چرا بورس این چنین شد؟
مدیریت ریسک یعنی اینکه اگر جز ٨۵ درصدی ها بودید از قبل بگونه ای عمل کنید که از بازار حذف نشوید.
به گزارش تحریریه، سهام شناور یعنی آن میزان از سهام یک شرکت که به مالک اولیه شرکت قبل از ورود به بورس، همچنان تعلق دارد.
ارزش سهام شناور بورس امروز ساعت یازده و سی دقیقه بر اساس لیست سطح یک، که هر ساعت یکبار بوسیله تیم تحقیق محمد حسین ادیب انتشار می یابد ١١٠٠ هزار میلیارد تومان بود.
این عدد یعنی چه؟ یعنی کل سهام قابل معامله در بورس و فرابورس که معامله پذیر است فقط ١١٠٠ هزار میلیارد تومان است.
در سی روز گذشته بر اساس شیت یک لیست سطح یک ، ۴٠٠ هزار میلیارد تومان سهام معامله شده است.
داده های بالا به چه معناست؟ یعنی هر ماه بیش از یک سوم بورس به فروش می رسد.
وقتی یک سوم بورس در ماه بفروش می رسد نشان می دهد بیش از ظرفیت بورس ، پول وارد بورس شده است.
وقتی یک سوم بورس در ماه بفروش می رسد مثل این است که در یک کوچه سه خانه باشد و ماهی یک خانه به فروش برسد، طبیعی است که قیمت خانه در این کوچه به شدت بالا می رود.
ارزش فعلی سهام بورس ۵۶٠٠ میلیارد تومان است و نسبت به ١۶ مرداد عده ای به شدت زیان کرده اند. اما ١١٠ شرکت نسبت به ١۶ مرداد بطور متوسط ٣۴ درصد سهام شان افزایش یافته است (لیست سطح یک، شیت اشتباه نوسان گیران از ١۶ مرداد) ارزش سهام شرکتهائی که سهام شان افزایش داشته ۵٠٠ هزار میلیارد تومان است که معادل ٩ درصد بورس است.
نسبت به ١۶ مرداد ٩ درصد شرکتها به شدت موفق بوده اند اینها کیانند؟ در لیست سطح یک هر روز ٩ درصدی ها آنالیز و رفتارشان رصد میشود.
تقریبا در ٨٠ درصد رشته های دیگر هم همین طور است فقط حدود ده درصد به شدت موفق اند، ده درصد بین موفقیت و عدم موفقیت دست و پا می زنند و ٨٠ درصد نیز ناموفق اند.
دنیا هم همین طور است با تحقیق منتشر شده بوسیله موسسه رتبه سنجی شیکاگو که بر موسساتی مثل ما نظارت می کند ٨۵ درصد سرمایه گذاری های جدید در سه سال گذشته در اروپا و آمریکا شکست خورده است.
مدیریت ریسک یعنی چه؟ مدیریت ریسک یعنی اینکه اگر جز ٨۵ درصدی ها بودید از قبل بگونه ای عمل کنید که از بازار حذف نشوید مدیریت ریسک یعنی اینکه انشاالله جز ١۵ درصدی ها باشید. اما بگونه ای عمل کنید که اگر جز ٨۵ درصدی ها بودید از بازار اخراج نشوید.
شاخص بورس | آشنایی با انواع شاخصهای بورس و کاربرد آنها در بازار بورس
پیش از توضیح شاخص بورس باید با بازار بورس آشنا باشیم. بازار بورس همچون مرکزی است که بین سرمایهگذاران و سرمایهپذیران ایجاد ارتباط میکند. ریشه بورس به دورانی بازمیگردد که تاجران و بازرگانان برای کمتر آسیب دیدن از ضررهای مالی، افرادی را به عنوان سرمایهگذار انتخاب کردند که در سود و ضرر با آنها شریک باشند.
رفته رفته با گسترش فعالیتهای تجاری و شرکتهای سهامی نیاز به مرکزی ملی احساس شد که اطلاعات سرمایهگذاران و سرمایهپذیران در آن گردآوری و مدیریت شود. اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در هلند تاسیس شد و تشکیل بورس در ایران به سالهای 1345 و 1346 برمیگردد. بورس در معنای ساده و امروزی بازاری است برای تبادل سهام شرکتهای مختلف بین خریدار سهام و فروشنده آن.
فهرست عناوین مقاله
شاخص چیست؟
واژه شاخص در زبان فارسی به معنای عددی میانگین است که ارزش مجموعهای از اقلام مرتبط را بر اساس درصدی از همان عدد میانگین در فاصله زمانی دو تاریخ بیان میکند. به کمک شاخص میتوانیم تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در یک بازه زمانی مشخص کنیم.
شاخص بورس چیست؟
شاخص بورس نشاندهنده وضعیت کلی بازار بورس است. شاخص بورس نوسانات متغیرهای این بازار و میزان رشد یا افت ارزش سهام شرکتها را مشخص میکند. البته باید به یاد داشته باشیم که شاخصهای بورس، همگی به صورت میانگین هستند و ممکن است در روزی که یکی از شاخصها افت کرده است، ارزش یکی از سهامها بالا رفته باشد.
آشنایی با انواع شاخصهای بورس
برای درک نوسانات قیمت در بازار اوراق بهادار شاخصهای گوناگونی وجود دارد که متغیرهای هر یک از آنها با دیگری تفاوت دارد. این شاخصها کمک میکنند تا نوسانات را از منظرهای گوناگونی مورد بررسی قرار دهیم. آشنایی با انواع شاخصهای بورس به سرمایهگذاران، خریداران و فروشندگان سهام کمک میکند تا تصمیمات درستی را برای مدیریت سرمایه خود در بازار بورس اتخاذ کنند.
شاخص کل بورس
شاخص کل بورس پرکاربردترین شاخص در بازار بورس است. این شاخص همان شاخصی است که تغییرات آن بلافاصله در اخبار رسانههای گوناگون منعکس میشود. شاخص کل بورس عموما نشاندهنده میزان بازدهی کل سرمایهگذاران در بورس است.
