بازار اول فرابورس

ارتقای ۳۹ شرکت از بازار دوم به بازار اول فرابورس ایران

مدیر نظارت بر ناشران فرابورس ایران از انتقال نماد معاملاتی ۳۹ شرکت از بازار دوم فرابورس به بازار اول خبر داد.

به گزارش آگاه پرس، به نقل از فرابورس ایران، مدیر نظارت بر ناشران فرابورس ایران از انتقال نماد معاملاتی ۳۹ شرکت از بازار دوم فرابورس به بازار اول خبر داد و گفت: اواخر سال ۱۳۹۸ تغییراتی در «دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران» صورت گرفت که بر اساس ماده‌های ۷ مکرر و ۷ مکرر یک این دستورالعمل، فرابورس نسبت به انتقال نمادها بین بازارهای اول و دوم اقدام کرد.

فرناز طبقیان با اشاره به اینکه شرایط پذیرش در بازار اول و دوم متفاوت هستند، عنوان کرد: بر اساس تغییراتی که در این دستورالعمل رقم خورد برای انتقال نمادها میان این دو بازار معیارهایی مرتبط با حداقل شناوری، حداقل تعداد سهامداران، حداقل زمان سپری‌شده از زمان بهره‌برداری عملیات یا ارائه خدمات، حداقل سرمایه، نداشتن زیان انباشته و نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارائی‌ها برای تمامی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازارهای اول و دوم فرابورس بررسی شد.

وی با یادآوری اینکه مبنای بررسی معیارهای مالی مرتبط در انتقال نمادها، آخرین صورت‌های مالی سالانه حسابرسی‌شده منتشرشده در سامانه کدال است، گفت: آیتم‌های دیگری نیز در ارتقا بازار شرکت‌ها در سال جاری بررسی شد که از آن جمله باید به تعداد روزهای معاملاتی و میزان سهام معامله‌شده اشاره کرد.

به گفته مدیر نظارت بر ناشران فرابورس برای بررسی شرکت‌ها به منظور ارتقای بازار باید حداقل یک سال از پذیرش آنها در بازار دوم فرابورس گذشته باشد.

طبقیان درباره سایر معیارها نیز اظهار کرد: در انتقال نماد همچنین روزهای معاملاتی شرکت نباید از ۷۵ درصد متوسط روزهای معاملاتی شرکت‌های بازار اول فرابورس در سال منتهی به تیرماه کمتر باشد و دوم آنکه بدون احتساب معاملات عمده، نسبت سهام معامله‌شده به کل سهام ثبت‌شده شرکت نیز از ۷۵ درصد متوسط این نسبت در بازار اول فرابورس در سال منتهی به تیرماه کمتر نباشد.

طبقیان معیارهایی از قبیل تعداد روزهای معاملاتی و میزان سهام معامله‌شده را بیانگر میزان نقدشوندگی سهام این شرکت‌ها دانست و گفت: به منظور ارتقای نماد، احراز تمامی شرایط بازار اول الزامی است به همین دلیل عدم ارتقای نماد یک شرکت لزوماً به منزله عدم نقدشوندگی سهام آن شرکت نیست.

وی درباره زمان انتقال این شرکت‌ها نیز اعلام کرد: در روزهای پیش‌رو مدیریت عملیات بازار متعاقبا در این زمینه اطلاع‌رسانی خواهد کرد.

چند بازار در فرابورس داریم؟

بازار سرمایه ایران از 2 بازار بورس و فرابورس تشکیل شده اند. بازار فرابورس (OTC) دومین بازار معامله در ایران است. فرابورس مکانی برای معامله سهام شرکت هایی است که موفق به پذیرش در بورس نشده اند. بازار فرابورس متشکل از چند بازار می باشد. در این پست به بررسی این موضوع می پردازیم که چند بازار در فرابورس داریم؟ انواع بازارهای فرابورس عبارتند از بازار اول فرابورس، بازار دوم فرابورس، بازار سوم فرابورس (بازار عرضه)، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) فرابورس، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه که هر کدام قوانین معاملاتی و شرایط پذیرش مخصوص به خود را دارند.

با بورس فردا همراه باشید تا با انواع بازار فرابورس در ایران آشنا شوید.

آشنایی با انواع بازارها در فرابورس

مواردی که در این مقاله به ترتیب مورد بررسی قرار می گیرند:

• چند بازار در فرابورس داریم؟
• قوانین جدید بازار پایه فرابورس

چند بازار در فرابورس داریم؟

• ساختار فرابورس چگونه است؟

ساختار جدید فرابورس ایران از چهار بازار تشکیل شده است که عبارتند از: بازار اول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز) و بازار سوم که هر کدام را توضیح مختصری می دهیم.

بازار اول فرابورس:

در این بازار سهام شرکت‌ها و واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری پذیرش می‌شوند و مورد معامله قرار می‌گیرند که مانند بورس انجام میشود و نوسان قیمت در این بازار ۵ درصد بدون حجم مبنا است که البته بیشتر سهم‌ها در آن جای دارند.

بازار دوم فرابورس:

در بازار دوم فقط سهام شرکت های سهامی عام مد نظر است به طور مثال : سهام شرکت‌های زیان‌ده، تازه‌تأسیس و آن‌هایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته می‌شود.

