سود یا EPS پیش بینی شده

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

گزارش پیش بینی سود چیست؟

سود هر سهم یا eps حاصل تقسیم سود خالص هر دوره بر تعداد سهام آن شرکت است. دو نوع eps شامل eps محقق شده در سال مالی قبل و Eps پیش‌بینی شده برای سال مالی پیش رو است. شرکتها تا سال 96 علاوه بر انتشار eps محقق شده در سال مالی سپری شده، میبایست به پیش بینی eps سال آینده میپرداختند و تا یک ماه پیش از شروع سال مالی، محاسبات را به عموم افشا میکردند. در صورت وقوع هر گونه رویداد با اهمیت، شرکت eps پیش بینی شده را تعدیل میکرد. تعدیل به معنای متعادل ‌سازی است. وقتی گفته می‌شود یک سهم تعدیل eps دارد به زبان ساده یعنی اینکه سود سهم قرار است کم یا سود یا EPS پیش بینی شده زیاد شود. تعدیل مثبت به معنای افزایش سود و تعدیل منفی به معنای کاهش سود است.

سازمان بورس در سال 96 با هدف جلوگیری از دستکاری در پیش‌بینی سود و ارائه پیش بینی های نادرست توسط شرکتها، پررنگ‌تر شدن نقش نهادهای مالی در سود یا EPS پیش بینی شده ارائه گزارش تحلیلی و کاهش زمان توقف نمادها، انتشار پیش‌بینی سود ناشران را از الزام خارج کرد و انتشار «گزارش تفسیری مدیریت» و «افشای اطلاعات بااهمیت» را جایگزین آن کرد. در آن زمان این اقدام با حجمه های زیادی مواجه شد و هر کدام از موافقان و مخالفان این تغییر دلایل متفاوتی را مطرح میکردند.

معایب و مزایای پیش بینی سود

از یک طرف تعداد سرمایه‌گذاران جدیدالورود، توانایی تحلیل و پیش‌بینی سود شرکت‌ها را نداشته و افزایش دانش مالی این قشر به زمان بیشتری نیاز است. عدم توانای استفاده آنها از گزارش های تفسیری برای پیش بینی سود و شرایط دشوار تورمی و تحریمی کشور که باعث عدم ثبات بیشتر و دشواری در پیش بینی متغیرهای کلان اقتصادی شده است، این امر را پیچیده تر نموده است.
از طرف دیگر الزام شرکت ها به ارائه پیش بینی های سود باعث ارائه اطلاعات گمراه کننده به سرمایه‌گذاران می‌شد. بخش قابل توجهی از مفروضات به دیدگاه شرکت بستگی داشت و نه وقایع قطعی و میتوانست عاملی برای سیگنال دهی یا گمراه کردن بازار باشد. مدیران شرکت‌ها با توجه به اطلاعاتی که در دست داشتند و هر لحظه می‌توانستند گزارش پیش‌بینی سود یا تعدیل منفی و مثبت بدهند حرکات رانتی و نوسانات بازار بر اساس اطلاعات نهانی را به وجود آوردند.

بنابراین همین عامل هم میتواند باعث شود که در صورت عدم نظارت صحیح بر ارائه پیش بینی های سود، شرکت ها هرگونه پیش بینی ای ارائه دهند و موجب جهت دهی به انتظارات سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار شود.

به عنوان مثال فملی در اطلاعیه پیش بینی سود خود از سال مالی منتهی به 30/12/1399 نرخ دلار را 19 هزار تومان در نظر گرفته در حالیکه هم اکنون هر دلار حدود 24 هزار تومان نوسان میکند و همینطور نرخ هر تن کاتد را 7000 دلار تخمین زده در حالیکه هر تن کاتد 8000 دلار معامله میشود.

پس میتوان اینطور نتیجه گرفت که الزاما ارائه پیش بینی سود هر سهم توسط خود شرکتها نمیتواند به نفع سرمایه گذاران جدید و تازه وارد یا حتی تحلیلگران حرفه ای بازار شود، چه بسا موجب گمراهی و عدم ارائه درست و شفاف از وضعیت شرکت ها نیز شود. بنابراین به نظر میرسد سازمان بورس میبایست استانداردهای جدیدی برای ارائه پیش بینی ها تعریف کند یا نظارت خود را دقیق تر اعمال کند تا به هدف خود که کاراتر شدن بازار است دست یابد.

