32. نرخ تورم چیست؟
تورم به معنی بزرگ شدن بی‌محتواست. زمانی که ظرفی در عین خالی بودن، ورم کرده باشد، می‌گوییم تورم دارد یا متورم شده است. در علم اقتصاد نیز به همین ترتیب پدیده تورم را می‌شناسند. پدیده تورم در اقتصاد هم ناشی از ورم غیر محتوایی است. به این معنی که سطح عمومی قیمت‌ها بدون پشتوانه و بی‌تعادل در طول یک زمان مشخص افزایش داشته است. تورم می‌تواند ناشی از بر هم خوردن تعادل میان موجودی کالا در جامعه با نقدینگی یا پول در گردش در جامعه باشد. به بیان دیگر زمانی که کالا برای عرضه کم باشد، می‌توان آن را به هر قیمتی فروخت در نتیجه جدا از ارزش واقعی آن کالا، قیمتش متورم شده و این فاصله بین قیمت واقعی و قیمت فروش کالا، تورم نامیده می‌شود.
اقتصاددانان معمولا دو دلیل عمده برای تورم ذکر می‌کنند:
- کاهش عرضه کل یا افزایش تقاضای کل
- رشد عرضه پول مازاد بر رشد اقتصادی یا همان رشد نقدینگی
به این ترتیب می‌توان تورم را پدیده‌ای دانست که ناشی از عدم تناسب بین حجم پول در گردش با عرضه خدمات و کالا بوجود می‌آید. به این ترتیب هر چه میزان تورم بیشتر شود، قدرت خرید یک واحد پول، کاهش خواهد یافت.
برای مثال در نظر بگیرید که یک کالا برای فروش به ۱۰ نفر عرضه شده است. هر یک از این ۱۰ نفر برای خرید کالای مورد نظر، پیشنهاد قیمتی دارند. اما اگر تعداد کالا افزایش نداشته ولی مشتریان به ۱۰۰ نفر برسد، طبیعی است که فروشنده کالا را به کسی می‌فروشد که بیشترین قیمت پیشنهادی را دارد که مسلم است با ارزش واقعی آن کالا فاصله خواهد داشت.
این مثال نشان می‌دهد که وقتی تعداد مشترهای زیاد، در برابر کالای کم قرار می‌گیرند، تورم ایجاد شده و قیمت‌ها بالا می‌رود.
تغییرات نسبی در شاخص قیمت که معمولا شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) یا Consumer Price Index است. نرخ تورم ممکن است از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه برای یک سبد کالای پایه حاصل شود. این سبد که به عنوان سبد پایه و شاخص کالا شناخته می‌شود، هر چند سال یکبار مورد بازنگری قرار می‌گیرد.
براساس استانداردهای جهانی، مرجع تعیین سبد کالای پایه و همچنین محاسبه و اعلام نرخ تورم، بانک مرکزی هر کشور است. اداره آمارهای اقتصادی در بانک مرکزی ایران مسئول تهیه شاخص نرخ تورم و مصادیق سبد کالا است. از سال ۱۳۳۸ تعیین اقلام این سبد کالا آغاز شده و آخرین بار در سال 1383 بازنگری روی آن صورت گرفته است. به این ترتیب در سبد کالای پایه 359 قلم کالا و خدمات در 75 شهر منتخب کشور مورد بررسی قرار گرفت و به 12 گروه کالایی تقسیم شد.
شاخص بهای کالاها و خدمات مصرف کننده، معیاری برای سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی است که توسط خانوارها به مصرف می‌رسد. از این شاخص به عنوان معیاری برای اندازه‌گیری سطح کلی قیمت کالا و خدمات استفاده شده و یکی از بهترین معیارها برای نمایش تغییر قدرت خرید پول داخلی هر کشور محسوب می‌شود.
نکته: این شاخص به صورت نسبی محاسبه شده و دارای واحد نیست. بنابراین با تغییر واحد پولی، تغییر نخواهد کرد. برای مثال اگر نرخ تورم را براساس شاخص CPI بر حسب ریال محاسبه کنیم، با نرخ تورم که به کمک شاخص CPI با واحد تومان اندازه‌گیری شده است، یکسان خواهد بود.