بازار پایه:

سرمایه گذاران و سهامداران میتوانند به منظور عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار از بازار پایه استفاده کنند. بازار پایه فرابورس قبلا شامل سه تابلوی الف، ب و ج بود. در قانون جدید، تابلوها به سه رنگ زرد، نارنجی و قرمز دسته‌بندی شده‌اند. بازار زرد نوسان معاملات مثبت و منفی ۳ درصد دارد و در تابلوی نارنجی، دامنه نوسان انجام معاملات مثبت و منفی ۲ درصد و در تابلوی قرمز، مثبت و منفی ۱ درصد است. نکته مهمی که درباره ی بازار پایه حائز اهمیت است این است که این بازار به منظور برنامه های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور است، که می‌گوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود. شرکت‌هایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش می‌شوند، در باز‌ار پایه درج می‌گردد.

بازار ابزارهای نوین مالی :

در این نوع بازار کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است جای دارند مانند: انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک.

بازار مشتقه :

در بازار مشتقه اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش مورد معامله قرار می گیرند.

قوانین جدید بازار پایه فرابورس

طبیعی است که با دانستن قوانین به روز و جدید هر کسب و کاری افراد هوشیار تر قدم بر میدارند. قوانین جدید بازار پایه فرابورس از این قبیل اند:

1. در صورت وجود صف خرید و فروش در سه روز متوالی در یک جهت، چنانچه صرف خرید و فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل معامله دو در ده هزار( 0.0002) تعداد سهام شرکت باشد در جلسه معاملاتی بعد دامنه نوسان در هر یک از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب 5، 4 و 2 درصد خواهد شد و سپس دامنه نوسان به شرایط قبل باز می‌گردد و محاسبات صفحه خرید و فروش مجدد پس از روز اعمال تغییر دامنه نوسان انجام خواهد شد.

تبصره: پس از افزایش دامنه نوسان قیمتی نماد معاملاتی و بازگشایی نماد معاملاتی (به دلیل افشای اطلاعات با اهمیت موضوع ماده 13 دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان یا وجود اقدامات شرکتی)، مبنای محاسبه شکل گیری مجدد ثبت خرید و فروش از روز بازگشت دامنه نوسان قیمتی نماز به حالت عادی (در تابلوی زرد صد در صد، تابلو نارنجی دو درصد و در تابلو قرمز یک درصد) است.

2. صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام و مختلط می توانند تا حداکثر 10 درصد از دارایی های تحت مدیریت صندوق را در بازار پایه سرمایه گذاری کنند.

3. در صورتی که قابلیت اتکا و به موقع بودن ارائه اطلاعات ناشران درج شده در بازار پایه طبق دستورالعمل اجرایی افشای اطلاعات شرکت های ثبت شده نزد سازمان بهبود یابد، فرابورس می‌تواند برای ارائه پیشنهاد به سازمان در راستای افزایش نصاب سرمایه گذاری صندوق ها در بازار پایه اقدام کند.

4. از تاریخ ابلاغ این مصوبه، شرکت هایی که صورت های مالی سالانه حسابرسی شده آنها دو سال مالی متوالی ارائه نشود، مدیران شرکت علاوه بر جریمه نقدی حسب مورد سلب صلاحیت خواهند شد.

5. در جهت ارتقای شفافیت شرکت های بازار پایه در صورت درخواست ناشر، فرابورس پذیرش این شرکت ها را در هیات پذیرش در اولویت بررسی قرار دهد.

6. درخواست فعالان بازار پایه مبنی بر عدم اجرای مصوبه شورا در خصوص عدم نمایش مطنه های قیمت (پس از شش ماه) در شورای عالی بورس طرح شود.

7. معاونت نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان موضوع کد های اشخاص حقیقی و حقوقی بازار پایه را بررسی و در صورت احراز تخلف ضمن انجام اقدامات قانونی، نتیجه از سوی سازمان به شورای عالی برگزار خواهد شد.

8. امکان انجام خرید اعتباری و قرار گرفتن سهام درج شده در بازار پایه به عنوان ارزش تضمین تصویب و مقررات ضرایب مربوطه توسط کمیته پایش ریسک بازار تعیین و ابلاغ شود.

سوالی که برای بسیاری از سهامداران و سرمایه گذاران پیش می آید این است که تفاوت عرضه اولیه در بورس و فرابورس در چیست؟ که باتوجه با توضیحات فوق متوجه این شدید که در مورد عرضه اولیه هیچ تفاوتی بین بورس و فرابورس وجود ندارد.

با انواع بازار فرابورس و قوانین جدید بازار پایه که یکی از بازارهای اصلی فرابورس است آشنا شدید. در ادامه اشاره ای به بازارهای مالی ایران (بازار بورس و فرابورس و تفاوت های آن ها می اندازیم).

نگاهی به بازا بورس و فرابورس و تفاوت های آن ها

بازار سرمایه ایران متشکل از بازار بورس و فرابورس است. در واقع شرکت هایی که موفق به پذیرش در بورس نمی شوند سهام خود را در فرابورس عرضه و معامله می کنند. در بالا گفتیم که چند بازار در فرابورس داریم؟ و با انواع بازار های فرابورس آشنا شدید. کلمه بازار به معنی هر مکان یا (شبکه ارتباطی مانند اینترنت) است که شرایط مناسبی را به وجود بیاورد که خریدار و فروشنده یک کالا بتوانند ارتباط بگیرند و معامله ای بین آنها صورت بگیرد. اگر بخواهیم بگوییم بورس چیست به زبان ساده می توان گفت بورس یک بازار مالی است و در بازار بورس معامله بر روی سهام شرکت های سهامی عام صورت می گیرد به عبارتی در بازار بورس سهام شرکت ها خرید و فروش می شود. بورس دارای انواع مختلفی است مانند: بورس کالا ، بورس اوراق بهادا ر ، بورس انرژی ، بورس ارز.

