد و ورود افراد غیر حرفه ای باعث نگرانی خواهد شد.

رئیس پلیس امنیت اقتصادی ناجا خاطرنشان کرد: از آنجایی که بازار بورس زودبازده نیست سهامداران نباید به‌طور ناخواسته و ناآگاهانه با تمام دارایی های خود وارد بورس شوند و از طرفی هم مسؤولان سعی کنند با نظارت دقیق و بیشتر بر دامنه نوسانات و جلوگیری از افزایش بی رویه و ارائه آموزش های لازم به دوستداران بازار بورس به هموطنان در انتخاب درست خود کمک کنند تا روزهای خوبی را در رونق بورس داشته باشیم و از ایجاد نارضایتی جلوگیری کنیم.

چرا بورس بازان هیجانی رفتار میکنند

اکثر نظریه‌های مالی و اقتصادی بر مبنای این فرض قرار دارند که سرمایه‌گذاران منطبق با عقلانیت تصمیم‌گیری و عمل می‌کنند و هنگام سرمایه‌گذاری تمامی جوانب را در نظر می‌گیرند و عقلایی‌ترین تصمیم را اتخاذ می‌کنند؛ اما از آنجا که همواره افراد در تصمیم‌گیری‌های خود تحت شرایط مختلف، احساسات و شناخت‌های خود را دخالت می‌دهند و امکان رفتار غیرعقلایی در تصمیم‌گیری آنها وجود دارد. افراد برای سرمایه‌گذاری، عوامل بسیار زیادی را مورد تجزیه وتحلیل قرار می‌دهند.

تصمیم‌های سرمایه‌گذاران تحت تاثیر عوامل متعددی از قبیل عوامل بیرونی مانند شرایط اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، میزان تبلیغات، مسائل درون شرکتی و عوامل درونی شامل عوامل روانی، رفتار هیجانی در بورس قدرت تحلیل ذاتی، انطباق تصویر ذهنی خریدار و تصویر واقعی شرکت قرار دارد.

دانش مالی رفتاری با استناد به نمونه‌های بسیار زیادی از رفتار غیرعقلایی و اشتباهات مکرر در ارزیابی، باعث تردید در اصل انسان عقلایی شده است. روانشناسی پشت پرده فروش‌های هیجانی و دلایل به ظاهر عقلایی‌ای که سرمایه‌گذاران برای رفتار هیجانی خود می‌تراشند یک موضوع مرتبط به ریزش اخیر بورس تهران است. بورس تهران که در قیاس با کشورهای دیگر دنیا نوپا قلمداد می‌شود، دستخوش رفتارهای هیجانی‌ای است که کلیت بازار را متاثر کرده است.

رفتار عقلایی هنگامی بهتر درک می‌شود که در دوران ریزش بورس در چند ماه گذشته شاهد هستیم بسیاری از دارایی‌های مالی بازارهای موازی همگام با کشف سقف‌های قیمتی جدید دلار با افزایش قیمت مواجه بوده‌اند و سرمایه‌گذاران بازار ملک، خودرو، ارز و حتی خرده‌فروشان و ارائه‌دهندگان خدمات به ندرت حاضر به فروش دارایی یا ارائه خدمات به قیمت کمتر از قیمت قبلی حتی با وجود کاهش انتظارات تورمی و کاهش قیمت دلار می‌شوند.

هنگامی که بازارها با ریزش مواجه می‌شوند، قطعا همیشه سرمایه‌گذارانی پیدا می‌شوند که برای محدود کردن زیان، دست به فروش می‌زنند. فروش وحشت‌زده یا هیجانی در زمان اصلاح یا ریزش بازار، زیان شکل گرفته در سامانه معاملات سرمایه‌گذار را به واقعیت تبدیل می‌کند.

تا قبل از فشردن دکمه فروش، اگر سرمایه‌گذاران بتوانند با آگاهی بیشتر از بازار و روانشناسی شخصی، مانع فروش وحشت‌زده و هیجانی شوند، این زیان صرفا عددی مجازی در داشبورد سامانه معاملات باقی می‌ماند، چرا که شواهد نشان داده است، فروش‌های وحشت‌زده منجر به جذاب شدن قیمت‌ها و شروع رشد جدیدی می‌شود و سرمایه‌گذار صبور را به سودهای بهتری می‌رساند.

معمولا سرمایه‌گذاران با ملاحظه کاهش بازدهی سهم‌هایشان و بعضا با ورود به ناحیه ضرر، سهام را به فروش می‌رسانند. اما شواهد نشان می‌دهد اگر همین دارایی، ملک، طلا، ارز یا خودرو و. باشد و درگیر شرایط تورمی باشیم، به سادگی دارایی ملموس خود را حراج نمی‌کنند.