مقاطع اندازه‌گیری نرخ تورم نیز بطور معمول به سه طبقه یا گروه تقسیم می‌شود.
- نرخ تورم نقطه به نقطه
- نرخ تورم سال به سال پایه
- نرخ تورم متوسط سالانه
نرخ تورم نقطه به نقطه
نرخ تورم نقطه به نقطه، بوسیله درصد تغییرات شاخص CPI در یک مقطع زمانی نسبت به مقطع دیگر، اندازه‌گیری می‌شود. برای مثال می‌توان، نرخ تورم در ماه اردیبهشت در سال ۱۳۹۸ را نسبت به خرداد همان سال بدست آورد. برای این کار کافی است که مقدار شاخص CPI را در ماه اردیبهشت از ماه خرداد کم کرده و حاصل را بر شاخص CPI اردیبهشت ماه تقسیم کنیم. همچنین ممکن است نرخ تورم نقطه به نقطه تیرماه را در دو سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۷ بدست آوردیم. برای انجام این کار کافی است که تغییرات شاخص CPI را در این دو ماه در نظر گرفته و نسبت تغییرات را محاسبه کنیم.
نکته: در شاخص نرخ تورم نقطه به نقطه، مقاطع زمانی بین دو نقطه در نظر گرفته نمی‌شوند و هر گونه تغییر در این بین نادیده گرفته می‌شود.
نرخ تورم سال به سال پایه
ممکن است نرخ تورم را براساس شاخص CPI یک سال نسبت به یک سال پایه در نظر گرفت. به این ترتیب مشخص می‌شود که میزان تورم نسبت به یک سال خاص چقدر است. باز هم کافی است که شاخص CPI سال پایه را از سال جاری کسر کنیم و حاصل را بر سال پایه تقسیم کنیم.
متوسط نرخ تورم سالانه
اگر متوسط نرخ تورم ماهانه را در یک سال در نظر بگیریم، متوسط (میانگین هندسی) این نرخ‌ها را به عنوان متوسط نرخ تورم سالانه در نظر می‌گیرند. این امر کمک می‌کند که بتوان متوسط نرخ تورم در یک سال را با متوسط نرخ تورم سال دیگر مقایسه کرد.
نکته: از آنجایی که نرخ تورم به صورت درصدی است، میانگین مقادیر آن باید توسط میانگین هندسی محاسبه شود. از طرفی مشخص است که نرخ تورم ماهانه در یک سال بر اساس تغییرات ماه به ماه شاخص CPI صورت می‌گیرد.
آنچه باید درباره شاخص قیمت و تورم بدانیم
مکان شما: خانه 1 / وبلاگ ققنوس 2 / محصولات 3 / بازار غیر متمرکز 4 / آنچه باید درباره شاخص قیمت و تورم بدانیم.
شاخص قیمت مصرف‌کننده نقش مهمی در سیاست پولی و مالی ایفا می‌کند. همچنین تغییرات قیمتی را برای کالاها و خدمات مصرفی توسط مصرفکنندگان در یک بازه زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌کند.
آنچه باید درباره شاخص قیمت و تورم بدانیم
شاخص قیمت یا شاخص بها چیست و چه نسبتی با تورم دارد؟ آیا بین این دو شاخص رابطه مستقیم و معناداری برقرار است؟ آیا معیارهای مشخصی برای اندازه‌گیری و ارزیابی این مفاهیم وجود دارد و اساساً چه نتایجی می‌توان از ارزیابی این شاخص‌ها به دست آورد؟ شاخص قیمت به انواع مختلفی ازجمله شاخص قیمت مصرف‌کننده، شاخص قیمت تولیدکننده، شاخص بهای خرده فروشی و عمده فروشی و… تقسیم‌بندی می‌شود که هر کدام کارکردها و ویژگی‌های خود را دارند. اما در این مقاله به طور ویژه به رابطۀ یکی از انواع شاخص‌های قیمت یعنی «شاخص قیمت مصرف‌کننده» (Consumer Price Index) با تورم می‌پردازیم.
شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) چیست؟
شاخص قیمت مصرف‌کننده، تغییرات قیمت را برای کالاهای خرد و دیگر گزینه‌هایی که مصرف‌کننده برای آنها پول می‌پردازد، اندازه‌گیری می‌کند. این کالاها و خدمات به هشت گروه عمده تقسیم می‌شوند: غذا و نوشیدنی، مسکن، پوشاک، حمل‌ونقل، مراقبت‌های پزشکی، تفریح، آموزش و ارتباطات.
اما در این شاخص مواردی مثل پس‌انداز و سرمایه‌گذاری در نظر گرفته نمی‌شود. این شاخص اساساً تلاش می‌کند که سطح قیمت تجمیعی را در یک اقتصاد به‌صورت کمی در آورد و در نتیجه، قدرت خرید واحد ارز آن کشور را اندازه بگیرد. این شاخص تغییرات قیمت در اقتصادها را برای همه آشکار، و به‌عنوان راهنمایی برای تصمیم‌گیری در امور اقتصادی عمل می‌کند.
شاخص قیمت مصرف‌کننده نقش مهمی در سیاست پولی و مالی ایفا می‌کند. همچنین تغییرات قیمتی را برای کالاها و خدمات مصرفی توسط مصرفکنندگان در یک بازه زمانی مشخص اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص در اصل معیاری برای تغییر هزینه‌های زندگی است.
CPI از جمله داده‌های آماری است که غالباً از آن برای شناسایی دوره‌های تورم یا تورم منفی استفاده می‌شود. بعضی اوقات ممکن است این شاخص با شاخص قیمت تولیدکننده مقایسه شود که در آن به‌جای در نظر گرفتن قیمت‌های پرداخت‌شده توسط مصرفکنندگان، به قیمت‌هایی که توسط شرکت‌ها و کسب‌وکارها پرداخت می‌شود، توجه می‌کند.
این شاخص تغییر میانگین وزنی سبدی از کالاهای مصرفی و خدماتی مانند حمل و نقل و مراقبت‌های پزشکی و … را اندازه گیری می‌کند . وزن کالاها و خدمات مندرج در محاسبه این شاخص بر اساس اهمیت آنها تعیین می‌شود . شاخص بهای مصرف کننده که گروه‌ها و طبقات مختلف اقتصادی با سطوح مختلف درآمدی را در نظر می‌گیرد ، سنجه‌ای برای بررسی هزینه‌های زندگی و یکی از متداول‌ترین داده‌ها برای اندازه گیری تورم است که به صورت مکرر از آن استفاده می‌شود.
رابطه شاخص قیمت مصرف‌کننده و تورم
محاسبات تورم در بیشتر کشورهای دنیا بر اساس شاخص قیمت مصرف‌کننده صورت می‌پذیرد. به عبارتی تغییرات CPI از سالی به سال دیگر، همان تورم است. افزایش شاخص بهای کالا و خدمات مصرفی معمولاً در زمان رونق رخ می‌دهد. همچنین در دوره رکودی، انتظار می‌رود که سطح عمومی قیمت‌ها کاهش یابد.
بنابراین، در ارتباط با این سئوال که آیا رابطه نزدیکی میان شاخص قیمت و تورم وجود دارد یا نه، پاسخ مثبت است. شاخص قیمت میانگین تغییر قیمت کالا و خدمات را برای مصرف‌کننده اندازه‌گیری می‌کند که این تغییرات قیمت معمولاً با نام تورم شناخته شده است. در واقع این‌طور می‌توان گفت که CPI یک شاخص اقتصادی است که عمدتاً برای اندازه‌گیری تورم و کارایی سیاست‌های اقتصادی کشورها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تورم به وضعیتی اطلاق می‌شود که سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد، طی یک دوره زمانی مشخص به‌طور مداوم و مستمر افزایش پیدا کند. نکته حائز اهمیت این است که هر نوع افزایش قیمت را نمی‌شود به‌عنوان تورم در نظر گرفت. چراکه عنصر زمان و استمرار افزایش سطح عمومی قیمت‌ها در تعریف تورم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
شاخص قیمت مصرف‌کننده و مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده آن را می‌توان به‌عنوان یک عامل بازدارنده برای شاخص‌های اقتصادی دیگر مورد استفاده قرار داد. به طور معمول، زمانی که سطح قیمت تجمیعی افزایش پیدا کند، قدرت خرید ارز آن کشور کاهش پیدا می‌کند و عکس این قضیه هم صادق است.