شاخص کل بورس هم تغییرات قیمت سهام و هم سود سالیانه شرکتها را محاسبه میکند. آنچه در شاخص کل بورس از اهمیت بیشتر برخوردار است، میزان تغییرات آن است نه عدد آن. همچنین تغییرات قیمت سهام شرکتهای بزرگ، اثر بیشتری بر روی تغییرات شاخص کل بورس دارد.
اگرچه شاخص کل بورس، روند عمومی تغییرات قیمت را نشان میدهد اما خریداران و فروشندگان سهام نباید برای تصمیمگیری فقط به این شاخص اتکا کنند. به همین دلیل باید با همه انواع شاخصهای بورس در این بازار آشنا باشیم.
شاخص کل هموزن
برای رفع مشکل تاثیر بیشتر نوسانات سهام شرکتهای بزرگ بر نوسانات شاخص کل بورس، شاخص هموزن تعریف شده است. در شاخص هموزن تمامی شرکتهای پذیرفتهشده در بازار بورس با وزنی برابر محاسبه میشوند. به این ترتیب نمایی کلی از تغییرات سهام شرکتهای کوچک و بزرگ در بازار بورس به دست میآید. در این شاخص بورس، رشد یا افت قیمت سهام شرکتهای کوچک، درست به اندازه نوسانات قیمت سهام شرکتهای بزرگ اثر دارد.
از ویژگیهای شاخص هموزن این است که دستکاری آن کار دشواری است و با حمایت از چند سهم یا نوسانات سهام چند شرکت بزرگ نمیتوان بر آن اثر چندانی داشت. به همین دلیل بعضی از تحلیلگران بازار سرمایه، شاخص کل هموزن را گزینهای مناسبتر از شاخص کل بورس میدانند.
شاخص قیمت
شاخص قیمت، نوعی شاخص بورس است که فقط بر نوسانات قیمت سهام شرکتها تمرکز دارد. پیشتر در مورد شاخص کل بورس گفتیم که محاسبه آن بر اساس دو متغیر یعنی تغییر قیمت سهام شرکتها و نیز میزان سود شرکتها است. اما در شاخص قیمت فقط با متغیر تغییر قیمت سهام شرکتها روبرو هستیم.
شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت سهام را نشان میدهد و شاخصی مناسب برای کسانی است که میخواهند در کوتاهمدت با خرید یا فروش سهام، به سود مورد نظر خود دست یابند. اگر شاخص قیمت بورس در یک بازه زمانی 10 درصد رشد را نشان بدهد، به این معناست که سطح عمومی قیمتها طی این مدت مشخص، 10 درصد رشد کرده است.
شاخص آزاد شناور
شاخص آزاد شناور (Free Float Index) یک شاخص بورس است که مبنای محاسبه آن سهام آزاد شناور شرکتهای حاضر در بازار بورس است. سهام آزاد شناور بخشی از سهام شرکتهای سهامی است که دارندگان آن آماده عرضه و فروش آن بخش از سهام هستند و انتظار میرود این بخش از سهام در آیندهای نزدیک قابل معامله باشد.
در تعریف دیگری برای روشنشدن معنای سهام آزاد شناور باید به نقش سهامداران اصلی شرکتها در بازار بورس اشاره کنیم. به طور معمول برخی از افراد یا شرکتهای حقیق یا حقوقی، مالکان اصلی سهام شرکتهای سهامی هستند.
وقتی یک شرکت یا شخص حقیقی یا حقوقی درصد بالایی از سهام یک شرکت را در اختیار داشته باشد، سهامدار اصلی آن محسوب میشود. سهام این سهامداران عموما جزو سهامی که به صورت فعال در بازار بورس معامله میشود، به حساب نمیآید و به آن سهام آزاد شناور میگویند. سهام آزاد شناور به درصدی از سهام شرکتها میگویند که نزد سرمایهگذاران قرار دارد و قابلیت فروش مجدد در آینده نزدیک دارد.
محاسبه شاخص آزاد شناور مانند محاسبه شاخص کل بورس است. در محاسبه شاخص آزاد شناور در وزندهی شرکتهای حاضر در بورس، به جای کل سهام منتشر شده، از سهام شناور آزاد شرکتها استفاده میشود. هدف از تعریف شاخص آزاد شناور پیگیری رفتار قسمتی از بازار بورس است که قدرت نقدشوندگی بالایی دارد.
شاخص بازار اول و بازار دوم
هر شاخص بورس نشاندهنده رفتار کلی یا بخشی از بازار بورس است. شاخص بازار اول و شاخص بازار دوم از جمله شاخصهایی هستند که به رفتار ناحیهای و بخشبندیشده در بورس اشاره دارد.
کارشناسان بورس برای دستهبندی شرکتها از متغیرهای گوناگونی بهره میبرند. بعضی از متغیرهای مهم در این زمینه عبارتند از: میزان سرمایه، تعداد سهامداران، وضعیت سودآوری و میزان سهام شناور آزاد. بر این مبنا کارشناسان، شرکتهای حاضر در بورس را به دو دسته بازار اول و بازار دوم تقسیم کردهاند.
بازار اول آن دسته از شرکتها هستند که از لحاظ سهام و معاملات سهام در موقعیت بهتری قرار دارند. این گروه، خود به دو دسته تابلوی اصلی و تابلوی فرعی تقسیم شده است. بازار دوم آن دسته از شرکتها هستند که در موقعیت پایینتری قرار دارند. بنابراین شاخص بازار اول به نوسانات بازار سهام شرکتهای بازار اول و شاخص بازار دوم به نوسانات بازار سهام شرکتهای بازار دوم اختصاص دارد.
این تقسیمبندی به ویژه میتواند مناسب خریدارانی باشد که به نوسانات سهامشان با توجه به بازاری که شرکت سهام مورد نظر در آن قرار دارد توجه میکنند.
شاخص 50 شرکت برتر
سازمان بورس اوراق بهادار هر سه ماه یکبار فهرستی ارائه میکند که در آن نام 50 شرکت برتر بورس معرفی میشود. رتبه شرکتها در این فهرست بر اساس میزان نقدشوندگی سهام شرکتها محاسبه میشود. منظور از میزان نقدشوندگی سرعت و سهولت معاملات سهام این شرکتها است. بنابراین شاخص بورس، ابتدا میانگین نوسانات قیمت سهام این شرکتها بر اساس میزان سهام و سودآوری شرکتها محاسبه میشود و آن را شاخص 50 شرکت برتر یا فعال مینامند.