تحقیقات حاکی از این است که ناملموس بودن دارایی، سهولت ذهنی بیشتری در زمان خرید و فروش ایجاد می‌کند و مشاهده می‌شود که پول ناملموس سرمایه‌گذاری‌شده با شناسایی زیان در سهام زیان‌دیده، دود می‌شود. سایت اینوستوپدیا اشاره می‌کند، «چنین وجهه‌ای از پودر شدن پول سرمایه‌گذار، حاکی از یک تضاد پیچیده از ذات پول است.

این تضاد هنگامی ملموس می‌شود که مفاهیمی از پول قابل لمس و غیر قابل لمس در مقابل هم قرار می‌گیرند. سرمایه‌گذار با پول ملموس همچون وجوه نقد، امرار معاش می‌کند و با پول غیرملموس (وجهی که صرفا عددی در کارگزاری است یا رقم موجودی‌ای که در کارت بانکی می‌شناسد) عمدتا دست به رویاپردازی می‌زند.

به عبارت دقیق‌تر، این دوگانگی پول نمایانگر دو بخشی است که ارزش بازار سهام را تشکیل می‌دهند: ارزش ضمنی و صریح.» خلق یا محو پول با تغییر ارزش ضمنی سهام، که توسط ادراکات شخصی، تحقیق یا تحلیل سرمایه‌گذاران و انتظاراتی که مبتنی بر درآمدها و عواید آتی پیش‌بینی شده نسبت به سهم تعیین می‌شود، صورت می‌گیرد.

اگر ارزش ضمنی شرکت (که توسط عوامل انتزاعی همچون باور و احساسات سرمایه‌گذاران شکل می‌گیرد) به هردلیلی دستخوش تغییر شود؛ قیمت سهم هم به دنبال آن تغییر می‌کند. کاهش رفتار هیجانی در بورس در ارزش ضمنی سهام، منجر به ضرر کردن سهامداران می‌شود، چرا که الان دارایی‌شان کمتر از قیمت قبلی «می‌ارزد». همچنین نمی‌توان منکر نقش ارزش صریح پول که همان ارزش عینی یک شرکت است، شد.

این ارزش همان مبلغی است که در صورت فروش دارایی‌های شرکت به قیمت منصفانه بازار و بازپرداخت بدهی‌ها باقی می‌ماند. سرمایه‌گذاران با توجه به هنر استفاده ناشر از ارزش صریحش، ادراکاتشان نسبت به ارزش ضمنی را ترسیم می‌کنند. پس رفتار هیجانی در بورس بدون ارزش صریح شرکت، ارزش ضمنی‌ای وجود نخواهد داشت.

با کاهش در ارزش ضمنی، سرمایه‌گذاران، تحلیلگران و حرفه‌ای‌های بازار پیش‌بینی و توقعاتشان از آینده شرکت را محدودتر می‌کنند و بنابراین تمایلی به پرداخت به مبالغ پیشین برای خرید سهام ندارند و ضرر پیش آمده هزینه امید اشتباهی که سرمایه‌گذار به آن دل بسته بود می‌شود.

شاید دلیل بسیاری از رفتارهای غیرعقلایی سرمایه‌گذاران را بتوان در مباحث مربوط به مالی عصبی جست‌وجو کرد؛ مالی عصبی رشته‌ای جوان است که فعالیت‌های مغزی انسان را بر اساس تصمیمات مالی سرمایه‌گذاران مورد بررسی قرار داده و با استفاده از علم روانپزشکی تلاش می‌کند تا فرآیندهای مغزی ایشان را با رفتار سرمایه‌گذاران مرتبط کند.

در حقیقت نوروفایننس پلی است بین دانش عملکرد مغز و مالی، تا به وسیله آن درک بهتری از تصمیمات مالی اقتصادی افراد به دست آید. در مطالعه‌ای که در مجله‌ «پژوهش مصرف‌کننده» به چاپ رفتار هیجانی در بورس رسیده است، مغز شرکت‌کنندگان را در حالت تظاهر به تصمیم‌گیری برای خرید، مورد اسکن قرار دادند.

آنها طی این اسکن شاهد افزایش فعالیت در نقطه‌ای از مغز به نام «اینسولا» بودند که در مواجهه با تجربیات ناخوشایند انگیخته می‌شود. هرچه «اینسولا» بیشتر تحریک شود، تمایل شما برای عدم انجام کاری که در حال انجامش هستید بیشتر می‌شود. در مورد پول، تحریک «اینسولا» می‌تواند شما را از خرج‌ کردن بازدارد.