آیا شاخص قیمت معیار مناسبی برای اندازه‌گیری تورم است؟
در مورد اینکه آیا شاخص قیمت معیار مناسبی برای اندازه‌گیری تورم است، اختلاف نظر وجود دارد. با این حال CPI یکی از رایج‌ترین ابزارهای مورد استفاده برای محاسبۀ تورم است. داده‌های CPI به اقتصاددانان کمک می‌کند ارزش کل کالاها و خدمات تولید شده توسط یک اقتصاد را اندازه‌گیری کنند.
بنابراین با وجود اختلاف نظرها می‌توان شاخص بهای کالاها و خدمات مصرف‌کننده را به‌عنوان معیاری مستحکم برای سنجش تغییرات قیمت کالاها و خدماتی در نظر گرفت که توسط خانوارها به مصرف می‌رسد. این شاخص به‌عنوان معیاری برای اندازه‌گیری سطح کلی قیمت کالا و خدمات استفاده شده و یکی از بهترین معیارها برای نمایش تغییر قدرت خرید پول داخلی هر کشور محسوب می‌شود.
تورم چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟
از آنجایی که نرخ تورم به صورت درصدی است، میانگین مقادیر آن باید توسط میانگین هندسی محاسبه شود. از طرفی مشخص است که نرخ تورم ماهانه در یک سال بر اساس تغییرات ماه به ماه شاخص CPI صورت می‌گیرد.
نرخ تورم سال منتهی به هر ماه، از محاسبه درصد تغییر متوسط شاخص CPI در دوازده ماه منتهی به ماه مورد نظر نسبت به دوره مشابه قبل به دست می‌آید. بدیهی است چنانچه ماه مورد نظر آخرین ماه سال باشد، به آن نرخ تورم سال مورد نظر نسبت به سال قبل می‌گویند. ممکن است نرخ تورم را بر اساس شاخص CPI یک سال نسبت به یک سال پایه در نظر گرفت. به این ترتیب مشخص می‌شود که میزان تورم نسبت به یک سال خاص چقدر است. باز هم کافی است که شاخص CPI سال پایه را از سال جاری کسر کنیم و شاخص CPI یعنی چه؟ حاصل را بر سال پایه تقسیم کنیم.
نرخ تورم، شاخصی برای نمایش ارزش پول و قدرت خرید
تورم به معنای کاهش قدرت خرید یک ارز یا افزایش بهای کالاها یا خدمات در یک بازه زمانی است . به عبارت دیگر تخمین کمی کاهش قدرت خرید یک ارز می‌تواند در افزایش میانگین بهای کالاها و خدمات خود را نشان دهد . افزایش تورم غالباً به صورت درصد بیان می‌شود . برای مثال اگر بگوییم تورم ۵ درصد افزایش پیدا کرده است به این معناست که قدرت خرید یک واحد از ارز آن کشور ۵ درصد کاهش پیدا کرده است. نرخ تورمی اعلامی بیانگر افزایش یا کاهش تورم نسبت به دوره زمانی قبلی است . مثلاً اگر CPIماهیانه باشد به این معناست که شاخص بهای مصرف کننده نسبت به ماه قبل چه تغییری کرده است . گرچه شاخص بهای مصرف کننده به تغییر بهای سبدی از کالاها و خدمات مصرفی توجه دارد و پس اندازها ، سرمایه گذاری‌ها و هزینه‌های گردشگران خارجی را در نظر نمی‌گیرد.
