بورس اوراق بهادار باعث این می شود که منابع مالی شرکتهای خصوصی و دولتی تأمین شود. علاوه بر آن کشورهایی که بورس اوراق بهادار پیشرفتهتری دارند، رشد اقتصادی بهتری نیز تجربه می کنند. سیستم بانکی نیز می تواند از طریق بورس اوراق بهادار نقدینگی مورد نیاز خود را به دست آورد.
به گفتهی وکیل خوب اصفهان اصلیترین وظیفهای که بورس اوراق بهادار دارد این است که بازاری شفاف و واضح برای خرید و فروش اوراق بهادار فراهم کند.
انواع اوراق بهادار در بازار سرمایه
حامد امیری
اوراق بهادار مفهومی است که حتما آن را شنیدهاید و ممکن است اوراق بهادار مشتقه چیست؟ کمی با آن آشنایی داشته باشید. اما این نیز امکان دارد که به طور کامل با تعریف آن آشنایی نداشته و حتی انواع آن را نشناسید.
به همین منظور است که موسسه حقوقی حامد امیری در اصفهان سعی کرده است با تهیه این مطلب این مفهوم را بیشتر توضیح داده و انواع آن را نیز نام ببرد.
پس برای آن که با اوراق بهادار به طور کامل آشنا شوید این مطلب را از دست ندهید و نظرات خود را در این مورد با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید.
فهرست موضوعات ( برای مطالعه هر عنوان روی آن کلیک کنید)
اوراق بهادار چیست؟
طبق تعریفی که وکیل پایه یک اصفهان ارائه می دهد: اوراق بهادار یک ابزار مالی است که هرکس با داشتن آن می تواند داد و ستد کند زیرا که از ارزش مالی برخوردار است.
این اوراق به علت همین ارزش مالی که دارند بسیار مورد توجه سرمایه گذاران و سرمایه پذیران قرار گرفتهاند. به این صورت که اوراق بهاداری را که مورد تأیید و تضمین نهادهای دولتی و خصوصی است خریداری می کنند یا از آن سود می برند.
وکیل دادگستری اضافه می کند آن شرکتی که اقدام به انتشار اوراق بهادار اوراق بهادار مشتقه چیست؟ می کند منتشر کننده و یا ناشر نامیده می شود.
همچنین لازم به ذکر است که این اوراق متناسب با هدفی که ناشر دارد و همچنین کارکردهای خود ورقه، ممکن است قیمتهای مختلفی داشته باشد.
و شکلهای انتشار این اوراق نیز ممکن است متفاوت باشد، به عنوان مثال امکان دارد که به شکل صدور گواهی و یا بدون گواهی و به وسیله اینترنت منتشر شود.
اوراق بهادار چه انواعی دارد؟
بنا به گفته وکیل مالی در اصفهان اوراق بهادار به سه گروه اصلی تقسیم شدهاند:
• اوراق حقوق صاحبان سهام
• اوراق بدهی
• ابزارهای مشتقه
در ادامه هر یک از این موارد را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.
الف) اوراق حقوق صاحبان سهام
یک شرکت ممکن است سهام خود را به بخشهای مساوی تقسیم کند و تحت عنوان سهام شرکت به فروش بگذارد. حال هر کس که این سهام به فروش گذاشته شده را خریداری کند به همان میزان صاحب سهام آن شرکت خواهد شد.
این شخص با خریداری کردن سهام آن شرکت تمامی حقوقی که صاحبان سهام دارند را دارا می شود و به نوعی در آن شرکت مالکیت دارد. سهام خود دارای انواعی است که بدین شرح است:
• سهام عادی: که از متداولترین نوع اوراق اوراق بهادار مشتقه چیست؟ بهادار است، به طور معمول در بورس اوراق بهادار مور معامله قرار می گیرد. این نوع سهم هم ارزش بازاری دارد و هم ارزش اسمی. ارزش اسمی هر سهم عادی ۱۰۰۰ ریال است و ارزش بازاری آن متناسب با عرضه و تقاضای آن سهم تعیین می شود.
• سهام ممتاز : سهام ممتاز به سهامی گفته می شود که با کمی تفاوت نسبت به سهام عادی از سوی شرکتها منتشر می شود. مثلا شرکت بخشی از سهام را با ۱۰% افزایش قیمت نسبت به ارزش اسمی آن منتشر می کند و به این ترتیب سودی که به دست می آورد ۱۰% بیشتر از قیمت اسمی سهام است. به همین جهت این سهام نسبت به سهام عادی برتری داشته و سهام ممتاز نام گرفته است.
ب) اوراق بدهی
اوراق بدهی که اوراق قرضه نیز نام دارد در حقیقت راهی است برای آن که شرکتها بتوانند منابع مالی پروژههای خود را تأمین کنند. چون زمانی که یک شرکت منبع مالی کافی برای انجام یک پروژه نداشته باشد با مشکلات متعددی روبرو می شود.