فرابورس چیست و تفاوت بازار بورس و فرا بورس

فرابورس مانند بورس، مکانی برای سرمایه گذاران و سهامداران است تا بتوانند دارایی های خود را با یکدیگر معامله کنند اما با این تفاوت که شرکت هایی که نتوانسته اند به هر دلیلی در بورس ثبت شوند میتوانند در بازار فرابورس اقدام به معامله کنند. بازار فرابورس در اصل دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) است یکی از مزیت های بازار فرابورس راحت‌تر بودن فرایند پذیرش و خرید و فروش در آن می باشد.

شرکت‌‌های کوچک هم می‌توانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند. البته، سطح نظارت در فرابورس، کمتر از بورس است و از نظر گزارش‌گیری، در طول یک سال مالی، شرکت‌های بورس ملزم به انتشار تعداد بیشتری گزارش هستند و به همین دلیل شفافیت بیشتری دارند. که این موضوع سبب شده تا ریسک سرمایه‌گذاری در فرابورس بیشتر از بورس باشد. تعداد قابل توجهی اوراق بدهی در فرابورس ایران معامله می‌شوند و در نتیجه این شرکت را به یک بورس کامل تبدیل کرده است.

سوالاتی مانند: بورس بهتر است یا فرابورس؟ یا فرق بورس و فرابورس به زبان ساده، شرایط پذیرش در بورس و فرابورس، انتقال از فرابورس به بورس و… در ذهن اکثر افرادی که در بازار بورس فعالیت می کنند نقش می بندد که دانستن پاسخ درست این سوالات به طبع کمک بسیاری در هوشمندی سرمایه گذاری آنها می کند. با اطمینان میتوان گفت که بین بازار بورس و فرابورس تفاوت هایی وجود دارد که در ذیل به آن می پردازیم.

تفاوت بازار بورس و فرا بورس :

همانطور که در تعریف بورس و فرابورس در قسمت بالا توضیح دادیم، متوجه شدید که بازار بورس فقط دو نوع بازار دارد که هر دو این بازار ها با هم در ارتباط هستند و مرتبط هستند اما در فرابورس، همانطور که در بخش چند بازار در فرابورس داریم؟ ذکر شد 6 بازار در فرابورس وجود دارد.

• فرایند پذیرش در بازار بورس و فرابورس :

به منظور پذیرش و قبول شدن در فعالیت کردن در بازار بورس برای شرکت ها کمی سخت تر است به همین علت شرکت هایی که نتوانسته اند در بازار بورس پذیرش شوند اقدام به فعالیت در بازار فرابورس می کنند. در ادامه سعی داریم با نمایش جدول نحوه پذیرش در بازار بورس و فرابورس را در اختیارتان قرار بدهیم.

یکی از مزیت های فرابورس نسبت به بورس این است که شرکت هایی که در فرابورس پذیرفته شده اند میتوانند از فروشی که از سهام خوشان داشته اند از مزایای تأمین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند و میتوانند از طریق سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه خود را از لحاظ مالی تامین کنند.

یکی از مزایای فرابورس معافیت از مالیات است به طور مثال: برای شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار بازار اول فرابورس پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

به منظور اخذ تسهیلات، سهامداران و سرمایه گذاران شرکت های پذیرش شده در فرابورس میتوانند با گذاشتن وثیقه اقدام کنند بدین دلیل که شبکه بانکی، سهام شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به‌عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه‌گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می‌شناسد.

• امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی :

با پذیرش در بازار فرابورس، سرمایه گذاران و سهامداران می توانند با ارائه مدارک مشخص به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح‌های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه‌گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تأمین کنند.

• نبود حجم مبنا :در بازار فرابورس به علت عدم وجود حجم مبنا ، معاملات خیلی روان تر انجام میشوند و از نقد شوندگی بالاتری برخوردار هستند.

بازار بورس و بازار فرابورس مکانی بازارهای مالی هستند که در آن ها سهام شرکت ها مورد معامله قرار می گیرد. سهام شرکت هایی که موفق به پذیرش در بورس نشده اند در بازار فرابورس معامله می شود. هدف اصلی نگارش این پست پاسخ به به این سوال بود که چند بازار در فرابورس داریم؟ بازار فرابورس شامل 5 بازار اصلی بازار اول فرابورس، بازار دوم فرابورس، بازار سوم فرابورس (بازار عرضه)، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) فرابورس، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه می باشد که توضیحاتی در خصوص هر کدام از انواع بازارهای فرابورس و قوانین جدید بازار پایه فرابورس ذکر شد که امیدواریم برای شما مفید بوده باشد.

تفاوت بازار بورس و فرابورس

بورس و فرابورس زیرمجموعه هایی از بازار سرمایه می باشند اما شرایط ورود شرکت ها به بازار بورس مشکل تر از فرابورس است. به عبارت دیگر، سهام قابل معامله در بازار بورس شفافیت عملکرد بیش تری نسبت به سهام عرضه شده در بازار فرابورس دارند و از درجه اطمینان بالاتری برخوردار می باشند.

همانطور که تحلیل اخبار مسکن در پایگاه خبری ملک هفت نشان می دهد حمایت های دولت از بورس همچنان ادامه دارد به طوری که احراز هویت در سامانه سجام به صورت غیر حضوری انجام می شود، بخشی از سهام عدالت آزاد سازی شده و قابل معامله می باشد.