پیش بینی و تعدیل سود چه مفهومی دارد؟

فرض کنید که شما قصد دارید در بازار سهام سرمایه گذاری کنید؛ چه عواملی در تصمیمی که شما می گیرید، تاثیرگذار خواهد بود؟ بدون شک، سودآور بودن یک شرکت در تصمیم شما بسیار با اهمیت خواهد بود و پیش بینی سود، نوعی چشم انداز برای آینده شرکت خواهد بود

بیشتر شرکت‌ها یک ماه قبل از سال مالی، بودجه‌ی سال آتی خود را منتشر می‌سازند. آن‌ها به نوعی مقدار سود به ازای هر سهم را پیش‌بینی می‌کنند که به آن (EPS) می‌گویند. پیش‌بینی سود یکی از مهم‌ترین اطلاعات مربوط به بودجه‌ی شرکت‌ها است.

توقف قانون سود پیش بینی

در سابق، شرکت‌های پذیرفته در دربورس موظف بودند تا بر اساس وضعیت عملکرد سال‌های گذشته و برنامه‌های آینده‌ی خود پیش‌بینی‌شان را از سود سال آینده اعلام کنند. این کار به صورت پی‌در‌پی و در دوره‌های مالی سه‌ماهه انجام می‌شد. متأسفانه، بین سود محقق شده شرکت و (EPS) پیش‌بینی شده، تفاوت زیادی وجود داشت. با دستورالعمل جدید که دی ماه ۱۳۹۶ ابلاغ شد، پیش‌بینی سود هر سهم متوقف شد. برای اطلاعات بیشتر از تحلیل بنیادی سهام می‌توانید نسبت به مطالعه‌ی مقالات مربوطه اقدام نمایید

اطلاعات مربوط به سود پیش ‌بینی

در حال حاضر، شرکت‌ها در گزارش تفسیری هیئت مدیره، آمار کاملی از صورت‌های مالی خود را که شامل تولید، فروش، نرخ‌ قیمت‌ها و موارد دیگر می‌شود؛ در سایت کدال انتشار می‌دهند. همچنین، با استفاده از روش (TTM) در دوازده ماهه‌ی گذشته، بعد از پایان سال مالی و مشخص شدن عمل‌کرد واقعی در همان سال، درآمد سهم سالانه‌ی واقعی مشخص می‌شود. علاوه بر این، گزارشات فصلی نیز، به صورت شش ماهه یا نه ماهه منتشر می‌شود که مربوط به سود و زیان شرکت‌ها است.

اعمال قانون جدید سبب شده است تا افراد تحلیل‌گر با استفاه از اطلاعات موجود در سایت کدال، میزان سود برخی از شرکت‌ها را پیش‌بینی کنند. برخی سایت‌ها مانند سایت تدان یا سایت کانون نهادهای سرمایه گذاری ایران نیز این پیش‌بینی را انجام می دهند.

مفهوم تعدیل سود

گاهی پیش می‌آید که بین سود پیش‌بینی شده در ابتدای دوره‌ی مالی و سود محقق شده در پایان دوره تفاوت وجود داشته باشد. بنابراین، باید پیش‌بینی جدیدی از میزان سودآوری سود یا EPS پیش بینی شده و بازدهی شرکت ارائه شود و به بازار منعکس گردد. به تغییراتی که در اثر این تفاوت ایجاد می‌شود، متعادل سازی سود می‌گویند.

این احتمال وجود دارد که سود محقق شده بیشتر یا حتی کمتر از مبلغ سودی باشد که پیش بینی شده است. اگر سود شرکت نسبت به سود پیش‌بینی شده بیشتر باشد، به آن تعدیل سود مثبت می‌گویند و اگر کاهش یابد به آن تعدیل سود منفی گفته می‌شود.

بنابراین، یکی از مواردی که در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران اهمیت بسزایی دارد، همین تعدیل سود است. به همین خاطر است که شرکت‌ها موظف هستند تا یک چشم انداز سه ماهه از عمل‌کرد مالی شرکت را منتشر سازند.

نتیجه گیری

با وجود این که شرکت‌ها دیگر پیش‌بینی سود را ارائه نمی‌دهند ولی می‌توان با استفاده از تحلیل بنیادی، تخمین‌هایی از این سودآوری را به دست آورد. پس، همواره باید به رصد گزارشات ماهانه، فصلی، ۶ ماهه و ۹ ماهه بپردازید. همچنین، برخی از تحلیلگران بازار سرمایه نیز می‌توانند در محاسبه‌ی این سود به شما کمک کنند. برای یادگیری مفاهیم موجود در تحلیل بنیادی نیز می‌توانید مطالب آموزشی سایت را مطالعه نمایید. علاوه بر این می‌توانید اطلاعات مربوط به شرکت را که در بخش سهام‌های سایت موجود است، مطالعه نمایید.