تنها تفاوت شاخص 50 شرکت برتر با شاخص کل بورس در این است که در شاخص اول فقط 50 شرکت برتر در نظر گرفته میشوند اما در شاخص کل، تمامی شرکتهای حاضر در بورس لحاظ میشوند.
شاخص 30 شرکت بزرگ
شاخص 30 شرکت بزرگ یک شاخص بورس است که مبنای 30 شرکتی باشد که ارزش روز سهام بیشتری دارند. رتبه شرکتها بر اساس ارزش روز یک شرکت در سایت سازمان بورس ثبت میشود. برای محاسبه ارزش روز سهام یک شرکت، عدد قیمت پایانی سهام آن در تعداد کل سهام آن شرکت ضرب میشود.
شاخص 30 شرکت بزرگ، میانگین وزنی 30 شرکت بزرگ بر اساس ارزش سهام روز را محاسبه میکند. در واقع محاسبه شاخص 30 شرکت بزرگ، مشابه محاسبه شاخص قیمت است. در زمان رکود بازار یا زمانی که شاخص کل، مسیر قابل پیشبینی ندارد، با انجام معاملات بلوکی میتوان روی این شاخص تاثیر گذاشت.
شاخص صنعت
پیشتر گفتیم که هر شاخص بورس نشاندهنده نوسانات عمومی بخشی از بازار بورس است. بر این مبنا باید به این نکته اشاره کنیم که شرکتهای حاضر در بورس را به شیوههای دیگری هم تقسیمبندی کرده اند. برای مثال این شرکتها را میتوان بر اساس نوع فعالیت آنها نیز دستهبندی کرد. در این نوع دستهبندی، شرکتها به دو گروه صنعت و واسطهگریهای مالی تقسیم میشوند.
گروه صنعت متعلق به شرکتهایی است که شرکتهای تولیدی و خدماتی نامیده میشوند. بنابراین شاخص صنعت بر اساس میانگین وزنی شرکتهای فعال در حوزه تولید و خدمات محاسبه میشوند. اساس این محاسبه مشابه محاسبه شاخص کل بورس است. بعضی از شرکتهایی که در شاخص صنعت لحاظ میشوند عبارتند از:
- کابل البرز
- شرکت پتروشیمی فجر
- شرکت کارخانجات تولیدی شهید قندی
- شرکت پالایش نفت بندرعباس
- شرکت صنعتی بهپاک
- گروه صنعتی پاکشو
- گروه صنعتی بارز
- شرکت تراکتورسازی ایران
- شرکت ماشینسازی نیرومحرکه
- شرکت کشتیرانی دریای خزر
- شرکت حمل و نقل بینالمللی خلیج فارس
- شرکت پارس خودرو
- شرکت داروسازی ابوریحان
- گروه صنعتی بوتان
- شرکت پارس الکتریک
- شرکت پارس الکتریک
شاخص واسطهگریهای مالی
همانند شاخص صنعت، شاخص واسطهگریهای مالی که به آن شاخص مالی نیز میگویند، به نوع فعالیت شرکتها اشاره دارد. بر اساس تقسیمبندی پیشین، شرکتها بر مبنای نوع فعالیتشان به دو گروه صنعت و واسطهگری مالی تقسیم میشوند.
در گروه واسطهگری مالی، شرکتهایی حضور دارند که در حوزه مشاوره مالی و تامین سرمایه فعالیت میکنند. در این گروه، انواع هلدینگها، شرکتهای سرمایهگذاری و لیزینگها قرار میگیرند. شاخص واسطهگری مالی نیز همچون شاخص صنعت و شاخص کل محاسبه میشود. این شاخص نشانگر نوسانات سهام شرکتهایی است که در حوزه واسطهگری مالی فعالیت میکنند. بعضی از شرکتهای مالی حاضر در بورس اوراق بهادار ایران عبارتند از:
- شرکت سرمایه گذاری اعتلاء البرز
- شرکت سرمایهگذاری پردیس
- شرکت سرمایهگذاری مسکن
- شرکت گسترش سرمایهگذاری ایرانخودرو
- شرکت سرمایه گذاری مس سرچشمه
- شرکت سرمایه گذاری توسعه صنایع سیمان
- گروه سرمایه گذاری میراث فرهنگی
- شرکت سرمایه گذاری توسعه گوهران امید
- صندوق سرمایهگذاری الماس-سهام
- هلدینگ صنایع معدنی خاورمیانه
- شرکت سرمایهگذاری صنایع پتروشیمی
- سرمایه گذاری توسعه صنعتی ایران
- لیزینگ رایان سایپا
- لیزینگ خودرو غدیر
- شرکت بهمن لیزینگ
تحلیل شاخصهای بورس
هر شاخص بورس سطح عمومی قیمتهای سهام را در کل بازار یا بخشی از آن نشان میدهد. بنابراین کاهش یا افزایش هر شاخص بورس لزوما به معنای کاهش یا افزایش قیمت سهام همه شرکتها نیست. برای مثال اگر شاخص کل با رشد روبرو باشد، ممکن است بعضی شرکتها در همان بازه زمانی، دچار افت قیمت سهام شده باشند. اما به طور کلی میتوان گفت، شاخصها رفتار کلی بازار سهام را به خوبی نشان میدهند.
نکته دیگری که در تحلیل هر شاخص بورس باید به آن توجه کنیم، این است که شاخصهای بورس، هر یک، نوسانات را در یک بازه زمانی یا دوره مشخص نشان میدهند. بنابراین سطح شاخصها نسبت به تاریخ مشخصی که به آن تاریخ مبدا می گوییم، محاسبه میشوند.
به طور معمول میزان هر شاخص را در تاریخ مبدا معادل عدد 100 در نظر میگیرند. پس اگر شاخصی دو سال بعد به عدد 1000 برسد، این تفاوت به معنای آن است که سطح عمومی قیمت نسبت به تاریخ آغاز، 10 برابر شده است.