به همین جهت با اننتشار اوراق بدهی یا قرضه این کمبود منابع مالی خود را جبران می کند. زیرا این روش روشی سادهتر و کم هزینهتر از دیگر روش های تأمین منابع مالی است.
اما مهمترین اوراق بدهی اوراق مشارکت دولتی و شرکتی است. زیرا به این طریق سرمایه گذاران با خرید این اوراق در آن پروژه شراکت می کنند.
ج) اوراق مشتقه
یکی دیگر از راههای سرمایه گذاری در اوراق بهادار خرید اوراق مشتقه است. اوراق مشتقه برخلاف اوراق سهام، خود هیچ ارزشی ندارند و ارزش آنها وابسته به یک کالا است و در حقیقت این اوراق به پشتوانه آنها صادر شدهاند. به عنوان مثال اوراق مشتقه طلا به پشتوانه طلا صادر شده و قیمت آن متناسب با قیمت طلا تعیین می شود، و یا اوراق مشتقه ارز و یا سکه و از این قبیل.
اوراق مشتقه به ۴ دسته مختلف تقسیم می شود:
• قرارداد سلف
• قرارداد آتی
• قرارداد اختیار معامله
• قرارداد معاوضه
بورس اوراق بهادار به چه معناست؟
بورس اراق بهادار طبق آنچه که وکیل مالی در اصفهان بیان می کند یک بازار ایجاد شده و رسمی برای سرمایه است و در آن سهام شرکتها یا اوراق قرضه دولتی یا شرکتهای خصوصی در چهارچوب قوانین و مقررات خاصی خرید و فروش می شود.
ویژگی مهمی که این بورس دارد این است که به صورت قانونی از صاحبان پساندازها و سرمایههای راکد حمایت می کند. در حقیقت کسانی که سرمایه و یا پس اندار راکد دارند می توانند در بورس اوراق بهادار که یک مرجع رسمی و مطمئن است سرمایه گذاری کنند و با خرید اوراق بهادار از دولت و شرکتهای معتبر سود معینی به دست آورند.
بورس اوراق بهادار باعث این می شود که منابع مالی شرکتهای خصوصی و دولتی تأمین شود. علاوه بر آن کشورهایی که بورس اوراق بهادار پیشرفتهتری دارند، رشد اقتصادی بهتری نیز تجربه می کنند. سیستم بانکی نیز می تواند از طریق بورس اوراق بهادار نقدینگی مورد نیاز خود را به دست آورد.
به گفتهی وکیل خوب اصفهان اصلیترین وظیفهای که بورس اوراق بهادار دارد این است که بازاری شفاف و واضح برای خرید و فروش اوراق بهادار فراهم کند.
البته لازم به ذکر است که بورس اوراق بهادار مسئولیتهایی نیز دارد که به این ترتیب است:
۱٫ پذیرفتن یا لغو اوراق بهادار مشتقه چیست؟ پذیرفتن اعضا از جمله کارگزاران، معاملهگران، بازارگردانان و مشاوران و مدیران سرمایهگذاری
۲٫ پذیرفتن یا لغو پذیرفتن ابزارهای مالی قابل خرید و فروش در بورس
۳٫ ایجاد یک سیستم دادوستد مناسب و کارآمد
۴٫ ایجاد یک سیستم مناسب و کارآمد جهت تسویه و پایاپای دادوستد
۵٫ ایجاد یک سیستم مناسب به منظور نظارت بر جریان دادوستد، عملیات بازار و فعالیت اعضا
۶٫ ایجاد امکانات و تسهیلات لازم جهت توزیع و انتشار اطلاعات مربوط به دادوستد
اوراق بهادار قابل معامله
الف) اوراق مشارکت
یک شرکت می تواند با انتشار اوراق مشارکت منبع مالی که مورد نیاز برای فعالیتش است را به دست آورد. افراد نیز با خرید اوراق مشارکت می توانند در آن فعالیتی که شرکت انجام داده است شریک شده و سهمی ببرند.
یک شرکت برای آن که بتواند اوراق مشارکت منتشر کند باید ثابت کند که فعالیتش توجیه اقتصادی داشته و بانک مرکزی یا سازمان بورس آن را تأیید کنند.
سپس مجوز انتشار اوراق مشارکت را می گیرد. با انتشا اوراق مشارکت، شرکت ناشر تضمین می کند که در مواعد مشخص سود معینی را به صورت علیالحساب به صاحبان اوراق پرداخت کند.
در پایان فعالیت شرکت سود قطعی را حساب نموده و چنانچه این سود از سودهای علیالحساب پرداخت شده بیشتر باشد، مابهالتفاوت آن را پرداخت می کند.