🎥 پیش بینی سود چیست؟

شرکت‌های بورسی هر سال می‌توانند پیش‌بینی از عملکرد مالی خود را به بورس ارائه دهند که در آن پیش‌بینی بر اساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت ، این پیش بینی محقق می‌شود.

پیش بینی سود چیست؟

سود پیش‌بینی شده یا درآمد پیش بینی شده هر سهم مقدار سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسند.

شرکت‌های بورسی هر سال می‌توانند پیش‌بینی از عملکرد مالی خود را به بورس ارائه دهند که در آن پیش‌بینی بر اساس عملکرد گذشته شرکت و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت ، این پیش بینی محقق می‌شود.

سود پیش‌بینی شده ، عدد مجموع سود ۴ فصل گذشته شرکت است.

پیش بینی محقق شده ، سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی به دست بیاورد.

حسابداران و کارشناسان شرکت بعد از پایان سال مالی عملکرد واقعی شرکت را بررسی می‌کنند، بعد از محاسبه هزینه‌های شرکت مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی اعلام می‌کنند، این سود همان EPSتحقق یافته است.

اگر مایل هستید تا درباره مفهوم EPS اطلاعات کسب کنید ویدئو زیر را از دست ندهید :

آیا با مفهوم مجمع آشنایی دارید ؟ پیشنهاد می کنیم تا ویدئوی آموزشی کوتاه آموزش مجمع چیست را در این لینک مشاهده نمایید :

پیش بینی یا تعدیل سود در بورس چیست؟

در سال‌های پیش، شرکت‌های پذیرفته شده در بورس تهران یک بار قبل از شروع سال مالی، بر اساس وضعیت عملکرد در سال‌های گذشته و برنامه‌هایی که مدنظر دارند در سال آینده اجرا کنند، پیش‌ بینی خود را از سود سال آینده اعلام می‌کردند. پیش بینی سود را می‌توان گویای چشم ‌انداز یک ساله آینده شرکت تعریف کرد. شرکت‌های پذیرفته شده در بورس موظف بودند به صورت مستمر و در دوره‌های سه ماهه، عملکرد واقعی خود را بررسی کرده و ضمن مقایسه عملکرد واقعی با بودجه پیش بینی شده، پیش بینی جدید خود از میزان سودآوری شرکت را براساس عملکرد واقعی به بازار منعکس کنند. اما ارائه پیش‌ بینی سود یا همان EPS از مدت ‌ها پیش متوقف شده است.

پیش بینی یا تعدیل سود

سازمان بورس و اوراق بهادار با انتشار دستورالعملی جدید، حذف پیش بینی سود (زیان) هر سهم (EPS) را اعلام و از نهم دی ماه ۱۳۹۶ اجرایی نمود اما، این دستورالعمل با واکنش‌های مثبت و منفی کم سابقه‌ای از سوی اهالی بازار سرمایه همراه بود. برخی معتقد بودند حذف پیش‌ بینی EPS باعث شده سرمایه گذاران با تحلیل و بررسی بیشتری به خرید و فروش اقدام کنند و سایرین نظری مخالف داشتند. با وجود این‌که اعلام سود پیش ‌بینی شده، سادگی محاسبات را برای سرمایه‌ گذاران به وجود آورده بود، ولی به دلیل دخیل بودن سهامداران شرکت در محاسبات آن، سبب گمراهی نیز می‌شد.

در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف ماندن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیش ‌بینی شده بود. با توجه به این موضوعات بحث انتشار گزارش در رابطه با پیش‌بینی سود حذف گردید. بنابراین شرکت ‌ها به‌جای پیش ‌بینی سود، گزارش تفسیری مدیریت ارائه می‌دهند که شامل گزارشی از صورت‌های مالی و دیگر داده‌های آماری از همه موارد تولید، فروش، نرخ ‌ها و سایر متغیرهای مهم است که این گزارش در سایت کدال منتشر می‌شود. این تغییر سبب خواهد شد که سهامداران و تحلیل گران با تحلیل دقیق ‌تری اقدام به معامله و خرید و فروش سهام کنند و به ارزش‌های اساسی یک شرکت توجه کنند.