سخن پایانی
شاخص بورس معیاری است برای درک بهتر شرایط اقتصادی شرکتها و بازار سرمایه. رکود یا رونق اقتصادی در هر کشور ارتباط مستقیمی با روند صعود یا نزول شاخصهای بورس در آن کشور دارد. کشورها در بازارهای بورس خود از شاخصهای گوناگونی بهره میبرند. با این حال شاخصهای بورس در سراسر جهان، نشاندهنده شرایط عمومی صنایع و شرکتهای تولیدی، خدماتی و سرمایهگذاری هستند.
برای هر فرد یا شرکتی که بخواهد در بازار بورس سرمایهگذاری کند یا سهامی را بخرد یا بفروشد، واجب است با شاخصهای بورس آشنا باشد و بتواند تغییرات این شاخصها را تفسیر کند. بدین طریق سرمایهگذاران میتوانند به بهترین شیوه برای معاملات در بورس تصمیم بگیرند.
استراتژی ترکیبی MACD-RSI-EMA
همانطور که در گذشته گفتیم، اندیکاتورها تحولی چشمگیر در کیفیت تحلیل نمودارهای قیمت ایجاد کردند. امروزه استراتژیهای زیادی در بین معاملهگران بازارهای مالی وجود دارد که با اندیکاتورها طراحی شدهاند و در عین سادگی، بازدهی بسیار مناسبی نیز دارند. در این استراتژی معاملاتی نیز از سه اندیکاتور پر طرفدار استفاده شده است که ترکیب صحیح آنها باهم یک استراتژی بسیار جذاب را پدید آورده است.
اندیکاتور EMA:
از خانواده میانگینهای متحرک میباشد و به صورت نمایی یا لگاریتمی اقدام به میانگینگیری از نمودار قیمت میکند. در روش میانگینگیری به به صورت نمایی، به قیمتهای جدیدتر وزن بیشتری داده میشود؛ لذا قیمتهای جدیدتر وزن بیشتری در محاسبات دارند.
اندیکاتور MACD:
مکدی از خانواده نوسانگرها میباشد و شامل دو ناحیه منفی و مثبت میباشد. ساختار مکدی را دو میانگین متحرک کوتاه و میان مدت تشکیل دادهاند که یکی از میانگینها ۱۲ دورهای و دیگری ۲۶ دورهای میباشند.
کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این اندیکاتور: آموزش اندیکاتور مکدی (MACD)
اندیکاتور RSI:
این اندیکاتور نیز مانند مکدی از میانگین متحرک در محاسبات خود استفاده میکند؛ با این تفاوت که فرمول محاسباتی آن کمی پیچیدهتر از مکدی میباشد. اندیکاتور RSI دارای سه ناحیه میباشد که زیر ۳۰ به عنوان ناحیه اشباع فروش، بالای ۷۰ به عنوان ناحیه اشباع خرید و همچنین ناحیه بین ۳۰ تا ۷۰ به عنوان ناحیه تعادلی نامیده میشود.
استراتژی ترکیبی MACD-RSI-EMA
با توجه به بررسی انجام شده، این استراتژی در بازه زمانی روزانه و با تنظیماتی که بیان میگردد نتایج مطلوبتری را داشته است. سه ابزار مورد نیاز این استراتژی را معرفی کردیم و در مورد هر یک به صورت مختصر توضیحاتی را ارائه کردیم؛ حال قصد داریم تا در مورد نحوه انجام معامله توسط این استراتژی بپردازیم.
سیگنال خرید:
سیگنال ورود به این استراتژی توسط دو اندیکاتور MACD و RSI صادر میگردد. زمانی که اندیکاتور مکدی در ناحیه اشباع فروش (زیر سطح صفر) قرار گیرد و خط مکدی خط سیگنال را از پایین به بالا بشکند شرط اول ورود به معامله صادر میگردد. اما شرط دومی نیز در نقطه ورود این استراتژی الزامی میباشد؛ در کنار سیگنال مکدی میبایست موقعیت اندیکاتور RSI را نیز بررسی نمایید. زمانی که مکدی سیگنال ورود را صادر کرد، اندیکاتور RSI نیز باید زیر سطح ۶۰ قرار داشته باشد تا شرط ورود به معامله کامل گردد.
سیگنال فروش:
سیگنال خروج این استراتژی توسط اندیکاتور میانگین متحرک و RSI صادر میگردد. برای بررسی سیگنال خروج به دو میانگین متحرک نمایی کوتاه مدت (۱۳ روزه) و بلند مدت (۲۱ روزه) نیاز داریم. مادامی که میانگین کوتاه مدت در بالای میانگین بلند مدت در حال حرکت است حد ضرر و نقطه خروج ما نیز به صورت شناور جا به جا میشود. زمانی که میانگین کوتاه مدت از بالا به پایین با میانگین بلند مدت تقاطع ایجاد کرد شرط اول خروج از معامله صادر میگردد. اما برای خروج از معامله نیز به شرط دومی نیاز داریم که توسط موقعیت اندیکاتور RSI تعیین میگردد؛ برای تکمیل شرایط خروج از معامله میبایست اندیکاتور RSI بیشتر از سطح ۳۰ قرار داشته باشد.
آشنایی با مفهوم شاخص در بورس و انواع آن
سرمایهگذاری در تمام بازارهای مالی به ویژه بازار بورس، نیازمند یک معیار برای ارزیابی عملکرد میباشد. بسیار اهمیت دارد که سنجش بازارها توسط معیارهای استاندارد انجام شود. از معیارهای بسیار مهم که به کمک آنها میتوان وضعیت گذشته و حال بورس را در ابعاد مختلف بررسی کرد، میتوان به شاخصهای بورسی اشاره کرد. تحلیلگران بازار سرمایه که بر اساس تحلیل بنیادی، تحلیل تکنیکال، تابلوخوانی یا ترکیبی از این روشها فعالیت میکنند، به کمک این شاخصها میتوانند روند قیمتها و وضعیت شرکتهای بورسی را بهراحتی و با دقت بیشتری ارزیابی کنند. برای آشنایی بیشتر با مفهوم شاخص در بورس و کاربرد و انواع آن، با ادامهی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ همراه باشید.