هزینه زندگی مصرفکنندگان به بهای کالاها و خدماتی که مصرف می‌کنند و سهم هر کالا یا خدمت در بودجه خانوار بستگی دارد. برای اندازه‌گیری هزینه‌های زندگی متوسط مصرف‌کننده، سازمان‌های دولتی نظرسنجی‌هایی از خانوارها انجام می‌دهند تا سبدی از اقلام رایج خریداری شده را شناسایی کنند و سپس هزینه خرید این سبد را در طول زمان پیگیری کنند. هزینه این سبد در یک زمان معین محاسبه می‌شود.
نرخ تورم، شاخصی برای نمایش ارزش پول و قدرت خرید است که در یک بازه زمانی مورد محاسبه قرار می‌گیرد و برابر با تغییرات نسبی در شاخص قیمت که معمولاً شاخص قیمت مصرف‌کننده CPI است. نرخ تورم ممکن است از طریق محاسبه قیمت هفتگی، ماهانه و سالانه برای یک سبد کالای پایه حاصل شود. این سبد که به‌عنوان سبد پایه و شاخص کالا شناخته می‌شود، هر چند سال یکبار مورد بازنگری قرار می‌گیرد که منعکس‌کننده تغییرات در الگوی مصرف شهروندان است.
چگونگی تاثیر CPI (تورم) بر قیمت ارزها
در این مقاله، CPI و معاملات فارکس را بررسی می‌کنیم و به آنچه معامله‌گران باید در مورد شاخص قیمت مصرف‌کننده بدانند تا تصمیم‌گیری آگاهانه داشته باشند، بررسی می‌کنیم. ما به این موضوع خواهیم پرداخت که CPI چیست، تاریخ انتشار CPI، نحوه تفسیر CPI، و مواردی که هنگام معامله فارکس در برابر داده های CPI باید در نظر گرفته شود را پوشش خواهیم داد.
درگام اول:CPI چیست و چرا برای معامله گران فارکس اهمیت دارد؟
شاخص قیمت مصرف کننده که بیشتر با شاخص CPI یعنی چه؟ نام اختصاری CPI شناخته می شود، یک شاخص اقتصادی مهم است که به طور منظم توسط اقتصادهای بزرگ منتشر می شود تا نگاهی اجمالی به رشد و تورم فعلی داشته باشد.
تورم ردیابی شده از طریق CPI به طور خاص به قدرت خرید و افزایش قیمت کالاها و خدمات در یک اقتصاد نگاه می کند که می تواند برای تأثیرگذاری بر سیاست پولی یک کشور مورد استفاده قرار گیرد.
شاخص CPI با میانگین تغییرات قیمت برای هر کالا در یک سبد از پیش تعیین شده از کالاهای مصرفی، از جمله غذا، انرژی و همچنین خدماتی مانند مراقبت های پزشکی محاسبه می شود.
این یک شاخص مفید برای معامله گران فارکس به دلیل تأثیر فوق بر سیاست پولی و به نوبه خود نرخ بهره است که تأثیر مستقیمی بر قدرت ارز دارد. ابزار کامل دانستن نحوه تفسیر CPI به عنوان معامله گر فارکس در زیر بررسی خواهد شد.
تاریخ انتشار CPI
تاریخ انتشار CPI معمولاً هر ماه اتفاق می‌افتد، اما در برخی کشورها، مانند نیوزلند و استرالیا، هر سه ماه یکبار. برخی کشورها نیز نتایج سالانه ارائه می دهند، مانند شاخص آلمان.
اداره آمار کار ایالات متحده از سال 1913 به طور ماهانه CPI را گزارش کرده است.
جدول زیر منتخبی از اقتصادهای بزرگ و اطلاعات مربوط به انتشار CPI آنها را نشان می‌دهد.
چرا معامله گران فارکس باید از داده های CPI پیروی کنند؟
درک داده های CPI برای معامله گران فارکس مهم است زیرا معیار قوی برای سنجش تورم است که به نوبه خود تأثیر قابل توجهی بر سیاست پولی بانک مرکزی دارد.
بنابراین CPI چگونه بر اقتصاد تأثیر می گذارد؟
اغلب، تورم بالاتر به معنای نرخ بهره معیار بالاتری است که توسط سیاستگذاران تعیین می شود شاخص CPI یعنی چه؟ تا به کاهش اقتصاد و فروکش کردن روند تورمی کمک کند. به نوبه خود، هر چه نرخ بهره یک کشور بالاتر باشد، احتمال تقویت پول آن بیشتر خواهد بود. برعکس، کشورهایی که نرخ بهره پایین‌تری دارند اغلب به معنای ارزهای ضعیف‌تر هستند.