همچنین سهام شرکت های دولتی نیز در بورس ارائه شده اند. اخیراً نیز طرح بورس املاک و عرضه مسکن متری در دست اجرا می باشد.

با توجه به برجسته شدن اخبار مربوط به بورس در ماه های اخیر و تمایل افراد به معامله ی سهام عدالت خود، به نظر می رسد که داشتن اطلاعاتی در خصوص بورس، فرابورس و ویژگی های آن ها ضرورت داشته باشد؛ بنابراین در ادامه به توضیح این موارد پرداخته می شود.

تعریف بازار بورس

بازار بورس بازاری است که در آن دارایی های مختلف خرید و فروش می گردد. در صورتی که دارایی های مالی یا دارایی های کاغذی مانند سهام و اوراق مشارکت مورد معامله قرار گیرد، به آن بازار بورس اوراق بهادار گفته می شود.

اگر مورد معامله، دارایی های واقعی یا کالاهای فیزیکی باشد به آن بورس کالا گفته می شود. ضمناً بورسی که در آن، ارزهای مختلف دنیا مورد معامله قرار می گیرد بورس ارز یا فارکس نامیده می شود.

در ایران بازار بورس به سه بخش اوراق بهادار، کالا و انرژی تقسیم بندی می شود و بورس ارز هنوز در ایران راه اندازی نشده است. همچنین سازمان بورس اوراق بهادار بر فعالیت های شرکت های بورس کالا و بورس اوراق بهادار نظارت کامل دارد.

تعریف بازار فرابورس

فرابورس نیز بازاری مشابه بازار بورس می باشد که قیمت گذاری در آن بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می شود. شرایط پذیرش شرکت ها و انجام معامله در این بازار ساده تر از بازار بورس می باشد که منجر شده این بازار عاملی کمک کننده و مؤثر جهت تأمین مالی اقتصاد کشور باشد. به عبارت دیگر شرکت های کوچک تر نیز که مجوز ورود به بازار بورس را ندارند می توانند سهام خود را در بازار فرابورس عرضه نمایند.

مهم ترین نقش فرابورس، سازماندهی بنگاه های اقتصادی برای تأمین مالی به وسیله ی بازار سرمایه می باشد.

شایان ذکر است که فعالیت های شرکت های فرابورس نیز کاملا تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار می باشد.

مقایسه بازار بورس و فرابورس

یکی از تفاوت های بازار بورس و فرابورس به نوع دسته بندی بازارها ارتباط دارد. به طوری که، بازار بورس به دو بازار اول و دوم دسته بندی می شود و بازار اول شرایط پذیرش مشکل تری دارد. در صورتی که شرکتی در بازار اول باشد اما وضعیت قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل می شود. از سوی دیگر شرکتی که در بازار دوم بوده اما عملکرد مناسبی داشته باشد به بازار اول انتقال می یابد. این در حالی است که اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد مناسبی نداشته باشد از بازار اخراج می گردد.

بازار فرابورس اما شامل 5 بازار اول، دوم، سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه می باشد؛ البته در ایران بازار فرابورس تنها شامل بازارهای اول، دوم و پایه است.

در بازار اول، شرکت های سهامی عام که شرایط ورود به این بازار را دارند سهام خود را عرضه می کنند. در بازار دوم نیز سهام شرکت های سهامی عام مبادله می شود اما شرایط ورود به آن ساده تر می باشد.

شرکت هایی که شرایط ورود به بازارهای اول و دوم فرابورس را دارند به این بازارها راه می یابند و شرکت هایی که شرایط مورد نیاز را نداشته باشند وارد بازار پایه می شوند.

شرایط پذیرش شرکت ها در بازار بورس و فرابورس

تفاوت دیگر بورس و فرابورس مربوط به شرایط پذیرش شرکت ها در این دو بازار می باشد. معیارهای مورد بررسی برای پذیرش شرکت ها در بورس و فرابورس شامل حداقل سرمایه ثبت شده شرکت، حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهام داران، حداقل سابقه فعالیت شرکت، زیان انباشته، نسبت حقوق سهامداران به کل دارایی ها و سودآوری می باشد.

حداقل سرمایه ثبت شده بازار اول بورس بین 50 تا 100 میلیارد تومان در نظر گرفته شده است. بازار دوم بورس نیز نیاز به سرمایه ثبت شده 20 میلیارد تومانی دارد. در حالیکه سرمایه ثبت شده بازار اول و دوم فرابورس به ترتیب 1 میلیارد و 100 میلیون تومان می باشد.

حداقل سهام شناور بازار اول بورس 15 تا 20 درصد در نظر گرفته شده است. این رقم برای بازار دوم بورس 10 درصد می باشد. در حالیکه حداقل سهام شناور بازار فرابورس اول و دوم به ترتیب 10 و 5 درصد می باشد.

حداقل تعداد سهامداران برای بازار اول بورس بین 750 تا 1000 نفر و برای بازار دوم بورس 250 نفر در نظر گرفته شده است. در صورتی که حداقل تعداد سهامداران برای بازار اول فرابورس 200 نفر می باشد.

حداقل سابقه فعالیت شرکت برای ورود به بازار اول بورس 3 سال و برای ورود به بازار دوم بورس 2 سال می باشد. برای ورود به بازار اول و دوم فرابورس به ترتیب 2 و 1 سال سابقه فعالیت مورد نیاز است.