تعریف شاخص در بورس
شاخص در لغت به معنای نماگر یا نشانگر و در حالت کلی عددی است که با استفاده از آن میتوان تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغیر را در بازههای زمانی مشخص مشاهده نمود. در بازار سرمایه هم شاخص یا INDEX، معیاری است که به واسطهی آن خیلی سریع و راحت میتوان فهمید که بازار به صورت کلی در چه وضعیتی به سر میبرد. به زبان سادهتر، شاخص در بورس در واقع، نمونهای از سهام مبادله شده در بورس است که اطلاعات کلی در رابطه با بازار را در اختیار افراد قرار میدهد. دقت داشته باشید که برای بررسی کلی بازار میتوان از شاخص بورس استفاده کرد اما برای بررسی عملکرد یک یا چند سهم باید وضعیت هر یک را جداگانه مورد بررسی قرار داد. زمانیکه گفته میشود مثلاً بازار ۱۰۰ واحد سود کرده است، منظور از بازار یک شاخص میباشد.
مهمترین شاخصهای بورسی
شاخص در بورس با توجه به معاملات روزانه، تغییر میکند و عوامل متعددی همچون قیمت، بازارها، حجم معاملات و …، بر مقدار آن اثرگذار است. اما به دلیل گستردگی عوامل موثر بر شاخص، شاخصهای بورسی به انواع مختلفی تقسیم میشوند که هرکدام از آنها موارد متفاوتی را به سهامداران نشان میدهند. سرمایهگذاران میتوانند بر اساس هدفی که دارند از این شاخصها برای سنجش سرمایهگذاری خود استفاده نمایند. در ادامه به معرفی و بررسی مهمترین شاخصهای موجود در بازار خواهیم پرداخت.
۱. شاخص کل (هموزن) از انواع شاخص در بورس
شاخص کل (هموزن) از انواع شاخص در بورس
از آنجاییکه تاثیرگذاری شرکتها با سرمایهی بزرگتر بر شاخص کل بیشتر است، فعالان بازار آن را معیار مناسبی برای تعیین عملکرد بازار نمیدانند. در محاسبهی شاخص هم وزن که از انواع شاخص در بورس میباشد، از تعداد سهام شرکتها استفاده نمیشود. به همین منظور شاخص هموزن معیار مناسبتری برای تعیین عملکرد تمامی شرکتهای حاضر در بورس بهدست میدهد. در شاخص کل هموزن، شرکتهای پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبهی شاخص کل سهیم هستند؛ یعنی نوسان شرکتهای کوچک درست به اندازه نوسان شرکتهای بزرگ بررسی و محاسبه خواهد شد. برای مثال هنگامی که شاخص کل بورس مثبت باشد اما شاخص هموزن منفی باشد و کاهش یافته باشد بدین معنی است که تنها چند شرکت بزرگ در بازار با افزایش قیمت همراه بودند و اغلب سهام بازار دارای قیمت منفی هستند.
۲. شاخص کل TEDPIX
شاخص کل TEDPIX
شاخص کل TEDPIX (Tehran Exchange Price Index)، شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی است و از پرکاربردترین شاخصها در بین فعالان بازار سرمایه میباشد. درواقع، این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانهها از آن به عنوان شاخص بورس تهران صحبت میشود. شاخص کل TEDPIX، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار است. به بیان دیگر تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در بورس است. نکتهای که در خصوص این نوع از شاخص کل باید در نظر داشت آن است که افزایش یا کاهش عدد شاخص کل به معنای سود یا زیان تمام شرکتهای فعال در بازار سرمایه نیست چرا که این شاخص بیانگر میانگین بازدهی کل شرکتهاست و ممکن است در این میان شرکتی سود و شرکت دیگر ضرر کرده باشد.
نکته: وضعیت شرکتهای بزرگ فعال در بورس، اثر بسیاری بر روی شاخص کل دارد و میتواند آن را تحت تاثیر مستقیم خود قرار دهد؛ بنابراین هر چه شرکتها بزرگتر باشند و سرمایهی بیشتری داشته باشند، تاثیر بیشتری بر روی این نوع از شاخص در بورس خواهند داشت. بهعنوان مثال تاثیرگذاری تغییرات قیمت شرکتهای بزرگی همانند فولاد مبارکه و صنایع پتروشيمی خليج فارس خیلی بیشتر از تاثیرگذاری شرکتهای کوچکی مانند قند هکمتان یا سیمان خاش بر شاخص کل است.
۳. شاخص قیمت ( هموزن)
شاخص قیمت (هموزن)
شاخص قیمت هم وزن، یکی دیگر از انواع شاخص در بورس است که در آن، شرکتهای پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبهی شاخص قیمت سهیم هستند. در واقع در شاخصهای قیمت از نوع هموزن، وزن تمام شرکتها در محاسبهی شاخص یکسان در نظر گرفته میشود و تغییرات شاخص گویاتر است. این امر موجب میشود تا بتوان وضعیت عمومی بازار را بهتر درک کرد. نکتهای که باید دقت داشته باشید این است که در این نوع شاخص هم نوسانات مثبت و منفی شرکتهای کوچک، به اندازه نوسانات مثبت و منفی شرکتهای بزرگ، تاثیرگذار است.
۴. شاخص قیمت TEDPIX از انواع شاخص در بورس
شاخص قیمت TEDPIX که از اصلیترین انواع شاخص در بورس میباشد، بیانگر روند عمومی تغییر قیمت سهام همه شرکتهای پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. برخلاف شاخص کل، سود تقسیمی شرکتها در این شاخص لحاظ نمیشود. برای مثال، چنانچه شاخص قیمت بورس در مدت یکسال ۲۰ درصد رشد داشته باشد، به شناوری سهم به چه معناست ؟ این معناست که سطح عمومی قیمتها در بورس نسبت به یکسال گذشته به طور متوسط ۲۰ درصد رشد داشته است. دقت داشته باشید که در این نوع از شاخص هم مثل شاخص کل، وزن شرکتها در تاثیر آنها بر شاخص قیمت موثر است؛ یعنی هرچه شرکت بزرگتر باشد، تاثیر آن بر شاخص قیمت نیز بیشتر خواهد بود. در شاخص قیمت، بر خلاف شاخص کل، فقط قیمت سهام شرکتهای بورسی در فرمول شاخص لحاظ میشود. حال آن که در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکتها هم در محاسبهی شاخص مورد محاسبه قرار خواهد گرفت.