انتشار و بازنگری ارقام CPI می تواند نوساناتی را در ارزش یک ارز در برابر سایر ارزها ایجاد کند، به این معنی که نوسانات نقطه‌ی بالقوه مطلوبی است که معامله گران ماهر می توانند از آن سود ببرند.
همچنین، داده‌های CPI اغلب به‌عنوان معیاری مفید برای اثربخشی سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها در پاسخ به وضعیت اقتصاد داخلی‌شان شناخته می‌شوند، عاملی که معامله‌گران فارکس می‌توانند هنگام ارزیابی احتمال حرکت ارز در نظر بگیرند.
شاخص CPI همچنین می‌تواند همراه با شاخص‌های دیگر، مانند شاخص قیمت تولیدکننده، برای معامله‌گران فارکس استفاده شود تا تصویر واضح‌تری از فشارهای تورمی به دست آورند.
هنگام معامله در فارکس در برابر داده‌های CPI چه مواردی باید در نظر گرفت؟
هنگام استفاده از داده های CPI برای تأثیرگذاری بر تصمیمات معاملات فارکس، معامله گران باید انتظارات بازار را برای تورم و آنچه که در صورت برآورده شدن این انتظارات یا نادیده گرفتن آنها برای ارز ممکن است، باید در نظر بگیرند.
مشابه هر نسخه اصلی، ممکن است اجتناب از داشتن یک موقعیت باز بلافاصله قبل از آن مفید باشد. معامله گران ممکن است قبل از جستجوی معاملات احتمالی، چند دقیقه پس از انتشار منتظر بمانند، زیرا اسپردهای فارکس می‌تواند به میزان قابل توجهی قبل و بعد از گزارش افزایش یابد.
نمودار زیر نرخ تورم ماهانه ایالات متحده را نشان می دهد. برای آخرین ماه، انتظارات در مقایسه با آمار سال گذشته 1.6 درصد تورم تعیین شده است. اگر CPI بالاتر یا کمتر از حد انتظار منتشر شود، این رویداد خبری توانایی تأثیرگذاری بر بازار را دارد.
نمودار برای نشان دادن سطوح تورم ایالات متحده در سال 2018/19. منبع: TradingEconomics.com. اداره آمار کار ایالات متحده
یکی از راه‌هایی که می‌توان اثرات داده‌های CPI را تفسیر کرد، نظارت بر شاخص دلار آمریکا است، نمودار نمونه 2018/19 که در زیر آمده است. اگر CPI به دور از انتظارات رها شود، منطقی است باور کنیم که این ممکن است کاتالیزوری باشد که شاخص را به بالاترین حد خود برساند یا از مقاومت بازگردد.
از آنجایی که این شاخص از EUR/USD، USD/JPY و GBP/USD تشکیل شده است، با مشاهده دلار آمریکا می‌توانیم تفسیر کاملی از نتیجه رویدادها دریافت کنیم.
نمودار برای نشان دادن حرکت در شاخص دلار آمریکا. منبع: TradingView.com
همانطور که در مثال بالا مشاهده می شود، با افزایش تورم در نیمه اول سال 2018، شاخص دلار آمریکا نیز بر همین اساس افزایش یافت. اما با کاهش نرخ تورم ایالات متحده در ماه‌های بعد و با از دست دادن هدف 2 درصدی، این مورد افزایش نرخ بهره ایالات متحده را از دستور کار خارج کرد. در نتیجه، دلار در برابر سبدی از ارزهای دیگر دچار مشکل شد و تضعیف شد.
هر انتشار خبری اساسی آنطور که انتظار می رود روی قیمت اثر نمی‌گذارد.