تا پیش از اجرایی شدن این قانون، EPS اعلام‌ شده در سایت tsetmc.com، سود پیش ‌بینی شده بود اما پس از اجرای این تغییر، شرکت‌ ها باید از یکی از روش‌های جهانی گزارش EPS استفاده کنند. این روش به نام دوازده ماه گذشته یا (TTM) معروف است. در حال حاضر بعد از اتمام سال مالی شرکت و مشخص شدن عملکرد واقعی آن سال، درآمد هر سهم سالانه (EPS) واقعی اعلام می‌شود. البته در بازه‌های گزارشات فصلی نیز سود یا زیان شرکت ها متناسب با همان دوره زمانی (مثلا شش ماهه یا نه ماهه) اعلام می‌گردد.

EPS چیست؟

EPS خلاصه اصطلاح Earning Per share یا سود هر سهم است. هرگاه کل سود خالص شرکت را به تعداد سهام شرکت تقسیم نماییم، سود هر سهم به دست می‌آید. به‌طور ساده‌ تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به ‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

تعدیل EPS چیست؟

تعدیل به معنای متعادل ‌سازی است. وقتی گفته می‌شود یک سهم تعدیل EPS دارد به زبان ساده یعنی اینکه سود سهم قرار است کم یا زیاد شود. تعدیل مثبت به معنای افزایش سود و تعدیل منفی به معنای کاهش سود است. درواقع در زمانی که شرکت‌ها پیش بینی سود را ارائه می‌دادند، رقم محقق شده سود یا زیان در مقایسه با رقم پیش بینی قرار می‌گرفت و تعدیل مثبت و منفی معنی پیدا می‌کرد.

در واقع اگر شرکتی سود ۵۰۰ تومانی به ازای هر سهم تخمین زده بود و سود ۶۰۰ تومانی محقق می‌کرد، تعدیل مثبت و رو به بالا بود و اگر سود ۴۰۰ تومانی محقق می‌کرد تعدیل منفی و رو به پایین می‌بود. به عنوان مثال دیگر، شرکتی پیش بینی کرده که در پایان سال مالی ۱۳۹۲، به میزان ۱۰۰ تومان سود به ازای هر سهم به دست آورد. اما پس از گذشت سه ماه از فعالیت شرکت و با بررسی عملکرد این سه ماه، پیش بینی خود را تغییر داده و از ۱۰۰ تومان به ۱۱۰ تومان افزایش می‌دهد. همین شرکت ممکن است پس از بررسی عملکرد شش ماهه خود، به این نتیجه برسد که سود ۱۱۰ تومانی قابل تحقق نیست و پیش بینی سود شرکت، باید به ۹۵ تومان کاهش یابد؛ تغییرات این چنینی در سود پیش بینی شده را اصطلاحا تعدیل سود می‌گویند.

لذا می‌توان این تعریف را برای تعدیل سود ارائه داد:

«تغییرات سود پیش‌بینی شده شرکت ‌ها در بورس در ابتدای دوره با سود محقق شده در پایان دوره مالی را تعدیل سود می‌ گویند.»

در حال حاضر شرکت ها پیش بینی سود ارائه نمی‌دهند، اما این به معنی از بین رفتن معنی تعدیل سود نیست. در حال حاضر بسیاری از فعالان، تحلیل گران و نهادهای فعال در بازار سرمایه مبتنی بر مدل سازی‌های مالی و تحلیل بنیادی، از سودآوری شرکت تخمین‌هایی را به دست می‌آورند که همواره با رصد گزارشات ماهانه، فصلی، شش ماهه و نه ماهه شرکت ها به دنبال تعدیل و بهبود دقت برآوردهای خود هستند. پس در یک بیان جامع تعدیل سود را می‌توان مقایسه دو نوع سود محقق شده یا قطعی با سود تخمینی یا براوردی دانست، سود یا EPS پیش بینی شده درست است که در حال حاضر شرکت ها تخمین سود ارائه نمی‌دهند و این امر تخمین سود از جانب تحلیلگران را سخت تر و نیازمند مطالعات بیشتری می‌کند اما همچنان مفهوم تعدیل سود یکی از مهم ترین مفاهیم و فاکتورهایی است که از جانب تحلیل گران و سرمایه گذاران بنیادی و ارزشی در بورس رصد می‌شود.