برای ورود به بازارهای اول و دوم بورس و نیز بازار اول فرابورس، شرکت نباید زیان انباشته داشته باشد. اما برای ورود به بازار دوم فرابورس چنین شرطی وجود ندارد اما لازم است که شرکت مورد نظر برنامه مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد.

نسبت حقوق سهامداران به کل دارایی ها برای ورود به بازار اول بورس بین 20 تا 30 و برای ورود به بازار دوم بورس 15 می باشد. همچنین این نسبت برای ورود به بازار اول فرابورس باید 15 باشد.

برای ورود به بازار اول بورس باید 2 تا 3 دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد، برای ورود به بازار دوم بورس و بازار اول فرابورس لازم است که 1 دوره منتهی به پذیرش، سودآور باشد.

رونق بازار بورس

نگاهی به تحلیل اخبار مسکن در پایگاه خبری ملک هفت نشان می دهد که برای رونق یافتن بازار بورس لازم است که از معامله ی سهام ریسکی در بازار سرمایه جلوگیری شود، سهام به قیمت حقیقی خود عرضه شوند، قیمت ها در جهت توسعه ی شرکت مورد نظر پیش برود و دولت سهام شرکت های معتبر و سودآور را در بازار سرمایه عرضه نماید.

تفاوت بین بورس و فرابورس: کدام سود دهی بیشتری دارد؟

بازارهای مالی ساختار و قوانین مختص به خود را دارند به طور کلی به هر بازاری که معاملات اوراق بهادار در آن صورت میپذیرد بازار مالی میگویند. یکی از دریچه های انجام معاملات در بازارهای مالی بورس هستند. البته درکشور ما در کنار بازار بورس نام فرابورس نیز شنیده میشود و حتما از خود پرسیده اید تفاوت این دو بازار سرمایه در چیست؟در این مقاله به صورت جامع به بررسی تفاوت این دو بازارمالی پرداختیم.

ویدیوی آموزشی

اگر ویدیوی بالا سودمند نبود به خواندن ادامه دهید:

بازاربورس

یکی از مهمترین ترین بازارهای مالی که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا در آن انجام میشود بازار بورس است.

توی این پک فوق العاده، تحلیل تکنیکال در بورس رو جوری یاد میگیری که تو هیچ کلاس آموزشی یا پک دیگه ای نه دیدی نه شنیدی! بورس رو سریع یاد بگیر وحسابی پول دربیار!

بازارهای بورس در ایران:

1-بورس اوراق بهادار: معامله دارایی های کاغذی

2-بورس کالا: انجام معاملات دارایی های فیزیکی و محصولات

3-بورس انرژی: معامله حامل های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر این کالاها

با این اپلیکیشن ساده، هر زبانی رو فقط با روزانه 5 دقیقه گوش دادن، توی 80 روز مثل بلبل حرف بزن! بهترین متد روز، همزمان تقویت حافظه، آموزش تصویری با کمترین قیمت ممکن!

بازار فرابورس

فرابورس یکی دیگر از بازارهای مالی در ایران است که سهام شرکت ها در آن قیمت گذاری میشود و معاملات صورت میپذیرد. در واقع در بازارفرابورس شرکت های کوچکتر به راحتی پذیرش میشوند.

این بازار وظیفه سامان دهی و هدایت بنگاه های اقتصادی برای تامین مالی خود از طریق بازار بورس را دارد و شرکت ها با ورود به این بازار از تمام مزایای بازار اوراق بهادار میتوانند استفاده کنند.

پس از معرفی این دو بازار باید به مقایسه این دو بازار پرداخته تا به شناختی جامع از این دو بازار دست یابیم. این دو بازار 4 تفاوت عمده دارند که شامل:

1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار

2-نحوه پذیرش شرکت ها

1- تعداد بازارهای موجود در این دو بازار

بازار بورس شامل:

شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار بر اساس میزان سرمایه ثبت شده؛ درصد شناوری سهام؛ میزان شفافیت؛ سودآوری و …. در دو دسته به نام بازار اول و بازار دوم طبقه بندی می شوند

• بازاراول: شرکت هایی که عملکرد خوبی در قبال سهام داران و بازار بورس داشته باشند در این دسته از بازار بورس قرار میگیرند.
• بازار دوم: حال اگر شرکتی عملکرد ضعیف تر نسبت به بازار اول داشته باشند در این گروه قرار میگیرد و در صورتی که عملکرد خود را بهبود بخشد توانایی بازگشت به بازار اول را دارد.

بازار فرابوس شامل:

• بازار اول: دربازار اول فرابورس علاوه بر سهام شرکتها ، واحدهای صندوق های سرمایه گذاری بانام هم پذیرش و معامله می شوند. همچنین نوسان سهام شرکتها و اوراق پذیرفته شده در بازار اول فرابورس 5 درصد بدون حجم مبنا پیش بینی شده است .در آن سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل ده میلیارد ریال و یکسال از زمان بهره برداری آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشد.
• بازاردوم: در این بازار ، صرفا سهام شرکتهای سهام عام پذیرفته می شوند. در این بازار سهام شرکتهای زیانده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد اجرای افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مورد مبادله قرار می گیرند .در بازار دوم سهام شرکتهایی معامله می شوند که آخرین سرمایۀ ثبت شدۀ آن حداقل یک میلیارد ریال باشد.
• بازار سوم: بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارد. انجام عرضه در این بازار مستلزم گذارندن فرایند پذیرش نبوده و با انجام تشریفات اداری در فرابورس، امکان پذیر است.
• ابزار‌های نوین مالی: انواع اوراق با درآمد تضمین شده از جمله اوراق مشارکت، گواهی سپرده بانکی و …که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سر رسید آنها باقی مانده باشد قابل پذیرش در این بازار بوده به شرطی که بعد از پذیرش، معامله مجدد آنها منحصرا از طریق فرابورس انجام شود.
• بازار پایه: این بازار شامل شرکت هایی با شرایط زیر است:

1-شرکت‌هایی که به‌دلیل ازدست‌دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس از بازار مربوطه لغو پذیرش می‌شوند،در بازار پایه درج‌می‌گردد.