ب) اوراق اجاره
اگر یک شرکتی بخواهد کارش را گسترش داده و ابزارآلات بیشتری خریداری کند اما منابع مالی مورد نیاز برای خرید آنرا نداشته باشد، می تواند به یک سازمان مالی مراجعه نموده تا آن سازمان اوراق مشارکت منتشر کند.
این سازمان نهاد واسط نامیده می شود. نهاد واسط اوراق مشارکت منتشر شده را به سرمایهگذارای می فروشد و با مبلغ به دست آمده ابزارآلاتی که شرکت احتیاج دارد را خریداری می کند و آن را به آن شرکت اجاره می دهد.
این شرکت وظیفه دارد که اجارهبهای آن ابزار را به نهاد واسط در مواعد مقرر بپردازد تا آن نهاد نیز آن اجاره بها را سرمایهگذاران پرداخت کند. پس از آن که دوره اجاره به پایان رسید نهاد واسط ابزار را به شرکت می فروشد و با مبلغ آن اصل سرمایهی سرمایهگذاران را پرداخت می کند.
همانطور که پیش از بیان شد، معاملات سهام در بورس اوراق بهادار حجم زیادی از معاملات را به خود اختصاص داده است. و هرکس می تواند با خرید سهام یه شرکت به همان اندازه مالک شرکت شود.
به طور مثال اگر سهام یک شرکت ۱ میلیارد تومان ارزش داشته باشد و به ۱۰ قسمت تقسیم شود هرکس با خرید یک قسمت از آن مالک یک دهم از آن کارخانه می شود.
همچنین این را نیز بیان نمودیم که متداولترین سهام که مورد معامله قرار می گیرد سهام عادی است. سهام عادی دارای دو ارزش است، یکی ارزش بازاری که متناسب با میزان عرضه و تقاضای آن سهم تعیین می شود و یکی ارزش اسمی که به موجب قانون ایران ارزش اسمی سهام عادی ۱۰۰۰ ریال است.
نتیجه گیری
از این مطلب دریافتیم که اوراق بهادار یک ابزار و اهرم مالی است و هرکس می تواند آن را در بورس اوراق بهادار خرید و فروش کنند. سرمایه گذاران می توانند سرمایههای راکد خود را در این بورس سرمایه گذاری کنند و به این ترتیب سود به دست آورند.
شرکتها نیز می توانند با انتشار اوراق بهادار منابع مالی که برای انجام پروژه و طرح خود دارند را تأمین کنند و به این ترتیب سرمایه گذاران را در سود به دست آمده از آن پروژه شریک کنند.
این مقاله را در شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذارید
این مطلب توسط حامد امیری وکیل پایه یک دادگستری نگاشته شده است. برای مشاوره حقوقی با ایشان دکمه زیر را کلیک کنید.
اختیار معامله و کاربرد آن | انواع اختیار معامله کدامند؟
همانطور که میدانید، تورم و منابع مالی سرگردان تاثیرات منفی زیادی در اقتصاد کشور داشته است. راهکاری که برای مهار این مهم وجود دارد، ابزارهای مالی هستند. ابزارهای مالی و تنوعی که در آنها وجود دارد، میتواند در اقتصاد کشور اوراق بهادار مشتقه چیست؟ بسیار تاثیرگذار باشد. اما متاسفانه، در ایران این ابزارها بسیار اندک است و با وجود ریسکی که در بازار سرمایه وجود دارد، شورای بورس اوراق بهادار تصمیم گرفت برای کاهش ریسک موجود، معاملات اوراق اختیار را تصویب کند. از آنجایی که، استفاده از این اوراق در بازار سرمایه بسیار اندک است و استفاده چندانی از این اوراق نمیشود، نیاز به فرهنگسازی بین سهامداران دارد. در مقاله پیش رو، قصد داریم به عنوان یک سهامدار شما را با اوراق اختیار در بورس آشنا کنیم.
تاریخچه
قرارداد اختیار معامله از قرنها پیش به عنوان معاملات آپشن نیز شناخته شده است. معاملات قرارداد اختیار معامله، اولین بار در یونان باستان (حق اختیار برداشت از باغهای زیتون) صورت گرفت. اولین شخصی که از قراردادهای اختیار معامله استفاده کرد، تالس، فیلسوف یونانی بود. پس از یونان، در سال 1973 در شیکاگو بورس اختیار معامله تاسیس شد. بنابراین، در شیکاگو فرم استانداردی که کلیه فعالیتهای تجاری در ارتباط با این موضوع بود در قالب این فرمهای استاندارد راهاندازی شد. به همین دلیل، در حال حاضر اکثر قراردادهای اختیار معامله در قالب این فرمهای استاندارد قابل معامله است.
اختیار معامله چیست؟
اختیار معامله، قراردادی دو طرفه بین خریدار و فروشنده است.