۵. شاخص سهام آزاد شناور TEFIX
شاخص سهام آزاد شناور TEFIX
بخشی از سهام یک شرکت سهامی که دارندگان آن آمادهی عرضه و فروش آن هستند، را سهام شناور آزاد (Free float) میگویند که انتظار میرود این بخش از سهام شرکت در آیندهای نزدیک قابل معامله باشد. الباقی سهام شرکت هم که به طور عمده میزان زیادی است، در اختیار افراد حقوقی که سهامداران عمدهی شرکت هستند، قرار دارد. مالکان سهام شناور آزاد قصد ندارند با حفظ آن در مدیریت شرکت مشارکت کنند. با توجه به این تعریف، شاخص سهام آزاد شناور TEFIX، بیانگر میانگین تغییرات میزان سهام شناور آزاد (که همان میزان سهام در اختیار سهامداران حقیقی است) میباشد. این نوع از شاخص در بورس نشاندهندهی وضعیت سهام در حال معامله در بازار بوده و به همین دلیل معیار مناسبی برای تحلیل نقدشوندگی سهام مورد توجه سرمایهگذاران است. در واقع، سهام شناور آزاد آن دسته از سهامی هستند که در بازار خرید و فروش میشود.
محاسبه شاخص سهام شناوری سهم به چه معناست ؟ شناور آزاد، مشابه شاخص کل است. با این تفاوت که در وزندهی شرکتهای موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، تنها از سهام شناور آزاد شرکتها استفاده میشود. هدف اصلی استفاده از سهام شناور آزاد که از انواع بسیار مهم شاخص در بورس میباشد، در محاسبهی شاخصها، در اصل پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار باشد.
انواع دیگر شاخص در بورس
در بورس اوراق بهادار تهران، انواع دیگری از شاخص در بورس نظیر شاخص مالی، شاخص صنعت، شاخص قیمت به تفکیک هر صنعت و شاخص قیمت ۵۰ شرکت بزگ و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ وجود دارد. هر یک از این شاخصها در واقع یک زیر شاخص از کل بازار سرمایه هستند. به عنوان مثال تغییرات شاخص صنعت بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در شرکتهای تولیدی است و تغییرات شاخص مالی نیز بیانگر میانگین بازدهی سرمایهگذاران در گروه خدمات مالی و سرمایهگذاری است.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ به بررسی مفهوم شاخص در بورس و معرفی برخی از مهمترین انواع شاخص پرداختیم. گفتیم که شاخصهای بورسی معیاری برای ارزیابی روند بازار و قیمت سهام شرکتها هستند و بنابراین شناخت آنها بسیار مهم است. بررسی شاخصها، مخصوصاً در زمان رکود یا رونق بازار، بسیار مهم است و روند آیندهی قیمت را بهتر نشان میدهد. با کمک شاخصها نه تنها میتوان روند کلی بازار یا قیمت سهام را بررسی کرد، بلکه میتوان به مقایسه سهام و صنایع مختلف نیز پرداخت. دقت داشته باشید که برای بررسی وضعیت سهام باید شاخصهای مختلف در کنار هم مورد توجه قرار گیرند. معاملهگران با توجه به نیازمندی خود از این شاخصها برای سنجش بازار و سبد سرمایهگذاری خود استفاده میکنند.
چراغ ، بهعنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینهی کار و سرمایهگذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینهها کمک نماید.
حد ضرر چیست و چگونه میتوان از آن در معاملات استفاده کرد؟
حد ضرر چیست؟! کلمهای که بر تن خیلی از معامله گران لرزه انداخته و ترس را بر دل های آنها میاندازد. اما مطمئنا همه معاملهگران این را خوب میدانند که قطعا با رعایت حدضرر به قولی عاقبت به خیر خواهند شد و سود خواهند برد. پس چه دلیلی دارد که معاملهگران حد ضرر را رعایت نمی کنند؟ شاید دلیل آن این است که با رعایت آن باید شکست و اشتباه خود را بپذیرند و این مورد قطعا برای هیچ معاملهگری خوشایند نمیباشد. پس در ادامه همراه ما باشید تا بدانید دلیل عدم رعایت حدضرر چیست و عواقب عدم رعایت و فواید پایبندی به آن را مورد بررسی قرار دهیم.
حد ضرر چیست؟
ابتدا بررسی کنیم معنی کلمه حد ضرر چیست؟ معامله گران برای تعیین زمان خروج از معاملهای که باز کردهاند از حد ضرر (که حد سود در این مقاله موضوع بحث ما نیست) استفاده می کنند. این افراد که بیشتر بر اساس تحلیل تکنیکال، معاملات خود را در بازار های مالی به انجام می رسانند عدد یا در صدی را برای تعیین ضرر خود مشخص می کنند که به این اعداد یا درصد ها حدضرر گفته می شود.
مثال برای اینکه بدانیم حد ضرر چیست؟
فرض کنید شخصی سهمی را در بورس به قیمت 1000 تومان خریداری کرده است و حدضرر خود را روی قیمت 960 تومان (4 درصد پایین تر از قیمت خرید) قرار داده است. قیمت که به این عدد برسد سهام خود را به فروش میرساند و از آن معامله با ضرر خارج میشود. در ادامه بررسی خواهیم کرد که طبق چه اصولی درصد حد ضرر مشخص میشود.
آموزش رعایت حد ضرر در بورس(عوامل موثر در تعیین حد ضرر چیست؟)
موارد مختلفی در تعیین حد ضرر تاثیرگذار هستند که برخی از آنها در تمامی بازارها یکسان هستند. (که در حال حاضر فقط بورس ایران مورد بررسی در این مقاله می باشد و در مقاله های آینده بازارهای دیگر را هم مورد بررسی قرار خواهیم داد)
عواملی که در تعیین حد ضرر نقش دارند:
- میانگین حجم ماه
- حجم مبنا
- سهامداران عمده
- درصد شناوری سهم
- نمودار تکنیکال سهم (بسیار مهم)
- ریسک پذیری معامله گر
هر کدام از موارد بالا نکات و قواعد مختص به خود را دارد. در ادامه به این موارد خواهیم پرداخت.