2-شرکتهایی که درخواستی مبنی‌بر پذیرش ندارند.

3-شرکت هایی که نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند، اما شرایط پذیرش را ندارند.

2-تفاوت در نحوه پذیرش بورس و فرابورس

یکی از اصلی ترین انگیزه های سازمان بورس برای ایجاد بازار فرابورس پذیرش شرکت هایی کوچکتر و جذب سهام آنان به بازارمالی است.یکی از تفاوت های اصلی این دو بازار مالی در نحوه پذیرش سهام شرکت هاست که این روند در بازار فرابورس زمان کمتر به دنبال دارد. در جدول زیر مختصری از شرایط پذیرش در این دو بازار تهیه شده است.

شرایط پذیرش	بازار بورس			بازار فرابورس
	بازار اول	بازاردوم		بازاراول	بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت	50تا100میلیاردتومان		20میلیاردتومان	1میلیارد تومان		100میلیون تومان
حداقل سهام شناور	15تال20درصد		10درصد	10درصد		5درصد
حداقل تعداد سهام‌داران	750 تا 1000نفر		250نفر	200نفر		–
سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه	3سال		2سال	حداقل 2سال		حداقل 1 سال
سودآوری	3 دوره سود آوری		1 دوره سودآوری	1 دوره سود آوری		–

3-ساعات معامله

معامله در بازار بورس فقط از شنبه تا چهارشنبه از ساعت9 الی12:30 صورت میپذیرد. اما معامله در فرابورس از لحاظ بازه زمانی منعطف تر است. در فرابورس سطح فعلی امکانات الکترونیکی، انجام معاملات ۲۴ ساعته را امکان پذیر کرده که، در مقایسه با یک بورس، مزیت عمده ای محسوب میشود.

4-شفافیت در معاملات

بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت‌ها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می‌گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.

نکاتی در باب پذیرش شرکت ها در فرابورس

پذیرش شرکت‌های سهامی عام به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کرده است. این کاهش زمان یکی از مزایای ورود شرکت ها با موانع کمتر به بازارهای مالی است.

امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه یکی از مزایای بازار فرابورس برای شرکت ها است.بازار اول فرابورس

شرکت‌هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می‌کنند (به غیر از شرکت‌های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان‌تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن‌ها برای مدت زیادی ادامه نمی‌یابد.

نکات تکمیلی

• سرمایه گذاری در بازار فرابورس نیز همچون بازار بورس با کد بورسی بوده و نیاز به دریافت کد بورسی جدید نیست.
• شرکت‌هایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است می‌توانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس نیز تعریف شده‌اند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
• خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروش‌ها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آن‌ها انجام می شود.

معرفی پیج های اینستاگرام برای آموزش بورس

ازجمله پیج های اینستاگرامی مفید در زمینه آموزش بورس میتوان به موارد زیر اشاره میکند:

چه تفاوتی میان بازار بورس و فرابورس وجود دارد؟

تفاوت بازار بورس و فرابورس : سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های اقتصادی در ایران به دلیل شرایط موجود طرفداران بسیاری دارد و البته یکی از این روش‌های سرمایه‌گذاری استفاده از ظرفیت‌های بورس و خرید و فروش اوراق بهادار است اما بسیاری از افراد که قصد ورود به این سازمان عریض و طویل را دارند با دو واژه بورس و فرابورس غربیه خواهند بود که در ابتدای ورود به بازار سرمایه طبیعی است.

دو واژه بورس و فرابورس، بازار سرمایه در ایران را می‌سازند. در این مقاله به بررسی چیستی بورس و فرابورس می‌پردازیم و همچنین بررسی می‌کنیم که این دو مفهوم چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با یکدیگر در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری دارند.

بورس چیست؟

بورس (Bourse) کلمه‌ای که آن را بارها و بارها شنیده‌اید، یک واژه فرانسویست به معنای بازاری که در آن دارایی‌های شرکت‌ها در قالب سهم به صورت تکی معامله می‌شود، اما این دارایی‌ها چه چیزهایی هستند؟ بازار بورس به سه دسته بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار تقسیم‌بندی می‌شود که به جز دسته دوم، بورس کالا و بورس اوراق بهادار در ایران بسیار فعال است. در بازار ایران فعالیت‌های متنوعی در بازار بورس اتفاق می‌افتد.

بورس اوراق بهادار چیست؟

دسته اول

دسته اول از بازار بورس در ایران بازار اوراق بهادار است که در آن سهام شرکت‌ها و همچنین اوراق بهادار مربوط به هر شرکت دادوستد می‌شود و شرایط فعالیت و خریدوفروش تحت نظارت سازمانی به نام سازمان بورس و اوراق بهادار تعیین شده و به گونه‌ایست که سود و مناسبات سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها در آن به خوبی رعایت شود.