بر اوراق بهادار مشتقه چیست؟ اساس این قرارداد، خریدار حق دارد مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمان مشخص خریداری کند. همینطور، فروشنده بر اساس این قرارداد حق دارد (نه الزام و تعهد) مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمان مشخص بفروشد.
همانطور که پیشتر اشاره شد، خریدار یا فروشنده هیچ الزام و تعهدی در این قرارداد ندارد. به عبارتی، دارنده قرارداد در اعمال حق خود مختار است. نکته قابل توجه اینکه، در صورت درخواست خریدار برای لغو قرارداد، فروشنده ملزم به اجرای آن است. در صورتی که فروشنده از اجرای قرارداد امتناع کند، باید مبلغی تحت عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای یا کارگزار بورس قرار دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند.
* اختیار معامله در دستهبندی اوراق بهادار مشتقه قرار دارد. در ادامه، به توضیح مختصری از اوراق بهادار مشتقه چیست؟ اوراق مشتقه میپردازیم.
اوراق مشتقه
اوراقی که دارای ریسک بالا و به هم ریختن بازار میشوند را اوراق مشتقه میگویند.
مشتقه؛ به معنی وابستگی چیزی به چیز دیگر است. به عبارت دیگر، قیمت یک چیز به چیز دیگری وابسته است. به طور مثال؛ آبمیوه به میوه وابسته است و سس کچاپ به گوجه فرنگی وابسته است. بنابراین، آبمیوه و سس کچاپ مشتق از میوه و گوجه فرنگی هستند.
قراردادهای اختیار معامله نیز به این دلیل که ارزش آنها به ارزش داراییهای دیگر بستگی دارد، اوراق مشتقه میباشند. مثل: قرارداد سلف، پیمانهای آتی و …
بهتر است قبل از اینکه سرمایه گذاری کنید یا قراردادهای اختیار معامله را بین خود و طرف مقابل منعقد کنید، به چگونگی استفاده شرکتها از اختیار معامله بپردازید. همانطور که میدانید، امروزه بسیاری از شرکتهای چند ملیتی از قراردادهای اختیار معامله استفاده میکنند.
انواع قراردادهای اختیار معامله
همانطور که پیشتر اشاره شد، قرارداد اختیار اوراق بهادار مشتقه چیست؟ معامله قراردادی بین خریدار و فروشنده است که در ازای پرداخت مبلغ معینی از طرف خریدار، منعقد میشود. با این حال، قرارداد اختیار معامله دستورالعملهای متفاوت (اوراق بهادار و . ) و انواع مختلفی دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
قرارداد اختیار معامله خرید
در قرارداد اختیار معامله خرید، کسی که دارنده اختیار خرید است حق خرید مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت مشخص و دوره زمانی تعیین شده دارد.
قرارداد اختیار معامله فروش
قرارداد اختیار معامله فروش به این صورت است که، حقی را برای دارنده سهام یا کالا اعمال میکند. از این رو، دارنده حق دارد مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را در زمان مشخصی با قیمت توافقی بفروشد. در این حالت، خریدار به امید آن که قیمت کالا یا سهام افزایش پیدا میکند، آن را از فروشنده خریداری میکند. به طور کلی می توان گفت، قراردادهای اختیار معامله نوعی بیمه محسوب می شوند.
* برای درک بهتر اختیار معامله ، به مثال زیر توجه کنید؛
فرض کنید نماد فملی امروز 1000 تومان میباشد. شخص الف با بستن قرارداد 3 ماهه این سهم را خریداری میکند و بابت هر سهم 100 تومان پرداخت میکند. (مبلغ 100 تومان بابت سررسید قرارداد اختیار معامله است.) حال، با گذشت 3 ماه قیمت سهم فملی 1700 تومان شده است. با احتساب پرداخت 100 تومان برای سررسید قرارداد اختیار معامله ، پرداختی شخص الف برای هر سهم فملی 110 تومان بوده است و سود این شخص به ازای هر سهم 600 تومان میباشد.
حال فرض کنید، به جای روند مثبت و رشدی که سهم فملی داشته، روند منفی و ریزشی در پیش گرفته باشد و طی این 3 ماه سهام فملی از 1000 تومان به 500 تومان رسیده است. در این صورت، شخص الف باید به خاطر قراردادی که 3 ماه پیش منعقد شده است، دوباره 110 تومان پرداخت کند. اما، چون سهام روند منفی و ریزشی داشته است، این شخص میتواند قرارداد اختیار معامله را فسخ کند و فقط همان مبلغ سررسید (100 تومان) را پرداخت کند.
چند نکته درباره قرارداد اختیار معامله فروش
- اولین اوراق بهادار مشتقه چیست؟ نکته مهمی که باید به آن اشاره نمود، همان بیمه شدن سهم است. یعنی، شخص اگر در طول زمان مقرر، مقدار معین شده در قرارداد اختیار معامله فروش ضرر کند، در صورت افزایش ریزش سهام یا کالا، شخص همان مقدار مقرر را ضرر کرده است. (در مثال بالا این مسئله کاملا روشن است.)