سود هر سهم (EPS) و هرآنچه باید پیرامون آن بدانیم

فرض کنیم می‌خواهیم سهام یک شرکت بورسی را بخریم یا سهامی که اکنون داریم بفروشیم. با مشاهده‌ی چه متغیری روی تابلوی tsetmc می‌توانیم به ارزش‌گذاری سهم و پیش‌بینی سوددهی یا ضرردهی یک شرکت بورسی در آینده بپردازیم؟

ازآنجاکه بزرگ‌ترین هدف هر کسب‌وکاری بالابردن سود خالص و رساندن سرمایه‌گذاران و سهام‌داران به بیشترین سود است، پرداختن به مبحث سود خالص، نحوه‌ی تقسیم سود و تخصیص آن به هر واحد سرمایه‌گذاری، به‌طور خاص درمورد شرکت‌های سهامی یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری که از تجمیع سرمایه‌های عمومی تشکیل شده‌اند، بسیار ضروری می‌نماید. در این مقاله به یکی از مهم‌ترین موضوعاتی خواهیم پرداخت که می‌تواند معیار مناسبی برای ارزش‌گذاری یا ارزش‌یابی سهام شرکت‌ها باشد. این مفهوم چیزی نیست جز سود خالص هر سهم یا eps. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

محاسبه‌ی سود خالص و اثر آن بر سود سهام (EPS):

در هر دوره با افزودن سود (زیان) ناخالص (حاصل از فعالیت اصلی شرکت) به سود (زیان) غیرعملیاتی (حاصل از فعالیتی غیر از فعالیت اصلی شرکت)، سپس کسر سایر هزینه‌ها اعم از مالی، بیمه و مالیاتی از عدد باقیمانده می‌توان به سود (زیان) خالص شرکت در پایان آن دوره‌ی مالی رسید. به‌صورت بسیار ساده‌شده می‌توان سود خالص را از این فرمول محاسبه نمود:

کل درآمدها (اعم از درآمد فروش و درآمد غیرعملیاتی) – کل هزینه‌ها (بهای تمام‌شده، هزینه‌های ثابت، بیمه، مالی و مالیات) = سود خالص

سود خالص یکی از معیارهای ارزش‌گذاری قیمت قابل معامله‌ی سهام و عملکرد شرکت است که نشان می‌دهد شرکت در طی دوره تا چه میزان از منابع و سرمایه‌های موجود به‌درستی استفاده نموده است و ادامه‌ی فعالیت شرکت سودده خواهد بود یا منجر به زیان خواهد شد.

پس از رسیدن به سود خالص می‌توان میزان سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر برگ سهام (eps) را نیز محاسبه نمود تا هر شخص بداند به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری در شرکت مذکور، در پایان دوره چه میزان سود از سرمایه‌ی خود حاصل کرده یا خواهد کرد.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

نحوه‌ی محاسبه‌ی سود هر سهم بسیار ساده است. برای این کار کافیست سود خالص شرکت را بر تعداد کل سهام آن تقسیم کنید.

فرمول محاسبه ی سود هر سهم (EPS)

همان گونه که فرمول سود هر سهم یا eps می‌بینید، EPS از تقسیم کل سود خالص پایان دوره، بر تعداد سهام جاری (منتشر شده و موجود در دست سهام‌داران) به‌دست می‌آید که نشان می‌دهد شرکت به‌ازای هر واحد سرمایه‌گذاری، در این دوره چه میزان سود ساخته و نصیب سرمایه‌گذاران خود ساخته است.

نکته: ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره استفاده گردد، نه صرفاً تعداد سهام موجود در زمان محاسبه (پایان دوره).

از فرمول یادشده می‌توان برای محاسبه‌ی سود محقق شده (TTM EPS) یا سودی را که در آینده برای هر واحد سرمایه‌گذاری تخمین زده می‌شود (EPS FORWARD) محاسبه نمود. در ادامه به تفاوت این دو دیدگاه که به‌اصطلاح EPS گذشته‌نگر و eps آینده‌نگر نامیده می‌شوند و کاربرد هر یک از آنها می‌پردازیم.

TTM EPS یا eps گذشته‌نگر چیست؟

در تابلوی بورس، در کنار عدد EPS عبارت TTM را مشاهده می‌کنیم که مخفف Trailing Twelve Months به معنای «پس از 12 ماه» است. این عبارت نشان می‌دهد رویکرد محاسبه‌ی عدد پیش روی ما با رویکرد گذشته‌نگر یعنی بر پایه‌ی کل سود (زیان) خالص محقق‌شده در 12 ماه اخیر، تقسیم بر میانگین سهامِ منتشر شده‌ی موجود در بازار محاسبه گردیده است. این رویکرد برای محاسبه‌ی سود تقسیمی بین سهام‌داران و به‌عنوان معیاری برای بهینه بودن یا نبودن عملکرد شرکت طی دوره‌های گذشته کاربرد دارد.