بازار بورس و یا به نامی دیگر بازار اوراق بهادار قوانین و شرایط مشخصی دارد و این قوانین به شکلی ایجاد شده که به صورت کامل منفعت تمام افراد در آن رعایت شود و سرمایه‌های مردم در آن امن باشد که در ادامه به بررسی شرایط و قوانین آن به صورت کامل می‌پردازیم.

در بازار بورس درصدی از مالکیت شرکت‌های واردشده به آن به متقاضیان سرمایه‌گذاری فروخته می‌شود و در قبال آن پول دریافت می‌گردد. شرکت‌ها با استفاده از این روش درآمد بالایی کسب می‌کنند که برای ادامه فعالیت شرکت و توسعه آن بسیار حیاتی و مهم است. به سهامی که شرکت مادر از این طریق به متقاضیان می‌فروشد سهام شناور آزاد می‌گویند.

دسته دوم

دسته دوم بازار بورس، بورس کالا است. بورس کالا بازاری است که در آن کالاهای معینی خرید و فروش می‌شود اما اشتباه نکنید منظور از کالا مواداولیه معین برای هر صنعت است که در بازار بورس کالا به صورت روزانه معامله می‌شود. در این بازار محصولات صنعتی و معدنی، محصولات کشاورزی، محصولات پتروشیمی، فرآورده‌های نفتی و… معامله می‌شود.

در نهایت هم بازار بورس ارز وجود دارد که در ایران فعالیتی ندارد. در این بازار می‌توان به دادوستد و ارزهای خارجی پرداخت.

شرایط حضور در بازار بورس چیست؟

همانطور که پیشتر ذکر شد حضور در بازار بورس راهی دشوار برای شرکت‌ها است. برای درک بهتر موانع موجود در مسیر بورسی شدن یک شرکت یک مثال را بررسی می‌کنیم.

فرض کنید شرکتی قصد ورود به بازار را دارد. در قدم اول این شرکت باید حداقل ۲۰۰ میلیارد ریال سرمایه ثبت شده داشته باشد. اما این ۲۰۰ میلیارد ریال قدم اول برای حضور در بازار دوم بورس است. اما برای حضور در بازار اول چه شرایطی وجود دارد؟

برای حضور در بازار اول بورس که به دو تابلو اول و دوم تقسیم‌بندی می‌شود، نیاز به حداقل سرمایه ثبت شده ۵۰۰ الی ۱۰۰۰ میلیارد ریالی است.

شرکت‌های متقاضی تابلو اول بازار بورس نیازمند سرمایه ثبت شده ۱۰۰۰ میلیارد ریالی و شرکت‌های حاضر در تابلو دوم بازار نیازمند سرمایه ثبت شده حداقل ۵۰۰ میلیارد ریالی هستند.

فارغ از موارد گفته‌شده شرایطی همچون حداقل سهام شناور، حداقل تعداد سهام‌داران، حداقل سابقه فعالیت موثر و حداقل سودآوری مدنظر سازمان در راهیابی یک شرکت به بازار بورس و تابلوهای آن موثر است.

شرایط گفته‌شده برای ورود به بازار، تضمین کننده بزرگی و سودده بودن شرکت است و سرمایه‌گذاران می‌توانند از سرمایه‌گذاری امن خود بر این شرکت‌ها اطمینان داشته باشند، اما این شرایط برای شرکت‌های نوپا بسیار سخت بوده و آن‌ها نمی‌توانند به سادگی از عواید این فعالیت منتفع شوند.

پس از بررسی بورس و دسته بندی‌های آن به واژه دوم یعنی فرابورس می‌پردازیم.

فرابورس چیست؟

جهت درک بهتر مفهوم فرابورس و فعالیتی که در این بازار اتفاق می‌افتد باید قدمی به عقب بردارید. در بازار اصلی بورس که در بخش قبل توضیح داده شد قوانین و مقررات سخت‌گیرانه بسیاری برای ورود شرکت‌ها و سازمان‌ها وضع شده‌ است و هر شرکت که متقاضی ورود به بازار بورس است باید پیش‌نیازهای بسیاری را تهیه کرده و پس از تایید این پیش‌نیازها توسط سازمان بورس وارد آن شود و سهام خود را در آن عرضه نماید اما در بازار فرابورس این قوانین ساده‌تر و راه ورود شرکت‌ها به آن هموارتر است.

بازار فرابورس همانند بازار بورس محلی است که در آن همانند بازار بورس، اوراق بهادار و سهم‌ها به فروش می‌رسد اما قوانین ورود شرکت‌ها به آن بسیار ساده‌تر از بازار اصلی بورس است در نتیجه شرکت‌هایی که متقاضی ورود به آن و عرضه سهام خود در آن هستند می‌توانند با طی کردن مسیری کوتاه‌تر سهام خود را در آن عرضه نمایند. تا اینجا با مفهوم بازار بورس و فرابورس آشنا شدید در ادامه بیشتر درباره تفاوت بازار بورس و فرابورس صحبت خواهیم کرد.

در خصوص بازار فرابورس و ساختار آن تقسیم‌بندی کمی گسترده‌تر و پیچیده‌تر است. ساختار فعلی فرابورس از پنج زیرمجموعه تشکیل شده است:

بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار پایه، بازار ابزارهای نوین مالی

در بازار اول فرابورس سهام شرکت‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری معامله می‌شود در بازار دوم فرابورس تنها سهام شرکت‌هایی که سهامی عام هستند مورد معامله قرار می‌گیرد و در نهایت بازار پایه یکی از بازارهای فرابورس بوده که در آن نقل و انتقال، خریدوفروش و عرضه اوراق بهادار انجام می‌پذیرد.