- شخص علاوه بر مبلغی که به عنوان اجرت برای خریدن قرارداد اختیار معامله میپردازد، درصد ریزش سهام را نیز از دست خواهد داد.
- در صورت تمام شدن تاریخ انقضای قرارداد اختیار معامله ، این قرارداد هیچ گونه ارزشی نخواهد داشت.
- از مزایایی که قراردادهای اختیار معامله دارند میتوان به قابل استفاده بودن آنها در همه انواع اوراق بهادار مالی از جمله؛ اوراق بهادار، ارز و .. اشاره کرد.
انواع قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال
قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال به سه دسته تقسیم میشوند که در ادامه، هر کدام همراه با توضیحات آورده شده است.
قرارداد اختیار معامله اروپایی
قراردادهای اختیار معامله اروپایی فقط در زمان سررسید مقرر شده، اعمال میشوند. خریدار این نوع قراردادها قبل از زمان سررسید آن، نمیتواند از آنها استفاده کند. در بورس کالای ایران معمولا، این نوع قراردادهای اختیار معامله استفاده میشود.
قرارداد اختیار معامله آمریکایی
قراردادهای اختیار معامله آمریکایی، در هر زمان قبل از زمان سررسید نیز قابل اعمال هستند. مثلا؛ قراردادی از این نوع برای مدت 10 ماه بسته شده است، اما این قرارداد بعد از 8 ماه قابل استفاده و اعمال است. بنابراین، می توان تفاوت عمده این نوع اوراق بهادار مشتقه چیست؟ قرارداد را با قرارداد اختیار معامله اروپایی فقط در زمان اعمال آنها دانست.
قرارداد اختیار معامله برمودایی
قرارداد اختیار معامله برمودایی در واقع ترکیبی از قراردادهای اختیار معامله آمریکایی و اروپایی میباشد. به این صورت که، تاریخهایی را از قبل یا برای قبل از سررسید مشخص کرده باشند.
تفاوت اختیار معامله و بازار آتی
- تعهد طرفین
- وجه تضمین
- پرداخت بین طرفین
- بروز رسانی حساب ها
- ریسک طرفین
- حداقل تغییر قیمت هر سفارش (Tick Price)
- اندازه قرارداد
- کارمزد معاملات
- حداکثر حجم هر سفارش
- حد نوسان قیمت
- ساعات معامله
- فرایند تحویل
- جریمه نکول
- نحوه سفارش دهی
- واریز و برداشت وجه
- کال مارجین
- میزان موجودی لازم
- برابری وجه تضمین اولیه در سررسیدها (نمادها)
* مثالی برای تفاوت اختیار معامله و بازار آتی؛
تصور کنید دارای یک برند زعفران هستید، در تلاش هستید که به خاطر جذب مشتری قیمت محصول خود را زیاد تغییر ندهید و دارای نوسان زیادی نباشد. در بازار سنتی اگر بخواهید نوسان قیمتی را از بین ببرید باید سرمایه زیادی داشته باشید و همینطور، جنس زیادی را انبار کنید. اما، در بازار آتی میتوانید به قرارداد با تحویل 3 ماه آینده با 10 درصد ارزش کل، اجناس خود را با قیمت مشخص شده خریداری کنید. در این صورت میتوان گفت، شما دغدغه قیمت زعفران را تا 3 ماه آینده ندارید.
✔️ تفاوت اصلی بازار آتی و اختیار معامله در این است که، شما اگر قرارداد آتی با سر رسید 3 ما آتی خریداری میکنید، باید در روز قرارداد، کالای مورد نظر را تحویل بگیرید. اما، در بازار اختیار معامله خریدار انتخاب میکند که در سر رسید، سهام خود را تحویل بگیرد یا خیر!
کاربردهای اختیار معامله
کاربردی که قرارداد اختیار معامله دارد تطبیقپذیری آن جهت ارتباط برقرار نمودن با داراییهای سنتی است. اختیار معامله، شرایطی که ممکن است در بازار به وجود بیاید را تنظیم و کنترل میکند. به طور مثال؛ از اختیار معامله میتوانیم نوعی سپر دفاعی نام ببریم. به دلیل سقوطی که در بازار بورس وجود دارد، با استفاده از اختیار معامله میتوانیم تا حدودی این ریزش و ضرر را کاهش دهیم. گاهی نیز برای پیشبینی نمودن شرایط بازار میتوان از آن استفاده کرد. به دلیل کاربردهایی که نام برده شد و همینطور، کاربردهای دیگری که دارد از اختیار معامله میتوان به عنوان یک استراتژی بزرگ برای سرمایه گذاری یاد کرد. به طور کلی، افرادی که در بازارهای مالی به دنبال ریسک و ضرر کمتری هستند، میتوانند از اختیار معامله جهت کاهش این ریسک و ضرر استفاده کنند.