به نظر می‌رسد در تعاملات خرید و فروش اینترنتی، سهامی و هرجنس معامله‌ای که ثمن معامله به‌صورت ملموس دیده نمی‌شود، مالک ساده‌تر دست به خرید و فروش زده و در تجربه زیان، اینسولا کمتر تحریک می‌شود. گم کردن مبلغی پول نقد در قیاس با از دست دادن پول مجازی در شیادی‌های اینترنتی به یک سطح یکسان ناراحتی ایجاد نمی‌کند.

همچنین سایت سایکالوژی تودی در سرمقاله‌ای اشاره می‌کند که پرداخت کردن با کارت‌های اعتباری درد ذهنی کمتری نسبت به پرداخت پول نقد در ذهن افراد ایجاد می‌کند. همچنین در سال ۲۰۰۸ در ژورنال روانشناسی تجربی محققان دریافتند که نحوه پرداخت خریداران در میزان خرید آنها تاثیرگذار است.

این طور به نظر می‌رسد هرچه فرآیند پرداخت به سمت روش‌های غیرملموس‌تر همچون استفاده از کارت اعتباری، والت و ارزهای دیجیتال، فروش سهام و. برود احتمال پرداخت مبالغ بیشتری توسط خریداران هم وجود دارد و هرچه با وجه نقد یا فروش دارایی قابل لمس و تبدیل به پول، دارایی ملموس خریداری شود، اینسولا بیشتر تحریک می‌شود و حس بدتری به دلیل از دست دادن پول خواهیم داشت.

این همان سوگیری ذهنی سرمایه‌گذاران نسبت به پول و دارایی ملموس و غیر‌ملموس است. مقاله دیگری از سایت ای‌بی‌سی به این مساله این‌طور نگاه می‌کند که هنگام خرید با کارت اعتباری، یک حائل فرضی بین خرید محصول و از دست دادن پول در ذهن و به‌صورت روانی صورت می‌گیرد که تجربه واقعی از دست دادن پول را کم می‌کند. این مساله درخصوص فروش سهام هم به‌نظر درست می‌آید.

بازار بورس در مسیر تعادل/ رفتار هیجانی تنها دلیل اُفت شاخص است

امین تفرشی گفت: هر گونه رفتار هیجانی از هر سهامدار نه تنها به خودش لطمه می‌زند بلکه کل بازار را درگیر می‌کند بنابراین اعتماد تنها راه گذر از این مرحله است.

علی اکبر امین تفرشی عضو هیأت مدیره شرکت بورس تهران در گفت و گو با خبرنگار گروه اقتصاد با ابراز تاسف از به شهادت رسیدن سردار شهید قاسم سلیمانی گفت: این اقدام تروریستی آمریکا نشان داد که ملت ایران همیشه یکپارچه است و به طور جد راه این سردار را ادامه خواهد داد.

وی افزود: حملات تروریستی به هر کشوری، نخست بازار‌های مالی را تحت تاثیر قرار می‌دهد چرا که این بازار‌ها از حساسیت بالایی برخوردار هستند، اما انتظاری که از سهامداران داریم اعتماد به مسئولان عالی رتبه کشور برای مدیریت و برقراری ثبات است.

امین تفرشی با اشاره به اینکه عملکرد سهامداران خرد کاملا هیجانی بود، اظهار کرد: ریزش شدید شاخص و تشکیل صف‌های فروش از سوی سهامداران حقیقی بیانگر دلهره آن‌ها نسبت به وقایع آینده است در صورتی که وظیفه همه ما یعنی سهامداران حقیقی و حقوقی است که به تصمیمات سیاسی مسئولان اعتماد کنیم.

عضو هیأت مدیره شرکت بورس تهران ادامه داد: طی دهه‌های گذشته خصومت دشمنان نسبت به ملت کم نبوده، اما ما نشان دادیم که از همه مشکلات گذر می‌کنیم بنابراین شرایط فعلی نیز با تدبیر رهبری و سران عالی رتبه کشور مدیریت می‌شود و سهامداران نباید با تصمیمات عجولانه به خودشان ضربه بزنند.

وی بیان کرد: به عقیده بنده باید با خونسردی این مراحل را پشت سر گذاشت چرا که تصمیات عجولانه فقط و فقط به ضرر خود ما است، از سوی دیگر باید به این نکته اشاره کرد که هر گونه رفتار هیجانی از سوی هر سهامدار نه تنها به خود آن لطمه می‌زند بلکه کل بازار را درگیر می‌کند.