حال که با مفهوم بازار بورس و فرابورس آشنا شدیم در ادامه به بررسی تفاوت‌های این دو بازار و این دو مفهوم می‌پردازیم.

تفاوت‌ بازار بورس و فرابورس چه مواردی هستند؟

تفاوت اول

اولین تفاوت بین بازار بورس و فرابورس، وضعیت ساختاری تقسیم‌بندی بازارهای زیرمجموعه در آن است، به عبارت ساده‌تر هر یک از بازارهای بورس و فرابورس دارای تقسیم‌بندی ساختاری در خود هستند. بازار بورس در تقسیم‌بندی خود به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم می‌شود.

اما تفاوت این دو دسته بازار اول و دوم در بورس چیست؟

شرکت‌هایی که عملکرد مناسب و سوددهی مناسبی داشته باشند در بازار اول بورس فعالیت می‌نمایند و در صورتی که عملکرد آن‌ها دچار مشکل شود بازار اول فرابورس و به حد نصاب‌های حضور در بازار اول نرسند به بازار دوم بورس منتقل می‌شوند. عکس این موضوع نیز صادق است، شرکت‌هایی که عملکرد مناسبی نداشته‌اند و به بازار دوم منتقل شده‌اند در صورت بازگشت به عملکرد ثابت می‌توانند به بازار اول بازگردند.

تفاوت دوم

دومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در میزان دامنه‌نوسان روزانه معاملات در گذشته بوده‌است به شکلی که دامنه‌نوسان در بازار بورس یک درصد و در بازار فرابورس ۵ درصد بود اما در زمان حال و پس از تغییر قوانین در بازار اصلی بورس دامنه‌نوسان آن هم به ۵ درصد روزانه افزایش یافت.

تفاوت سوم

سومین تفاوت بازار بورس و فرابورس در مالیات شرکت‌هاست، شرکت‌هایی که در بورس فعالیت می‌کنند ده درصد مالیات می‌پردازند اما شرکت‌های فعال در بازار فرابورس از پرداخت مالیات ۱۰ درصدی معاف هستند. این تفاوت برای پرداخت مالیات هم برای شرکت‌های فعال در فرابورس مناسب و مفید است و هم برای سرمایه‌گذاران این بازار بسیار مناسب و پرفایده است.

تفاوت چهارم

چهارمین تفاوت بازار بورس و فرابورس در تنوع زیرمجموعه‌های آن‌ها و طبعا تنوع این بازارها برای سلایق متفاوت سرمایه‌گذاران است. در این حالت سرمایه‌گذاران می‌توانند با ایجاد سبدی از سهم‌های مختلف بازار بورس و فرابورس هم ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند و هم سرمایه‎‌گذاری متنوع تری در شرکت‌های مختلف داشته باشند.

تفاوت پنجم

مورد بعدی در خصوص این تفاوت‌ها که بسیار مهم و چشمگیر است، دریافت تسهیلات بانکی شرکت‌هاست. شرکت‌هایی که در فرابورس فعالیت دارند می‌توانند از این طریق برای دریافت تسهیلات از بانک‌ها اقدام نمایند. با توجه به وضعیت شرکت‌های فعال در بازار فرابورس، دریافت تسهیلات از بانک‌ها می‌تواند در شرایط شرکت‌ها تاثیر بسیار مناسبی داشته باشد و باعث پیشرفت آن‌ها شود.

تفاوت ششم

از دیگر تفاوت‌های بازار بورس و فرابورس برای سرمایه‌گذاران میزان ارزش شرکت‌های فعال در آن‌هاست، شرکت‌هایی که در بازار بورس فعالیت می‌کنند شرکت‌هایی بزرگ‌تر، سوده‌تر و برای سرمایه افراد مناسب‌تر هستند. اما شرکت‌های فعال در فرابورس بعضا شرکت‌های کوچک و تازه‌کار بوده و به اندازه حضور در بازار بورس سودده نیستند و سرمایه‌گذاری در فرابورس ریسک بیشتری نسبت به فعالیت در بازار بورس دارد.

تفاوت هفتم

تفاوت بنیادی و مهم دیگر این دو بازار در روند پذیرش شرکت‌هاست، همانطور که پیشتر نیز اشاره شد روند پذیرش شرکت‌ها در بازار بورس بسیار دشوارتر از فرابورس است، شرایطی مانند حداقل تعداد سهامداران، سرمایه ثبت شده، سهام شناور و سابقه فعالیت شرکت فاکتورهای اصلی جهت ورود شرکت‌ها به بازار بورس و یا فرابورس است.

جمع‌بندی

در خصوص جمع‌بندی موارد گفته‌شده نکته اصلی و مهم، شرایط هر سرمایه‌گذار جهت فعالیت در این بازارهاست. شما به عنوان فرد سرمایه‌گذار با توجه به میزان سرمایه خود و البته میزان ریسک‌پذیری خود می‌توانید فعالیت دز بازار بورس و یا فرابورس را برگزینید.

هیچ توصیه‌ای در خصوص سودده بودن بورس و یا فرابورس و همچنین فعالیت شما در این بازارها وجود ندارد. همه‌چیز به دانش و شرایط شما به عنوان سرمایه‌گذار وابسته است.

در این مقاله سعی بر این بود که شما به صورت کامل با تفاوت بازار بورس و فرابورس آشنا شوید تا بتوانید جهت سرمایه‌گذاری بهترین تصمیم را اتخاذ نمائید.