مزایای اختیار معامله
- اهرم مالی
- کاهش ریسک
- کسب درآمد
- کسب سود از نوسان قیمت سهم
- استفاده از مزیت زمانی جهت تصمیمات آتی
- متنوعسازی سبد سرمایه گذاری
کلام آخر.
ممکن است یک شخص مبتدی که سرمایه چندانی ندارد، اختیار معامله را نوعی معجزه در بازارهای مالی بداند و جذب آن شود! به دلیل پرداخت مبلغ کمی به عنوان مبلغ قرارداد اختیار معامله، سود خوبی را به دست میآورد و در صورت متضرر شدن، درصد ناچیزی از سرمایه را دچار ضرر شده باشد. اما در حقیقت، قراردادهای اختیار معامله بر پایه پیشبینی آینده بازار توسط تحلیلگران به وجود آمده است و سرمایه گذاری در آنها هم آنچنان ساده نیست.
بهترین زمانی که شما میتوانید از قرارداد اختیار معامله استفاده کنید، زمانی است که شما به درک خوبی از بازار بورس رسیده باشید. همینطور، یادگیری روشهای انواع تحلیل را فرا گرفته باشید و بدون هیچگونه ترسی معاملات خود را انجام دهید.
- مقالات پیشنهادی:
تفاوت اصلی بازار آتی و اختیار معامله در این است که، شما اگر قرارداد آتی با سر رسید 3 ما آتی خریداری میکنید، باید در روز قرارداد، کالای مورد نظر را تحویل بگیرید. اما، در بازار اختیار معامله خریدار انتخاب میکند که در سر رسید، سهام خود را تحویل بگیرد یا خیر!
انواع اوراق بهادار 1
اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است که نشاندهنده مالکیت یا نوعی رابطه طلبکاری از یک نهاد یا شرکت است. سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق قرضه، اوراق مشارکت، قراردادهای آتی و اختیار معامله از انواع اوراق بهادار هستند که در بازار سرمایه ایران معامله میشوند.
اوراق بهادار را میتوان در یک دستهبندی کلی به سه بخش تقسیم کرد :
1. اوراق حقوق صاحبان سهام(سهام عادی و سهام ممتاز)
2. اوراق بدهی(اوراق قرضه، اوراق مشارکت و ابزارهای مالی اسلامی)
3. ابزارهای مشتقه(قراردادهای آتی و اختیار معامله)
سهام عادی
از رایجترین اوراق بهادار به حساب میآید که نشاندهنده مالکیت در یک شرکت است.سهام عادی دارای دو ارزش اسمی و ارزش بازاری است که در ایران ارزش اسمی هر سهم 1،000 ریال است.ارزش بازاری سهام عادی نیز با توجه به میزان عرضه و تقاضا روی آن سهم مشخص میشود.از ویژگیهای سهام عادی میتوان حق مالکیت، مسئولیت محدود سهامداران، حق رای و کنترل شرکت و حق تقدم در خرید سهام جدید را نام برد.
ویژگیهای سهام عادی
1. سهامداران به نسبت تعداد سهام عادی که خریداری کردهاند مالک شرکت هستند.
2. مسئولیت سهامداران محدود به تعداد سهام آنها، یعنی در صورت ورشکستگی شرکت، چنانچه پول حاصل از فروش همه داراییهای شرکت کفاف همه بدهیهای شرکت را نکند، سهامداران عادی سهام شرکتهای سهامی عام مسئولیتی اضافه بر تعداد سهامشان در قبال تسویه بدهیهای شرکت ندارند و تحت پیگرد قانونی قرار نخواهند گرفت.
3. سهام عادی زمان سررسید ندارد و ناشر سهام عادی ملزم به باز خرید این اوراق نیست.
4. صاحبان سهام عادی بیشترین ریسک سرمایهگذاری در شرکت را متحمل خواهند شد، زیرا در صورت کاهش سود یا زیانده بودن شرکت، ارزش بازاری و ذاتی سهام عادی کاهش خواهد یافت.
5. دارندگان سهام عادی به میزان تعداد سهام و درصد مالکیت خود نسبت به انتخاب هیئت مدیره شرکت حق رای دارند.
6. دارندگان این نوع سهام دارای حق تقدم در خرید سهام جدید خواهند بود.
7. دارندگان سهام عادی این امکان را دارند تا نسبت به خرید و فروش و انتقال سهام خود اقدام کنند.
8. دارندگان سهام عادی میتوانند عملکرد شرکت را با دسترسی به اطلاعاتی که شرکتها به صلاحدید خود در اختیار عموم قرار میدهند بررسی کنند.