میانگین حجم ماه
میانگین حجم ماه و حجم مبنا به یکدیگر مربوط میشوند. پس این 2 مورد را به همراه یکدیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار میدهیم.
در ابتدا با هم بررسی میکنیم تعریف میانگین حجم ماه را. میانگین حجم ماه یک سهم به این معنی است که در طول یک ماه گذشته که شامل 21 روز کاری معاملاتی میشود، به طور میانگین چه مقدار حجم معاملاتی داشته است.
و اما تعریف حجم مبنا: مقدار حجمی است که باید در طی یک روز معاملاتی در سهم معامله شود تا قیمت سهم رشد کند (که این مقدار طبق فرمول خاصی به دست میآید). به طور مثال اگر میانگین حجم ماه سهمی 1 میلیون برگ سهم باشد. اگر آن سهم 500 هزار برگ سهم معامله شود قیمت سهم فقط به اندازه 50 درصد از میانگین قیمت معامله شده در روز شناوری سهم به چه معناست ؟ کاهش یا افزایش خواهد داشت.
نقش این دو مورد در تعیین حدضرر: دقت داشته باشید که گفته میشود اگر میانگین حجم ماه یک سهم کمتر از حجم مبنای آن سهم باشد، میتوان گفت که این سهم یکی از پارامترهای نقد شوندگی را دارا نیست. پس در تعیین حدضرر این سهم باید درصدهای پایینتری را لحاظ کنیم.(البته باید موارد دیگر نیز مورد بررسی قرار گیرند)
سهامداران عمده
سهامداران عمده چه کسانی هستند؟! سهامداران عمده کسانی هستند که بیشتر از یک درصد از سهام شرکتی را در اختیار داشته باشند و ممکن است یک شخص حقیقی یا حقوقی باشد.
و اما نقش سهامداران عمده در تعیین حد ضرر: سهامداران عمده میتوانند نقش مهمی در تعیین حد ضرر داشته باشند. به این شکل که، اگر در سهمی سهامداران عمده فعالیتی نداشته باشند، یعنی خرید یا فروشی را انجام ندهند میتوان گفت این سهم در مواقع ریزش مورد حمایت سهامداران عمده نخواهد بود و نقد شوندگی پایینی را خواهد داشت. (سهامداران عمده را میتوان از صفحه سهم در سایت tsetmc در قسمت سهامداران مشاهده کرد)
به طور مثال سهامداری که فعالیت خوبی (خرید و فروش) در سهم داشته و باعث نقد شوندگی در سهم میشود نموداری به این شکل دارد.هرچه تعداد این نوع سهامداران بیشتر باشد مقدار نقد شوندگی این سهم در این پارامتر بیشتر خواهد بود. (این نمودار را میتوانید با کلیک بر روی هر کدام از سهامداران عمده مشاهده کنید)
تاثیر سهامداران عمده در میزان حد ضرر سهام در بورس | کالج تی بورس
و اما نمودار سهامداران عمده ای که فعالیتی ندارد:
نمودار سهامداران عمده بدون فعالیت | کالج تی بورس
همانطور که در عکس مشاهده میکنید این سهامدار عمده در سهم خرید و فروشی را انجام نمیدهد. پس در هنگام ریزش ها نمیتواند نقشی در نقد شوندگی سهم داشته باشد.
درصد شناوری سهم
درصد شناوری سهم چیست؟ به این معنا است که آن درصد از سهم، که به درصد شناوری مشهور میباشد، آماده فروش سهام خود هستند و به نظر میآید که سهام خود را در آینده نزدیک به فروش برسانند و قصد این را نداشته باشند که سهام خود را به صورت بلند مدت نگه داری کنند.
درصد شناوری پایین بهتر است یا بالا؟
میزان درصد شناوری هر چقدر بیشتر باشد، بدان معنی است که در سهم هیجان بیشتری وجود دارد. و میتواند خیلی سریعتر به صف خرید یا صف فروش برسد. در این صورت ممکن است سهامدار برای خرید یا فروش از سهم جا بماند و در صف خرید یا فروش گیر کند. در این صورت بهتر است حد ضرر در درصد های پایینتری گذاشته شود. و هر چقدر درصد شناوری سهم مقدار پایین تری داشته باشد، به این معنی است که روند سهم به کندی است و در صعود ها و نزول ها به کندی حرکت میکند. (این درصد را در صفحه سهم، در سایت tsetmc میتوانید مشاهده کنید)
مقدار درصد شناوری مناسب چه عددی است؟
در استراتژیهای مختلف اعداد مختلفی بیان شده است. به طور مثال در بعضی استراتژی های نوسان گیری روزانه، بین 20 تا 35 درصد، یا بعضی از استراتژیهای میان مدت بین 7 تا 40 درصد بیان شده است. میتوان گفت عدد بین 15 تا 35 درصد، میتواند عدد معقولی باشد.
تاثیر نمودار تکنیکال سهم بر میزان حد ضرر چیست؟
این بخش مهم ترین پارامتر در تایین میزان درصد حد ضرر است. در این بخش نمودار تکنیکال سهم را مورد بررسی قرار میدهیم و تقریبا بخش عمدهای از تحلیل خود برای تایین درصد حدضرر را به این پارامتر اختصاص میدهیم. به این صورت که نمودار تکنیکال سهم را باز کرده (رهآورد 365_مفیدتریدر) و چارت سهم را در گذشته مورد بررسی قرار میدهیم اگر سهم در هنگام ریزشها کندلهای صف فروش بسیاری داشت پس این سهم نقد شوندگی پایینی دارد و باید برای حدضرر درصدهای پایینی در نظر گرفته شود.
اما اگر چارت سهم در هنگام ریزش کندل هایی داشته باشد که دارای شَدو (shadow) یا سایه باشند، سهم میتواند دارای نقد شوندگی خوبی باشد و میتوان برای حد ضرر درصدهای بالاتری را در نظر گرفت.