تحلیل EPS گذشته نگر

در رویکرد گذشته‌نگر بهتر است علاوه بر TTM EPS، به روند سوددهی یا زیان دهی شرکت در بازه‌های مالی کوتاه‌مدت‌تر (۳ماهه) نیز توجه داشته باشیم زیرا ممکن است در روش TTM زیان‌های رخ‌داده در ۳ماهه یا ۶ ماهه‌ی ابتدایی دوره، روند مثبت و رشد عملکرد شرکت را طی دوره‌‌های اخیر از نظر پوشانده، در کل شرکت را به زیان‌دهی معرفی نماید و موجب تصمیم سهام‌دار برای خروج از سرمایه‌گذاری گردد. یا ممکن است شرکت تحت‌تأثیر سودهای ناشی از سرمایه‌گذاری در دوره‌های قبل، تا اواسط دوره‌ی ۱۲ماهه سودده بوده، اما طی یکی دو دوره‌ی 3 ماهه‌ی اخیر عملکردی زیان‌ده داشته است، اما با نگاه صِرف به میانگین سود 12 ماهه‌ی اخیر (TTM EPS) از روند نزولی عملکرد شرکت غفلت نمود.

سود پیش‌بینی‌شده به‌ازای هر سهم (forward EPS) سود یا EPS پیش بینی شده چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟

در رویکرد آینده‌نگر EPS نگاه به‌سوی آینده‌ی سهم است نه گذشته‌ی آن؛ در واقع در این روش سود قابل پیش‌بینی به‌ازای هر سهم (forward earning per share) به اطلاع سهام‌داران موجود و سهام‌داران بالقوه می‌رسد تا دیدگاه شفافی برای خرید یا فروش سهام موردنظر به آنان ارائه دهد.

همان‌طور که گفتیم در محاسبه‌ی EPS از سود خالص محقق‌شده استفاده می‌کردیم اما در محاسبه‌ی forward EPS از سود خالصی که پیش‌بینی می‌شود شرکت بتواند تا پایان دوره بسازد، تقسیم بر تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار تا پایان دوره استفاده می‌کنیم؛ پس forward EPS بالاتر یعنی پتانسیل رشد بیشتر سهم در آینده.

از طریق محاسبه‌ی EPS forward تخمین می‌زنند که یک کسب‌وکار قادر است در پایان دوره چقدر سود به‌ازای هر سهم خود ایجاد نماید، در نتیجه EPS forward را به‌عنوان شاخص سوددهی یک کسب‌وکار در دوره‌های پیشِ رو موردتوجه قرار می‌دهند. این عدد همان معیاری است که اغلب برای تخمین قیمت قابل معامله‌ی سهم، ارزش‌گذاری آن روی تابلوی بورس و حد رشد سهم در تحلیل بنیادی استفاده می‌شود. EPS بالاتر نشان‌دهنده ارزش بیشتر سهام شرکت است زیرا اگر سرمایه‌گذاران فکر کنند شرکتی سوددهی بیشتری نسبت به قیمت سهم دارد، برای خرید سهام آن پول بیشتری می‌پردازند.

نکاتی در محاسبه‌ی forward EPS

• ازآنجاکه تعداد سهام موجود در بازار می‌تواند در طول زمان تغییر کند، برای محاسبه‌ی دقیق‌تر forward EPS، توصیه می‌شود از میانگین وزنی تعداد سهام در طول دوره یعنی تعداد سهام موجود و بالقوه برای انتشار استفاده گردد.
• در این محاسبه باید نرخ تنزیل سود بانکی را هم در نظر گرفت، زیرا سود یا EPS پیش بینی شده سهام وقتی ارزش خواهد داشت که پیش‌بینی گردد حداقل میزانی بیش از نرخ سود بانکی سوددهی داشته باشد، در غیر این صورت انگیزه‌ای برای سهام‌داری وجود نخواهد داشت.
• درصورتی‌که شرکت دارای ساختار مالی پیچیده‌ای است، لازم است عوامل بنیادی مؤثر بر صنعت، بدهی‌های قابل تبدیل، ضمانت‌نامه‌ها و عملیات ادامه‌دار نیز در معادلات در نظر گرفته شود، بدین ترتیب محاسبه‌ی سود تخمینی، دقیق‌تر خواهد بود. واضح است که هر چه سود تخمینی به‌ازای هر سهم در ابتدای سال شفاف‌تر باشد، در طول دوره نیاز کمتری به تغییر و تعدیل آن وجود خواهد داشت و اعتماد سهام‌دار نیز به سوددهی شرکت بیشتر خواهد شد.