سهام ممتاز
سهام ممتاز نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال است که به دارنده آن حقی محدود و ثابت از داراییهای شرکت میدهد.واژه ممتاز به این معنی است که پرداخت سود این سهام نسبت به سود سهام عادی اولویت دارد و باید به طور کامل پرداخت شود، حتی اگر شرکت به هر دلیل ورشکسته شود.از طرفی ممکن است برخی از حقوق نظیر حق رای مجامع از دارندگان سهام ممتاز سلب شود.
ویژگیهای سهام ممتاز
- سهام ممتاز برای صاحبان آن دربردارنده نوعی حق مالکیت در شرکت است.
- با توجه به اینکه سهامدار ممتاز دارای حق مالکانه در شرکت است، شرکت منتشرکننده سهام، الزام قانونی ندارد که داراییهای خود را در رهن این اوراق بگذارد یا وثیقه قرار دهد.
- سهام ممتاز نیز همچون سهام عادی فاقد سررسید است.
- به دارندگان این سهام سود پرداخت میشود.با توجه به اینکه پرداخت سود مستلزم سودده بودن شرکت است، از این رو شرکت پرداخت سود را تضمین نمیکند.به طور معمول به سهام ممتاز سود از پیش تعیینشدهو ثابتی تعلق میگیرد.
- در زمان تقسیم سود دارندگان این نوع از سهام در اولویت قراردارند، همچنین در هنگام انحلال یا ورشکستگی شرکت، با فروش کل داراییهای شرک ابتدا حقوق سهامداران ممتاز به طور کامل پرداخت میشود و سپس از باقیمانده مبلغ داراییهای فروخته شده، حقوق سهامداران عادی پرداخت میشود.
- به طور معمول سهام ممتاز فاقد حق رای در مجمع عمومی است.به این معنی که دارندگان سهام ممتاز در زمان رایگیری برای انتخاب هیئت مدیره یا سایر امور مرتبط به اداره شرکت، حق رای ندارند.
قراردادهای آتی
قراردادهای آتی از انواع ابزارهای مشتقه به حساب میآیند.در قراردادهای آتی دو طرف معامله متعهد میشوند دارایی مالی را با قیمتی معلوم و در زمانی مشخص که در زمان عقد قرارداد معین شده است، معامله کنند.قراردادهای آتی اغلب به تحویل فیزیکی کالا یا دارایی منجر نمیشوند و پیش از موعد مقرر توسط طرفین قرارداد تسویه میشوند.
انواع اوراق بهادار 1
اوراق بهادار نوعی ابزار مالی است که نشاندهنده مالکیت یا نوعی رابطه طلبکاری از یک نهاد یا شرکت است. سهام عادی، سهام ممتاز، اوراق قرضه، اوراق مشارکت، قراردادهای آتی و اختیار معامله از انواع اوراق بهادار هستند که در بازار سرمایه ایران معامله میشوند.
اوراق بهادار را میتوان در یک دستهبندی کلی به سه بخش تقسیم کرد :
1. اوراق حقوق صاحبان سهام(سهام عادی و سهام ممتاز)
2. اوراق بدهی(اوراق قرضه، اوراق مشارکت و ابزارهای مالی اسلامی)
3. ابزارهای مشتقه(قراردادهای آتی و اختیار معامله)
سهام عادی
از رایجترین اوراق بهادار به حساب میآید که نشاندهنده مالکیت در یک شرکت است.سهام عادی دارای دو ارزش اسمی و ارزش بازاری است که در ایران ارزش اسمی هر سهم 1،000 ریال است.ارزش بازاری سهام عادی نیز با توجه به میزان عرضه و تقاضا روی آن سهم مشخص میشود.از ویژگیهای سهام عادی میتوان حق مالکیت، مسئولیت محدود سهامداران، حق رای و کنترل شرکت و حق تقدم در خرید سهام جدید را نام برد.
ویژگیهای سهام عادی
1. سهامداران به نسبت تعداد سهام عادی که خریداری کردهاند مالک شرکت هستند.
2. مسئولیت سهامداران محدود به تعداد سهام آنها، یعنی در صورت ورشکستگی شرکت، چنانچه پول حاصل از فروش همه داراییهای شرکت کفاف همه بدهیهای شرکت را نکند، سهامداران عادی سهام شرکتهای سهامی عام مسئولیتی اضافه بر تعداد سهامشان در قبال تسویه بدهیهای شرکت ندارند و تحت پیگرد قانونی قرار نخواهند گرفت.
3. سهام عادی زمان سررسید ندارد و ناشر سهام عادی ملزم به باز خرید این اوراق نیست.
4. صاحبان سهام عادی بیشترین ریسک سرمایهگذاری در شرکت را متحمل خواهند شد، زیرا در صورت کاهش سود یا زیانده بودن شرکت، ارزش بازاری و ذاتی سهام عادی کاهش خواهد یافت.