پس از انتشار و تجزیه و تحلیل داده‌های CPI، معامله‌گران باید به دنبال این باشند که آیا قیمت بازار در حال حرکت است یا از هر حوزه‌ای که اهمیت تکنیکالی دارد باز می‌گردد. این به معامله‌گران کمک می‌کند تا قدرت کوتاه‌مدت حرکت و/یا قدرت پشتیبانی تکنیکالی یا سطوح مقاومت را درک کنند و به آنها کمک می‌کند تا تصمیمات معاملاتی آگاهانه‌تری بگیرند.
سعی کنید، در مورد CPI، تورم و فارکس بیشتر بخوانید
مطمئن شوید که تقویم اقتصادی را نشانه گذاری کرده اید تا در جریان آخرین داده های CPI منتشر شده توسط طیف وسیعی از کشورها آگاه باشید و در جریان همه اخبار و تحلیل ها قرار بگیرید.
ارتباط شاخص CPI و تغییرات قیمت میلگرد
روند ۱۰ ساله قیمت میلگرد نشان می‌دهد تا قبل از سال ۹۰ قیمت هر کیلو میلگرد زیر ۱۰۰۰ تومان بوده است. در سال ۹۰ اولین سد ورود به کانال ۱۰۰۰ تومانی شکسته می‌شود اما در مجموع، میانگین قیمت میلگرد در سال ۹۰ حول و حوش ۸۰۰ تومان بوده است. در این سال نرخ تورم ۲۱/۵ و شاخص بهای کالاها ( CPI) ، حدود ۴۰ بوده است.
خب در این سال ، یعنی سال ۹۱ ، تورم چشمگیری اتفاق می‌افتد و در این سال نرخ تورم ۱۰ پله بالا رفته است. و شاخص CPI هم ۱۲ پله صعود می‌کند و قیمت میلگرد هم مثل بقیه کالاها بالا می‌ره، که در طول یکسال نزدیک به ۱۰۰۰ تومان افزایش قیمت داره، یعنی افزایش ۱۰۰ درصدی نسبت به سال قبل خودش..
این روند تا سال بعدش هم ادامه پیدا می‌کند اما بعد اون، از سال ۹۳ تا ۹۶ ظاهرا تورم کنترل می‌شود ولی شاخص بهای کالاها (CPI) همچنان صعودی می‌ماند و به رقم ۱۰۹ می‌رسد (به عبارتی، نسبت به قبل دوران تورم، سال‌های ۸۹ تا ۹۰ حدودا ۷۰ درصد رشد در قیمت کالاها اتفاق افتاده است).
قیمت میلگرد در همین سال ۹۶ هست که کانال ۲ هزار تومانی رو هم می‌شکند و تا بهار سال ۹۷ تا حول و حوش ۲۶۰۰ تا ۲۸۰۰ تومان نوسان می‌کند.
روند ۱۰ ساله قیمت میلگرد
اما در سال ۹۷ با شروع جریان جدیدی از تحریم‌ها و مقابله‌های سیاسی بین ایران و آمریکا، اقتصاد ایران دستخوش جهش‌های منفی بزرگ و غیرقابل کنترلی می‌شود که ملموس‌ترین اون افزایش ۳ تا ۴ برابری قیمت در کالاهای مصرفی روزانه مردم بود. نرخ تورم در سال ۹۷ به طور میانگین به ۳۵ نزدیک می‌شود و تا سال ۹۸ هم شیب افزایش رو ادامه می‌دهد و به ۵۲ هم می‌رسد.
در همان سال ۹۷ بود که نرخ میلگرد به طور پیاپی، از کانال‌های ۳، ۴ و ۵ تومنی عبور می‌کند و با اینکه در پاییز سال ۹۷ یکبار دیگه میلگرد سعی در کاهش قیمت داره و خودش رو به کانال ۳ تومنی نزدیک می‌کند اما تحت تاثیر رکود ایجاد شده در بازارهای موازی مثل مسکن و خودرو، دوباره قیمت میلگرد به کانال ۵ تومنی برمی‌گردد.
روند نزولی و با البته با استقامت قیمت میلگرد ( و سایرکالاهای آهنی) از اردیبهشت امسال همزمان با کنترل نرخ ارز کلیک خورد و امروز سطح قیمت میلگرد در نزدیکی ورود به مرز ۳ تومانی است.