سود نقدی (DPS) و ارتباط آن با EPS چیست؟

شاید این سؤال برای شما پیش آید که آیا EPS همان سودی است که به‌صورت نقدی به سهام‌داران پرداخت می‌شود؟ در شرکت‌های سهامی که دارایی آن‌ها متشکل از سرمایه‌گذاری چندین سرمایه‌گذار (سهامی خاص) یا عده‌ی کثیری از عموم مردم (سهامی عام) است، کل سود خالص حاصل‌شده در هر دوره بین سهام‌داران تقسیم نمی‌گردد و بخشی از آن در پایان هر دوره بر مبنای رأی اکثریت سهام‌داران یا سهام‌دار عمده‌ی شرکت در مجمع سالانه به‌عنوان سود انباشته برای توسعه‌ی کسب‌وکار ذخیره می‌گردد و آنچه باقی می‌ماند به‌عنوان سود قابل تقسیم نقدی اعلام می‌گردد.
با تقسیم کل سود قابل پرداخت نقدی بر تعداد سهام موجود در بازار، به عدد سود نقدی به‌ازای هر سهم (Dividend Per Share) می‌رسیم.
شرکت‌های سهامی اغلب پس از تشکیل مجمع تصمیم می‌گیرند چه میزان از سود خالص را به‌عنوان سود انباشته ذخیره و چه میزان را به‌عنوان سود نقدی تقسیمی (DPS) بین سهام‌داران توزیع کنند. مجمع گاه حتی کل سود خالص را به سود انباشته اختصاص داده، مبلغی برای تقسیم به‌صورت نقدی بین سهام‌داران در نظر نمی‌گیرد؛ این اتفاق اغلب در شرکت‌های نوپا و استارتاپی رخ می‌دهد که نیاز به افزایش سرمایه‌ی زیادی برای تحقیق و توسعه دارند.
برای آشنایی بیشتر با DPS و جزئیات آن می‌توانید به مقاله‌ی سود نقدی به‌ازای هر سهم (DPS) چیست؟ مراجعه فرمایید.

نکاتی در تفسیر EPS (مزایا و معایب)

EPS معیار خوبی برای سنجش عملکرد یک شرکت در کوتاه‌مدت نیست زیرا هزینه‌ی فرصت سرمایه سود یا EPS پیش بینی شده را در نظر نمی‌گیرد و ممکن است با اقدامات کوتاه‌مدت دست‌کاری شود (بالاتر یا پایین‌تر نمایش داده شود)؛ یا برخی ضمانت‌نامه‌ها یا وام‌ها ممکن است طی دوره‌های بعدی نقد شوند و سود خالص شرکت را افزایش دهند که اقساط یا هزینه‌‌های آنها در سود و زیان این دوره محاسبه‌ شده است و EPS این دوره متأثر از آن است. پس برای تفسیر صحیح EPS باید دیدگاهی بلندمدت و جامع به عملکرد گذشته و آینده‌ی شرکت داشت و حداقل یک دوره‌ی دوازده‌ماهه تا تحقق EPS صبر نمود تا سودهای انباشته که به چرخه‌ی کسب‌وکار بازگشته‌اند و در محاسبه‌ی EPS لحاظ نشده بودند (EPS پایین‌تر نشان داده شده بود)، به سوددهی برسند.

به‌علاوه در تحلیل EPS شرکت‌ها باید در نظر داشته باشیم که سود محقق شده ناشی از فعالیت‌های مستمر و اصلی شرکت است. برای مثال در ارزش‌‌گذاری شرکت‌ها با استفاده از EPS اگر یک شرکت تولیدی سودی ناشی از فروش یک زمین شناسایی کرده باشد، آن سود به معنای موفقیت شرکت در خلق ارزش ناشی از فعالیت‌های اصلی نیست.

از سوی دیگر صِرف درنظرگرفتن EPS بالاتر نمی‌توان حکم به عملکرد بهتر یک شرکت داد، زیرا لازم است سود به‌دست‌آمده به‌ازای هر سهم در مقایسه با قیمت آن سهم در نظر گرفته شود. قطعاً 50 تومان سود برای سهمی 100 تومانی بسیار ارزشمندتر از 50 تومان سود برای سهمی 1000 تومانی است. پس ملاک صحیح‌تر برای تشخیص ارزشمندی یک سهم بر اساس میزان سوددهی آن، معیار P به E یعنی مقیاس قیمت (Price) به میزان سوددهی آن (EPS) است.