5. دارندگان سهام عادی به میزان تعداد سهام و درصد مالکیت خود نسبت به انتخاب هیئت مدیره شرکت حق رای دارند.
6. دارندگان این نوع سهام دارای حق تقدم در خرید سهام جدید خواهند بود.
7. دارندگان سهام عادی این امکان را دارند تا نسبت به خرید و فروش و انتقال سهام خود اقدام کنند.
8. دارندگان سهام عادی میتوانند عملکرد شرکت را با دسترسی به اطلاعاتی که شرکتها به صلاحدید خود در اختیار عموم قرار میدهند بررسی کنند.
سهام ممتاز
سهام ممتاز نوعی گواهی مالکیت قابل انتقال است که به دارنده آن حقی محدود و ثابت از داراییهای شرکت میدهد.واژه ممتاز به این معنی است که پرداخت سود این سهام نسبت به سود سهام عادی اولویت دارد و باید به طور کامل پرداخت شود، حتی اگر شرکت به هر دلیل ورشکسته شود.از طرفی ممکن است برخی از حقوق نظیر حق رای مجامع از دارندگان سهام ممتاز سلب شود.
ویژگیهای سهام ممتاز
- سهام ممتاز برای صاحبان آن دربردارنده نوعی حق مالکیت در شرکت است.
- با توجه به اینکه سهامدار ممتاز دارای حق مالکانه در شرکت است، شرکت منتشرکننده سهام، الزام قانونی ندارد که داراییهای خود را در رهن این اوراق بگذارد یا وثیقه قرار اوراق بهادار مشتقه چیست؟ دهد.
- سهام ممتاز نیز همچون سهام عادی فاقد سررسید است.
- به دارندگان این سهام سود پرداخت میشود.با توجه به اینکه پرداخت سود مستلزم سودده بودن شرکت است، از این رو شرکت پرداخت سود را تضمین نمیکند.به طور معمول به سهام ممتاز سود از پیش تعیینشدهو ثابتی تعلق میگیرد.
- در زمان تقسیم سود دارندگان این نوع از سهام در اولویت قراردارند، همچنین در هنگام انحلال یا ورشکستگی شرکت، با فروش کل داراییهای شرک ابتدا حقوق سهامداران ممتاز به طور کامل پرداخت میشود و سپس از باقیمانده مبلغ داراییهای فروخته شده، حقوق سهامداران عادی پرداخت میشود.
- به طور معمول سهام ممتاز فاقد حق رای در مجمع عمومی است.به این معنی که دارندگان سهام ممتاز در زمان رایگیری برای انتخاب هیئت مدیره یا سایر امور مرتبط به اداره شرکت، حق رای ندارند.
قراردادهای آتی
قراردادهای آتی از انواع ابزارهای مشتقه به حساب میآیند.در قراردادهای آتی دو طرف معامله متعهد میشوند دارایی مالی را با قیمتی معلوم و در زمانی مشخص که در زمان عقد قرارداد معین شده است، معامله کنند.قراردادهای آتی اغلب به تحویل فیزیکی کالا یا دارایی منجر نمیشوند و پیش از موعد مقرر توسط طرفین قرارداد تسویه میشوند.
ابزار مشتقه چیست؟
ابزار مشتقه ابزاری است که از بازارهایی مثل کالا، انرژی، ارز، پول و سرمایه مشتق شدهاند و در بورسهای مربوطه انجام میپذیرند.
به گزارش ایبِنا، ابزار مشتقه به قرارداد یا اوراقی گفته میشود که ارزش آن وابسته به ارزش اوراق بهادار، کالا، شمش یا ارز اصلی است و هیچگونه ارزش مستقلی ندارد، پیمان آتی و اختیار معامله دوگونه از این ابزارها هستند که به طور معمول در بورسهای معتبر جهان دادوستد میشوند.
بر اساس این گزارش، این ابزار در معاملات اصل دارایی جا به جا نشده و عملکرد قیمت آن ناشی از تغییرات قیمت اوراق بهادار مشتقه چیست؟ کالای مربوطه است.
معاملات در این بازار نسبت به بازار نقدی سرعت و قدرت نقد شوندگی بیشتری دارد و هزینه کمتری در بازار ایجاد می کند و می تواند از نظر اقتصادی در انتقال خطر بازار و کاهش هزینه تامین مالی، افزایش بازده دارایی، تعدیل سریع ساختار جریان نقدی و گریز از مالیات و در نهایت تغییر نرخ ثابت بدهی به نرخ شناور موثر باشد و از نظر اسلام به دلیل مشروع بودن نرخ شناور، این ابزار در کشورهای اسلامی مورد استفاده قرار گرفته و زمینه های استفاده از آن در ایران هم در حال پایه ریزی است.
دیدگاه شما