به طور مثال چارت سهمی که نقد شوندگی بالایی دارد:
تاثیر نمودار تکنیکالی در حد ضرر چیست؟
و سهمی که چارت آن نشان میدهد دارای نقد شوندگی پایینی است و سهامدار را گرفتار صف فروش های متعدد میکند:
نمودار تکنیکالی سهام دارای نقدشوندگی پایین | کالج تی بورس
ریسک پذیری معامله گر
تعاریف زیادی برای ریسک در بازار های مالی وجود دارد. میتوان به صورت خلاصه و شیوا به این شکل ریسک در بازارهای مالی را تعریف نمود: “در مفهوم مالی به احتمال اختلاف میان بازده مورد انتظار و بازده واقعی ریسک گفته میشود.”
افراد از پنجره ریسک پذیر بودن به 3 دسته تقسیم میشوند:
- افراد ریسک گریز : این افراد رویکرد محافظهکارانه دارند. این شخص ترجیح میدهد، بازده مطمئنی داشته باشد و احتمال موفقیت وی بالا باشد.
- ریسکپذیر : این افراد رویکرد جسورانه دارند. این اشخاص، ریسک بالا را به منظور دریافت سود بالاتر میپذیرد.
- خنثی نسبت به ریسک : سومین گروه افرادی هستند که به اصطلاح آنها را، ریسک خنثی مینامند. این افراد ارزش پولی را مقدار ارزش اسمی آن میدانند.
حال شما باید شناوری سهم به چه معناست ؟ مشخص کنید که جزو کدام یک از موارد بالا هستید. با توجه به 6 مورد اول و میزان ریسک پذیری خود، درصد حدضرر خود را مشخص کنید.
البته باید پرانتزی همینجا باز کرد و اعلام نمود میزان ریسک پذیری شما با توجه به موارد زیادی مثل میزان سرمایه و میزان تجربه و حالات روحی شما و … در طول زمان قابل تغییر است. پس پیشنهاد میشود بعد از اینکه گروه ریسک خود را مشخص کردید پس از مدتی مجدد خود را محک زده و گروه ریسک خود را مجدد مشخص کنید.
مرگ خاموش معاملهگر عاقبت کسانی که به حد ضرر خود پایبند نیستند!
شاید این جمله کمی ترسناک به نظر برسد اما واقعیت این است ضرر مثل باتلاقی میماند که هر چقدر در آن بمانید شما را بیشتر فرو برده و میبلعد و بیرون آمدن از آن برای شما سخت تر خواهد بود. چرا؟
به 2 دلیل:
اگر شخصی به طور مثال از سهمی 10 درصد ضرر کرده باشد تنها با 11/11 درصد سود میتواند ضرر خود را جبران کند اما شخصی که با همان سهم 50 درصد ضرر کرده باشد باید 100 درصد سود کند تا ضرر خود را جبران کند. (در جدول زیر برخی از میزان ضررها و درصد سودی که برای جبران ضرر آن ها لازم است را برای شما آورده ایم.)
برای جبران هر میزان ضرر، چند درصد باید سود کنیم؟ | کالج تی بورس
دلیل دوم این است که اگر پس از مدتی ضرر شما از 10 درصد به 50 و سپس به 70 تبدیل شود. اگر این ضرر 70 درصد شما به 40 درصد برسد و ضرر اولیه 70 درصدی را در نظر نگیریم، سهم در واقع صد در صد رشد کرده است تا از 70 درصد ضرر شما به 40 درصد برسد.
برای مثال سهمی را در نظر بگیرید که آن را در قیمت 1000 تومان خریدهاید. قیمت سهم پس از ریزش 70%، 300 تومان میشود. حال اگر آن سهم بخواهد به قیمت سابق خود، یعنی 1000 تومان برسد، باید 230% رشد کند. این رشد یا در واقع بازگشت قیمت به حالت قبل، ممکن است هرگز و یا در مدت زمان بسیار طولانی انجام پذیرد.
یکی از دلایل اهمیت حد ضرر را میتوان همین انتظار طولانی برای بازگشت سرمایه به حالت عادی در هنگام ضرر دانست. حال ممکن است این اتفاق هرگز هم پیش نیاید.
البته که فروش در این نقطه به آسانی یک کلیک روی گزینه فروش انجام میشود. اما همین کلیک کردن در چنین شرایطی برای شما کاری بسیار سخت و دشوار میشود.
نتیجه گیری مهم
باید دقت داشته باشید که اصل سرمایهگذاری، حفظ سرمایه است و هدف سرمایه گذاری کسب سود است پس قبل از هر گونه سرمایهگذاری ابتدا باید به فکر حفظ سرمایه خود بوده. سپس به فکر کسب سود باشید. در بازار بورس تعیین حدضرر مناسب میتواند به حفظ سرمایه شما کمک شایانی برساند. و از بر باد رفتن سرمایه اصلی شما جلوگیری کند و شما را از باتلاق و منجلاب ضرر نجات دهد. (اما باید دقت داشت که ترس از دست دادن سرمایه مانع کسب سود در بازار نشود)
چه راهکاری وجود دارد تا نتیجه سرمایه گذاری معاملهگر برخورد با حدضرر نباشد؟
تعیین حدضرر و پایبندی به آن، یکی از رکنهای اصلی بازارهای مالی میباشد. هر چند که معامله گر با کمترین ضرر از معامله خارج شود، اما به هرحال از سرمایه اصلی معاملهگر کاسته خواهد شد. این یعنی شکست در معامله، که برای هیچ معاملهگری خوشایند نیست.
اما چه کنیم که سرمایه گذاری که انجام میدهیم و هدف آن کسب سود است نتیجه اش برخورد با حد ضرر نباشد؟! یا احتمال برخورد آن با حدضرر بسیار پایین باشد؟! ابتدا باید این نکته را سرلوحه فعالیتمان در بازارهای مالی بدانیم که نوسانات ذات بازار است و هیچ زمانی وجود ندارد که فقط رشد دیده شود. بلکه در کنار هر رشد، ریزشی نیز وجود دارد. میتوان احتمال رشد را بیشتر کرد. به شرطی که آموزش های خود را کاملتر کنیم تا تحلیل های ما از کمترین احتمال شکست برخوردار باشد.
کالج تی بورس بهترین آموزشگاه بورس در مشهد است که میتواند شما را در این امر مهم یاری کند و با برگزاری دورههایی که درآن 0 تا 100 به آموزش بورس میپردازد. میتواند به شما کمک کند تا به کسب سود که هدف سرمایه گذاری است برسید.
دیدگاه شما