نسبت P/E (price/earnings ratio) و ارتباط آن با سود هر سهم چیست؟

تناسب بین قیمت سهم و سود سهم (نسبت P/E)، احتمالاً پرکاربردترین شاخص در بحث ارزش اوراق بهادار است که قیمت سهم را به میزان سوددهی هر سهم (EPS) مرتبط می‌کند. نسبت P/E بالاتر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاران به دلیل انتظارات رشد در آینده، حاضرند امروز قیمت بالاتری برای سهم بپردازند. در این فرمول P به معنای قیمت سهم (price) و E همان EPS است که میزان سوددهی به‌ازای هر سهم را نشان می‌دهد. باید در نظر داشته باشید که P/E شرکت‌ها متناسب با سایر شرکت‌های صنعت سنجیده می‌شود؛ به تعبیری دیگر P/E شرکتی در صنعت تکنولوژی نباید با P/E شرکتی در صنعت فولاد مقایسه شود.

جمع‌بندی آکادمی دانایان

در این مقاله دانستیم که سود خالص چگونه محاسبه می‌شود و نقش آن در تعیین EPS چیست؛ همچنین دانستیم اصطلاح سود تقسیمی به‌ازای هر سهم (DPS) به سودی اشاره دارد که شرکت در پایان یک دوره‌ (فصلی یا ۱۲ماهه) پس از کسر مبالغ مجاز برای اندوخته‌ها و پس‌اندازها (سود انباشته)، به‌ازای هر سهم جاری موجود در بازار واقعاً به سهام‌داران خود پرداخت می‌کند، پس در بسیاری از شرکت‌ها DPS از EPS بسیار کمتر است و گاه نمی‌توان آن را به‌عنوان درآمد چشمگیری در نظر گرفت.
همچنین دانستیم EPS معیار ارزش‌گذاری سهم بر اساس سود تحقق‌یافته و Forward EPS معیاری برای تخمین بازه‌ی رشد یا نزول قیمت سود یا EPS پیش بینی شده آتی سهم، پیش از پایان دوره و تحقق واقعی سود، بر اساس اطلاعات در دسترس از عملکرد گذشته‌ی شرکت و پیش‌بینی‌های آتی مدیران از سوددهی شرکت است؛ این عدد مبنای قیمت‌گذاری سهم روی تابلوی بورس و معاملات خریداران و فروشندگان سهم، تحلیل‌های تکنیکال و سود یا EPS پیش بینی شده بنیادی خواهد بود.
همان‌طور که گفته شد هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌های سهامی، عده‌ای صرفاً از نوسان‌گیری سود (یا ضرر) می‌کنند و به دنبال سود نقدی در پایان دوره یا حتی در بلندمدت‌تر بهره‌بردن از سود انباشته نیستند. اما عده‌ای که دیدگاه بلندمدت (چندین ساله) نسبت به سرمایه‌گذاری در شرکت دارند باید بر اساس سودده یا زیان‌ده بودن شرکت مدنظر در سال‌های گذشته، رویکرد شرکت نسبت به میزان برداشت بخشی از سود خالص به‌عنوان سود انباشته، طرح‌های توسعه‌ای شرکت و سیاست تصمیم‌گیری شرکت برای میزان سود نقدی تقسیمی بین سهام‌داران تصمیم‌گیری کنند.

با مقایسه‌ی عملکرد شرکت مدنظر در سال‌های گذشته و نیز با شرکت‌های مشابه، به این نتیجه برسند که آیا برای بلندمدت تصمیم به نگهداری سرمایه در آن شرکت دارند یا بهتر است منتظر تشکیل مجمع نشده، به سود حاصل از نوسانات قیمت سهام بسنده نموده، با خروج به‌موقع سرمایه‌ی خود پیش از توقف در مجمع، آن را در زمینه‌های سودده دیگری سرمایه‌گذاری نمایند.
در صورتی خود صاحب کسب‌وکاری هستید یا به سرمایه‌گذاری یا شراکت در کسب‌وکاری علاقه دارید، برای آشنایی بهتر سود یا EPS پیش بینی شده با مفاهیمی چون نحوه‌ی محاسبه‌ی سود و زیان و عوامل مؤثر بر آن از جمله‌ بهای تمام‌شده، سود ناخالص، هزینه‌های غیرعملیاتی، سود غیرعملیاتی و در آخر سود یا زیان خالص می‌توانید از دیگر مقالات مربوط به مبحث سود در سایت آکادمی دانایان استفاده نمایید.