شاخص CPI که نسبت رشد قیمت‌ها در بازه‌های زمانی مختلف را نشان می‌دهد، در سال ۹۸ رشد چشمگیری داشته است. آماری مختص آهن آلات نداریم، اما مثلا در حوزه‌های مسکن و حمل و نقل شاخص CPI در فروردین امسال نسبت به سال قبل به ترتیب ۱۸ و ۳۱ درصد افزایش داشته‌ایم. که این موضوع مستقیماً بر روی قیمت آهن آلات هم اثرش را گذاشته است. چرا که بخش مسکن عمده‌ترین مقصد خرید آهن آلات است و هزینه‌های حمل و نقل نیز در جمع نهایی قیمت رسیده به مشتری محاسبه می‌شود.
نکته جالب این است که تورم ایجاد شده در بخش مسکن موجب افزایش قیمت آهن آلات در سال ۹۷ شده است، اما همانطور که آقای رستگار رئیس اتحادیه آهن فروشان هم به آن اشاره کرده بودند "گرانی مسکن ربطی به فولاد و آهن نداشت."
«شاخص بهای مصرف‌کننده»Consumer Price Index) CPI)
احسان حاجی*
متوسط سطوح قیمت یک سبد متشکل از کالاها و خدمات که توسط مصرفکنندگان خریداری شده است نمایانگر نرخ تورم است. این شاخص مهم‌ترین شاخص در جهت سنجش تورم کشورها در سرتاسر دنیا است.
متوسط سطوح قیمت یک سبد متشکل از کالاها و خدمات که توسط مصرفکنندگان خریداری شده است نمایانگر نرخ تورم است. این شاخص مهم‌ترین شاخص در جهت سنجش تورم کشورها در سرتاسر دنیا است. به طور کلی هرچه نرخ تورم دستخوش تغییرات شود، در مقابل بازار‌ها نیز برای پوشش میزان عرضه و تقاضای پول، میزان نرخ بهره را به طور مترادف تنظیم خواهند کرد. تاثیر این شاخص روی نرخ ارز کشور مورد بررسی و به صورت معکوس است.
تعریف: میزان تغییرات در قیمت کالاها و خدمات و اجناس خریداری شده توسط مصرفکنندگان است.
تاثیر بر روی ارز:
مقدار واقعی > پیش‌بینی شده = به نفع ارز مربوط است
زمان انتشار: هر ماه منتشر می‌شود و زمان انتشار آن حدودا در آخر هر ماه است.
ملاحظات: این معیار در اروپا با تغییر در قیمت انرژی و کالاها تغییر پیدا می‌کند که به آن معیار تورم نیز می‌گویند که تغییرات عددی قابل‌توجه این شاخص می‌تواند بازار را تحت تاثیر خود قرار بدهد.
چرا سرمایه‌گذاران به آن توجه می‌کنند؟: افزایش قیمت مصرفکنندگان به معنای افزایش تورم است، بنابراین بانک مرکزی نیز تصمیم به افزایش میزان نرخ بهره خواهد گرفت.
«شاخص خالص بهای مصرف‌کننده»
این حالت از شاخص تورم شامل تغییر نرخ در محصولات انرژی و اتومبیل نمی‌شود. از این رو به تورم خالص معروف است.
تعریف: تغییرات در میزان قیمت کالاها و خدمات ارائه شده به مردم است.
تاثیر بر روی ارز:
مقدار واقعی > پیش‌بینی شده = به نفع ارز مربوط است
زمان انتشار: هر ماه منتشر می‌شود و زمان آن حدودا ۱۵ روز بعد از پایان ماه جاری است
ملاحظات: این شاخص یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که بانک مرکزی برای تعیین نرخ تورم استفاده می‌کند.
چرا سرمایه‌گذاران به آن توجه می‌کنند؟: افزایش هزینه مصرفکنندگان یکی از عواملی است که در افزایش تورم موثر می‌باشد و افزایش قیمت سبب افزایش تورم شده و بانک مرکزی تصمیم به افزایش نرخ بهره خواهد گرفت.
دیدگاه شما